YANGE ushoja hembe ayem lu yevese undun ijiir i ve za tange ityav la, kpa Davidi yô taver ishima tile her. Cier ushoja mban iyol, ve cia je ve hingir ashe ikyôr lo lo lo. Lu nyi ve lu cian yum nahana? A̱ shi nan kpa Davidi ungwa ve zer yilan iti igen gbem, man lu iti i or. Ica i gbe ga yô, Davidi nenge or shon va due tile shin pev, lu bamen Mbaiserael. Man alaghga lu hiin je Davidi nenge a or u taven shi kehen yum nahan la.

Davidi ungwa ér, Goliati! Gem yô, mase kaven kwagh u na ve ushoja lu cian or shon yô. Or ne kehe kar ikyaa inya, shi mough tav je kpilighyol. Dugh myohom ma riga u iyôô u or ne haa iyol la sha kpa, myohom ma or shon tseegh hemba myohom ma akôraior ahar. Man lu a ikyav mbi utyaav yoholoo, shi lu a agee je kpilighiyol, mough fa ityav hundu sen. Tsô Goliati gba bamen Mbaiserael. Hen ase er yange una er zege kyenge sha uwo ve a hura a yem ica kweng, zum u lu lahan ushoja mba Iserael kuan tor ve Saulu la yô. A bam akumautya a Iserael, a kaa ér ve tsua or môm ken a ve nana va nôngo ityav a na, nahan nana wuan un yô, ve hemba ityav, shin una wuan nan yô, Mbafiliti hemba ityav!—1 Samuel 17:4-10.

Mbaiserael cia wa tsa ityô. Tor Saulu iyol na kpa cihi ga! I ôr Davidi ér or ne zer bamen Mbaiserael hemba uwer jimin! Hen shighe ne cii, shoja i Mbafiliti man i Mbaiserael gba tangen ityav tsô, or u hiin ityav lu ga. Kwagh ne za Davidi iyol tsung. Yange Davidi una hen sha mciem ma tor u Iserael vea ushoja nav, man anngôôv mba Davidi mba utar mba ve lu ken shoja shon la nahan, a lu un kwagh u kunya kpishi! Kpa sha mnenge u Davidi yô, Goliati u fa Aôndo ga ne lu eren kwagh u a hembe vihin a u heen shoja i Iserael yô; lu lahan Yehova, Aôndo u Iserael! Kpa Davidi anye di nahan, una er nyi sha kwagh ne? Man ka nyi se fatyô u henen sha kwagh u jighjigh u nan u Davidi la nyiana?—1 Samuel 17:11-14.

De se nenge kwagh ugen u yange er iwer kar imôngo cii man shighe ne yô. Davidi lu kuran iyôngo i ter na aikighe hen kpe uwoogh ikyua a Betelehem. Lu gumor u doon ashe tsung, u a̱ shi nan kpa lu anyom pue kar yô. Yange nyian doo, kuma ashe, shi lu tsev tsev je due ken ashe. Una lu tswen yô, a kuhwan ityogholov shi a kenger akaa a doonashe a Aôndo a gbe la. Yange a tôô ahwa imôngo a hen ityogholov, nahan tegh tegh tsô va fa ityogholov tsema tsema. Kpa hen aikighe shon la, Davidi lu kuran ilev, maa i za kaa un ér a va ken ya fefa. Ter na soo u nengen a na fese.—1 Samuel 16:12.

Va nyer yô, a nenge ter na, Yese, lu lamen a orbeenyol ugen. Lu profeti u jighjigh, Samuel. Yehova tindi un ér a za shighe wan u Yese môm mkurem nana va lu Tor sha Iserael! Samuel nenge a anmgbianev mba Davidi mba vesen mbara cii, kpa Yehova pase Samuel wang ér Un tsua mô ve môm ga. Davidi va nyer yô, Yehova kaa a Samuel ér: “Haa un mkurem gadia ka un je ne”! Samuel maa bugh korough ku mkurem ma tseghan or tor a mi la, gema haa Davidi sha ityou, sha ashe a anmgbianev mba Davidi mba vesen mbara cii. Yange mba shighen Davidi mkurem je maa kwagh gema ken a na. Bibilo kaa ér: ‘Jijingi u Yehova kende Davidi sha agee, hii sha iyange la je, man ken hemen kpaa.’—1 Samuel 16:1, 5-11, 13.

Davidi maa hii u kpelan tor a Saulu shinii? Ei, yange wa ishima kegh ér jijingi u Yehova a pase un shighe u una hii u eren tom u tor la yô. Kpa cii man  shighe la yô, Davidi hide a iyol ijime, za hemen u eren tom u kuran iyôngo la. Yange ver ishima sha tom shon tsembelee shi eren u a ishimataver. Yange iyôngo i ter na tagher a inyamkyume kuma kwa har, kwagen la lu begha, kwagen la di lu dwem. Davidi yange a tile ica a hule a hule inyamkyume ne tsô ga. Kpa a nule a ta num sha i fese sha u waren iyôngo i ter na i inyam shon i ker yô. Ashighe ne cii yange wua inyamkyume i wan tswam ne cii un tswen!—1 Samuel 17:34-36; Yesaia 31:4.

Shighe kar yô, shi i za yila Davidi ken toho ér a karen a kar. Tor Saulu yange ungwa gwa na. Shin er Saulu lu orutya u ageegh nahan kpa, er ungwan kwaghwan u Aôndo ga yô, Yehova venda un. Yehova yange ngohol jijingi na hen Saulu kera, nahan jijingi u bo a zer nzughul a na. Kwagh ne na yô, a nyoon ishima shi a eren tswam shi a hunan ior. Jijingi u bo ne yange una kende ken Saulu yô, saa a kuhwa un ityogholough ve una mem ye. Ior mba Saulu mbagenev ungwa gwa u Davidi ér ka or u fan ityogholough shi taver ishima. Tsô i tindi i za va a Davidi. Ica kera gba ga je maa Davidi hingir or u kuhwan ityogholov ken ya u tor shi cirin tor perutya.—1 Samuel 15:26-29; 16:14-23.

Agumaior aa fatyô u henen kwagh hen Davidi kpishi sha jighjigh u nan u yange tese sha akaa ne la. Davidi yange una due gbilin yô, a eren akaa a aa wase un u seer kporom hen Yehova yô. Heela tseegh ga, yange nôngo kure kure fa u eren akaa agen, nahan lu u a taver un u zuan a tom ga. Kpa kwagh u hemban cii yô, yange de ér jijingi u Yehova a hemen un. Hanma wase nana fatyô u dondon ikyav i Davidi sha u eren akaa a injaa ne—​Orpasenkwagh 12:1.

Er Davidi eren Saulu tom nahan kpa, shighe ugen a hide a za ken ya u ter na a za wase tom u kuran iyôngo, ashighe agen a tsa gbem cii a mase hiden hen Saulu ye. Lu shighe u hide za ken ya la kpa ter na Yese tindi un ér a za nenge anmgbianev nav mba nomso mba vesen utar, mba ve lu ken uitya vea shoja i Saulu la ye. Tsô Davidi tôô ikyav gba yemen hen pev u Ela u za nan anmgbianev nav, er ter na kaa un nahan. Za nyer yô, a nenge mbautyaav mba Mbafiliti man mba Iserael cii tange ityav kpa lu nôngon ga, er i pase ken mhii u ngeren ne nahan. Kwagh ne lan Davidi ishima kpishi. Mbafiliti tile sha uwo vegher la, Iserael tile di sha uwo vegher ne, pev u Ela lu ve hen atô.—1 Samuel 17:1-3, 15-19.

Davidi yô, yange nenge ér una fatyô u den imbakwagh ngira nahan ga. A er nan man ikyumutya i Yehova, Aôndo u hemban agee je nahan ia yevese orumace u kaka u nan fe Aôndo kpaa ga nee? Davidi nenge ér ka Yehova jighlii je Goliati a lu lahan ye. Davidi maa gba lamen a ushoja, pinen ve kwagh u or a hemba Goliati ve a er a nan yô. Ica gbe ga yô, ato gber Eliabi, anngô u Davidi u vesen la sha kwagh u Davidi lu ôron la. Maa gba zôhôn a anngô na u kiriki Davidi kaan ér, a va u va kenger ityav. Kpa Davidi gema kaa ér: “M er nyi ase? M pine a pine kwagh tsô gaa?” Davidi de ga, lu ôron kwagh u hemban Goliati ityav la her vangertiôr, zan zan orgen yem za ôr Saulu kwagh u Davidi lu ôron la. Tor maa tindi i za va a Davidi her a na.—1 Samuel 17:23-31.

Davidi lam a tor sha kwagh u Goliati, ôr un mkaanem ma taver un ishima man, ér: “Or môm môm, ishima i̱ de kera yen nan sha ci u or la ga.” Yange Saulu man ior nav yina ishima sha ikyaa i Goliati. Alaghga yange ve tsume sha mnenge u ashee, ve tôô ayol a ve ve lu karen sha indi man ityaven i ikyôror la,  nengen er ve tav ve gbe un hen ihyan shin sha vanger tseegh yô. Ve lu henen ér ikyôror u a hoo riga u iyôô la una fatyô u hemban ve ityav fese a iyolnyoon shio. Kpa Davidi ti yô hen nahan ga. Er se lu nengen nahan, yange nenge zayol la sha gbenda ugen kposo. Nahan a kaa ér una nôngo ityav a Goliati iyol na.—1 Samuel 17:32.

Saulu venda a na ér: “U fatyô u zan, za nôngon ityav a Orfiliti ne ga; gadia we u ngu wanye tsô, kpa un yô, gema ka orutya hii iyev je.” Kpa Davidi yange lu anyee? Ei. Kpa lu a tsa i kuma u nyôron shoja ga, shi alaghga lu ken ashe yev yev. Kpa i fa un ér ka or u taver ishima, u alaghga hen shighe ne zurum anyom ikyundu yô.—1 Samuel 16:18; 17:33.

Davidi ôr Saulu kwagh u yange un er a begha man dwem yô, sha u nan Saulu vangertiôr. Lu ihyagh Davidi lu tan yee? Ei. Davidi fa kwagh u yange na ve un hemba inyamikyume la num yô. A kaa ér: “[Yehova] u lu yimam sha ikyev i begha man sha ikyev i dwem la, shi Una yimam sha ikyev i Orfiliti ne kpaa.” Saulu ongo kwagh ne yô, a na jighjigh, maa a kaa a Davidi ér: “Yô, za, [Yehova] A̱ lu a we.”—1 Samuel 17:37.

U soo u lun a jighjigh u nan er Davidi nahana? Fa wer Davidi yange gba nan Aôndo jighjigh tsô ér sar un shin gba u una er nahan ga. Kpa yange fa Aôndo shi akaa a kpilighyol er ken uma na, nahan kwagh ne na yô, a na Aôndo jighjigh. Yange fa ér Yehova ka Orkuran un u lun a dooshima shi kuren uityendezwa nav. Aluer se soo u lun a jighjigh u nan er Davidi nahan yô, a gba u se za hemen u henen kwagh u Aôndo, u a ne i nger Bibilo la. Aluer se za hemen u dondon kwagh u se lu henen la yô, se kpa akaa a dedoo a aa due ker la aa seer taver jighjigh u nan wase.—Mbaheberu 11:1.

Sha hiihii la Saulu ee riga na u iyôô la hua Davidi. Riga ne lu vough er i Goliati la nahan. I er i sha togola, man a̱ shi nan kpa i cir togula sha mi lu agbende agbende er akembe a ishu nahan. Nahan cii kpa, Davidi nôngo wener una zende a zegeriga u lun yoholoo u haa iyol ne, kpa fatyô ga. Yange i tsaase un u lun orshoja ga, nahan riga u iyôô hoghor un iyol ga, hemban je yô, riga u iyôô u Saulu, or u hemba taven ken tar u Iserael la yange hua la! (1 Samuel 9:2) Tsô a ee i kera, a tôô riga u orkuranilev yange nan hua sha u kuran ilev mbi nan la, a hua iyol.—1 Samuel 17:38-40.

Davidi maa tôô gbough ku orkuranilev, shi har ikpa sha kwende, kôr mzu hen uwegh. Alaghga yange i nengen mzu ér ka kwagh u ikyoo ga, kpa gema lu ikyagh ki tswamev ki numben a mi ga. Yange i tume un sha akôv a inyam, a lu er ka kor nahan, kpa a gbangese hen atô er kwange nahan, maa i kôr un i gbidye a lu agbar ahar. Lu ikyagh ki tswamev ki mbakuranilev. Orkuranilev yange nan kôr un sha igbar i ihiar la ken uwegh môm, nan wa iwen hen ape kwange na u guvur la, nan jingir fiin fiin, maa nan pase gbar môm, iwen la maa i due sha utaha je i kuma u tan inyam kenden her shin vihin i iyol. Mzu lu ikyagh ki tswamev ki eren tswam a mi tsembelee, je yô mbautyaav kpa ashighe agen ve lu a ikwe shojaa i keren mzu.

Davidi maa gba yevese zan sha orihyom na. Hen ase er yange Davidi una er msen a ishima i môm shighe u hungwa shin pev za ngurum lu sangen awen a kiriki a kôngor iyol shin uwagh u yange u uma tseghe tseghe la yô. Been yô, kar gba zan hen ijiir i nôngon ityav la, lu zenden a zende ga, kpa lu yevese zan her!

Goliati yange nenge a orihyom na ne nahan hen ér nyi? Bibilo kaa ér, “A laha un, gadia lu wanye tsô, lu nyian, kuma ashe.” Goliati maa gba ngoron kaan ér: “Mo m ngu waniwa, shin u ve hen a mo a mbaagaa?” Ikyav tese ér yange nenge Davidi a aga, kpa gema fa ér ngu a a mzu ga. Maa gba wan Davidi ifan ken iti i mbaaôndo mba Mbafiliti shi bum wener una gema ikyom i Davidi una na inyon i purugh kua inyamtoho i ya.—1 Samuel 17:41-44.

Zan zan nyian kpa kwagh u Davidi ôr a Goliati ne tese ér yange na Aôndo jighjigh taveraa. Hen ase er yange gumor ne una ôr mkaanem man a Goliati genger genger la yô, a kaa a na ér: “U ngu van her a mo a sanker man iwange kua dagi, kpa mo yô, m ngu van hen a we ken iti i TER u akum a Sha, Aôndo u akumautya a Iserael, u u bamen Un la.” Davidi yange nenge ér kwagh gba sha tahav mbu uumace kua ikyav mbi tswamev vev keng ga. Goliati yange laha Yehova Aôndo, nahan lu u Yehova una er kwagh sha mi. Davidi kpa kaa je ér, ‘ityav ka mbi Yehova.’—1 Samuel 17:45-47.

Davidi yange nenge a indi i Goliati kua ikyav mbi  tswamev mbi lu a mi la cii, kpa de ér mciem ma gba un iyol ga. Yange mnenge u ashee tsume a na er Saulu vea mbautyaav nav nahan ga. Yange tôô iyol na kar sha Goliati ga. Kpa tôô Goliati kar sha Yehova. Goliati yange tav kuma angahar ataankaranyiin man tiôn, nahan kar hanma or ityaven. Kpa a kar un vea Yehova, u a hembe sha won cii la yô, una lu nena? Sha kpôô yô, yange gba ikyev sha ishigh ki Yehova ga, er uumace mbagenev nahan; lu er ka ankwagh u purugh u Yehova a sôôn timin kera nahan!

Davidi yevese za sha orihyom na, maa za uwegh shin ikpa dugh iwen wa ken mzu na, maa gba zungur zan zan, hii u karen fiin fiin. Yô Goliati lu van sha Davidi, man alaghga orcirin un perutya la lu un hen ishi. A̱ shi nan kpa ityaven i Goliati la yange i va un a mgbejime, sha ci u or u cirin un perutya u nan kehe akuma akuma nana fatyô u kenden a per la yisan ikyôror la ityough ga. Man lu sha ityough nagh je Davidi una ye.—1 Samuel 17:41.

Tsô Davidi pase iwen la due ken mzu. Hen er yange ayôôso aa huan shighe u iwen la lu yemen sha utaha u za tan Goliati la yô. Yehova yange wa uwegh sha kwagh ne je ka ashe tugh ga. Yehova nenge ér iwen i Davidi a hii keren la je i ta Goliati, i de lu u Davidi una kegh kwa har ga. Iwen la za ta Goliati sha icul, ape Davidi una la jigh jigh, nyôr tema ker je. Ikyôror la maa yem yieer gba cir ishigh inya! A̱ shi nan kpa cier or u cirin un perutya la iyol, maa haa ayem. Davidi maa yevese za tsua sanker u Goliati la, hide gber un ityough a mi.—1 Samuel 17:48-51.

Ken masejime yô, mciem bee Saulu man shoja na. Ve ger akenge, ve cir sha Mbafiliti ve gba zendan ve. Ityav mbira kure vough er Davidi yange kaa Goliati nahan, ér: ‘Yehova Una na ne cii sha ikyev yase.’—1 Samuel 17:47, 52, 53.

Nyian ne, mbacivir Aôndo mba nenge ityav mbi kôron sha ave ga. Kwagh la saa sha ayange a ngise la. (Mateu 26:52) Nahan kpa, gba u se kav jighjigh u nan u Davidi la. Gba u se nengen Yehova ser ka Or kpôô kpôô, shi ka un tswen a lu Aôndo u se cian shi se civir ye, er Davidi kpa nenge nahan. Alaghga ashighe agen se tôô ayol a ase se kar sha mbamzeyol asev, nahan se nenge ser ve gande se. Kpa jighilii yô, mbamzeyol asev yina sha tahav mbu Yehova mbu mbu lu a ikighir ga la. Aluer se tsua Yehova ser a lu Aôndo wase, shi se na un jighjigh er Davidi nahan yô, ma mtaver shin zayol môm kpa una nyian se ishima ga. Kwagh môm u hemban Yehova ngu ga!