Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

U Fa Kpa?

U Fa Kpa?

Yange i fa mhii u uwer u he man inyom i he sha ayange a i ngeren Bibilo la nena?

INYOM i Mbaheberu mba yange ve lu ken Tar u Ityendezwa la yange i hii sha shighe u kahan ishule shi lôôn iyiav. Shighe ne hegen ka uwer u Setemba pelegh uwer u Oktoba.

Ior yange ve hii u ôron ayange a hanma uwer sha iyange i uwer u he u hii duen sha kwavaôndo la, zan zan sha iyange i u kar been la, ayange la ka a kuma er 29 shin 30 nahan. Ve gema ve fa ayange a ken inyom jimin cii sha mdugh u iyange. Nahan kpa, yange a zom ayange a iwer 12 ken inyom jimin cii yô, ingyegh ki ayange a ken inyom shon a i ôr sha mdugh u iyange la, a hemba ngeen a ingyegh ki ayange a i ôr sha mdugh u uwer la. Nahan gba u vea ker gbenda u a fatyô u ôron ayange a ken inyom sha igbenda i ihiar ne cii ve a zuan a ingyegh ki ayange kwaghmôm yô.” Yange ve er kwagh ne sha u seer ayange shin ayange a uwer jimin, cii man mhii u inyom igen ye. Yange vea er nahan yô, kalenda ve a tese ashighe a ve a lôôn iyiav man a sundan iyiav la vough.

Nahan kpa, sha shighe u Mose la, Aôndo kaa a ior Nav ér inyom i kwaghaôndo ve i hiin ken uwer u Abiba, shin Nisan. Uwer ne ka u hii ken atô u wer u Maaci u pelegh uwer u Aipor. (Eks. 12:2; 13:4) Yange i er iniongo ken uwer ne shighe u i lu kuran shair u i sunda ken atev kurun a mi yô.—Eks. 23:15, 16.

Orfantakeda ugen iti na ér Emil Schürer, a kaa ken takeda na [The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ, (175 B.C.–A.D. 135)] ér: “Gbenda u yange i seer ayange shin ayange a uwer jimin sha kalenda shin i seer ga la, yange u taver u dondon ga cii. Iniongo i Paseka i yange i gba u a er sha iyange i uwer u due sha aôndo wang, ken uwer u Nisan (sha iyange i Nisan 14) la, yange i kegh zan zan a va nengen a iyange i sev mbu lihe kwaghmôm a tugh la yô, iyange i dondon la maa i er iniongo shon . . . Nahan inyom yange ia yemen u been man a nenge ér Paseka una gba cii man iyange shon ken uwer u Nisan la yô, i yôô ér i seer uwer môm sha kalenda, ka uwer u sha 13 je la, cii man uwer u Nisan ye.”

Mbashiada mba Yehova ka ve dondo gbenda u ôron ayange a ken inyom ne shighe u ve soo u fan iyange i i gbe u a ya Kwaghyan u Ter u Aikighe la jighilii, u ka i ya ken uwer u Maaci shin Aipor, sha iyange i zuan sha Nisan 14 jighjigh, sha kalenda u Mbaheberu la. Ka i pase atôônanongo a sha tar cii iyange ne tsuaa je. *

Kpa Mbaheberu yange ve fa shighe u uwer ua bee shi ugen ua hii nena? Nyian ne, ka wea soo u fan werayange yô, u kenger ken kalenda u i gber a gber shin ken kalenda u sha hanseeti wou tseegh kpa, maa u fa je. Nahan kpa, sha ayange a i ngeren Bibilo la yô, lu ican u fan.

Sha shighe u Mngerem ma Deemee la, yange i tôô ér hanma uwer ngu ayange 30. (Gen. 7:11, 24; 8:3, 4) Shighe karen yô, iwer i sha kalenda u Mbaheberu la kera luun ayange 30 tseegh ga. Mbaheberu yô, yange uwer u he ua duen sha kwavaôndo vea nengen a mi je maa ve fa ér uwer u he hii. Uwer la u duen a kuman ayange 29 shin 30 yô, uwer la bee, maa uwer ugen u hii.

Sha shighe ugen la, Davidi man Yonatan cii ôr kwagh ter uwer u he, ér: “Kper a lu uwer u he.” (1 Sam. 20:5, 18) Kwagh ne tese ér sha shighe ve la kpa yange i vande ôron ayange a iwer i ken hemen fan. Kpa Mbaiserael yange ve fa mhii u uwer u he nena? Takeda ugen u u er kwagh u atindi man aeren a Mbayuda a yange i ôron sha zwa la (Mishnah), pande ta iwanger sha kwagh ne. Takeda ne kaa ér yange Mbayuda mba dugh ken uikyangen ken Babilon mba hidi yô, lu Sanhederin, (Atejir u Tamen u Mbayuda) pasen ior mhii u uwer u he ye. Ken atô u iwer itiankarihiar i i eren uiniongo la, hanma uwer u i er iniongo ker cii yô, atejir ne a tema sha iyange i uwer la u nyer a ayange 30 la. Ka mbaajiriv mbara yange gba u vea faan iyange i uwer u he ua hii ye. Yange ve fa iyange la nena?

Yange i ver ior sha ajiir a taven ningir Yerusalem tser. Nahan ve kenger sha kwavaôndo sha er aluer uwer u he due kpa vea nenge a u yô. Vea nengen a mi je maa ve ôr Sanhederin. Ior mba ken atejir ne yange vea zuan a ripoti i tesen ve wang ér i nenge a uwer u he mimi yô, ve yôô ér uwer u he hii. Nahan kpa, yange abeen shin iikpii ia cir sha, mbakuran mbara vea kera fatyô u nengen a uwer u he fele ga di ye? Yange ve yôô ér uwer shon ngu ayange 30, nahan uwer u he ua fatyô u hiin.

Takeda u Mishnah la pase er yange i yôô mhii u uwer u he la ér, iyange i Sanhederin a tsough ér ka mhii u uwer la yange ia hiin (zum u iyange i mire) yô, i wa zegeusu sha Uwo u Olev, ikyua a Yerusalem. Nahan ior vea nengen a usu la yô, ve fa je ér mba yôôn mhii uwer u he. Maa i gba wan usu sha ajiir a taven agen ken Iserael cii sha u samber a ibaver ne. Kpa shighe karen yô, i gema tindin ior ér ve samber a ibaver ne. Mbayuda mba ken Yerusalem man mba sha ajiir agen ken tar u Iserael cii yange i ôr ve er uwer u he u hii yô. Nahan ior cii ve fatyô u eren uiniongo mba i eren sha ashighe a ashighe la hen shighe môm.

Caate i sha ngeren ne ia wase u u fan er iwer i Mbaheberu man uiniongo vev kua ashighe a ve cii yange wa zua yô.

^ Nenge Iyoukura i ken zwa Buter i Febewari 15, 1990, peeji 15 la, kua “Mbampin mba Mbaôron Takeda Ne Ve Pin La” ken Iyoukura i ken zwa Buter i Jun 15, 1977 la.