NGEREN U TIMEN SHA MI 2
ICAM 132 Se Hingir Môm Hegen
Er Nom Nana Eren Kwagh a Kwase u Nan sha Icivir Yô
“Ne noov kpaa, . . . eren nen kwagh a ve sha ue.”—1 PET. 3:7.
KWAGH U SE LU HENEN YÔ
Ngeren ne una pase er nom nana lamen a kwase u nan shi nana eren kwagh a nan ve a lu sha icivir yô.
1. Ôr ityôkyaa i môm i Yehova yange va a kwagh u ivesegh yô.
YEHOVA ka “Aôndo u sar sar,” nahan a soo ér se kpa i saan se iyol. (1 Tim. 1:11) A na se akaa a dedoo kpishi sha er a saan se iyol yô. (Yak. 1:17) Môm ken akaa shon yô, ka ivese. Nomsoor vea kwase ka vea zuan ivese yô, ve tôndo zwa ér vea doo ayol a ve sha mimi, shi vea eren kwagh a hanma ve sha icivir. Nom vea kwase ka vea doo ayol a ve shi vea lu kangenaa yô, ve cii i saan ve iyol sha mimi.—Anz. 5:18.
2. Noov kpishi mba eren a kasev vev nyian nena?
2 Kwagh er vihi yô, nyian ne noov man kasev kpishi ka ve kera za hemen u doon ayol a ve, shi nan ayol a ve icivir er yange ve tôndo zwa sha iyange i ivese ve la nahan ga. Nahan kwagh ne na yô, saan ve iyol ga. Semberee ne, mba timen sha akaa tôv sha zayol ne, nahan ve nenge ér noov kpishi ka ve eren tswam a kasev vev, shin ve lamen a ve côu côu, gayô ve nzughul a ve sha igbenda igen. Nom u nan eren kwagh a kwase u nan nahan yô, alaghga nana eren kwagh a kwase u nan sha icivir sha ashe a ior, kpa nana gema a nzughul a nan ken ya. Shi noov mbagen kpishi mba nengen ufoto mba ijimbagh. Nahan kwagh ne ka a na kwase nan nenge ér nan doo nom u nan la ishima ga, maa i kera saan nan iyol ga.
3. Ka atôakyaa a nyi nahan a ne ve noov mbagenev ve nzughul a kasev veve?
3 Er nan ve noov mbagenev ve nzughul a kasev veve? Alaghga mbagenev uter vev yange ve eren tswam a ungô vev, nahan adooga tsô ve hen ér u eren tswam a kwase la ka kwaghbo ga. Ior mbagenev mba eren tswam a kwase sha ci u ve nenge kape ior kpishi ve eren hen ijiir ve je la. Alaghga orgen nana hen ér ka er nana nyian ashe a kwase u nan la ve kwase la nana fa ér nan ngu orya ye. Nomso mbagenev yô, i tese ve u kôron iyol tsaha ga, er u kighir ishimanyoon nahan. Nomso mbagenev di yô, ka ve nengen ufoto mba ijimbagh hanma shighe, nahan ve kera lu a mnenge u vough sha kwagh u kwase, man u yaven a nan la ga. Heela tseegh ga, mbatôvon sha akaa kpishi nenge ér sha shighe u angev mbu Korona la, yange noov kpishi gema eren tswam a kasev vev. Nahan kpa, gba u mayange nom nana nzughul a kwase u nan sha ma ityôkyaa ga.
4. Ka nyi i gbe u noov mba ve lu Mbakristu la vea palegh, man ka sha ci u nyi?
4 Gba hange hange u noov mbacivir Yehova vea wa ikyo sha er vea hingir u nengen kasev a er tar u nengen ve la ga yô. Sha ci u nyi? Ityôkyaa i môm yô, ka gbenda u or henen kwagh la ka nan er kwagh ye. Apostoli Paulu yange ta Mbakristu mba ken Roma mba i tsegha ve sha icighan jijingi la icin ér ve ‘de u eren kwagh inja i môm a tar ne.’ (Rom. 12:1, 2) Shighe u Paulu nger washika hen Mbaroma la, mba hen tiônnongo la vande lun Mbakristu kera anyom imôngo. Kpa kwaghôron u Paulu la tese ér mbagenev hen tiônnongo la lu a mnenge u taregh sha akaa her, shi ve lu eren kwagh er tar u eren nahan. Ka nahan ve lu wan ve kwagh ér ve dugh mbamhen mbara kera, shi ve gema inja ye. Kwaghwan la ngu a inja sha ci u noov mba ve lu Mbakristu nyian ne kpaa. Kwagh gema er vihi yô, mbagenev mhen u taregh la ya tor ken a ve, nahan ka ve eren tswam a kasev vev je kpaa. b Kpa Yehova soo ér nom nana eren a kwase u nan nena? Se zua a mlumun u sha mpin ne ken ivur Bibilo, ape itinekwagh i ngeren ne i dugh la.
5. Kwagh u i ôr ken 1 Peteru 3:7 la tese ér gba u nom nana eren a kwase u nan nena?
5 Ôr 1 Peteru 3:7. Yehova kaa ér nom nana eren kwagh a kwase u nan sha ue. Inja na yô ér, nana eren kwagh a kwase u nan sha icivir. Nom u nan eren kwagh a kwase u nan sha icivir yô, ka nan eren kwagh a nan kundu kundu man sha dooshima. Ken ngeren ne, se lu timen sha igbenda i nom nana fatyô u eren kwagh a kwase u nan sha icivir yô. Kpa de se hii nengen akaa a i doo u nom nana er a kwase u nan ga yô.
PALEGH AKAA A I DOO U MAYANGE U ER A KWASE WOU GA LA
6. Yehova nengen nom u nan eren tswam a kwase u nan la nena? (Mbakolose 3:19)
6 Gba u nom nana er tswam a kwase u nan mayange ga. Yehova kôr hanma or u nan eren tswam shin ipila cii ihyom. (Ps. 11:5) A ôr jighilii ér nom ka nana eren tswam a kwase u nan nahan, i vihi un a nan je i zua ga. (Mal. 2:16; ôr Mbakolose 3:19.) Kwagh u i ôr ken 1 Peteru 3:7, ape itinekwagh i ngeren ne i dugh la, tese ér aluer nom nan ngu eren kwagh a kwase u nan sha inja ga yô, kwagh la una vihi mlu u nan vea Aôndo. Shi mbamsen mba nan je kpa, Yehova una kera ungwa ga.
7. Mbaefese 4:31, 32 kaa ér ka sha gbenda u nyi nahan i doo u mayange nom nana lam a kwase u nan ga? (Shi nenge “Ishember i I Te Iwanger sha Mi Yô.”)
7 Gba u nom nana ngor a kwase u nan, shin nana lam a nan côu côu mayange ga. Noov mbagenev ka ve nyoon ishima a kwase, shi ve lam a nan côu côu. Kpa Yehova venda “ishimanyoon man iyugh man ieren i zôhôn genger genger man ityuhwanev.” c (Ôr Mbaefese 4:31, 32.) Yehova ka a ungwa hanma kwagh. Kwagh ka a gba un sha gbenda u nom nan lamen a kwase u nan la, ka a lu hen ya shin ken iuv je kpaa. Nom u nan lamen a kwase u nan côu côu yô, ka nan vihi ivese i nan tseegh ga, ka nan vihi mlu u nan vea Yehova kpaa.—Yak. 1:26.
8. Yehova nengen kwagh u ufoto shin ngeren mba ijimbagh nena, man ka sha ci u nyi?
8 Gba u nom nana nenge foto u ijimbagh mayange ga. Yehova nengen kwagh u ufoto shin ngeren mba ijimbagh nena? Ve ndôhôr un ishima. Nahan nom ka nana nengen akaa a hôngorough ne yô, nan vihi ijende i nan vea Yehova, shi kwagh la a tese ér kwase u nan gba nan kwagh ga. d Yehova soo ér nom nana eren kwagh a kwase u nan sha mimi. Or u nan eren kwagh a kwase u nan sha mimi yô, mayange nana er kwagh u hôngorough a kwase ugen ga, mhen u eren imbakwagh la tsô kpa nana soo ér a va nan ken ishima ga. Yesu yange kaa ér or u nan kenger kwase sha gbenda u a sar nan u eren idya a kwase la cii yô, nan er idya a kwase la “ken ishima i nan.” e—Mat. 5:28, 29.
9. Er nan ve Yehova a soo ér nom nana de yaven a kwase u nan sha gbenda u tesen ér nan gba kwagh ga la ga?
9 Shighe u nom nan lu yaven a kwase u nan yô, gba u mayange nana kighir kwase la ér a er ma kwagh u imoshima na ia na un ibo ga. Noov mbagenev ka ve kighir kasev vev ér ve lumun vea yav a ve sha gbenda u tesen ér ve gba kwagh ga, shin imoshima i ve ia na ve ibo yô. Ieren ne ka i tese ér imbaor la nan wa iyol i nan tseegh ikyo, shi kwagh gba nan sha imoshima i orgen ga. Man ieren la vihi Yehova ishima kpen kpen. Yehova soo ér nom nana tesen kwase u nan dooshima, shi nana eren kwagh a nan kundu kundu shi nana wa imoshima i kwase u nan ikyo. (Ef. 5:28, 29) Man aluer nom u nan lu Orkristu nan ngu vanden eren imbakwagh ne a kwase u nan, shin nan ngu nengen ufoto mba ijimbagh di ye? Nana er nan ve nana dugh mhen la ken ishima i nan kera shi nana de ieren laa?
KWAGH U UNA WASE NOM U DEN INJA I DANG YÔ
10. Aluer nom nan ngu dondon ikyav i Yesu yô, kwagh la una wase nan nena?
10 Ka nyi ia wase nom ve nana de u nzughul a kwase u nan, shin eren kwagh a nan inja er nan gba kwagh ga laa? A gba u nana nôngo sha afatyô u nan cii nana dondo ikyav i Yesu. Yesu yange er kwase ga, kpa gbenda u yange eren kwagh a mbahenen nav la tese er i gbe u nom nana eren kwagh a kwase u nan yô. (Ef. 5:25) Ikyav i tesen yô, nenge ase kwagh u nom nana fatyô u henen ken gbenda u Yesu eren kwagh a mbaapostoli nav shi lamen a ve la.
11. Yesu yange eren kwagh a mbaapostoli nav nena?
11 Yesu yange eren kwagh a mbaapostoli nav kundu kundu man sha icivir. Mayange nyoon ishima a ve shin eren kwagh a ve dang ga. Er Yesu lu Ter ve man Orvesen ve nahan kpa, yange nenge ér gba u una eren kwagh a ve sha gbenda u tesen ér un ngu a tahav sha ve, nahan ve nenge ér ve gba kwagh ga shin ve cian un ga. Kpa yange a hide a iyol na ijime a er tom sha ci ve. (Yoh. 13:12-17) Yange kaa a mbahenen nav ér: “Hen nen kwagh hen a mo. Sha ci u m ngu ishima legh legh, shi m kenden a iyol sha ga.” (Mat. 11:28-30) Fa wer Yesu yange lu ishima legh legh. Ishima i legh legh ka igbekera ga. Kpa or u nan lu ishima legh legh yô, ka nan fatyô u kôron iyol i nan tsaha. Ishima ka ia vihi nan kpa nan wa ishima shi nan kighir ishimavihin la.
12. Yesu yange lamen a ior nena?
12 Yesu yange una ôron kwagh a ior yô, i lu u surun ve asema shi taver ve asema. Yange zôhôn a mbadondon un ga. (Luka 8:47, 48) Mbahendan a na yange vea lahan un shin vea hiin un kpa, “a laha mba ve lu lahan un la ga.” (1 Pet. 2:21-23) Ashighe agen je yô, yange a palegh u ôron kwagh sha ishimavihin, nahan a lu ving. (Mat. 27:12-14) A ver ikyav i dedoo i noov mba ve lu Mbakristu vea dondo yô!
13. Er i ôr ken Mateu 19:4-6 nahan, nom nana fatyô u ‘varen ken kwase u nan’ nena? (Shi nenge foto kpaa.)
13 Yesu wa noov kwagh ér ve za hemen u eren kwagh a kasev vev sha mimi. Yange ôr kwagh ter mkaanem ma Ter na, u a kaa ér nom “nana var ken kwase u nan” la. (Ôr Mateu 19:4-6.) Ishember i ken zwa Grika i i gem hen ivur ne ér “var ken” la, inja i i jighilii yô ér “u zuan kpiaan.” Sha nahan yô, gba u nom vea kwase vea doo ayol a ve tsung, je yô vea lu er i var ve, ve zua kpiaan nahan. Aluer mô ken ve nan er kwagh u vihin ugen yô, ve uhar cii kwagh la una bende a ve. Nom u nan lu vea kwase u nan kangenaa nahan yô, ka nan venda u ôron hanma inja ngeren shin nengen nyityô foto u ijimbagh cii. Shighe u ashe a gber nan sha imbakwagh la yô, ka nan venda u “kenger gbilinkwagh,” nan gema ashe kera fese. (Ps. 119:37) Ka nan kange ishima ér mayange nana kenger kwase a isharen i bo ga, er Yobu nahan.—Yobu 31:1.
Nom u a eren kwagh a kwase na sha mimi yô, venda u nengen ufoto mba ijimbagh (Nenge ikyumhiange i sha 13) g
14. Ka akaa a nyi nahan i gbe u nom u nzughul a kwase nana er ve nana hide a lu vea Yehova kua kwase u nan doo doo?
14 Nom u nan eren tswam a kwase u nan shin nan lamen a nan côu côu yô, a gba u nana er akaa imôngo u hiden sôron mlu u nan vea Yehova kua kwase u nan. Ka akaa a nyi nahan i gbe u nana ere? Hiihii yô, a gba u nom la nana fa ér nan ngu a zayol u vesen. Yehova nengen hanma kwagh u nan eren, shi ungwan hanma kwagh u nan ôron cii. (Ps. 44:21; Orpa. 12:14; Heb. 4:13) Sha uhar yô, a gba u nana de u nzughul a kwase u nan shi nana gema inja. (Anz. 28:13) Sha utar yô, a gba u nana zamber a kwase u nan kua Yehova, shi nana nôngo ér Yehova man kwase u nan la ve de nan a kwaghbo. (Aer. 3:19) Shi a gba u nana zamber a Yehova ér a na nan isharen i geman inja, shi a wase nan nana gema henen kwagh shi lamen shi eren kwagh er Yehova a soo la. (Ps. 51:10-12; 2 Kor. 10:5; Fil. 2:13) Sha unyiin yô, a gba u nana eren akaa a nan sônon la, a gba u nana nôngo sha afatyô u nan cii nana tese ér mimi je nan soo tswam man iliam i dang ga. (Ps. 97:10) Sha utaan yô, a gba u nana nenge a mbatamen fele fele, sha er vea wase nan yô. (Yak. 5:14-16) Sha ataratar yô, a gba u nana hen akaa a aa wase nan u fan akaa a i gbe u nana palegh ve nana kera kimbir eren ma kwagh ken akaabo a yange nan eren la ga yô. Nom u nan ôron ngeren mba ijimbagh shin nan nengen ufoto mba ijimbagh kpa gba u nana er akaa ataratar a se ter ne. Aluer nan er nahan yô, Yehova una wase nan nana fatyô u geman inja. (Ps. 37:5) Nom nana de u eren akaa a nan eren a kwase u nan sha icivir ga la tseegh tsô maa a kuma ga. A gba u nana hen u eren kwagh a kwase u nan sha icivir. Nana er kwagh ne nena?
ER U EREN KWAGH A KWASE WOU SHA ICIVIR YÔ
15. Nom nana tese kwase u nan dooshima nena?
15 Tesen kwase wou dooshima. Anmgbianev mba ivese ve i doo kpishi yô, hanma iyange ka ve er kwagh u tesen kwase ve er nan doo ve ishima kpishi yô, man kwagh ne hingir ikye ve. (1 Yoh. 3:18) Nom nana fatyô u tesen kwase u nan dooshima sha igbenda i kiriki, er u kôron nan uwegh shin kuven nan nahan. Nana fatyô u tindin nan a loho sha hanseeti, kaan a nan ér “M kera nenge a we ga nahan huan mo yô ga.” Gayô pinen nan ér “Tom kar nena?” Shin nana fatyô u ngeren kwase u nan loho sha kaade, pasen nan er nan doo nan ishima kpishi yô. Aluer nom nan ngu eren akaa ne yô, kwase u nan la nana nenge ér nan gba kwagh, shi ivese ve ia hemba doon.
16. Gba u nom nana wuese kwase u nan sha ci u nyi?
16 Wuese kwase wou. Nom u nan eren kwagh a kwase u nan sha icivir yô, ka nan pase kwase u nan er i hii ve nan doo nan ishima kpishi yô. Nahan kwase la nan fa je ér nan gba kwagh. Gbenda môm u nom ka nan er kwagh ne yô, ka nan umbur u sughun kwase u nan sha akaa a nan eren u suen nan la cii. (Kol. 3:15) Nom ka nana wuese kwase u nan sha mimi yô, i saan kwase la iyol. Ka nana ôr kwase u nan anza a dedoo a nan nenge a mi ken a nan la yô, kwase la nan nenge ér nom u nan wa nan ikyo, shi nan doo nom u nan ishima, shi nan gba kwagh kpaa.—Anz. 31:28.
17. Nom nana er kwagh a kwase u nan sha icivir nena?
17 Eren a kwase wou kundu kundu man sha icivir. Nom u kwase u nan a doo nan ishima yô, ka nan tese ér kwase la gba nan kwagh, shi nan cir iyol sha a nan. Ka nan nenge kwase u nan ér ka iyua i dedoo i Yehova a ne nan yô. (Anz. 18:22; 31:10) Sha nahan yô, ka nan eren kwagh a nan kundu kundu, man sha icivir kua shighe u nan lu yaven a nan je kpaa. Nan kighir kwase u nan ér nana yav a nan sha igbenda i kunya a hide a kôr kwase la a iyol i nan, shin nana nenge ér nan gba kwagh ga, shin imoshima i nan ia na nan ibo la ga. f Nom la iyol i nan kpa, ka nan nôngon sha afatyô u nan cii ér nana lu a imoshima i wang sha ishigh ki Yehova.—Aer. 24:16.
18. Ka nyi i gbe u noov vea kange ishima u erene? (Shi nenge ngeren u kiriki u a lu a itinekwagh ér “ Igbenda Inyiin i Nom Nana Eren Kwagh a Kwase u Nan sha Icivir Yô” la.)
18 Ne noov, Yehova ka una nenge nea nôngon sha afatyô wen cii ner ne ôron shi ne eren hanma kwagh a kwase wen sha icivir nahan, i saan un iyol kpen kpen. Yô kange ishima wer u eren kwagh a kwase wou sha icivir sha u palegh nyityôkwagh i u er ve a vihi un cii, man sha u eren kwagh a na kundu kundu man sha icivir, shi tesen un dooshima. Aluer u ngu eren nahan yô, u tese wer kwase wou doo u ishima, shi a gba u kwagh. Yô, eren kwagh a kwase wou sha icivir, nahan u kura mlu wou vea Yehova u a lu Ijende you i hemban cii la.—Ps. 25:14.
ICAM 131 “Kwagh u Aôndo Je Zua Yô”
a Noov ve nôngo sha afatyô ve cii ve ôr ngeren u a lu a itinekwagh ér “U Eren Kwagh a Kasev Er Yehova Nahan Kpa?” la, ken Iyoukura i Janawari 2024.
b Aluer nomou shin kwase wou ngu nzughul a we yô, za sha jw.org gayô JW Library,® hen ape i nger ér “More Topics” la, nahan nenge itinekwagh i i kaa ér “Help for Victims of Domestic Abuse” la.
c ISHEMBER I I TE IWANGER SHA MI YÔ: “Ityuhwanev” wa u ôron akaa a doon ga sha iyol i or, sha u lahan nan sha er nana nenge ér nan gba kwagh ga yô. sha nahan yô, hanma kwagh u nom nan ôr a kwase u nan ér i vihi nan shin sha u lahan nan cii yô, ka ityuhwanev.
d Nenge ngeren u sha jw.org man sha JW Library u a lu a itinekwagh ér “Pornography Can Shatter Your Marriage” la.
e Kwase u nom u nan a nengen ufoto mba ijimbagh yô, nana ôr ngeren u ken Iyoukura i Agusutu 2023 u a lu a itinekwagh ér “Aluer Or u U Vôso la Nan Nenge Ufoto mba Ijimbagh Nahan, U Er Nena?” la.
f Bibilo pase vighe vighe er nom nana yav a kwase ve a lu sha gbenda u hôngorough shin u wang la ga. Kpa gba u Orkristu vea kwase u nan vea eren kwagh sha gbenda u tesen ér ve soo u nan Yehova icivir, shi eren kwagh u una doo hanma ve, shi vea za hemen u lun a imoshima i wang yô. Jighilii yô, gba u nom vea kwase vea tôô kwagh u ve eren hen gambe la vea ôron mbagenev ga.
g NGEREN U PASEN FOTO: Anmgbian ugen vea mba a eren tom a ve imôngo mba ve lu Mbashiada ga yô, mba nôngon ér a gba ashe ken takeda u ufoto mba ijimbagh ve lu ker yô.
