1. Yehova nengen mbacivir un nena?

 YEHOVA nengen hanma kwagh u a ze mbacivir un iyol yô. Ka a fa shighe u i saan se iyol man shighe u se ure yô. (Ps. 37:18) Ka una nenge sea yaan ican a mbamzeyol mba ken ishima, kpa sea za hemen u civir un sha afatyô wase cii nahan, i doo un a vese kpen kpen! Heela tseegh ga, ka a kegh a kegh iyol u wasen se shi surun se asema.

2. Ka nyi Yehova a er sha ci u mba asema a vihin ve laa, man se zua a iwasen sha gbenda u a we se ikyo la nena?

² Pasalmi 147:3 kaa ér Yehova ka a kange mba asema a vihi ve tsung la avav. Ivur ne pase er Yehova ka a wase mba asema a lu zan ve iyol tsung sha akaavihin a a er ve la yô. Kpa ka nyi se er ve se zua a iwasen ken igbenda i Yehova a we se ikyo laa? De se tese ikyav: Ortwer u nan fe twer tsema tsema yô, ka nan nôngo kpoghuloo sha er nana sôr or u i vihi nan iyol yô. Kpa cii ve or la nana zua a iwasen ken twer la yô, saa nana dondo kwagh u ortwer la a kaa ér nana er la. Ken ngeren ne, se nenge kwagh u Yehova a ôr a mba ve lu yan ican ken ishima sha mbamzeyol vev la, shi se time sha gbenda u se dondo kwaghwan na u injaa shon yô.

YEHOVA KA A UMBUR SE ER SE GBE UN KWAGH KPISHI YÔ

3. Er nan ve mbagenev ka ve nenge ér ve gba kwagh ga?

³ Kwagh er vihi yô, ior kpishi sha tar nyian soo mbagenev ga. Kwagh ne na yô, ior kpishi ka ve nenge ér ve gba kwagh ga. Anmgbian u kwase ugen iti na ér Helen, a a kaa ér: “Mbamaren av yange ve eren kwagh a mo sha dooshima ga. Terem yange wa tswam kpishi, shi hanma sev yô a kaa a mo ér mo m ngu a iwasen i môm i môm ga.” We kpa alaghga or er kwagh a we dang,  gayô ka nan zer puun we gbem, shin nan na yô, u nenge wer u doo ior ishima ga, er Helen nahan. Aluer ka nahan yô, alaghga a taver we u nan jighjigh wer kwagh wou gba mbagenev ishima sha mimi.

4. Sha kwagh u Pasalmi 34:18 a kaa yô, Yehova nenge mba asema a lu vihin ve la nena, man a tôndo zwa u eren nyi?

⁴ Aluer mbagenev nzughul a we shin er a we dang kpa, fa wer u doo Yehova ishima shi u gba un kwagh. Ngu “ikyua a mba asema a vihin ve la.” (Ôr Pasalmi 34:18.) Aluer iyol kpe u yô, umbur wer Yehova yange nenge a akaa a dedoo ken a we, nahan urugh we va a mi hen a na. (Yoh. 6:44) A kegh a kegh iyol u wasen we sha ci u u doo un ishima kpishi.

5. Ka nyi se fatyô u henen ken gbenda u Yesu eren kwagh a ior mba i nengen ér ve gba kwagh ga laa?

⁵ Aluer se time sha ieren i Yesu yô, kwagh la una wase se u fan er ka i lu Yehova ken ishima la. Shighe u Yesu lu shin tar la, a fa ior mba i nengen ér ve gba kwagh ga la. Yange mhôônom ma kôron a ve, nahan a er kwagh a ve kundu kundu. (Mat. 9:9-12) Kwase ugen yange lu a angev mbu vihin tsung, kpa na jighjigh ér aluer un bende a ikyondo i Yesu yô, angev nav mbua bee. Nahan kwase shon va bende a ikyondo i Yesu, kpa Yesu vihi ishima ga, gema sur un ishima shi wuese un sha jighjigh na la. (Mar. 5:25-34) Yesu eren hanma kwagh vough er Ter na nahan. (Yoh. 14:9) Nahan fa dedoo wer kwagh wou gba Yehova ishima, shi a fa aeren a dedoo a u lu a mi la, kua er un doo u ishima shi u ne un jighjigh yô.

6. Aluer u ngu nengen wer u gba kwagh ga yô, ka nyi i doo u u ere?

⁶ Aluer u ngu nengen wer u gba kwagh ga yô, ka nyi i gbe u u ere? Ôr avur a Bibilo a a tese ér u doo Yehova ishima la shi hen sha a. b (Ps. 94:19) Aluer u kanshio u eren ma kwagh u u  tsough, shin ishima ngi vihin we sha ci u ngu fantyô u eren kwagh kpishi er mbagenev ve eren la ga kpa, de tôôn iyol you karen sha mbagenev ga, shi de hemban veren ishima sha kwagh u u fetyô u eren ga la ga. Yehova veren ishima ér se er kwagh u a gande se agee ga. (Ps. 103:13, 14) Aluer yange or nzughul a we kpa, de ne iyol you ibo sha kwagh u yange nan er a we la ga, sha ci u ka we yange u na ve nan er kwagh la ga! Shi umbur wer ka mba ve nzughul a mbagenev la Yehova una ôr ve ijir ye, kpa mba i nzughul a ve la yô, una wase ve. (1 Pet. 3:12) Kwase ugen iti na ér Sandra, un kpa yange i nzughul a na shighe u lu wanye la, a kaa ér, “Hanma shighe yô, ka m sôn Yehova mer a wasem me nenge a aeren a am a dedoo a un kpa a nenge a mi ken a mo la.”

7. Mbamtaver mba se tagher a mi la vea wase se u eren nyi ken mcivir u Yehova?

⁷ Mayange de henen wer Yehova una er tom a we u wasen mbagenev ga ze. A na u ian i icivirigh i eren tom u pasen kwagh a na imôngo. (1 Kor. 3:9) Er u ye ican ken uma wou kpishi yô, a shi nan kpa kunya ngu ker u a mbagenev, shi u fa er ka i lu ve shighe u ve lu yan ican yô. Nahan u fatyô u eren akaa kpishi u wasen ve. Yange i wase Helen u se vande ôron kwagh na la, nahan hegen una hemba wasen mbagenev cii. A kaa ér: “Yange i lum er m gba kwagh ga nahan, kpa Yehova na yô, hegen m nenge mer m doo ior ishima, shi ngu eren tom a mo u wasen mbagenev.” Hegen ne, Helen ngu pania u keke shi saan un iyol kpishi.

YEHOVA KA A SOO ÉR SE FA SER UN DE SE KWAGHBO SHA MIMI

8. Ka nyi Yehova a pase se ken Yesaia 1:18?

⁸ Ishima ka i za mbacivir Yehova mbagenev iyol sha akaabo a yange ve vande eren ken ijime la. Kpa umbur wer se doo Yehova ishima kpishi. Ka nahan ve yange na Wan na va paa se sha asorabo a ase ye. Nahan se fatyô u lun a vangertiôr ser Yehova soo ér se lumun iyua i un ne se la. Yehova kaa a vese ér aluer se ‘hen kwagh a na imôngo’ c yô, una de se a asorabo a ase vindi vindi. (Ôr Yesaia 1:18.) Doo se kpishi er Yehova Ter wase u se doo un ishima la ka a de se asorabo a yange se er la yô! Shi mayange una hungur a akaa a dedoo a se er la ga.—Ps. 103:9, 12; Heb. 6:10.

9. Er nan ve i doo u se zer henen sha asorabo a yange se er ken ijime la ga?

⁹ Aluer u ngu vaan afanyô sha asorabo a yange u er ken ijime la, nahan ishima ngi zan we iyol sha kwagh shon yô, nôngo sha afatyô wou cii hemban henen sha akaa a u lu eren hegen ne kua aa u va er ken hemen la, i de lu sha akaa a tse ga. Nenge ase ikyav sha kwagh u apostoli Paulu. Yange tôvon Mbakristu a ican kpoghuloo. Kpa va vaa afanyô sha kwagh u er la. Maa fa je ér Yehova de un asorabo a na. (1 Tim. 1:12-15) Nahan yange za hemen u henen sha asorabo a a er ken ijime laa? Ei, yange er nahan ga, vough er akaa a yange er cii ve hingir Orfarishi u i naan un icivir la kpa yange vihi shighe na u hiden henen sha a ga nahan. (Fil. 3:4-8, 13-15) Paulu yange hemba veren ishima sha tom na u pasen kwagh man kwagh u una va er ken hemen la. U fatyô u geman akaa a yange er ken ijime la ga, er Paulu nahan. Kpa u fatyô u wuese Yehova shi eren akaa a dedoo ken mlu wou u he ne. Shi u fatyô u lun a ishimaverenkeghen sha akaa a a tende zwa u va eren ken hemen sha ci wou la.

10. Aluer akaa a yange se er la na ishima ngi vihin mbagenev yô, ka nyi i gbe u se ere?

¹⁰ Alaghga ishima ngi zan we iyol sha akaa agen a yange u er ve asema a lu vihin mbagenev la. Aluer kwagh ngu nahan yô, ka nyi ia fatyô u  wasen we? Nôngo sha afatyô wou cii er akaa a aa na ishima ia gba ve ishima yô. Shi zamber a ve sha mimi wer ve ya u anyi. (2 Kor. 7:11) Sôn Yehova a wase mba kwagh u yange u er la a bende a ve la cii. Una wase u kua ve cii, ne za hemen u civir un shi lun ken bem.

11. Ka nyi se fatyô u henen ken ikyav i Yona laa? (Shi nenge foto u sha igbende kpaa.)

¹¹ Hen kwagh ken akaa a yange u er shami ga la, shi na Yehova ian a er tom a we sha hanma gbenda u a soo cii. Nenge ikyav sha kwagh u profeti Yona. Yange yem ken Nineve ape Aôndo kaa ér a za la ga, gema yevese yem vegher ugen. Yehova yange tsaha Yona, nahan Yona hen kwagh ken kwagh u er shami ga la. (Yona 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Kpa Yehova de Yona lu profeti na her shi lu tindin un kpaa. Nahan a hide a kaa a Yona ér a za ken Nineve. Kwa ne yô, Yona er kwagh u i kaa un la fese je. Shin er Yona vaa afanyô sha akaa a yange er ken ijime la nahan kpa, a de ér kwagh la a yange un u eren kwagh u Yehova kaa ér a er ne ga.—Yona 3:1-3.

YEHOVA KA A SUR SE ISHIMA SHA ICIGHAN JIJINGI NA

12. Shighe u kwagh u vihin tsung a er se yô, Yehova ka a na se bem nena? (Mbafilipi 4:6, 7)

¹² Kwagh u vihin kpishi ka una er se yô, Yehova a na se icighan jijingi na ér a sur se ishima. Nenge ase kwagh u yange er anmgbian ugen yô, iti na ér Ron, vea kwase na Carol. Wan ve u nomso yange wua iyol na, nahan kwagh shon vihi ve tsung. Ve kaa ér: “Se vande tagher a akaa a vihin kpishi, kpa ngun hemba vihin cii. Tugh mbugen cii yange se fatyô u yaven ga. Kwagh ne er nahan kuma icin imôngo. Ashighe la cii yange se er msen, nahan se zua a bem u i ôr kwagh na ken Mbafilipi 4:6, 7 la.” (Ôr.) Aluer ishima ngi vihin we sha ci u kwagh u vihin tsung er u yô, u fatyô u eren msen hen Yehova, nahan ôron un er i lu u ken ishima la. U fatyô u lamen a Yehova kwa kimbir kimbir er u soo la cii. (Ps. 86:3; 88:1) Sôn Yehova kwa kimbir kimbir wer a na u icighan jijingi na. Una wase u hanma shighe cii.—Luka 11:9-13.

13. Icighan jijingi una wase se se za hemen u civir Yehova sha mimi nena? (Mbaefese 3:16)

¹³ I lu nahan kwagh u vihin tsung er u je u kera ngu a agee a eren ma kwagh ga vee? Shighe u kwagh a lu nahan yô, icighan jijingi una na u agee a u za hemen u civir Yehova sha mimi yô. (Ôr Mbafilipi 4:6, 7.) Nenge kwagh u yange er anmgbian u kwase ugen yô, iti na ér Flora. Un vea nom na yange ve lu eren tom mishen imôngo, kpa nom na va er idya, maa ve pav ivaa. A kaa ér: “Yange ishima vihim kpishi sha ci u m nenge mer a bumem. Nahan m kera fatyô u henen sha ma kwagh ugen kposo ga. M er msen hen Yehova mer a nam icighan jijingi na sha er me wa ishima yô. Yehova yange surum ishima, nahan, er sha hiihii la lu inja er me fatyô u wan ishima ga nahan kpa, m seer zuan a agee a wan ishima sha iwasen na.” Flora nenge ér Aôndo wase un u seer ngun a vangertiôr ken a na, shi a na jighjigh ér una wase un ken atsan a na cii. Shi a kaa ér, mkaanem ma i nger ken Pasalmi 119:32 la pase gbenda u Yehova wase un yô. Ivur la kaa ér: “Me za ayem sha gbenda u atindi a Ou, gadia U er ishima yam, ngi gbar gbar.”

14. Se er nan ve jijingi u Aôndo una wase se?

¹⁴ Shighe u u sôn Yehova wer a na u icighan jijingi na yô, ka nyi i gbe u u ere? Eren akaa a aa na jijingi u Aôndo una wase u yô. Akaa shon yô, ka u zan mbamkombo man u pasen ior kwagh. Shi aluer u ngu ôron Mkaanem ma Aôndo hanma iyange yô, kwagh la una wase u u henen sha akaa a a doo Yehova yô. (Mbafilipi 4:8, 9) Er u lu ôron Bibilo la, ver ishima sha kwagh u ior mba yange ve tagher a atsan, mba Bibilo i ôr kwagh ve la, shi hen sha gbenda u Yehova wase ve ve fatyô u wan ishima la kpaa. Sandra u se vande ôron kwagh na la, yange ya ican sha ci u tagher a mbamzeyol kpishi. A kaa ér: “Kwagh u  Yosev la ka a taver mo ishima kpishi. Yange de ér atsan kua aferakaa a i er a na la a yange un u lun a Yehova kôôsôô ga.”—Gen. 39:21-23.

YEHOVA KA A SUR SE ISHIMA SHA IKYEV I ANMGBIANEV ASEV

15. Ka unô vea fatyô u surun se ishima, man vea wase se nena? (Shi nenge foto kpaa.)

¹⁵ Shighe u se lu yan ican yô, anmgbianev asev mba ken tiônnongo vea fatyô u “nan [se] msurshima kpishi.” (Kol. 4:11) Anmgbianev mba nomso man mba kasev mba Yehova a ne se la ka kwagh ugen u Yehova a er a vese u tesen ér se doo un ishima yô. Vea fatyô u surun se ishima shighe u ve lu vea vese imôngo yô, shi vea kegh ato a vese zum u se lu pasen ve er i lu se ken ishima la kpaa. Shighe ugen vea ôr se ma ivur Bibilo i ia taver se ishima yô, shin vea er se msen. d (Rom. 15:4) Ashighe agen yô, anmgbian u nomso shin u kwase nana umbur se er Yehova a nengen se yô, nahan kwagh la una wase se se za hemen u wan ishima. Shi anmgbianev asev mban ka ve wase se sha igbenda igen kpaa. Ikyav i tesen yô, vea fatyô u nan se kwaghyan shighe u ishima i lu vihin se yô, ér i lu se ken ishima kposo.

16. Ka nyi alaghga a gba u se er ve mbagenev vea wase se?

¹⁶ Ashighe agen yô, a gba u se ôr mbagenev ser ve wase se. Se doo anmgbianev asev mba nomso man mba kasev ishima shi ka ve kegh iyol u wasen se. (Anz. 17:17) Kpa alaghga vea fa er i lu se ken ishima ga, shin vea fa kwagh  u a gbe se ga. (Anz. 14:10) Aluer ishima ngi vihin we yô, u fatyô u lamen a azende a ou a u nenge wer aa wase u la, pasen ve er i lu u ken ishima la. Pase ve iwasen i u soo la. U fatyô u lamen a ortamen môm gayô mbatamen uhar mba u hemba lun kôôsôô a ve yô. Anmgbianev mba kasev mbagenev nenge ér ka vea lam a anmgbian u kwase u nan civir Yehova ica i gbe yô, ve zua a msurshima.

17. Ka mbamtaver mba nyi nahan vea na se hingir paleghaa a mbagenev mba ma ve taver se ishima laa, man se hemba mbamtaver mbara nena?

¹⁷ De hemban lun tswen ga. Ashighe agen ishima ia vihi u kpishi, nahan alaghga u soo u lun vea mbagenev ga. Ashighe agen anmgbianev ou mba nomso man mba kasev vea fa er i lu u ken ishima la jighilii ga, shin vea ôr kwagh u doon we ga. (Yak. 3:2) Nahan kpa, de luun paleghaa a anmgbianev ou ga. Yehova una fatyô u taver we ishima sha ikyev ve. Ortamen ugen u ishima ka i vihin un hanma shighe yô, iti na ér Gavin, a kaa ér: “Ashighe agen ka m soo u lamen a azende a am ga, shin m soo u lun vea ve imôngo kpaa ga.” Nahan kpa, Gavin ka a nôngo a lu imôngo vea anmgbianev. Man ka una lu vea ve yô, i lu un guda. Anmgbian u kwase ugen iti na ér Amy, a kaa ér: “Akaa a yange erem la na yô, ka i taver mo u nan or jighjigh. Kpa m ngu henen u tesen anmgbianev av mba nomso man mba kasev dooshima shi nan ve jighjigh, er Yehova nahan. M fa kwagh ne ka a na i saan Yehova iyol, shi mo iyol yam kpa ka i saan mo iyol.”

UITYENDEZWA MBA YEHOVA VEA FATYÔ U SURUN SE ISHIMA

18. Ka nyi se lu veren ashe a mi ken hemene, man ka nyi se fatyô u eren hegene?

¹⁸ Ica ia gba ga tsô Yehova una kar a akaa a a ne se ishimavihin la cii kera, kua nyityô mnyoon u se lu a mi cii. (Mpa. 21:3, 4) Shighe la, akaa a vihin a yange er se la cii “aa kera va or ken ishima kpaa ga.” (Yes. 65:17) Hegen je kpa Yehova ka a tese ér kwagh wase gba un ishima shighe u se lu yan ican yô. Yehova na se akaa kpishi a surun se ishima shi wasen se. Nôngo sha afatyô wou cii ngohol iwasen ne. Fa wer “kwagh [wou] gba un ishima.” (1 Pet. 5:7) Mayange de te akperan sha kwagh ne ga!