Or môm nan ngu a foto u Yesu ga. Mayange Yesu tile i kpela foto na shin i maa mluashe na ga. Nahan cii kpa, i ndera nengen a foto u Yesu anyom uderi imôngo ken ityakerada i mbakpelan akaa, i i ngee je i fe iyenge ga la.

Kpa mbakpelan akaa mbara fa er mluashe u Yesu yange lu jim jim la ga. Ashighe kpishi yange i lu aeren a akuraior man atesen a kwaghaôndo a tese ve er foto u Yesu una lu ye, gayô ve kpela un er mba ve ne ve ian i kpelan un la ve soo ér a lu la. Nahan cii kpa, ufoto mba Yesu mba yange ve kpela shin ve maa la gema mnenge u ior, shin pir ve ashe je kpaa, sha kwagh u or u Yesu yange lu la, kua atesen a na.

Mbakpelan akaa shin mbamaan akaa mbagenev yange ve kpela shin ve maa Yesu a lu er ka or u taver iyol ga nahan, shi ice na i sha ityou i lihe kpishi, a tsegha indyer shin gbem gôgônan, shin a lu inja er ishima vihi un tsung nahan. Yesu ka a lu ken ufoto mbagen er ka ortyom u sha nahan; iwanger ka i kase ityough nagh gbilititi, gayô a lu er kwagh a gba un a ior mba ve lu a na imôngo la ga nahan. Ufoto mbara nahan ka ve tese or u Yesu yange lu jim jim la je kpa? A er nan ve se fa er Yesu yange lu laa? Gbenda môm u se kar ve se fa yô, ka u timen sha asemberakaa a ken Bibilo, a aa wase se u fan er mluashe u Yesu yange una lu la. Asemberakaa la shi aa wase se u fan or u Yesu yange lu la kpaa.

Yesu yange ôr kwagh ne ken msen, man ikyav tese ér lu shighe u i lu eren un batisema la. (Mbaheberu 10:5; Mateu 3:​13-17) Iyol na la lu nena? Cii man Yesu ôr kwagh ne yô, ortyom Gaberiel vande pasen Maria anyom 30 ken ijime ér: “Ú va wa iyav, ú mar wan u nomso, . . . [Wan] u Aôndo.” (Luka 1:​31, 35) Sha nahan yô, Yesu lu orumace u vough, er yange i gba Adam lu nahan. (Luka 3:38; 1 Mbakorinte 15:45) Yesu yange una wa alegh a iyolough vough er orumace nahan je ka u henen a hen ga, shi una bee ngô na Maria, u ior nav lu Mbayuda la.

Yesu yange lu a ice ken aase man shin gbem, er Mbayuda nahan, yange hondon ishigh wang er Mbaroma nahan ga. Ice i Mbayuda tseghan sha ishigh la lu ikyav i tesen kumashe man icivir; Ice la yange i ume shin i lu yoholoo ga, shi i lu wuhaa ga. Kwagh ne tese wang ér Yesu yange a tôndo ice na i ken aase man i shin gbem man i sha ityou i lu tsembelee. Lu ior mba i tsegha ve ve lu Mbanasari la tseegh, er Semson nahan, yange ve tôndon ice ve ga ye.​—⁠Numeri 6:5; Mbaajiriv 13:⁠5.

Yesu yange er tom kapinta nôngo u kuman anyom 30, man lu a uinjin mba ukapinta ve eren tom a mi ainge ne ga. (Marku 6:⁠3) Sha nahan yô, ka keng yange una taver iyol je a due ken ashe. Shighe u Yesu hii tom u pasen kwagh ica lu a gba ga la, a ‘zenda mba ve lu a ibua man iyôngo ken tempel la kera’ un tswen, shi ‘inyaregh ki mbamusaninyaregh kpaa, A haa ki inya, shi A mgbegha utebur vev kera.’ (Yohane 2:​14-17) Saa a lu oragee u nan lu a tahav iyol tsembelee je ve nana fatyô u eren imba utaha la ye. Yesu yange er tom a iyol i Aôndo sôr un, shin er un la, sha u kuren kwagh u kaa ér a er yô, er yange kaa nahan, ér: “Ka u Me ôr Loho u Dedoo u tartor u Aôndo ken agar agen kpaa keng, gadia ka sha ci u nahan je i tindim ye.” (Luka 4:43) Saa or a lu a gbong gbong iyol tsembelee ve nana fatyô u zenden sha angahar zan hanma ijiir hen haregh u Palesetina la, za pasen loho ne her ye.

Er Yesu luun sar sar shi eren kwagh a ior kundu kundu yô, ka keng kwagh u ôr ne yange una doo ior, hemban  je yô mba yange ‘vôr ve iyol shi ikyav yuhwa’ ve la. (Mateu 11:​28-30) Sar sar na man ieren na i kundu kundu la tese ikyav sha ityendezwa na i nan mba ve soo u henen kwagh hen a na mbara mmem la. Mbayev je kpa yange ve soo ér vea lu vea Yesu, sha ci u Bibilo tese ér ‘yange a kuve mbayev.’​—⁠Marku 10:​13-16.

Yesu yange ya ican ken uma na tsung cii va mase kpen ye, kpa lu or u yuen ga. U tesen ikyav yô, yange na iwasen hen iniongo i ivesegh i i er ken Kana yô, sha u geman mngerem hingir wain u dedoo. (Yohane 2:​1-11) Shi hen uiniongo mbagenev kpaa, yange tese ior akaa a mayange vea hungur a mi ga yô.​—⁠Mateu 9:​9-13; Yohane 12:​1-8.

Kwagh u hemban cii yô, Yesu yange a pase kwagh sha gbenda u hanma or u nan lu ungwan cii nana lu a ishimaverenkeghen i va zuan a uma u tsôron yô. (Yohane 11:​25, 26; 17:⁠3) Zum u mbahenen nav mba 70 due kwaghpasen za hide lu va ôron un akaadoon a ve tagher a mi yô, a kaa ér: “Ember nen er i nger ati a en Sha yô,” tsô un kpa a “ember” tsung.​—⁠Luka 10:​20, 21.

Mbahemenev mba kwaghaôndo mba sha ayange a Yesu la yange ve er akaa a aa na ior vea naan ve icivir shi a lu ikyav i tesen tahav vev kpaa yô. (Numeri 15:​38-40; Mateu 23:​5-7) Yesu yange wa mbaapostoli nav kwagh ér ve de “manger sha” mbagenev er mbahemenev mba kwaghaôndo mbara nahan ga. (Luka 22:​25, 26) Jighilii yô, Yesu ta icin ér: “Kura nen ayol a en sha mbangeren, mba i doo ve u zenden a ugôgômbarigav man u ior ve̱ sughun ve sha ityembekasua” la.​—⁠Marku 12:⁠38.

Yesu yô, mluashe na yange a zua vea mbagenev hen atô u ikpelaior, je ashighe agen i taver u kaven un. (Yohane 7:​10, 11) Yange una lu vea mbaapostoli nav mba 11 mbara je kpa, mluashe na a lu kposo a ve ga. Yuda u tee Yesu la yange suse un zwa sha u ikpelaior i i va u kôron Yesu la ve fa un yô, er “vande tesen ve ikyav” nahan.​—⁠Marku 14:​44, 45.

Sha nahan yô, shin er i fe akaa agen kpishi sha Foto u Yesu u i hii a hii u kpelan yô vighe vighe ga nahan kpa, ikyav tese ér mluashe u Yesu yange lu er ka i kpela un ken foto shin i maa un nahan ga. Nahan kpa, ka gbenda u se nengen un nyian la kwagh a hembe gban sha mi ye, ka er mluashe na yange lu jim jim la ga.

Yesu yange ôr mkaanem man ahwa nga karen yô, a kpe shi i ii un. (Yohane 14:19) Yange na uma Na hingir “ipaan sha ci u ior kpishi.” (Mateu 20:28) Kpa Aôndo nder un shin ku sha iyange i sha utar la, na un uma “sha jijingi,” shi ‘na ian ér a ande’ hen mbahenen nav mbagenev. (1 Peteru 3:18; Aerenakaa 10:40) Shighe u Yesu ande hen mbahenen nav la, mluashe na lu nena? Ikyav tese ér mluashe na lu kposo a u yange i mar un a mi la, sha ci u mbahenen mba ve luun a na kôôsôô la je kpa kav un fele ga. Maria Magedalena yange nenge a na kpa fa ér ka orsule; shi mbaapostoli uhar zua vea na sha gbenda u zan Emou kpa ve tôô ér ka orvannya.​—⁠Luka 24:​13-18; Yohane 20:​1, 14, 15.

Gba u se nenge mluashe u Yesu nyian nena? Yesu yange kpe anyom hemba 60 nahan, maa Yohane, apostoli na u doo un ishima tsung la nenge a Yesu ken mbampase mba sha mnenge. Yohane yange nenge i mande or nan lu nôngon ku sha terankon, shin kon u i pelegh ugen sha mi ga. Kpa yange nenge a “Tor u utor man Ter u uter,” u a lu Tor u Tartor u Aôndo, u ica ia kera gba ga tsô una hemba mbaihyomov mba Aôndo​—⁠Satan man azôv kua uumace mbaaferev cii ityav, maa una va uumace mba perapera a averen a been mayange ga la.​—⁠Mpase 19:16; 21:​3, 4.