Kwaghwan u Ngô u Fankwagh

“Wan wam, ungwan ityesen i teru, tindi u ngôu kpaa, de te un kera ga.”—Anzaakaa 1:8.

MBAMAREN asev—ter wase kua ngô wase—vea fatyô u lun gbenda u injaa u taver se asema, suen se, shi wan se kwagh kpaa. Takerada u Anzaakaa ôr se kwagh u gum tor Lemuel, kua shi “kwaghôron u injaa” u ngô na “tese” un la. Í nger mkaanem man ke’ Anzaakaa ityough 31, man se kpa se fatyô u zuan a iwasen he’ kwaghwan u ngô u fankwagh ne.—Anzaakaa 31:1

Kwaghwan u A kom sha Tor Yô

Ngô u Lemuel yange hii kwaghwan na sha mbampin kpishi mba vé udugh isharen yase yô, anza e̱r: “Ka nyi, wan wama? Ka nyi, wan wam u iyav ava? Ka nyi, wan wam u uiceghzwa ava?” nahan. Mkimbir u yange kimbir zamber la kwa tar la tese ikyav i ishimanyian na i̱ yange sar un ka wan na a ver atô a ungwa mkaanem nam la. (Anzaakaa 31:2) Mhange u yange hange un pe wan na a zua a mkpeyol u ke’ jijingi la hingir ikyav he’ mbamaren mbara mba ve lu Mbakristu ainge ne.

Sha kwagh u mkpeyol u wan yô, kanyi kwagh je i lu i ia za ngô iyol á hemba ugurgurmbaakaav man dang u eren e̱r i tese ke’ kwaghôron u sha anzaakaa a sha kwagh u kwase man wain kua icam laa? Ngô u Lemuel ta a ta aningir ga, a ôr kwagh la jighilii nahan ér: “De vihin agee ou sha ukase ga.” A kohol anza a dang u eren ne cii a gber igber i môm ér ‘ka akaa a a vihin u tor yô.’—Anzaakaa 31:3.

Ka u a gba kenger msôrom ma man ngeen karen ikyaa inya la kpenenene ga. A ta cin er “Doo u utor, Lemuel, doo u utor ve̱ de maan wain ga.” Aluer hanma shighe cii tor ngu hunden msôrom yô, a er nan ve nana kure ijir sha mimi man ia wanger wang man ‘tindi una hungul nan ga shi naná vihi ijir i mba ican i tser ve la kpaa ga’?—Anzaakaa 31:4-7.

Sha vegher ugen yô, aluer tor ngu paregh akaabo angan yô, naná fatyô naná “ôr ijir sha mimi, [naná] ôr ijir i mbaatsanev kua mbaibanave sha mimi.”—Anzaakaa 31:8, 9.

Shin er alaghga mbayev Mbakristu vea lu “utor” nyian ga nahan kpa, kwaghwan u dedoo u ngô u Lemuel ne ngu sha shighe vough di er ngise kpa lu nahan, je yô ka inja er hemba kan sha shighe nyian nahan. Ainge ne ikyôhô i gban man dang dang kua taav man ijimba i eren samber wuee hen agumaior, nahan ka hange hange u mbayev ikyaior mba ve lu Mbakristu vea ver ishima zum u mbamaren vev ve lu ôron ve ‘akaaôron a injaa’ yô.

Kwase u Injaa

Zum u ônov ve we akondo i kom u vea er kasev yô, ungô ka ve lu a shima i nyian i sha inja sha kwagh u kwase u vea er la. U dondon yô, ngô u Lemuel gema shima ver sha anza á kwase u dedoo. Gumor nana zua a iwasen kpishi sha u veren ishima sha mnenge u kwase sha kwagh u injaa ne je ka u tunan ga.

Sha ivur i sha 10 la, i tôô “kwase u injaa” i kar sha asa a mimi a a ban shi a taver ishe, a yange í nôngo kwagh tsung man i mase zuan a mi sha ayange a̱ Bibilo la. Kape u zuan a kwase u injaa kpa i lu kwagh u hegh ga je la. A̱ ú nuren tsô gban eren ivese yô, a lu a inja kpishi u gumor nana tamber nana her a her tsuan kwase u naná vôso la. Nahan, kwagh u injaa u nan zough a mi la nana hemba wan iyol sha mi.

I ôr Lemuel kwagh u kwase u injaa ér: “Ishima i nom u nan, ka i suur sha nan.” (Ivur 11) Inja na yô, ka u nom la nana de hanger er saa hanma kwagh cii kwase u nan a sôn ian he’ a nan ve nana er ga. Kpa, mba ve vese ayol a ve mbara ve eren idyu ayol a ve sha hanma kwagh u vesen u ve soo u eren cii, anza er u yamen akaa a taver ishe shin myese u yesen mbayev vev nahan. U lamen sha ambaakaa ne wasen u tan ivese icur i taver.

Kwase u injaa ka nan lu a̱ akaa kpishi a eren. Ke’ ivur 13-27 la, i nger akaawan kua atindi a ken mlú sha u kasev mba sha ikyov ikyov cii vea fatyô u yaren tom a mi zuan a mtsera he’ tsombor  ve yô. Sha ikyav i tesen yô, er akondo kua ikyav mbi ke’ iyou mbi lu moughon a mough ishé yô, kwase u injaa ka nan hen u yaren tom a ave a nan shi nan ver ishima sha kwagh sha er tsombor u nan ua fatyô u zuan a akondo a haan a a doon u kenger kpaa yô. (Ivur 13, 19, 21, 22) Sha u panden inyaregh ki vihin hen tsombor yô, ka nan lôô iyiagh er nan fetyô la shi nan her a her kwagh yamen kpaa.—Ivur 14, 16.

Ikyav tese wang je ér, kwase ne “ye kwaghyan u oruhwe ga.” Nan eren tom sha gbashima, shi nan nengen sha tom u ke’ ya u nan dedoo. (Ivur 27) Ka nan tsùle ikondo ‘iwenge sha agee’ inja na yô ka nan wa iyol u eren tom u u lu can u eren tsung je kpaa. (Ivur 17) Ka nan nder i lu her dindee nan kôr tom ave shi nan er tom nan gba uwer ga zan zan ke’ atô utu je kpaa. Ka inja er hanma shighe cii imenger i wanger tom u nan la i pirin ga nahan.—Ivur 15, 18.

Kpa hemban cii yô, kwase u injaa ka kwase u wan akaa a ke’ jijingi ikyo. Nan cie Aôndo shi nan civir un a ikyo iwan tsung man akarkase a gbidyen kpaa. (Ivur 30) Shi nan wasen nom u nan sha u tesen mbayev vev sha er ve kpa vea tôô sha angahar a ve yô. Ivur i sha 26 la kaa ér nan tesen mbayev mba nan kwagh “sha kwaghfan,” shi “ityesen i erdoo kpaa i lu sha nombor u nan.”

Nom U Injaa

Sha u zuan a kwase u injaa yô, gba u Lemuel una lu eren ityom i i lu u nom u injaa nana eren la. Ngô u Lemuel shi umbur un ityom shon ne kpishi.

Nom u injaa ka nan ngohol mkav u dedoo he’ ‘utsembaiorov mba he’ tar.’ (Anzaakaa 31:23) Inja na yô ka or u nan kom shi nan lu a mimi iyol shi nan lu jighjigh shi nan kom u a suur sha a nan shi nan cian Aôndo kpaa yô. (Ekesodu 18:21; Duteronomi 16:18-20) Sha nahan yô a ‘fa nan hen ihinda i gar’ he’ ape ashagbaior a kohol imôngo sha u̱ lamen sha akaa a he’ gar la. U i ‘fa nan’ ér nan ngu or u cian Aôndo yô, a gba u nana lu a inja i mimi man naná eren akaa ikyooso ikyooso vea mbavesen mba he’ ‘tar,’ alaghga a lu ipaven shin ma tiôntar je la.

E̱r ngô u Lemuel lu nengen ke’ iyol na sha kwagh u vande eren un yô, a umbur wan na mluainja u tesen iwuese he’ kwase u i lu u una va er la. Lù u ma or môm shin tar je kpa nana doo un ishima a kuma sha kwase na ga. Hen ase er á lu un ke’ shima shighe u a hen gbang a kende a ôr imo kwagh ne nahan la, ér: “Ônkasev kpishi ve er akaa sha inja, kpa we u gema u hemba ve cii.”—Anzaakaa 31:29.

Ikyav tese wang er Lemuel yange wuese kwaghwan u ngô na ú sha kwaghfan la. U tesen ikyav yô, aluer se ver shima se nenge sha ivur 1 la yô, a yila kwaghôron u ngô na la er ka u na. Nahan yange koso ‘ityesen’ la ke’ shima na shi a zua a iwasen ke’ kwaghwan na la kpaa. Se kpaa se zua nen a mtsera ke’ “kwaghôron u injaa” ne sha u yaren tom a atindi a ken mlu ne ke’ u uuma asev.

[Pictures on page 31]

Kwase u injaa ye “kwaghyan u oruhwe” ga