Civir Aôndo a Jijingi u Vangertiôr

APOSTOLI Paulu yange nger kwagh kaa ér: “Me vihi akaa a am saan saan shi me na nagh sha iyol yam kpaa sha ci u uuma enev.” (2 Mbakorinte 12:15) Mkaanem man pase ú nyi kwagh sha imba mnenge man ieren i í doo u mba civir Yehova vea nôngo u lun a mi laa? Sha kwaghôron u orgen u timen ken Bibilo á ôr yô, shighe u Paulu yange nger mkaanem mara he’ Mbakristu mba ken Korinte la, lu kaan ér: “M ver iyol m kegh a kegh u yaren tom a agee a am man shighe wam man uma wam, man akaa a m lu a mi cii, sha ci u mkpeyol wen, vough er ter ngu a er a ônov mba nanev nahan.” Paulu yange wa iyol kegh a kegh ér una “gema iyol na una na,” shin una “vôr gbeda gbeda” kpaa, aluer ka kwagh u i gbe u una er keng ve una iv tomshiren na ú Orkristu la yô.

Heela tseegh ga, Paulu yange er akaa ne cii “saan saan.” Sha kwagh u mgem u The Jerusalem Bible la a kaa yô, yange “wa iyol kegh a kegh u eren” kwagh la. We di ye? Ú wa iyol u kegh a kegh u eren tom a shighe wou man agee ou man mfe wou man akaa a ou kpaa sha u civir Yehova Aôndo shi eren akaa sha ci u mbagenev, shin aluer u eren nahan la una na ú “vôr gbeda gbeda” ashighe agenegh kpa? Shi ú er kwagh ne “saan saan” kpa?

Ve Venda u Civir Jimin Cii

Ior kpishi uwer ngu gbe a gba ve u civir Aôndo tseegh ga, ka ve venda a venda u civir un jighilii. Mba a jijingi u lun a ishughun ga man u keren mtsera ve sha tseeneke ve tseegh, shin u hembanato je kpaa. Satan yange mee Adam man Ifa ér ve̱ lu a imba mhen la. Yange tsume a ve sha u kaan a ve ér né “hingir er Aôndo nahan, né gba fan kwagh u dedoo man kwagh u bo”—a kaa ér vea fatyô u tsuan kwagh u a lu u dedoo man kwagh u a lu u bo la ayol a ve. (Genese 3:1-5) Mba ve lu a imba jijingi shon nyian ne kpa mba henen ér ma ve lu a ian i eren hanma kwagh u i sar ve u eren cii, Aôndo ma a pin ve kwagh sha mi ga shi ma a yange ve kpaa ga. (Pasalmi 81:11, 12) Ve soo ér vea yar tom a hanma kwagh u ve lu a mi cii sha u keren isharen ve ayol a ve.—Anzaakaa 18:1.

Alaghga mnenge wou za gba kera nahan kpee ga. Alaghga ú ngu a iwuese tsung sha naagh ku uma u ú lu a mi hegen ne, man ian i kpilighyol i va lun uma gbem sha won ken paradiso shin tar la kpaa. (Pasalmi 37:10, 11; Mpase 21:1-4) Alaghga ú ngu a iwuese kpishi sha ci u erdoo u Yehova a er a we la. Kpa gba u se cii se kura ayol ase tsevaa sha kwaghbo u alaghga Satan una nzughul a mhen wase je yô Aôndo una kera lumun a mcivir wase ga yô. (2 Mbakorinte 11:3) Kwagh ne una fatyô u eren nena?

Gba u Se Lu a Ishima i Civir

Yehova soo ér i̱ civir un sha mkighir ga, kpa i̱ gema i̱ lu a ishima yase i môm. Mayange kighir se ér se̱ er ishima na ga. Ka Satan a eren hanma kwagh cii sha u kighir shin meen ior ér ve̱ er ishima na ye. Sha mcivir u civir Aôndo yô, Bibilo ôr kwagh sha kwagh u i gbe u ior ma ve eren la man kwagh u atindi man akaa agenegh kpaa. (Orpasenkwagh 12:13; Luka 1:6) Nahan kpa, ityôkyaa i i ne ve se civir Aôndo jim yô ka mdoo u a doo se ishima la.—Ekesodu 35:21; Duteronomi 11:1.

Paulu yange una nôngo nan nan sha u civir Aôndo kpa, yange fa wener ‘aluer un ngu a dooshima ga yô’ kwagh la cii a lu gbilin tsô. (1 Mbakorinte 13:1-3) Zum u mbangeren Bibilo ve yer Mbakristu ér  mba shiren Aôndo tom yô, mba ôron ka kwagh u mlu u or lun ken uikyangen u i lu kighir nan a kighir ga. (Mbaromanu 12:11; Mbakolose 3:24) Kwagh u i lu ôron yô ka mne u or karen a ishima nan iyol i nan, u ka a har sha mdoo u Aôndo man Wan na Yesu Kristu ve doo nan ishima tsung la.—Mateu 22:37; 2 Mbakorinte 5:14; 1 Yohane 4:10, 11.

Shi gba u gbenda u se civir Aôndo la ua tese ér ior doo se ishima tsung. Paulu yange nger kwagh tindi a mi he’ tiônnongo u ken Tesalonika la nahan ér: “Se lu eren sha uee her atô wen er ngô ka a uve sha ônov nav nahan.” (1 Mbatesalonika 2:7) Ken ityar kpishi nyian, i wa tindi ér ungôôv ve̱ waan ônov vev ikyo. Kpa sha mimi yô, ungôôv kpishi mba eren kwagh ne ka lu sha u dondon di tindi tsô ga, shin ka i lu u̱ dondono? Ei. Mba eren nahan sha ci u ônov vev doo ve ishima kpishi. Ngô u koson wan ka nan na iyol i nan sha ci u ônov mba nan saan saan je i zua ga! Er Paulu kpa yange lu eren imba ‘ieren i sha uee’ la he’ mba a lu pasen ve kwaghaôndo la yô, ‘doo’ un kpishi (“lu sha ishima na,” King James Version; “saan un iyol,” New International Version) u geman uma na jim nan sha u wasen ve. (1 Mbatesalonika 2:8) Dooshima ka a mgbegha se u dondon ikyav i Paulu yange ver la.—Mateu 22:39.

Man u Civir sha Uwer Gban Di Ye?

Sha mimi yô, doo u mayange se de ser mdoo u iyol yase i doo se ishima la a̱ kar a̱ hemba mdoo u Aôndo man ior ve doo se ishima la ga. Sha ci u aluer se er nahan yô, se fatyô u gban ken kwaghbo u civir a asema ahar, sha uwer gban la. Alaghga je yô ishima ia gba vihin se, se gba nyoon ishima ser uma wase ngu sha er i sar se la vough ga. Kwagh ne yange er Mbaiserael mbagenev mba yange ve ta mdoo u Aôndo doo ve ishima la kera, kpa ve lu gban civir un her tsô ér gba u vea civir un la. Lu nyi i̱ va kere? U civir Aôndo la hingir ve “kwagh u zan iyol.”—Malaki 1:13.

Nyityo iniaav mbi i ne Aôndo cii, gba u mbia lu “a ihogholough iyol” ga, shi a lu mbi “hemban doon” cii. (Levitiku 22:17-20; Ekesodu 23:19) Nahan kpa, u yange ior mba sha ayange a Malaki la ma ve na Yehova ilev vev mbi hemban doon cii la yô, ve gema ve lu nan un mbi yange ve ayol a ve kpa ve kera soo mbi ga la. Yange Yehova er nyi? A kaa a upristi mbara ér: “Zum u ka nea nan nagh sha kwagh u pirin ashe la, ka kwaghbo gaa? Man zum u ka nea nan nagh sha iwankwagh, shin kwagh u a lu uange yô, ka kwaghbo gaa? Na ase ortaregh wou kwagh la; á doo un a we kpa? Una rumun we kpa? . . . Shi ne va a kwagh u iin a ii man iwankwagh, man kwagh u a lu uange; ka nagh ku ne ne je ra; nahan doo u Me ngohol ku sha ave a en kpa?”—Malaki 1:8, 13.

Hanmô wase cii kwagh ne una fatyô u eren nan nena? Iniaav yasev mbia fatyô u hingir se “kwagh u zan iyol” aluer se kera mba a jijingi man ishima i mimi i soon u eren kwagh la ga yô. (Ekesodu 35:5, 21, 22; Levitiku 1:3; Pasalmi 54:6; Mbaheberu 13:15, 16) U tesen ikyav yô, ka shighe u se vihi a shi a shi her la se ne Yehova yee?

Ma or môm nana fatyô u henen ér mimi je aluer yange ma or he’ tsombor u̱ lun a gbashima shin ma Orlevi u tseen ishima naná kighir Oriserael sha ishima i nan ga ér nana̱ kôr ilegh ki nanegh ki hemban doon cii la nana̱ na naagh a mi, kpa sha mimi yô imba or la nan soo u nan naagh ku shon ga nahan, Aôndo yange ma lumun a ku kpa? (Yesaia 29:13; Mateu 15:7, 8) Yehova yange venda u ngohol amba a iniaav mbila, kua ior mba yange ve naan mbi la kpaa.—Hosea 4:6; Mateu 21:43.

I̱ Saan We Iyol u Eren Ishima i Aôndo

Aluer ka u se civir Aôndo sha gbenda u una lumun a mi yô, saa se dondo ikyav i tesen i Yesu Kristu la. Yange kaa ér: “M keren u eren ishima Yam ga, kpa ka ishima i Un u A tindim la.” (Yohane 5:30) Yange i saan Yesu iyol kpishi u karen a ishima civir Aôndo. Yesu yange iv mkaanem ma profeti ma Davidi lu ôr nahan la, ér: “Doom u eren ishima You, Aôndo wam.”—Pasalmi 40:8.

Shin er yange i saan Yesu iyol u eren ishima i Yehova nahan kpa, ka hanma shighe cii yange i heghem u eren kwagh ne ga. Nenge ase kwagh u yange er ica kera gba ga maa i kôr un, i ôr un ijir shi i wua un la. Shighe u Yesu lu ken sule u Gesemane la, ‘ishima vihi’ un tsung, shi “A lu ken ican” kpaa. Mnyoon u ken ishima la yange taver kpishi je yô, er a lu eren msen her la, “iusa Na gema hingir er ka aberawambe nahan, gba nôndon inya.”—Mateu 26:38; Luka 22:44.

Er nan ve Yesu yange zua a imba ican la yum nahana? Sha mimi yô yange lu sha ci u mtsera na iyol na shin lu uwer gba un u eren ishima i Aôndo ga. Yange wa iyol kegh a kegh u kpen, shi zum u Peteru ôr kwagh a na kaa ér: “Aôndo A̱ bunde kwagh la, Tere, a̱ de tseren We ga” yô, a venda kwagh a na taver  taver je. (Mateu 16:21-23) Kwagh u yange hemba gban Yesu ishima yô, lu m-bende u ku u yange gba u una kpe sha inja i ormbaiv u dang la ua bende a Yehova man icighanti Na la. Yesu yange fa je ér a nyoon Ter na kpishi u nengen er i lu eren Wan na u ishima ishima ican yum nahan la.

Shi Yesu yange kav ér un ngu zulum a shighe u a hingir sha ishende ken m-iv u awashima u Yehova yô. U kuran atindi a Aôndo sha jighjigh gban uwer ga la una tese ken igbar ér Adam kpa yange ma fatyô u eren kwagh nahan. Shi lu u jighjigh u nan u Yesu la una tese e̱r ishenge i Satan yange senge ér aluer i mee orumace yô nana kera kar a ishima nana civir Aôndo sha jighjigh u nan ga la i lu mimi ga yô. Lu u ken hemen yô, Yehova una cagh Satan shi una kar a kwagh u ihyembeato i̱ ve a mi la kera cii sha ikyev i Yesu.—Genese 3:15.

Nenge ase imba uikya i Yesu yange tôô sha akende ne sha wono! Iti i Ter na man bem u sha tar cii man myom u tsombor u orumace cii yange har sha jighjigh u nan u Yesu la. Er a kav kwagh ne nahan yô, a er msen a kaa ér: “Terem, aluer a fatyô yô, iyongo ne ma i karem kera; nahan kpaa i̱ de eren sha ishima Yam ga, i̱ er ishima You.” (Mateu 26:39) Sha shighe u Yesu lu yan ican tsung je gande ôron la je kpaa, mayange a nzughul angahar sha ishimaveren i yange lu a mi i nan iyol na sha u eren ishima i Ter na la ga.

“Jijingi yô, Rumun, kpa Iyol yô, Ngi a Agee Ga”

Er Yesu kpa yange ya ican ken ishima tsung ken mcivir na u civir Yehova la yô, se fatyô u veren ishima ser Satan una kighir se kpishi, e̱r se lu mbatomov mba Aôndo yô. (Yohane 15:20; 1 Peteru 5:8) Heela tseegh ga, se yina. Sha nahan yô, sea kar a ishima sea lu civir Aôndo je kpa, ican a er se u civir un. Yesu yange nenge er mbahenen nav yange ve lu nôngon tsung sha u vea er akaa a yange wa ve ér ve̱ er la cii yô. Ka nahan ve yange kaa nahan ye, ér: “Jijingi yô, rumun, kpa iyol yô, ngi a agee ga.” (Mateu 26:41) Ú ngu wer yange ma isheer lu ken iyol na i vough i inyam man awambe la ga. Nahan kpa, lu isheer i ken iyol i mbahenen nav la lu un ken ishima ye, dyako u myen u yange ve zua a mi he’ Adam la. Yesu yange fa je ér, er ve ye dyako u myen u a ne ve orumace nan gbe kera yum la yô, a gba u vea nôngo kwagh ve vea fatyô u eren hanma kwagh u ve soo u eren ken mcivir u civir Yehova ye.

Nahan alaghga se kpa a lu se ken ishima er apostoli Paulu kpa yange lu un ken ishima nahan. Yange ishima vihi un kpishi zum u myen na la yange un u civir Aôndo vie vie yô. Paulu nger wener: “Kwagh yô, saren mo kpa u eren a er kwagh u doon yô, ka ga.” (Mbaromanu 7:18) Se kpa se kav ser se fatyô u eren akaa a dedoo a i sar se u eren la ci ca cii ga. (Mbaromanu 7:19) Ú ngu wer ka sha ci u uwer gba se yum ga. Kpa ka di tsô er ka sea nôngo kwagh nan nan kpa isheer i iyolough yase i yangen se yô.

Se gba nen uwer ga. Aluer se wa iyol a ishima i môm se kegh a kegh u eren kwagh u se fetyô cii yô, Aôndo una lumun mcivir wase je ka u henen a hen ga. (2 Mbakorinte 8:12) Se “nôngo sha gbashima” sha u kaven jijingi u Kristu yange lu a mi u nan iyol na sha u eren ishima i Aôndo la. (2 Timoteu 2:15; Mbafilipi 2:5-7; 1 Peteru 4:1, 2) Yehova una ver imba jijingi u tangen iyol ga la doo doo, shi una sue un kpaa. Una na se “agee a hemban la” sha u wamen se sha isheer yase la. (2 Mbakorinte 4:7-10) Sha iwasen i Yehova yô, se ‘yar tom a akaa a ase saan saan shi se na nagh sha ayol a ase kpaa’ ken tom Na u injaa ne, di er Paulu kpa yange er nahan.

[Picture on page 3]

Paulu yange civir Aôndo vangertiôr a tahav nav cii

[Picture on page 5]

Zum u Yesu lu yan ican tsung je kpaa, a er ishima i Ter na