1-2. (a) Se mba tagher a mbamzeyol kpa kpiligh se iyol ga sha ci u nyi? (b) Ka nyi se lu timen sha mi ken ngeren nee?

 ER SE lu ior mba Yehova yô, ka sea tagher a mbamzeyol kpa ka kpiligh se iyol ga. Se fa ser, er Bibilo i kaa nahan, “gba keng u se ya atsan kpishi ve se nyôr ken Tartor u Aôndo ye.” (Aer. 14:22) Shi se fa ser mbamzeyol asev magenev vea fatyô u been ga zan zan saa shighe u Aôndo una va gema tar ne ua hingir u he, nahan “ku ua kera lu ga, ijungwen kpa ia kera lu ga, mliam kpa ma a kera lu ga, shi mnyoon kpa una kera lu ga” la.—Mpa. 21:4.

² Yehova yangen mbamzeyol u tan sha a vese ga. Nahan kpa, ka a gema a wase se se taver ishima shighe u se tagher a mbamzeyol yô. Nenge kwagh u apostoli Paulu yange ôr a Mbakristu mba ken Roma yô. Yange hii teren mbamzeyol mba un iyol na kua mba anmgbianev tagher a mi yô, maa a nger ér: “Se mba hemban akaa ne cii, sha iwasen i un u se doo un ishima la.” (Rom. 8:35-37) Kwagh ne tese ér Yehova una fatyô u wasen we shighe u u lu yan ican a zayol la je kpaa. De se nenge er Yehova yange wase Yosev la, man er we kpa una wase u la.

3. Ka nyi yange i gema ken uma u Yosev kpoo?

³ Yakob yange tese wang ér wan na Yosev doo un ishima kpishi. (Gen. 37:3, 4) Kwagh ne na yô, anmgbianev mba Yosev mba vesen hingir u gban un iyuhwe. Mba va zough a ian yô, ve  kôr Yosev ve tee Mbamidian mba zenden kasua. Mbakasuav mbara yem a Yosev ken Igipiti, zende u kuman ukilomita deri imôngo, ve di ve za gema un ve tee Potifar, orvesen u mbakuran Farao. Uma u Yosev kôr gema kwa môm, kera lu wan u ter na u ishima ishima ga, kpa hingir kpan u sha kwar ikyaa ga, sha ikyev i Origipiti!—Gen. 39:1.

4. Ka nyi ia er ve ia na se kpa se tagher a imba zayol u Yosev tagher a mi laa?

⁴ Bibilo tese ér akaa a vihin nga eren hanma wase cii. (Orpa. 9:11) Ashighe agen ka se tagher a mbamzeyol kpa i lu mba ve “vanden tseren ior la tsô.” (1 Kor. 10:13) Gayô alaghga se lu yan ican sha ci u se mba mbahenen mba Yesu yum. Ikyav i tesen yô, alaghga a naha se tar, gayô a hendan a vese shin a lu tôvon se a ican je kpaa, sha ci u jighjigh u nan wase la. (2 Tim. 3:12) A lu nyityô zayol u tagher a mi kpa, Yehova una wase u. Yange wase Yosev nena?

5. Potifar yange nenge ér ka nyi i ne ve Yosev a wase un un ze ikyura kpishi? (Genese 39:2-6)

⁵ Ôr Genese 39:2-6. Potifar yange nenge ér Yosev ka gumor u lun tsev tsev shi eren tom kpoghuloo. Shi fa er hii ve Yosev lu nahan kpaa. Yange nenge er “hanma kwagh u [Yosev] a ker ave mi cii TER A veren un doo doo yô.” b Ken masejime yô, Origipiti ne maa gema Yosev hingir or u wasen un. Shi gema ya na cii wa Yosev sha ikyev. Nahan nyi i ere? Potifar za ikyura kpishi.

6. Yange a lu Yosev ken ishima nena sha zayol u tagher a mi laa?

⁶ Hen er yange a lu Yosev ken ishima yô. Ka nyi yange hemba soon ciili? Yange soo ér Potifar a nenge iniôngon na shi a na un injara? Yosev yange una hemba soon ér ma i ne un ian ma un hide hen ter na. Sha ci u, shin er Yosev lu sha iantom i icivirigh hen ya u Potifar nahan cii kpa, lu kpan, u orvesen na civir Yehova ga yô. Kpa Yehova bugh ian ér Potifar a de Yosev a yem ga. Nahan lu u ica a gba ga tsô zayol u Yosev una seer.

7. Zayol u Yosev yange seer nena? (Genese 39:14, 15)

⁷ Er i or ken Genese ityough 39 nahan, Yosev yange doo kwase u Potifar ishima, nahan  nôngo acin imôngo ér una mee Yosev a yav a na. Kpa hanma kwa cii Yosev venda a na. Ken masejime yô, va hingir u nyoon ishima a Yosev je yô, wa un kwagh iyol ér ngu nôngon una yav a na sha agee. (Ôr Genese 39:14, 15.) Potifar va ongo kwagh ne yô, wuhe Yosev ken purusu, Yosev tsa ker anyom imôngo. (Gen. 39:19, 20) Purusu la lu ker nena? Ishember i ken zwa Heberu i Yosev a yer ér “gaadi” la, a fatyô u lun “ihyungwa,” shin imba ihyungwa i ka i maa i ombo mngerem shimi la, u tesen je ér yange lu ken ime shi tôô ér kwagh na bee a bee je. (Gen. 40:15) Heela tseegh ga, Bibilo tese ér yange i mande Yosev agbe shin angahar, shi i wa un myom sha mon. (Ps. 105:17, 18) Zayol u Yosev lu seer a seer. Sha hiihii la lu kpan u orvesen na na un jighjigh yô, kpa va wuhe un hingir or u ken purusu u gban ijime kpishi.

8. Aluer mzeyol wase seer kpa, gba u se fa ser nyi?

⁸ I lu nahan u tagher a zayol u nyian we ishima, u yange u er msen sha mi kpoghuloo kpa seer a seer vee? Kwagh la una fatyô u eren. Yehova yangen mbamzeyol u tan sha a vese ken tar u Satan a hemen u ne ga. (1 Yoh. 5:19) Nahan kpa, fa wang wer: Yehova fa zayol u u lu yan ican a mi la, shi kwagh wou gba un ishima. (Mat. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) Heela tseegh ga, a tôndo zwa ér: “Mayange me undu u ga, shi mayange me kende u ga.” (Heb. 13:5) Yehova una wase u sha er u taver ishima yô, aluer mlu wou vihi gba kera nan nan je kpaa. De se nenge er kwagh u Yosev la kpa lu nahan yô.

9. Ka nyi i tese ér Yehova yange lu a Yosev shighe u i wuhe un ken purusu laa? (Genese 39:21-23)

⁹ Ôr Genese 39:21-23. Hen shighe u Yosev tagher a mlu u taver ken purusu la je kpa, Yehova lu wasen un. Sha nyi gbenda? Yange shighe karen yô, orvesen u mbakuran purusu la na Yosev jighjigh, shi gema nan un icivir, er Potifar kpa yange na un jighjigh shi naan un icivir nahan. Ica kera gba ga je maa, orvesen u mbakuran purusu la gema ior mba ken purusu la cii wa Yosev sha ikyev. Jighilii yô, Bibilo kaa ér yange “ishima i kera nyian orkurangaadi sha ma kwagh môm u a lu sha ikyev [i Yosev] ga.” Hen shighe ne, Yosev zua a tom u injaa u ua na una kera tume ityough u henen sha zayol na ga yô. Ka kwagh u kpilighyol kpishi! Or u i wuhe un ken purusu ér a soo u yaven a kwase u ortom u hen ya u tor la nahan, yange er nan ve i hingir u nan un jighjigh je veren un sha iantom la nahana? Lu sha ci u ma ityôkyaa igen kposo ga. Genese 39:23 kaa ér: “TER lu a [Yosev]; kwagh u a eren kpaa, TER a veren kwagh la doo doo.”

10. Pase er i hii ve alaghga Yosev yange una hen ér akaa nga zan a na doo doo ga yô.

¹⁰ Nôngo u henen er yange a lu Yosev ken ishima la. Shighe u i wa un aie iyol shi i wuhe un la, u hen wer yange a lu un er akaa nga zan a na doo doo je kpa? Ka nyi Yosev yange hemba soon ken uma na ciili? Yange hemba soon ér una nôngo i doo orvesen u mbakuran purusu la a naa? Ka keng Yosev yange una hemba soon ér i pase un una kera lu kpan ga, je yô a kaa a orgen u i lu nôngon a dugh un ken purusu kera yô ér, a za lam a Farao sha ci na sha er un kpa a dugh un ken purusu u lu yan ican ker kpishi la kera yô. (Gen. 40:14) Nahan kpa, or la za lam a Farao fele ga. Kwagh la na yô, Yosev shi seer tsan ken purusu la anyom ahar. (Gen. 40:23; 41:1, 14) Kpa Yehova za hemen u veren hanma kwagh u Yosev lu eren cii doo doo. Sha nyi gbenda?

11. Ka tom u injaa u nyi Yehova yange na Yosev, man kwagh la wase u kuren awashima u Yehova nena?

¹¹ Shighe u Yosev lu ken purusu la, Yehova na mnyam cier tor u Igipiti sha akaa ahar, a yange taver un kpishi u kaven yô. Farao soo u fan inja i mnyam mara je gande, kpa lu fantyô  ga. Tor va ongo ér Yosev pasen mnyam yô, a tindi ér i za va a na. Sha iwasen i Yehova yô, Yosev pase mnyam mara, shi kwaghwan na la doo Farao. Farao nengen er Yehova lu wasen Yosev nahan yô, a gema Yosev hingir orvesen u nengen sha tom u kohol kwaghyan ken tar u Igipiti cii. (Gen. 41:38, 41-44) Shighe karen yô, ijen gba je ayôôso huan, man lu ken tar u Igipiti tseegh ga, kpa kua ken tar u Kaanan kpaa, ape tsombor u Yosev lu la. Hen shighe ne, Yosev fatyô u yiman tsombor na. Kwagh ne na yô, lu u ken hemen Mesiya una fatyô u va duen ken tsombor ve la.

12. Ka sha igbenda i nyi nahan Yehova yange wase Yosev?

¹² Hen ase sha akaa a kpilighyol a yange er Yosev la. Ka an yange nan na ve Potifar hingir u nan Yosev, u lu kpan u ka ka la icivir nahana? Ka an yange nan na ve doo orvesen u mbakuran purusu a Yosev, u lu or u ken purusu u gban ijime la yum nahana? Ka an yange nan na ve mnyam ma cimin cier Farao, shi nan na Yosev fatyô u pasen inja i ma? Ka an yange nan na ve Farao gema Yosev hingir orvesen u nengen sha tom u kohol kwaghyan ken Igipiti? (Gen. 45:5) Ikyav tese wang ér, ka Yehova yange na akaa za a Yosev doo doo nahan ye. Shin er yange anmgbianev mba Yosev wa ishima u wuan un nahan kpa, ken masejime yô, Yehova gema awashima ve u bo la sha gbenda u una fatyô u kuren awashima na yô.

13. Hanma kwagh u a er se cii, ka Yehova ka a na ve kwagh shon a er se yee? Ta iwanger.

¹³ Ka nyi se fatyô u henen ken kwagh u Yosev laa? Ashighe agen Yehova ka a de zayol a ta sha a vese, kpa ka un ka a na ve kwagh la a er se ga. Sha nahan yô, akaa a vihin a se lu tagher a mi la cii, nga eren ka sha ci u i va due se i doo ga. Bibilo tese nahan ga. (Orpa. 8:9; 9:11) Nahan kpa, kwagh u se fe yô ka un ne: Shighe u se tagher a zayol yô, Yehova ka a fa zayol wase la. Shi ka sea eren msen hen a na ser a wase se yô, a ungwa. (Ps. 34:15; 55:22; Yes. 59:1) Kpa ka cii la ga, shighe u se tagher a ican yô, Yehova una fatyô u wasen se sha er ican la ia yange se u civir un ga yô. Una wase se nena?

14. Shighe u kwagh a tser se yô, Yehova ka a wase se nena?

¹⁴ Gbenda môm u Yehova a wasen se yô, ka u  surun se ishima shi taver se ishima, man ka a er nahan sha shighe u vough. (2 Kor. 1:3, 4) Kape yange wase anmgbian ugen ken tar u Turkmenistan je la, iti na ér Eziz. Yange gba u a wuhe un una tsa ken purusu anyom ahar sha ci u jighjigh na. A kaa ér: “Sha iyange i ijir yam due la pepe, anmgbian ugen tesem Yesaia 30:15, ivur la kaa ér: ‘Aluer ne gba ishima shimi, ne suur sha a mo yô, ne zua a agee.’ (NWT) Hanma zayol u m tagher a mi cii, ivur ne ka i wasem u wan ishima shi suur sha Yehova. Er m lu henen sha kwagh u ivur ne i ôr la hanma shighe yô, kwagh la wasem sha ayange a m tsa ken purusu la cii.” U fatyô u umbur ma shighe u yange Yehova wase u sha u surun we ishima shi taver we ishima zum u kwagh tser u kpa?

15-16. Ka nyi u hen ken kwagh u yange er Tori laa?

¹⁵ Ka sea waan ishima a ican sha iwasen i Yehova kpa se fa ga zan zan saa shighe u ican shon i kar kera la ka se masen kaven er Yehova yange wase se la ye. Anmgbian u kwase ugen nenge a mimi u kwagh ne, iti na ér Tori. Wan na u nomso iti na ér Mason, yange ya ican a angev mbu kyansa anyom ataratar cii mase kpen ye. Ku na la nyoon Tori kpishi, er hanma or je kpa a nyoon nan nahan. A kaa ér, “Er m lu ngô na yô, m hen mer ma kwagh ugen u vihin mo kpishi er ku u wan wam nahan ngu ga.” Shi a kaa ér, “Hanma ormaren je kpa nana kaa ér u nengen er wan wou nan lu yan ican la hemba vihin a u we iyol you yan ican la.”

¹⁶ Er zayol la vihi Tori kpishi nahan kpa, ken masejime va hen sha igbenda i Yehova lu wasen un u nôngon a mi la. A kaa ér, “Ka mea hen sha akaa a yange za hemen shighe u wan wam lu uange la cii yô, m nenge er yange Yehova lu wasem mo yô. Ikyav i tesen yô, shighe u angev mbu Mason taver je kera lu  u una fatyô u nengen a mba van va sughun un ga la je kpa, yange anmgbianev mba nomso man mba kasev ve mough ica ve naha mato ahwa ahar ve va hen iyouci u va nengen a vese. Hanma shighe yô, or nan lu ken iyou i ngohol mbavannya la, u nan we iyol shi nan kegh iyol u wasen se yô. Shi anmgbianev lu nan se akaa a iyolough a kwagh gba se a mi la. Sha ashighe a yange uma hemba taver cii la je kpa, kwagh ban se ga.” Yehova na Tori kwagh u una wase un u taver ishima yô, shi na Mason kpaa.—Nenge ngeren u a lu a itinekwagh ér “ Yehova Yange Na Se Kwagh u Una Wase Se Yô” la.

17-18. Shighe u se lu yan ican a zayol yô, se er nan ve se fatyô u nengen er Yehova a lu wasen se la shi wuese unu? (Pasalmi 40:5)

¹⁷ Ôr Pasalmi 40:5. Aluer or mough u zan zende hen ijiir igen i i gbe ica a ya u nan kpishi yô, alaghga nana tile nana mem sha gbenda acin imôngo cii ve nana za mase nyôron ape nan lu zan la ye. Nahan kpa, sha gbenda la, ajiir nga kpishi a nana fatyô u tilen kenger akaa a doon a nan nenge a mi yô. Kape we kpa i gbe u u tôôn shighe u henen sha igbenda i Yehova a wase u je la, shighe u u tagher a ican je kpaa. Hanma iyange a aikighe yô, pine iyol you wer: ‘Ka sha nyi gbenda nahan m nenge mer Yehova a wasem nyiana? Er zayol wam a bee ga nahan kpa, ka sha nyi gbenda nahan Yehova a lu taver mo ishima.’ Nahan nenge, aluer u fatyô u zuan a ma kwagh u Yehova a er sha u wasen we yô.

¹⁸ Alaghga u ngu eren msen wer zayol wou ma a bee. Se cii se ka se er nahan shi ka kwaghbo ga. (Fil. 4:6) Kpa gba u se umbur akaa a Yehova a lu eren u wasen se shighe u se lu yan ican a zayol la kpaa. Kera ga je kpa, Yehova tôndo zwa ér una na se agee shi una wase se se taver ishima. Sha nahan yô, wuese hanma shighe er Yehova a lu suen we yô. Nahan u nenge er Yehova a lu wasen we ér u za hemen u suur sha a na sha mimi, er yange wase Yosev sha ashighe u lu yan ican a zayol la je kpaa yô.—Gen. 41:51, 52.