1-2. Orkristu nana fatyô u lun er gôgôyou u taven nahan sha nyi gbenda? (1 Mbakorinte 15:58)

 KEN inyom i 1978 la, i maa gôgôyou ken tar u Japan hen geri u Tokyo kure kure, zan zan iyou shon tav kuma ukpombaayoughough 60. Er tar ka u shi tenger hen geri la yô, ior lu henen er a er ve iyou la ia tsa yô. Ka nyi mbamaan mbara yange ve er sha er, aluer tar tenger hen ijiir la nan nan kpa, iyou shon ia gba ga? Yange ve maa i taver, kpa i taver gbondomoo ga, sha er aluer tar tenger kpa, ia tsongor sha gbenda u ia yôhôr a haa inya ga yô. Mbakristu mba er gôgôyou u taven la nahan. Sha nyi gbenda?

² Gba u Orkristu nana tile dông, kpa nana gema a leghem inja. Gba u nana taver ishima shi nana ver ishima u kuran atindi a Yehova kua akaawan a na je nana tenger ga. (Ôr 1 Mbakorinte 15:58.) Ka nan “kegh iyol u ungwan kwagh,” nahan nan lumun u peren tindi u Aôndo ga. Kpa gba u nana “eren kwagh sha mkav,” shin nana norom sha kwagh ga, shighe u i doo shin i gbe hange hange yô. (Yak. 3:17) Orkristu u nan hen u eren kwagh nahan yô, ka nan palegh u sendegh sha kwagh, kpa nan haan iyol inya ga. Ken ngeren ne, se lu timen sha akaa a se er ve se tenger ga yô. Shi se fa igbenda itian i Satan ka a nôngon ér se de fetyô u tilen dông ga, man er se er ve se fatyô u tilen dông yô.

3. Ka atindi a nyi Orwan Atindi u Hemban Cii a we se ken Aerenakaa 15:28, 29?

³ Ka Yehova a hembe lun sha ian i wan atindi ye, man we atindi sha gbenda u a taver ior nav u kaven ga yô. (Yes. 33:22) Ikyav i tesen yô, mbahemenev mba shin itine mba sha ayange a mbaapostoli la yange ve pase ér gba u Mbakristu vea tile  dông sha igbenda i itiar ne: (1) sha u vendan eev mbu civir, civir Yehova tseegh, (2) sha u kuran tindi u Yehova u a tese ér awambe ka icighan kwagh la, kua (3) sha u kuran tindi u Bibilo u a kaa ér se nyagh idya la. (Ôr Aerenakaa 15:28, 29.) Mbakristu vea ungwa imo i Yehova nyian sha igbenda i itiar ne nena?

4. Se mba civir Yehova tseegh nena? (Mpase 4:11)

⁴ Ka se venda u civir eev, ka Yehova tseegh se civir ye. Yehova yange wa Mbaiserael tindi ér ka un tseegh ve civir ye. (Dut. 5:6-10) Shighe u Diabolo mee Yesu la kpa, Yesu kaa wang ér ka Yehova tseegh i gbe u se civir ye. (Mat. 4:8-10) Sha nahan yô, se mba civir ieev ga, shi se mba civir uumace kpaa ga. Ikyav i tesen yô, se mba eren kwagh a ma orhemen kwaghaôndo shin tor shin oranumbegh u duen iti shin or u eren akaa a nan msaanyol u iti i nan i ze gwa kpishi la inja er nan ngu aôndo wase ga. Se mba suen hemen u Yehova shi se mba civir un u a ‘gbe akaa cii’ la tseegh.—Ôr Mpase 4:11.

5. Se mba kôr tindi u Yehova u a tese ér uma man awambe ka icighan kwagh la sha ci u nyi?

⁵ Se mba kor tindi u Yehova u a tese ér uma kua awambe ka icighan kwagh la. Sha ci u nyi? Sha ci u Yehova kaa ér ka awambe a lu uma ye, man uma u Yehova a ne se ne ka iyua i injaa kpishi. (Lev. 17:14) Shighe u Yehova hii nan uumace ian ér ve yaan inyam i annyamev la, a kaa a ve ér ve de ye awambe ga. (Gen. 9:4) Yange va kimbir ôron kwagh ne shighe na ikyurior i Iserael atindi sha ikyev i Mose la. (Lev. 17:10) Shi yange va kaa a mbahemenev mba shin itine mba sha ayange a mbaapostoli la ér ve kaa Mbakristu cii ve ‘za hemen u nyaghen awambe.’ (Aer. 15:28, 29) Ka se tile dông sha u kuran tindi ne shighe u se lu tsuan twer u se soo ser i er se yô. b

6. Ka nyi ka se er sha er se fatyô u kuran atindi a Yehova a sha kwagh u aeren a wang laa?

⁶ Se mba dondon atindi a Yehova a sha kwagh u aeren a wang la vough. (Heb. 13:4) Apostoli Paulu yange wa se kwagh sha injakwagh ér se “wua” alegh a iyolough a ase. Inja na yô, gba u se nôngo kwagh kpoghuloo se dugh hanma isharen i bo ken a vese kera. Nahan ka se palegh u kenger shin eren nyityôkwagh i ia na se hingir u eren idya cii. (Kol. 3:5; Yobu 31:1) Ka sea tagher a imeen i eren kwaghbo yô, ave ave la je ka se venda u henen shin eren hanma kwagh u una pav se a Yehova yô.

7. Gba u se ver ishima sha u eren nyi, man ka sha ci u nyi?

⁷ Yehova soo ér se lu “mbaungwan kwagh a ishima i môm.” (Rom. 6:17) We se kwagh sha ci u mkpeyol wase hanma shighe cii, shi atindi a na nga gem ga. (Yes. 48:17, 18; 1 Kor. 6:9, 10) Ka se nongon sha afatyô wase cii ser se er kwagh u doon Yehova shi se tese ser se mba a ieren i orpasalmi kpa lu a mi la, yange kaa ér: “M ver ishima sha u eren akaawan a Ou gbem zan zan mkur je.” (Ps. 119:112) Nahan kpa, Satan una nôngo ér i taver se u tilen dông. Ka a er kwagh ne nena?

8. Ka sha igbenda i nyi nahan Satan ka a tôv se a ican ér se de fetyô u tilen dông ga?

⁸ Mtev u sha ican. Diabolo ka a va a ipila sha a vese noon shi a nôngon num a vese ken ishima yase ér se de fetyô u tilen dông ga. Awashima na yô, ka i lu u “yan” se, ka u paven se a Yehova je la. (1 Pet. 5:8) Yange i anger Mbakristu mba sha ayange a mbaaposoli la a ku, shi i gbidye ve shi i wua ve, sha ci u ve tile dông yum. (Aer. 5:27, 28, 40; 7:54-60) Nyian kpa, Satan ngu tôvon Mbakristu a ican her. Ikyav i tesen yô, mba tswamen anmgbianev asev mba nomso man mba kasev mba ken Russia man ken ityar igen kpoghuloo, shi mbahendan  a vese mba tan num sha anmgbianev asev hanma ijiir cii.

9. Tese ikyav er i gbe u se wa ikyo sha igbenda i Satan a meen se ken myer la yô.

⁹ Ameen a ken myer. Satan tôvon se a ican noon tseegh ga, ka a meen se sha “ayom” kpaa. (Ef. 6:11) Hen ase sha kwagh u yange er anmgbian ugen shighe u i kôr un gambe ken iyouci sha ci u gba u a pav un ipyaven i vesen yô, iti na ér Bob. Yange kaa a mbatwerev ér mayange una lumun ér i ta un awambe ga. Ortwer u paven ior la kpa lumun ér una ta un awambe ga. Nahan kpa, hen tugh mbu lu u sev a av ve a pav Bob la, ortwer ugen za va u va nengen un shighe tsombor na hide yem ken ya yô. Ortwer la kaa a Bob ér mbatwerev mbara mba tan un awambe ga, kpa vea ver a ikyua, sha er aluer kwagh va gba sha awambe shighe u i lu paven un la yô, vea ta un a yô. Alaghga ortwer la lu henen ér tsombor u Bob kera ngu vea na ga yô, una lumun ér i ta un awambe. Kpa Bob venda awambe tile her, a kaa ér a lu nyi je ia er kpa i de te un awambe ga.

10. Mbamhen mba ior mba ve we atindi a Aôndo ikyo ga la ka imeen sha ci u nyi? (1 Mbakorinte 3:19, 20)

¹⁰ Mbamhen mba ior mba ve we atindi a Yehova ikyo ga yô. Aluer se mba henen kwagh er ior mba ve we atindi a Yehova ikyo ga la nahan yô, alaghga se kpa se hii u vendan Yehova kua atindi a na. (Ôr 1 Mbakorinte 3:19, 20.) “Kwaghfan u tar ne” ka a na ior ve kera soo u ungwan imo i Aôndo ga. Yange Mbakristu mbagenev kpuaa ken Pegamu man ken Tiatira hingir u civir ieev shi eren idya er ior mba ken agar a ahar ne eren nahan. Er i lu eren idya ken atôônanongo ne yô, Yesu tindi atôônanongo a ahar ne cii a loho u tan a icin. (Mpa. 2:14, 20) Nyian kpa, ior mba se we ndor a ve la vea nôngo ér se hingir u eren akaabo a ve eren la. Ior mba hen tsombor wase kua mbagenev mba se fe ve kpaa vea nôngo ér se nenge ser se kura atindi kar ikyaa inya, shi vea lu nôngon ér se per atindi a Yehova. Ikyav i tesen yô, alaghga vea kaa a vese ér aluer se er idya kpa ka kwaghbo ga, shi akaawan a Bibilo kera nga a inja nyian ga.

11. Aluer se tile dông yô, ka nyi i gbe u se palegha?

¹¹ Ashighe agen alaghga se nenge ma kwagh u Yehova a kaa ér se er yô ser kwagh shon wanger kuma ga. Alaghga se soo u ‘eren kwagh karen akaa a i nger la ken inya’ je kpaa. (1 Kor. 4:6) Mbahemenev mba kwaghaôndo mba sha ayange a Yesu la lu a ibo sha ci u isholibo ne. Yange ve seer atindi a ve sha atindi a Mose la, nahan kwagh la na yô, lu ior ican kpishi u kuran atindi shon. (Mat. 23:4) Yehova ka a tese se kwagh u se er la wang ken Mkaanem nam kua sha ikyev i nongo na. Nahan ityôkyaa i môm ngi i se seer kwagh sha kwagh u a tese ér se er ga. (Anz. 3:5-7) Sha nahan yô, se mba eren kwagh ka karen akaa a i nger ken Bibilo la ken inya ga, shin se mba we anmgbianev asev mba nomso man mba kasev atindi sha akaa a Bibilo i we atindi sha mi ga la ga.

12. Satan eren ‘mbaaie mba gbilinigh’ nena?

¹² Mbaaie. Satan ka a er ‘mbaaie mba gbiliniv’ shi a er tom a “akaa a tar u nengen ér ka a hange hange la” ér ior ve tsume shi ve de lu ken mzough ga. (Kol. 2:8) Sha ayange a mbaapostoli la, Satan lu samber a mbamhen mba ior mba ve we atindi a Aôndo ikyo ga la, man ityesen i Mbayuda i i due ken Ruamabera ga yô, shi lu tesen ér gba keng u Mbakristu vea kura atindi a Mose la. Mbamhen mban yange ve tsume a ior, sha ci u ve kera ver ishima sha Yehova, u kwaghfan a dugh hen a na jim jim la ga. Nyian ne, Satan ngu ôron akaa a ikyav i lu u tesen mimi u a ga yô, shi ngu samber a abaver a aiegh a utor mba tar ve duen a mi la sha igbenda i i ongo abaver la, kua sha ajiir a lamen a ior sha Intanet kpaa. Yange se nenge  a mbaaie mban nahan kpishi sha shighe u angev mbu Korona la. c Mbashiada mba yange ve lu keghen ato a kwaghwan u nongo wase yô, ishima nyian ve kpishi er mba ve lu keghen ato a abaver a mimi ga la nahan ga.—Mat. 24:45.

13. Er nan ve i gbe u se wa ikyo sha er kwagh a dan se ga?

¹³ Akaa a danen se. Gba u se hemba veren ishima sha “akaa a a hembe lun a inja la.” (Fil. 1:9, 10) Ka sea ver ishima sha akaa a danen se yô, se tôô shighe kua agee a se lu a mi kpishi u eren akaa a injaa la, se vihi sha akaa a danen se. Aluer se de akaa agen a se eren ken uma wase, er u yan kwagh man u man kwagh man u eren anumbe shin ityom yase nahan hingir akaa a hiihii ken uma wase yô, aa dan se se kera fatyô u veren ishima sha akaa a hembe lun a inja la ga. (Luka 21:34, 35) Heela tseegh ga, ka se ungwan shi se ôron sha abaver er ior ve mough a ayôôso a gomoti ér a er ishima ve yô, man er mbapatii ve gbe anyiman yô. Kpa mayange se lumun ser akaa ne a dan se ga. Gayô se va hii u tan ikyaa a mbagenev ken ishima yase. Satan ka a eren tom a igbenda ne cii ér se de fetyô u eren kwagh u vough er se ver ishima la ga. De se nenge er se fatyô u hendan a igbenda i Satan a meen se ne, nahan se za hemen u tilen dông yô.

14. Ka nyi ia wase se ve se za hemen u tilen dông ken vegher u Yehova?

¹⁴ Hen sha ityôkyaa i yange u tsegha iyol you shi u er batisema la. Yange u er akaa ne sha ci u u soo u lun ken vegher u Yehova. Umbur kwagh u yange wase u ve u hingir u nan jighjigh wer ka mimi je ne yô. Yange u fe Yehova Teru u sha la yô, kwagh na hii u doon we ishima shi u hii u cian un. Yange u na jighigh shi kwagh la mgbegha u u gema ishima. Shi u de u eren akaa a Yehova a vende la, u gema eren akaa a doon un. U fe wer Yehova de u asorabo a ou yô, ishima gba u shimi. (Ps. 32:1, 2) U lu zan mbamkombo mba tiônnongo shi u hii u pasen mbagenev akaa a u hen la. Er u tsegha  iyol you shi u er batisema, u hingir Orkristu yô, u ngu zan sha gbenda u uma la, man ka u u nôngo sha afatyô wou cii u za hemen u zenden sha u.—Mat. 7:13, 14.

15. Aluer se mba henen Bibilo shi gbidyen kwar sha mi yô, kwagh la una wase se sha ci u nyi?

¹⁵ Ôron Mkaanem ma Aôndo shi henen sha mi. Kon ka ua wa amise a za shin inya kpishi yô, u fatyô u tilen dông. Nahan se kpa, aluer Mkaanem ma Aôndo wa amise ken a vese za shimi yô, se na Yehova jighigh taveraa, nahan kwagh ne una wase se se za hemen u tilen dông. Er kon u lu vesen la, amise a u kpa ka a vesen a senen shin inya shi a samber. Ka sea henen Mkaanem ma Aôndo shi sea gbidyen kwar sha mi yô, kwagh la a seer taver jighjigh wase shi se hemba nengen wang er igbenda i Aôndo a eren kwagh la i hembe doon yô. (Kol. 2:6, 7) Hen er kwaghwan u Yehova man gbenda u akuran ior nav la yange wase mbacivir un mba sha ayange a tsuaa la yô. Ikyav i tesen yô, Esekiel yange ver ishima zulee nenge er ortyom ugen kar iniembe man igbanger i tempel ken mpase u sha mnenge u i tese un yô. Mpase ne yange seer taver jighjigh u Esekiel, shi a tese se akaa a aa wase se u kuran atindi a Yehova sha gbenda u mcivir wase una lu wang yô. d (Esek. 40:1-4; 43:10-12) Se kpa ka sea tôô shighe sea hen akaa a ken Mkaanem ma Aôndo a a hembe cimin la shi sea gbidye kwar sha mi yô, kwagh la a wase se.

16. Bob yange taver ishima nahan kwagh la kura un nena? (Pasalmi 112:7)

¹⁶ Lu a ishimataver. Tor Davidi yange wa icam pase er mayange una pav a Yehova ga yô. A kaa ér: “Ishima taver mo, Aôndo.” (Ps. 57:7) Se kpa se fatyô u lun a ishimataver shi suur sha Yehova a ishima yase cii. (Ôr Pasalmi 112:7.) Nenge ase er kwagh ne yange wase Bob u se vande teren kwagh na la yô. Shighe u i kaa a na ér a ver awambe ikyua sha ci u alaghga a va gba u a ta un awambe la, yange venda ave ave la je, kaa ér aluer ka sha inja i va ta un awambe yô, i hungwa un gambe fefa una yem. Shighe karen yô, Bob kaa ér, “Yange m hen a hen kwagh u me er ga, shi ishima nyian mo sha kwagh u una due ker kpaa ga.”

17. Ka nyi se fatyô u henen ken kwagh u yange er Bob laa? (Shi nenge foto kpaa.)

 ¹⁷ Bob yange fatyô u taver ishima sha ci u vande tsuan ér una tile dông tsuaa cii va mase yemen ken iyouci ye. Hiihii yô, yange soo ér una na i saan Yehova iyol. Sha uhar yô, yange hen kwagh u Bibilo kua ityakeda yase i pasen Bibilo i ôr sha kwagh u awambe la, nahan fa er uma man awambe cii i lu icighan kwagh yô. Sha utar yô, yange na jighjigh er aluer un kura tindi u Yehova Aôndo a we sha kwagh u awambe la yô, una na un injar. Se kpa se fatyô u taver ishima, aluer se tagher a nytyô zayol je kpaa.

18. Ikyav i Baraki la tese ér aluer se mba suur sha Yehova yô, kwagh la una wase se nena? (Nenge foto u sha igbende.)

¹⁸ Suur sha Yehova. Nenge ase er Baraki yange suur sha Yehova ve, er kwagh Yehova kaa ér a er la ve, nahan kwagh la wase un yô. Shighe la, Mbaiserael wa iyol i uitya ga, shi ve lu a ikyav mbi uityaav kpaa ga. Kpa Yehova kaa a Baraki ér a za nôngo ityav a Shisera, kurutya u Mbakanaan a shoja na, i i lu a ikyav mbi utyaav kpishi la. (Mbaj. 5:8) Tsô profeti u kwase Debora kaa a Baraki ér a sen shin pev u gburumaa, a za nôngo ityav a Shisera vea mbautyaav nav mba ve lu a akekeutya 900 la. Shin er pev u gburumaa la lu ijiir i Shisera vea mbautyaav nav vea hemba nôngo ityav sha akekeutya tsembelee nahan kpa, Baraki lumun u zan. Shoja i Baraki ngur hungwan sha Uwo u Tabor yô, Yehova er ura nôô kpishi. Maa akekeutya a shoja i Shisera hange shin anmgbiôr. Kwagh u Yehova er ne maa wase Baraki hemba ityav mbira. (Mbaj. 4:1-7, 10, 13-16) Se kpa kape aluer se mba suur sha Yehova shi eren kwagh u a ôr se sha ikyev i nongo Na ér se er ve, se hemba mbamzeyol mba se tagher a mi je la.—Dut. 31:6.

19. U soo u tilen dông sha ci u nyi?

¹⁹ Er se lu ken tar u bo ne yô, saa se nôngo kwagh kpoghuloo ve se za hemen u tilen dông ye. (1 Tim. 6:11, 12; 2 Pet. 3:17) Yô se za nen hemen u tilen dông, aluer mba tôvon se ican shin Satan ngu tan num sha avese ken myer shin ngu samber a mbamhen mba ior mba ve we atindi a Aôndo ikyo ga man mbaaie shin se mba tagher a akaa a danen or la je kpaa. (Ef. 4:14) Kpa se tile nen dông her shi Yehova a za hemen u doon se ishima shi se kuran atindi a na. Nahan kpa, doo u se norom sha kwagh ga. Ken ngeren u a dondo la, se lu timen nengen er Yehova man Yesu ve ver se ikyav i hemban cii sha ieren i norom sha kwagh ga la yô.