KEN kwavanyom u 1910 la, mbamaren av mough hen geri u Tbilisi, tar u Georgia yem shir ikyua a angar u Pelly, hen Saskatchewan, vegher u shin ityôtar i tar u Kanada la, za tema hen ansule ugen. Yange i marem ken inyom i 1928 la. I mar se ataratar, mo m lu anmasetyô. Terem yange kpen iwer ngi kar ataratar yô, i marem, maa ngôm di va kpe shighe u m lu ankyundan la. Shighe kar kpuaa yô, anngôm u kwase u vesen Lucy kpa kpe shighe u lu anyom 17 la. Nahan anmgbian u ngôm Nick va tôôm vea anngôôv av yem a mi, lu za nengen sha a vese.

Shighe u m lu henen a hen zende la, tsombor wam nenge m lu urugh tsa u nom-nyinya igen ken sule la. Nahan ve lu cian tsung ér alaghga nyinya la ia va tumem pandegh, maa ve ngor ér mo m hide ken ijime. Nahan cii kpa, er m na ijime ken a ve yô, m ungwa er ve lu ngoron ga. Kwagh ka a er i doo yô, nyinya la vihim iyol ga, kpa lu iyange i tsombor wam kav ér m kondo ato je la.

Orgen u lu ijende i tsombor wam yô, va a mhen ér i za wam ken makeranta u mbaakondoato, nahan anmgbian u ngôm Nick za wam ken makeranta u mbaakondoato u u lu hen geri u Saskatoon, hen tiôntar u Saskatchewan la. Maa m hingir u lun hen ijiir i i lu ica a tsombor wam yô, shi er m lu anyom ataan tseegh yô, cier mo iyol kpen kpen. Nahan m za sôron tsombor wam shighe u i ne memyol la, kua shighe u i ne memyol u iceenyolough tseegh. Shighe kar yô, m hen iliam i sha ave la, nahan i saan mo iyol u numben vea mbayev mbagenev.

Ken inyom i 1939 la, anngôm u kwase u vesen Marion vôso Bill Danylchuck, nahan ve yem a mo vea anngôm u kwase Frances, ve lu za nengen sha a vese. Ve lu ior mba ken tsombor wam mba ve hii zuan a Mbashiada mba Yehova yô. Mea va memyol u iceenyolough yô, ve nôngo sha afatyô ve cii ve pasem kwagh u ve lu henen ken Bibilo la. U ôron kwagh haan mbabov kera yô,  yange i taver mo kpishi u lamen a ve sha ci u ve fa iliam i sha ave ga. Kpa ikyav tese wang ér, ve kav er akaa a ken jijingi doom ishima sha mimi yô. Nahan m kav mer, kwagh u ve lu eren la, lu kwagh u Bibilo i tese yô, maa m gema duen kwaghpasen vea ve. Ica kera gba ga je maa m soo mer i erem batisema, nahan sha iyange i Setemba 5, 1941 la, Bill erem batisema shin durôm u iyôgh u yange i urugh mngerem shin ijôr i haa shimi poo yô. Mngerem mara yange ma ndôhôr keghelee.

Ken inyom i 1946 la, m va memyol u iceenyolough, maa se za mkohol u vesen ugen hen geri u Cleveland, kpentar u Ohio, tar u Amerika. Sha iyange i hiihii la, anngôôv av mba kasev lu ngeren akaa a i lu ôron la nan mo, sha er me fa kwagh u i lu tesen sha mkohol shon yô. Nahan kpa, sha iyange i sha uhar la, doom kpishi er m va kav mer annongo u mbakondonato ugen lu hen mkohol ne, u anmgbian u kwase lu geman kwagh u i lu ôron la ken iliam i sha ave sha ci u annongo la yô. Ken mase ijime yô, doom kpishi er m fa kwagh u i lu ôron la yô, nahan saan mo iyol er m lu kaven mimi u Bibilo la wang yô!

Hen shighe ne, Ityav mbi Tar Cii Mbi sha Uhar mbira sember been, nahan ior lu tesen er ve hembe soon tar ve cii yô. M za hiden mkohol u vesen yô, m kange ishima mer me za hemen u tesen jighjigh wam u nan ken makeranta. Nahan m de u sughun tuta shi wan icam i tesen ér m hemba soon tar wam la ken iliam i sha ave. Shi m de u ember umemyol man u zan adua vea mbayev mbagenev ken makeranta. Yange i kaa ér se zaan adua ne keng keng. Kwagh ne doo atica am ga, nahan ve lu tan mo mciem iyol shi eren mo mbaaie sha er mo m de kwagh u m lu eren la yô. Mbayev mba se zaan makeranta imôngo la kpa hingir u fan kwagh ne, nahan m zua a ian i pasen ve kwagh. Shighe kar yô, mbayevmakeranta mbagenev hingir u fan mimi shi mba civir Yehova sha mimi zan zan nyian. Ve yô, ka: Larry Androsoff man Norman Dittrick kua Emil Schneider.

Hanma shighe u ka mea zaan hen ugeri mbagenev yô, m nôngo sha afatyô wam cii m pase mbaakondoato kwagh. Ikyav i tesen yô, yange m pase gumor Eddie Tager u lu ken annongo u mbaakondoato ugen la kwagh, hen geri u Montreal ape mbaakondoato zua la. Anmgbian Eddie yange zaan mkombo ken tiônnongo u a eren mkombo ken iliam i sha ave yô, hen geri u Laval, tiôntar u Quebec, zan zan kar kpen inyom i i bee la. Shi m zua a gumor Juan Ardanez u lu er ka ior i Berea u sha ayange a tsuaa la. Yange sagher un iyol u timen fan aluer loho u Bibilo la, ka u mimi yô. (Aer. 17:10, 11) Un kpa fa mimi shi er tom u ortamen la hen geri u Ottawa, tiôntar u Ontario zan zan kar kpen.

Ken inyom i 1950 la, m yem hen geri u Vancouver. Er ka i doom u pasen mbaakondoato kwagh nahan kpa, mayange me hungur kwagh u kwase ugen u ungwan tsembelee Chris Spicer, u m pase un kwagh sha godobi la ga. Yange lumun ér mo m va naan un umagazin hanma shighe u ve ve cii shi mo m fa nom na, Gary kpaa. Maa  m za ve inya, nahan se lam shighe gôgônan, se lu lamen sha u ngeren kwagh nan ayol ase. Lu shighe u se zua tseegh je la. Nahan anyom kpuaa nga kar yô, kwagh u kpiligh mo iyol er. Yange ve nenge a mo ken atô u ikpelaior sha mkohol u vesen ugen u i er hen geri u Toronto, tiôntar u Ontario la yô. Lu u a er Gary batisema sha iyange shon i ve nenge a mo la. Kwagh u doon tsung ne umbur mo er i gbe hange hange u a za hemen u pasen kwagh sha ci u mayange se fa ijiir shin shighe u mimi una wa amise ken ishima i or la ga.

Shighe kar yô, m hide hen geri u Saskatoon. M hidi yô, ngô ugen kaa a mo ér m henen Bibilo vea ônov nav mba kasev uhar mba ve lu ahina la, ka Jean man Joan Rothenberger je la. Yange ônov nav mban zaan makeranta u mbaakondoato u ngise mo kpa m zaan la. Ica gba ga je maa, mbayevkasev mba uhar mban gba a mi tesen mbayev mba ve lu klase môm vea ve imôngo la kwagh u ve lu henen la. Shighe kar yô, iorov utaan ken mbayevmakeranta mbara hingir Mbashiada mba Yehova. Môm ken ve yô, lu Eunice Colin. Yange m vande nengen a Eunice ken makeranta u mbaakondoato la, shighe u m zurum u been makeranta la. Yange nam kwaghnyohon ugen, maa kaa a mo ér un soo ér se se lu boki. Lu u shighe a karen yô, una hingir or u hange hange ken uma wam, inja na yô, una hingir kwase wam!

Ngô u Eunice va fe ér ngu henen Bibilo yô, za ôr prinsipa u makeranta la ér a kaa a Eunice a de kwagh u a lu henen la. Prinsipa ne ngohol un akaa a a lu henen kwagh a mi la je kpaa. Nahan cii kpa, Eunice kange ishima ér una za hemen u veren Yehova hiihii ken uma na. Ka va kom Eunice u eren batisema yô, mbamaren nav kaa a na ér: “Aluer u hingir Orshiada u Yehova yô, se zenda u hen ya wase kera!” Er Eunice lu anyom 17 nahan kpa, ve zenda un hen ya ve kera er ve kaa nahan. Maa tsombor ugen u u lu Mbashiada hen ijiir la yô, tôô un lu za nengen sha a na. Yange za hemen a kwaghhenen na, nahan shighe kar yô, i er un batisema. Se va er ivese ken inyom i 1960 la kpa, mbamaren nav venda u  van ivese yase. Nahan kpa, anyom nga kar yô, ve gema nan se icivir sha ci u akaa a se ne jighjigh a mi la man gbenda u se yese mbayev asev la.

Er se lu mbamaren mba kondon ato nahan kpa, se yese ônov mba nomso mba ungwan tsembelee utaankaruhar. Tom ne yange u taver kpishi, kpa se nôngo ve fa iliam i sha ave sha er se lamen a ve tsembelee shi se tesen ve mimi yô. Anmgbianev mba nomso man mba kasev mba ken tiônnongo la, wase se sha gbaa ne kpishi. Ikyav i tesen yô, ormaren ugen yange nger kwagh va na se kwagen la ér, wan wase u nomso ugen la, ngu lamen dang ken Iyou i Tartor. Maa fese je se kôôm wan la. Ônov av mba nomso unyiin, James man Jerry man Nicholas kua Steven, mba civir Yehova sha mimi vea kasev vev kua icombor ve. Ônov mba unyiin mban cii, ka mbatamen. Heela tseegh ga, Nicholas vea kwase na, Deborah, mba geman kwagh ken iliam i sha ave hen branci u tar u Britain la, Steven vea kwase na, Shannan di, mba geman kwagh vea annongo ugen u geman kwagh ken iliam i sha ave, hen branci u tar u Amerika la.

Yange ka va shin uwer môm u ivese yase ia lu anyom 40 yô, kyansa hungwa a kwase wam Eunice. Yange taver ishima tsung shighe u lu nôngon a kyansa la cii. Jighjigh na u lu a mi sha kwagh u mnder u shin ku la wase un u tilen dông. M ngu veren ashe, keghen iyange i shi me nenge a na la.

Ken uwer u Febewari inyom i 2012 la, m gba m poso ikyooso, nahan hingir u mbagenev vea naan mo iwasen. Sha nahan yô, m yem m za ngu vea wan wam ugen la vea kwase na. Hegen se mba ken Tiônnongo u Calgary, u a eren mkombo ken Iliam i sha Ave la, shi m za hemen u eren tom u ortamen her vea tiônnongo ne. Jighilii yô, ka hiin je, m lu ken tiônnongo u eren mkombo ken iliam i sha ave je ne. Nenge imba kwagh u doon tsung ne sha wono! Yange m er nan ve m taver ken jijingi shin er m lu ken tiônnongo u eren mkombo ken zwa Buter anyom kpishi, hii ken inyom i 1946 la je? Yehova kure ityendezwa na i a kaa ér una nenge sha ônov mba côgholov la. (Ps. 10:14) M ngu a iwuese kpishi sha iniôngon i mba ve wasem u henen zwa u iliam i sha ave la, shi ngeren akaa sha ci wam shi geman akaa ken iliam i sha ave sha ci wam sha afatyô ve la cii.

U ôron kwagh haan mbabov kera yô, ashighe agen i lum ken ishima dang shi m soo u gban uwer sha ci u m kav kwagh u ior ve lu ôron la ga, shin sha ci u ior fa er vea wase mbakondonato ga yum. Nahan kpa, sha ashighe la cii, m hen sha mkaanem ma Peteru ôr a Yesu la, ér: “Tere, ka hen an je shi sé zaa? Ka We U lu a mkaanem ma uma u tsôron ye.” (Yoh. 6:66-68) M hen u wan ishima, er anmgbianev mba nomso man mba kasev mbakondonato mba ve lu ken mimi ica i gbe hegen la nahan. M hen u keghen Yehova man nongo na, nahan m zua a iwasen kpen kpen! Hegen ne m ngu a kwaghyan u ken jijingi kpishi ken zwa wam, shi ka m za mbamkombo kua mbamkohol mba vesen mba ka i er ken Iliam i sha Ave i Mbaamerika la. Sha kpôô yô, m zua a msaanyol man injar sha u civir Yehova, u a lu Aôndo wase u hemban la.