1, 2. (a) Ka zayol u nyi mbayev kpishi mba ve yem shir ken tar ugen la ka ve tagher a mini? (b) Ka mbampin mba nyi se lu timen sha mi ken ngeren nee?

ANMGBIAN JOSHUA kaa ér: “Hii shighe u m lu iyev la je, m lamen zwa u mbamaren av mba ve yem shir la hen ya man ken tiônnongo. Kpa m va hiin makeranta yô, zwa u i lamen hen ijiir i mbamaren av yem shir la hemba doon mo. Anyom nga kar kpuaa yô, m fa u lamen zwa u hen ijiir ne tseegh. Nahan m kera lu kaven kwaghmôm u i ôron ken mbamkombo mba i eren ken zwa u mbamaren av la ga, shi m kera fa aeren a ityôô a mbamaren av la kpaa ga.” Mbayev kpishi mba tagher a kwagh u er Joshua la.

² Nyian ne, ior mba hemban 240,000,000 nahan mba ken tar u i mar ve ker ga yô. Aluer u ngu ormaren u u yem shir ken tar ugen yô, u er nan ve u wase mbayev ou sha afatyô wou cii sha er vea lu mbayev mba taver ken jijingi mba vea “zenden sha mimi”? (3 Yoh. 4) Shi mbagenev vea fatyô u wasen nena?

3, 4. (a) Mbamaren vea ver mbayev vev ikyav i dedoo nena? (b) Ka nyi i gbe u mbamaren vea ver ishima ér mbayev vev ve er sha ci ve ga?

³ Mbamaren, ikyav yen i dedoo la ngi hange hange sha ci u ia wase mbayev enev vea hii u zan sha gbenda u uma u tsôron. Mbayev enev  ka vea nenge nea ‘vanden keren tartor’ yô, kwagh la a na ve hen u suur sha Yehova ér a kuren mbamgbe vev mba ayange ayange la. (Mat. 6:33, 34) Nahan eren kwagh akuma akuma. Ver akaa a ken jijingi hiihii ken uma wou, i de lu uyôughyôughmbaakaav ga, sha er u zua a averen a ken jijingi yô. Nôngo tsung palegh anzô a gban. Ker ‘akaa a injaa Sha,’ i de lu inyaregh shin “icivir i ior” ga. Inja i u keren akaa a injaa Sha yô, ka u eren kwagh u Yehova una lumun we yô.—Ôr Marku 10:21, 22; Yoh. 12:43.

⁴ Mayange de uven ityough eren akaa agen je yô, kera lun a shighe sha ci u mbayev ou ga ze. Pase ve ve fa ér, ka i doo u a ve kpishi shighe u ve ver Yehova hiihii ken uma ve, i lu u keren itizan shin uyôughyôughmbaakaav sha ci ve shin we ga yô. Palegh mnenge u mba ve lu Mbakristu ga ve lu a mi ér, gba u mbayev vea naan mbamaren vev akaa sha u i kpe mbamaren vev iyol la. Umbur wer, “ka u ônov vea ombo kwagh sha ci u mbamaren vev ga kpa ka mbamaren vea ombo sha ci u ônov vev ye.”—2 Kor. 12:14.

5. Gba keng u mbamaren vea lamen vea mbayev vev sha kwagh u Yehova sha ci u nyi?

⁵ Er yange i tsengaôron nahan, ior mba “ken akuraior a hanma zwa cii” mba van ken nongo u Yehova iuu. (Sek. 8:23) Kpa zayol u zwaa una na a taver we u tesen mbayev ou mimi. Mbayev ou ka ior mba i hembe lun hange hange cii u u hen Bibilo a ve yô, nahan aluer “ve fa” Yehova yô, vea zua a uma u tsôron. (Yoh. 17:3) Aluer ka u mbayev ou vea hen atesen a Yehova yô, gba u u “ôron kwagh u a” sha hanma shighe u i gbe i doo cii.—Ôr Duteronomi 6:6, 7.

6. Aluer mbayev ou hen zwa wou yô, vea fatyô u zuan a iwasen nena? (Nenge foto u a lu sha mhii u ngeren ne la.)

⁶ Alaghga mbayev ou vea hen zwa u hen ijiir i ve lu la ken makeranta man hen mba ve kase ve la, kpa gbenda u vesen u ka ve hen zwa wou yô, ka u lamen vea we hanma shighe ken zwa wou la. Dugh iwasen i zwa wou ka u wase mbayev ou u pasen we kwagh u a lu ve ken atô ishima la kera yô, zwa wou shi ka u wase ve sha akaa agen kpaa. Mbayev ou ka vea fa u lamen ijô a kuma ihiar yô, kwagh la a na ve seer lun a mfe shi a wase ve u kaven mnenge u mbagenev. Shi alaghga kwagh ne una bugh ve aan a seer eren tom ve u pasen kwagh la. Anmgbian u Kwase Carolina, u mbamaren nav ve lu shir ken tar ugen la, kaa ér: “Ka wea lu hen tiônnongo u a eren mkombo ken zwa wou la ga yô, kwagh la a doo u kpen kpen. Shi ka wea nan iwasen hen ape kwagh a hembe gban sha mbapasenkwagh yô, i doo u kpishi je.”

7. Aluer zayol u zwaa ngu hen tsombor wou yô, u er nena?

⁷ Nahan kpa, mbayev mba mbamaren vev ve yem shir ken tar ugen la, ka vea hen aeren a ityôô man zwa u hen ijiir i ve lu la vea fa tsembelee yô, alaghga mbayev mban mbagenev zwa u mbamaren vev u kera sar ve ga, shin ve kera fa u lamen u ga kuaa je kpaa. Mbamaren, aluer kape kwagh u mbayev enev a lu la yô, ne fatyô u henen zwa u hen ijiir i ne lu la kpuaa kpa? Aluer u fa akaa a mbayev ou ve lamen sha mi la man iemberyolough i ka i doo ve la, shi u fa ityom i i ne ve ken makeranta la shi u ngu lamen vea atica a ve iyol you ken zwa u ken makeranta la yô, u hemba fan u yesen ve vea hingir Mbakristu. Nahan kpa, cii man u hen zwa u he yô, ka i gba u u na shighe wou shi u nôngo kwagh kpoghuloo shi u hide a iyol you ijime ve, u fatyô ye. Kpa tôô ase wer wan wou va kondo ato, nahan u kera nôngo wer u hen zwa u iliam i sha ave la, sha er u lamen vea na gaa? Wanye u nan hembe fan u lamen zwa ugen la kpa, kape i gbe u a er a nan je la, shin ka nahan ga? *

8. Aluer u fa zwa u mbayev ou ve lamen la tsembelee ga kpa, u fatyô u wasen ve nena?

⁸ Sha mimi yô, alaghga a taver mbamaren mbagenev mba ve lu ushirmbaiorov la, u lamen zwa u he u mbayev vev la luenee. Nahan, adooga zayol ne una na a taver mbamaren u tesen mbayev vev kwaghfan u ken  “icighanruamabera” la kôron inya. (2 Tim. 3:15) Aluer kwagh ngu nahan je kpa, u fatyô u wasen mbayev ou u fan Yehova shi soon un. Ortamen Shan kaa ér: “Ngô wase u lu kwasecôghol la, yange kav zwa u se fa tsembelee la ga, shi mo vea anngôôv av mba kasev kpa, se lamen zwa na tsembelee ga. Kpa er se nenge a henen kwagh shi a eren msen shi a nôngon sha a fatyô na cii, a eren mcivir u hen tsombor la hanma kasua ken zwa u se fa la yô, se kav ser u fan Yehova ka kwagh u hange hange.”

9. Mbamaren vea fatyô u wasen mbayev mba alaghga a gba u vea hen kwagh u Yehova ken ijô ihiar la nena?

⁹ Alaghga mbayev mbagenev vea fatyô u henen kwagh u Yehova ken ijô ihiar, inja na yô, ken zwa u ken makeranta man u ve lamen hen ya la. Sha nahan yô, mbamaren mbagenev ka ve tese ve mimi sha ityakerada yase man akaa a se kor ken icer la kua uvidio asev ken ijô ne cii. Kwagh ne tese wang ér, gba u mbamaren mba ve lu ushirmbaiorov la, vea seer shighe ve shi vea nôngo kwagh kpoghuloo sha er vea wase mbayev vev vea ya ikyar kôôsôô a Yehova yô.

10. (a) Ka an i gbe u nana tsua tiônnongo u a eren mkombo ken zwa u tsombor u nan ua hemba kavana? (b) Gba u nana er nyi cii ve nana tsua kwagh u a eree?

¹⁰ Mba ve lu “ushirmbaiorov” la ka vea undu Mbashiada mbagenev mba ve lamen zwa ve la, vea yem ica yô, i gba u vea zaan mbamkombo vea tiônnongo u hen ijiir i ve yem her la. (Ps. 146:9) Kpa aluer tiônnongo u a eren mkombo ken zwa wou u ityôô la, ngu ikyua yô, mpin gema due ér: Ka hanma tiônnongo una hemba wasen tsombor wouwe? Orya nana henen sha kwagh ne shi nana eren msen hen Yehova shi nana lamen vea kwase u nan man mbayev mba nan cii yô, a gba u nana tsua kwagh u nana er yô. (1 Kor. 11:3) Ka akaa nyi nahan, orya la nana time sha mini? Ka akaawan a ken Bibilo a nyi nahan nana fatyô u dondono? De se time nen sha akaa ne agen.

11, 12. (a) Zwa ka u bende a kwagh u wanye nan henen ken mbamkombo la nena? (b) Mbayev mbagenev ka ve venda u henen zwa u mbamaren vev sha ci u nyi?

¹¹ Gba u mbamaren vea time sha mbamgbe mba mbayev vev sha mimi. Sha kpôô yô, dugh kwagh u zwaa la kera je kpa, cii man wanye nana fa mimi i kôr inya yô, a gba u nana hen akaa a ken jijingi a hemba di u zan mbamkombo hanma kasua ahwa kpuaa tseegh tsô la. Kpa hen ase sha kwagh ne: Aluer mbayev mba zan mbamkombo mba i eren ken zwa u ve fe u tsembelee la yô, alaghga vea hen kwagh je, adooga a hemba er mbamaren vev ve ver ishima la. Kpa aluer mbayev kav zwa u i eren mkombo ker la tsembelee ga yô, alaghga kwagh una fatyô u lun nahan ga. (Ôr 1 Mbakorinte 14:9, 11.) Ka hanma shighe zwa ityôô u wanye ua za hemen u benden a gbenda u nan henen shi nan nengen kwagh la ga. Jighilii yô, mbayev mbagenev vea hen vea fa u nan mbamlumun shi eren mbaasaimenti shi nan akaaôron ken zwa u mbamaren vev, kpa akaa a vea lu ôron la, aa lu duen ken atô u ishima ve ga.

¹² Kwagh ugen yô, ka zwa tseegh ka u na ve kwagh a kôr wanye ken ishima ga. Ka kwagh u yange er Joshua, u se vande teren kwagh na sha mhii u ngeren ne la je la. Anngô na u kwase Esther kaa ér: “Hen mbayev yô, zwa u mbamaren vev man aeren a ityôô ve man kwaghaôndo ve cii, ka ve zom ve wa iya i môm.” Aluer mbayev fa aeren a ityôô a mbamaren vev ga yô, alaghga vea venda u henen zwa u mbamaren vev shi eren kwaghaôndo u mbamaren vev la. Mbamaren mba ve lu ushirmbaiorov la vea er nena?

13, 14. (a) Anmgbian ugen vea kwase na, mba ve lu ushirmbaiorov la, yange ve yem ken tiônnongo u eren mkombo ken zwa u hen ijiir i ve lu her la sha ci u nyi? (b) Yange mbamaren mbara er nan ve ve za hemen u taver ken jijingi?

¹³ Mbamaren mba ve lu Mbakristu la ka ve ver mlu u mbayev vev u ken jijingi la hiihii, ka i lu akaa a ve mbamaren mbara ve soo la ga. (1 Kor. 10:24) Samuel u a lu ter u Joshua man Esther la, kaa ér: “Mo vea kwase wam yange se ver ishima se nenge zwa u u lu hemban wasen  mbayev asev u zan ikyura ken jijingi la, nahan se sôn Yehova kwaghfan. Mlumun u se zua a mi la, lu kwagh u sha ishima yase ga. Kpa, se mba kaven ser mba zuan a iwasen kpuaa tseegh ken mbamkombo mba i eren ken zwa wase la yô, se tsua u yemen ken tiônnongo u eren mbamkombo ken zwa u i lamen hen ijiir i se yem shir la. Maa se gema zan mbamkombo shi duen kwaghpasen imôngo hanma shighe hen tiônnongo ne. Shi se lôhô anmgbianev mba ken tiônnongo mba ve lu azende ase la iwer hen ya wase shi se ma ahumbe imôngo. Akaa ne wase mbayev asev seer fan anmgbianev man Yehova tsembelee. Ve fa er Yehova a lu Aôndo ve man Ter ve kua Ijende ve kpaa yô. Se nenge ser kwagh ne hemba lun hange hange a u nôngon ser ve fa zwa wase tsembelee la.”

¹⁴ Samuel shi kaa ér: “Mo vea kwase wam se kav ser, cii man se za hemen u taver ken jijingi yô, a gba u shi se zaan mbamkombo vea tiônnongo u eren mbamkombo ken zwa wase la. Se lu a akaa kpishi a eren ken uma, nahan se vôr. Kpa se wuese Yehova er a ver iniôngon yase man mde u se de akaa agen a kar se la. Nahan mbayev asev mba utar mban cii mba eren tom u Tartor la ayange ayange.”

15. Anmgbian u kwase Kristina yange nenge ér una hemba civir Yehova sha inja ken tiônnongo u eren mkombo ken zwa u hen ijiir i lu her la sha ci u nyi?

¹⁵ Alaghga agumaior aa va kav ér, aa hemba civir Yehova sha inja vea tiônnongo u a eren mkombo ken zwa u ve fe tsembelee yô. Aluer kwagh ngu nahan yô, mbamaren vev ve de nengen ér mbayev vev kera soo ve ga ze. Kristina u se vande teren kwagh na la kaa ér: “Yange m fa zwa u mbamaren av la kpuaa tseegh, kpa gbenda u i lamen zwa ne ken mbamkombo la gandem. Shighe u m lu anyom 12 la, m za mkohol u vesen ugen u i er ken zwa u i lamen ken makeranta wam yô. Lu kwa u hiihii u m kav mer, kwagh u m lu ungwan la ka mimi je la! Kwagh u vesen ugen u shi gema uma wam yô, lu shighe u m hii u eren msen ken zwa u i lamen ken makeranta wam la. Yange m fatyô u pasen Yehova er lum ken ishima la wang!” (Aer. 2:11, 41) Kristina hian kwase kera yô, a lam a mbamaren nav sha ikyaa ne, nahan tsua u yemen ken tiônnongo ugen u eren mkombo ken zwa u hen ijiir i ve lu her la. Akaa ér: “Er yange m lu henen kwagh u Yehova ken zwa u i tesen mo kwagh ker ken makeranta la yô, kwagh la mgbegham u civir Yehova sha gbashima.” Ica gba ga je maa, Kristina hingir pania u keke, nahan saan un iyol.

16. Anmgbian u kwase Nadia ngu a iwuese er yange un lu ken tiônnongo u eren mkombo ken zwa u mbamaren nav la sha ci u nyi?

¹⁶ Ne agumaior, ne hen ner, aluer ne yem hen tiônnongo u a eren mkombo ken zwa u i lamen hen ijiir i ne lu la yô, a hemba doon nee? Kwagh a lu nahan yô, pine iyol you er i hii ve u soo u eren nahan yô. Aluer u yem hen imba tiônnongo la yô, u hemba lun kôôsôô a Yehova? (Yak. 4:8) Shin alaghga u soo u yemen sha ci u u hen wer u lu sha tseeneke wou shi u eren tom kpishi gaa? Anmgbian u kwase Nadia u a lu eren tom shin Betel hegen ne, kaa ér: “Shighe u mo vea anngôôv av se nyôr anyom pue kar la, se soo u yemen ken tiônnongo u eren mkombo ken zwa u i lamen hen ijiir i se lu la.” Kpa mbamaren nav fa ér aluer mbayev vev yem yô, a lu ve a iwasen ken jijingi kpishi ga. Nahan Nadia kaa ér: “Hegen ne, se mba a iwuese kpishi er yange mbamaren asev nôngo kpoghuloo tese se zwa ve u ityôô la, nahan ve lumun ér se yem ken tiônnongo ugen ga yô. Kwagh ne na yô, uma wase hemba doon shi a bugh se aan a wasen mbagenev u fan Yehova.”

17. (a) Ka unô jighilii Yehova a ne ve tom u yesen mbayeve? (b) Mbamaren vea fatyô u keren iwasen hen mbagenev sha er vea tese mbayev vev mimi nena?

¹⁷ Ka mbamaren jighilii Yehova a ne ve tom u injaa u yesen ônov vev ken mimi ye, ka mbamaren mba tamen shin ma orgen ga. (Ôr Anzaakaa 1:8; 31:10, 27, 28.) Nahan kpa, mbamaren mba ve fe zwa u i lamen hen ijiir i ve  yem shir her la ga yô, vea fatyô u kaan a mbagenev ér ve wase ve, sha er vea tese ônov vev sha gbenda u a kôr ve ken ishima yô. Aluer mbamaren er nahan yô, tese ér mba palegh tom ve u yesen mbayev vev ken jijingi la ga; kpa mba eren kwagh u una wase ve vea yese ônov vev “sha mkôôm man kwaghwan u Ter” di tsô. (Ef. 6:4) Ikyav i tesen yô, mbamaren vea fatyô u pinen mbatamen mba ken tiônnongo iwasen ér ve due ve a mbamhen sha gbenda u vea eren mcivir u hen tsombor man er vea wase ônov vev u kôron azende a injaa vea mbayev mbagenev yô.

18, 19. (a) Anmgbianev mba nomso man mba kasev mba ve vie ken jijingi la vea fatyô u wasen agumaior nena? (b) Gba u mbamaren vea za hemen u eren nyi?

¹⁸ Ikyav i tesen yô, mbamaren vea fatyô u lôhôn icombor igen sha ashighe ashighe ér i va kohol tsombor ve, vea er mcivir u hen tsombor imôngo. Kwagh ugen yô, agumaior kpishi nga a lu a azende a injaa aa fatyô u kohol ve duen kwaghpasen shi eren iemberyolough i injaa imôngo yô, agumaior ne a vese ken jijingi. (Anz. 27:17) Anmgbian Shan u se vande teren kwagh na la kaa ér: “M umbur kwagh u anmgbianev mba yange ve kôrom ve wa ikyum la wang. Hanma shighe u vea wasem u eren mbaasaimenti ken mkombo yô, m seer henen kwagh. Shi yange i saan mo iyol u man ahumbe vea ve imôngo.”

¹⁹ Jighilii yô, gba u mba mbamaren ve tsough ve ér ve na mbayev vev iwasen la, vea wase mbayev mbara u seer nan mbamaren vev icivir shi ve lamen sha kwagh u mbamaren mbara sha inja shi ve de ngohol mbamaren mbara tom u yesen mbayev ga. Heela tseegh ga, gba u mba ve lu wasen mbamaren mban la vea palegh ieren i mba ken tiônnongo man mba ken won ve nenge ér ka i shami ga la. (1 Pet. 2:12) Gba u mbamaren vea gema tom u tsaase mbayev vev ken jijingi la vea ar mbagenev a mi ga. Gba u vea nengen er azende a ve a lu wasen mbayev vev la, nahan vea za hemen u tesen mbayev vev ayol a ve.

20. Mbamaren vea wase mbayev vev vea hingir mbacivir Yehova sha mimi nena?

²⁰ Ne mbamaren, sôn nen Yehova a wase ne shi nôngo nen sha afatyô wen cii tsaase nen mbayev enev. (Ôr 2 Kroniku 15:7.) Akaa a i sar ne u eren la, a de hembe lun ne a inja a ikyar i mbayev enev ve ye a Yehova la ga. Nôngo nen sha afatyô wen cii Mkaanem ma Aôndo ma nyôr mbayev enev ken ishima. Mayange de henen nen ner wan wen una va venda u civir Yehova sha mimi ga. Aluer mbayev enev dondo Mkaanem ma Aôndo man ikyav yen i dedoo la yô, a lu ne ken ishima er yange lu apostoli Yohane a mbayev nav mba ken jijingi la nahan. A kaa ér: “Aluer m ungwa mer, mbayev av mba zenden sha mimi yô, kam iember je hemba akaa agen cii.”—3 Yoh. 4.