Ember A Aôndo U Saan Saan la
Ember A Aôndo U Saan Saan la
“Kwagh u a shi yô, anmgbianev, ember nen, . . . man Aôndo u dooshima man u bem Una lu a ven ye.”—2 MBAKORINTE 13:1.
1, 2. (a) Hii nan ve ior kpishi ve ember ken uma ve ga? (b) Iember kanyi, man se hii nan ve se lu a í?
KEN ayange a imegh ne, ior kpishi nenge a ityôkyaa kpuaa tseegh i nan ve msaanyol. Aahe ka una tser ve shin or u nan doo ve ishima yô, i lu ve inja er ngise lu Yobu u tsuaa la nahan, un u yange kaa nahan la, ér: “Or u kwase a mar nan yô, ayange a nan nga ciôn tsô, man a iv a ican kpaa.” (Yobu 14:1) Mbakristu mba iyol ishô sha hang man mtaver u “ashighe a ican” ne ga, shi e̱r ashighe agen mbacivir Yehova sha mimi je kpa uwer ka u gba ve la ka kwagh u kpilighyol ga.—2 Timoteu 3:1.
2 Nahan cii kpa, Mbakristu vea fatyô u lun saan saan shin a̱ lu tôvon ve a ican je kpaa. (Aerenakaa 5:40, 41) U fan er a hii ve kwagh a fatyô u lun nahan yô, hii timen sha kwagh u a lu iember yô. Í pase kwagh u a lu iember la ér ka “msagher u shin ishima u or zough a mi sha ci u zuan a kwagh u dedoo shin veren ishima u va zuan a kwagh u dedoo yô.” * Sha nahan yô, aluer se gbidye kwar a ishima se time sha averen a se zough a mi hegen e̱r se keghen iember i í ver se ken hemen ken tar u he u Aôndo la yô, se fatyô u lun saan saan.
3. Ka sha nyi gbenda man a fatyô u kaan ér hanma or cii nan ngu a ityôkyaa i lun saan saana?
3 Hanma or cii nan ngu a averen a aa na nana lu a iwuese yô. Alaghga a de orya u hen ma tsombor tom. Sha gbaaôndo yô, ishima ia za nan iyol. Sar nan ka kuren ugbayol mba ior mba ve doo nan ishima la. Nahan cii kpa, aluer nan ngu gbon gbon shi angev kôr nan ga yô, nana lu a iwuese sha kwagh ne. Aluer nan zua a tom yô, nana fatyô u eren ú taveraa. Gema sha vegher ugenegh di yô, alaghga angev mbu guren or mbua kôr ma Kwasekristu. Nahan cii kpa, alaghga nana lu a ishughun sha ci u ishuen i ahuraior a doon ishima a sue nan kua mba hen tsombor u nan mba ve wasen nan u tagher a angev mbu shon a iciviryolough i nan her man ishimataver kpaa la. Shi Mbakristu mba mimi cii, aluer mlu ve una lu nan kpaa, vea fatyô u ember sha ci u ian i civirigh i ve zough a mi i fan Yehova, “Aôndo u saan saan” la, man shi Yesu Kristu u a lu “Tor u saan saan, u ageegh tswen” la. (1 Timoteu 1:11; 6:15, NW ) Een, Yehova Aôndo man Yesu Kristu mba saan saan sha hanma gbenda cii. Mba saan saan her shin er mbamlu mba shin tar ve kaha kposo a kwagh u Yehova yange wa ishima ér i̱ lu sha hiihii la i yem ca kpishi nahan kpaa. Ikyav i tesen ve la ia fatyô u tesen se sha igbenda kpishi er se lu saan saan yô.
Ve Ta Iember Ve Kera Mayange Ga
4, 5. (a) Yehova yange er nena shighe u uumace mba hiihii mbara hemba un ato laa? (b) Ka sha nyi gbenda nahan Yehova yange tese ieren i injaa hen orumacee?
4 Adam man Ifa lu ken mkpeyol u doon tsung ken sule u Eden la, shi ve lu a asema a vough kpaa. Yange ve lu a tom u wasen tsung u eren man uikyasen mba dedoo mba eren tom shon ker kpaa. Kwagh u hemban doon ken akaa la cii yô, ve lu a ian i civirigh i lamen vea Yehova. Yange lu awashima u Aôndo u ve̱ ember mlu u ken hemen u saan saan la. Kpa uiyua mba dedoo mban cii kuma mbamaren asev mba hiihii mbara ga; ve ii ityamegh sha “kon u mfe u fan kwagh u dedoo man kwagh u bo la.” Isholibo i ve er ne hingir imaagh ki hanma kwagh u a lu tseren se ainge ne cii, se mba se lu ônov vev ne.—Genese 2:15-17; 3:6; Mbaromanu 5:12.
5 Nahan cii kpa, Yehova de wener ieren i Adam man Ifa i banen a ishughun la i̱ yange un iember na ga. Yange fa dedoo je ér abunde kera kera kpa ônov vev mbagenev asema a ve aa mgbegha ve u civir un. Yange lu a vangertiôr sha kwagh ne je yô, a yôô awashima na u paan ônov mba Adam man Ifa mba ungwan tindi mbara cii man ve mase maren wan ve u hiihii ye! (Genese 1:31; 3:15) Ken uderimbaanyomov mbà ve kàr la, kpishi ken orumace dondo sha angahar a Adam man Ifa la, kpa Yehova gema ijime a tsombor u orumace sha ci u ihembeato i̱ i̱ samber wuee la ga. Kpa, a gema a ver ishima na sha nomsombaiorov man kasev mba ve ‘na saan un iyol la,’ ka ior mba ve nenge kwagh kpoghuloo sha u vea er ishima na sha ci u a doo ve ishima la je la.—Anzaakaa 27:11; Mbaheberu 6:10.
6, 7. Kanyi akaa yange wase Yesu u kusun iember na here?
6 Yesu di ye—yange kusu iember na her nena? Er Yesu a lu jijingi u ageegh u sha yô, lu a ian gbanger gbanger u nengen aeren a nomsombaiorov man kasev shin tar. Mbamyina vev mbara due ken igbar, nahan cii kpa ve doo Yesu ishima her. (Anzaakaa 8:31) Zum u a mase van shin tar ken masejime a va ‘tema hen’ uumace yô, mnenge u a nengen orumace la gema kposo ga. (Yohane 1:14) Kanyi yange i wase Wan u Aôndo u vough la u lun a mnenge u dedoo sha tsombor u orumace u u lu ken isholibo laa?
7 Hiihii yô, Yesu yange henen a ishima shi keren ngegh ngegh hen ior mbagenev kpaa ga. Yange fa dedoo wener una fatyô u geman tar cii sha u u̱ undu igbenda i ú ga. (Mateu 10:32-39) Nahan yange a ember kpishi zum u or u mimi môm tseegh kpa nana̱ kegh ato a loho u Tartor yô. Shin er ashighe agen aeren man anza a mbahenen mba Yesu yange a doo i kuma ga nahan kpaa, a fa e̱r ken asema a ve yô, i sar ve u eren ishima i Aôndo yô, nahan sha ityôkyaa la tseegh kpa ve doo un ishima. (Luka 9:46; 22:24, 28-32, 60-62) Kwagh u a doo u fan sha kwagh ne yô, ken msen u Yesu er hen Ter na la á sav ôron gbenda u dedoo u mbahenen nav hila dondo mlu u dedoo za kighir la wener: “Ve wa kwaghôron Wou iko.”—Yohane 17:6.
8. Ter igbenda i se fatyô u kaven Yehova man Yesu sha gbaa u lun a iember yase her la.
8 Se cii se zua a mtsera sha u hiden gbidyen kwar sha ikyav i tesen i Yehova Aôndo man Kristu Yesu ve tese sha gbaa ne la. Se fatyô u seer kaven Yehova sha u kera za wuan iyol shighe u akaa a kera lu sha er se soo ser a̱ lu la ga kpa? Se fatyô u hemban dondon sha angahar a Yesu kpiligh kpiligh sha u lun a mnenge u dedoo sha iaven i se lu sha mi hegen shi kera keren ngegh ngegh sha ci wase man mbagenev ga kpa? De se nenge e̱r a fatyô u eren tom sha atindiakaa agenegh sha igbenda i wasen sha kwaghgen u a doo Mbakristu ishima hanma ijiir cii ne yô—ka tom u kwaghpasen je la.
Lu a Mnenge u Dedoo sha Kwagh u Tom Kwaghpasen
9. Yange iember i Yeremia hide her nena, man ikyav na la ia fatyô u wasen se nena?
9 Yehova soo ér i̱ saan se iyol ken tom na u se eren ne. Iember yase i̱ de haren sha atam a tom wase u um la ga. (Luka 10:17, 20) Profeti Yeremia yange pase kwagh anyom imôngo ken ikyasen i yange i̱ ume atam ga yô. Zum u yange una yem timen sha mnenge u ior ve nengen loho na nyighee la yô, maa iember na la i saa un. (Yeremia 20:8) Kpa yange una timen sha mdoom ma loho la jim yô, iember na i hide her. Yeremia kaa a Yehova ér: “Ka a zua a akaaôron a Ou yô, m ya a, akaaôron a Ou hingir mo iember man msaanyol ken ishima yam; gadia i yilam sha iti You je, TERE, Aôndo u akum a Sha.” (Yeremia 15:16) Een, yange Yeremia ember ken ian na i civirigh i pasen mkaanem ma Aôndo la. Se kpa se fatyô u ember nahan.
10. Aluer hegen ningir wase una umen atam ga je kpaa, se kula iember yase i ken tom wase u pasen kwagh ne nena?
10 Aluer ior kpishi vea lumun u keghen ato a loho u dedoo ne ga je kpaa, se mba a hanma ityôkyaa i lun saan saan ken tom wase u pasen kwagh ne. Umbur wer yange Yehova lu a vangertiôr je ér asema a uumace mbagenev aa mgbegha ve vea civir un. Di er Yehova nahan, se kpa se gba uwer mayange ga, se lu a ishimaverenkeghen ser a bunde kera kera kpa mbagenev vea va nenge a ikyaa ne wang nahan vea lumun loho u Tartor ne. Mayange i̱ de hungur se er mbamlu mba iorov ve geman la ga. Ior mba mlu ve a kom ve ve we kwagh u mbagenev ikyo ga mbara je kpa kwagh ka una va saa ve abur abur shin ma ikyaa ia tser ve yô, ve hii u henen ken ishima tsung sha u nôngon fan kwagh u a lu inja i uma jim yô. Zum u imbaor la i hingir a ‘ibanave ken jijingi’ la nahan ú lu her e̱r ú wase nan kpa? (Mateu 5:3) Alaghga orgen hen ningir wou nana wa iyol nana kegh a kegh u ungwan loho u dedoo kwagen u ú za nan inya yô!
11, 12. Kanyi yange i er ken gar ugene, man ka ityesen i nyi se fatyô u zuan a mi ken kwagh ne?
11 Mlu u ningir wase kpa una fatyô u geman. Nenge ase ikyav i tesen ne. Agumaior agenegh a eren avese shi lun kangenaa lu hen angar u kiriki ugenegh a ônov. Zum u Mbashiada mba Yehova za ve inya yô, vea za hen hanma hunda je, i lu imokwagh i môm i môm tsô i ôr ve ye, ér, “Se soo u ungwan ga!” Loho u Tartor ne ua saren or yô, mbawanndor a nan ve ngôôr a ngôôr ga je maa ve gba za nán nan uwergban sha er nana̱ de kera shi teman a Mbashiada ga yô. Yange ican er u pasen kwagh hen ijiir la je lu u henen a hen ga. Nahan cii kpa, Mbashiada mbara gba uwer ga; ve lu pasen kwagh her suaa. Lu nyi i̱ va kere?
12 Shighe karen yô, mbayev mba hen gar la kpishi vese, er ivese, tema uyaav hen ijiir la. Er igyumior i kaven ishigh i genegh ken a ve mase va kaven ér imba uma ve la va ve a msaanyol u mimi ga yô, ve hii u keren mimi. Yange ve va zua a mi shighe u ve kegh ato a loho u dedoo ú Mbashiada lu pasen la. Nahan anyom nga karen kpishi yô, tiônnongo u cuku la gba vesen seer. Nenge ase er mbapasen kwagh u Tartor mba yange ve gba uwer ga la vea ember la sha wono! Se kpa u pasen loho u iengem u Tartor la ma a ve se a iember nahan!
Mbananjighjigh a We Imôngo Vea Sue Ú
13. Shighe u uwer u gbe se yô, ka hen ana se gema?
13 Shighe u mtaver a nôngor sha awe shin shawon a te ú ijar yô, ka hanma ijiir ú fatyô u geman sha u zuan a msurshima? Ior umiliôn kpishi mba ve tsegh ayol a ve sha ci u Yehova la ka ve hii geman hen Yehova ken msen u eren, u dondon yô, i lu anmgbianev vev mbanomso man mbakasev mba ken Kristu la. Zum u Yesu lu shin tar ne yô, un iyol na kpa ishuen i mbahenen nav sue un la doo un. Hen tugh mbu masetyô mbu uma na la, a ôr kwagh ve á kaa ér ka mba ve ‘taver ishima ve lu a Mo ken ameen a i lu meen Mo la cii’ yô. (Luka 22:28) Sha mimi yô mbahenen mbara yange ve lu vough ga, kpa m-sue u yange ve sue Wan u Aôndo la lu kwagh u taver un ishima. Se kpa se fatyô u zuan a ishimataver hen mba ve civir a vese imôngo la.
14, 15. Kanyi yange i wase nom man kwase na u wan ishima a ku u wan ve u nomso, man kanyi ú hen ken kwagh u yange er ve nee?
14 Mbakristu uhar lu mba ve vôso ayol a ve yô, i yilan ugen ér Michel ugenegh di ér Diane. Ve kav e̱r u̱ anmgbianev vev mbanomso man mbakasev suen ve la i lu a inja tsung yô. Wan ve u nomso u lun anyom 20 lu, í yilan un ér Jonathan, lu Orkristu u lun kera gura gura shi lu sha inja i una yar a wua kpaa, kpa i zua un a angev mbu mbú na mhirinim nam mura fokoo yô. Mbatwerev nôngo kwagh kpoghuloo ér vea yima un, kpa guda lu van Jonathan ken iyol ga zan zan sha nomyange ugen yô maa, a hungur mnyam shin ku. Shawon de Michel man Diane ishar. Ve mase kaven e̱r Mkombo u Henen Tomshiren u yange lu u a kumba hen aikighe shon la mase shin kpuaa u za been yô. Nahan cii kpa, er yange kwagh gba ve sha msurshima tsung yô, ve kaa a ortamen u yange lu a ve la ér a̱ mough a ve imôngo vea za ken Iyou i Tartor. Ve va nyôr sha shighe u í lu yôôn ku u Jonathan hen tiônnongo la vough. Mkombo been kera yô, anmgbianev mbanomso man mbakasev kase mbamaren mba ve iv a mliam ashe ne ve wa atô ve lu kuven ve surun ve asema sha mkaan. Diane umbur nahan ér: “Yange lu se feng kpishi zum u se va nyôr ken iyou shon la yô, kpa yange se zua a ishimasurun hen anmgbianev mbara kpishi—yange ve taver se ishima je zua ga! Shin er yange lu u vea fatyô u been a mnyoon wase la ga nahan kpa, ve wase se u wan ishima a kwaghtseren wase la!”—Mbaromanu 1:11, 12; 1 Mbakorinte 12:21-26.
15 Yange ican i yan na Michel man Diane kporom ikyua a anmgbianev vev. Shi i̱ na ve u kporom ikyua a ayol a ve kpaa. Michel kaa ér: “M seer a seer henen e̱r kwase wam una hemba doon mo ishima cii yô. Ka a̱ va tume se iyol yô, se lam a ayol a ase sha kwagh u mimi u Bibilo man e̱r Yehova a suen se la.” Diane seer kaan wener: “Ishimaverenkeghen i kwagh u Tartor la hemba gban kwagh her avese hegen cii.”
16. Hii nan i lu hange hange u pasen anmgbianev asev sha u ve̱ fa mbamgbe aseva?
16 Een, anmgbianev asev mbanomso man mbakasev mba ve lu ken Kristu mbara vea fatyô u ‘surun se ishima kpishi je’ hen shighe u uma a taver yô, nahan vea wase se u lun a iember yase her. (Mbakolose 4:11) Kpa sha mimi yô, vea fatyô u fan asema ase ga. Sha nahan yô, zum u kwagh a gbe se u̱ i̱ sue se yô, doo u̱ ôron ve sha er vea fa yô. Hen zum la se tese iwuese sha nyityô iwasen i anmgbianev asev vea na se cii, se tôô í ser ka hen Yehova í dugh ye.—Anzaakaa 12:25; 17:17.
Kenger ken Tiônnongo Wou
17. Ka mbamtaver mba nyi ngô u lun ormaren un tswen a tagher a mini, man se mba nengen ior mba ve lu er un nahan la nena?
17 Ú nguren kenger anmgbianev vie vie yô, ú lu hemban fan u lun a iwuese sha a ve shi zuan a iember her atô ve kpaa. Kenger ken tiônnongo wou. Kanyi ú nenge a mini? Ma ngô ngu nôngon tswen tswen u yesen mbayev ken gbenda u mimi? Ú hen sha ikyav i dedoo i nan lu tesen la kpa? Nôngo u henen sha mbamzeyol mbagenev mba ve lu zan nan iyol la. Jeanine, ngô u lun tswen ugen ter akaa ne agenegh sha iti, ér ka: mtswenem man u nomso vever ve ken ijiir tom sha ishima ve ga man m̱-umayol u inyar. Kpa a gema a kaa ér mtaver u hemban cii yô, ka u nengen sha gbayol u mbayev u̱ shin ishima la, sha ci u mlu u hanma wanye ngu kposo. Jeanine due a mzeyol ugenegh ér: “Ka i taver kpishi u vendan ishima i ka i lu ú ker u̱ veren wan wou u nomso wer a̱ lu orya sha u a̱ kar a̱ cir ian i nom a undu la je i zua ga. M ngu a wan u kwase, kpa ka i taver mo u umbur mer gba u me yuhwa un ikyav sha u zeren ôron un mbamzeyol av mba shin ishima ga.” Jeanine eren tom hanma shighe shi nengen sha tsombor na kpaa, di er mbamaren udubu imôngo mba ve cie Aôndo la kpa ve eren nahan. Shi henen Bibilo vea mbayev nav, tsaase ve ken kwaghpasen shi ve a ve ken mbamkombo mba tiônnongo kpaa. (Mbaefese 6:4) Yehova una nengen er tsombor ne u nôngon u tilen sha mimi nahan a saan un iyol kpee! Kwagh ne ve se a iember ken ishima u lun a ambaaior ne ken avese gaa? Een, ve se a mi.
18, 19. Pase er se fatyô u seer iwuese i se lu a mi sha ior mba ve lu ken tiônnongo yô.
18 Shi hide kenger ken tiônnongo wou yôô. Alaghga ú nenge a kasev mba côgholov shin nomso mba kasev vev ve saa ku kera man ve ‘bundu’ mkombo u van mayange ga yô. (Luka 2:37) Ka i huan ve ashighe agenee? Een wu. Or u ve vese kpa nan kera lu ga la nan na huan ve kpishi je! Kpa ve uve ityough ken tom u Yehova shi kwagh u ior mbagenev gba ve ishima. Mtil u ve tile jighjigh man ieren ve i dedoo la i̱ seer iember i tiônnongo i lu a mi la! Kwasekristu u a shi ken tom u shiren hanma shighe je i hembe anyom 30 yô kaa wener: “Kwagh u a hembe nan mo iember yô, ka u nengen anmgbianev mbanomso man mbakasev mba ve hembe ameen kpishi kpa ve lu civir Yehova her la!” Een, Mbakristu mbaganden mba ve lu ken avese mbara mba taver se mba se lu iyev ne ishima kpishi je.
19 Mbahev mba ve hii a hii u kohol a tiônnongo ica i̱ lu a̱ gba ga la ye? Ka moughon se ken ishima shighe u ka vea pase jighjigh u nan ve ken mbamkombo la ga he? Hen ase mze u ve ze hemen hii shighe u ve hii u henen Bibilo la. Á saan Yehova iyol a ve kpee. Se di ye? Se mba pasen ser se lumun a ve shi se mba wuese iniôngon ve la kpa?
20. Hii nan ve á fatyô u kaan ér hanma or u ken tiônnongo cii nan ngu a ci u hange hange ken tiônnongo?
20 Ú er kwase shin nomoo, shin ú ngu kwava, shin ú ngu ormaren we tswenee? Ú ngu ancôghol u lun a ter ga shin ngô gaa, shin ú ngu kwasecôghor shin nomsoor u kwase u nan a saa ku kera ase? Ú kohol a tiônnongo anyom kar imôngo, shin ú hii ica ngi a̱ gba ga? Fa dedoo wer ikyav you i tesen i dedoo la i taver se cii asema. Shi ka wea nyôr nongo imôngo sha u wan icam i Tartor shin wea wa zwa ken mbamkombo shin wea na kwaghôron ken Makeranta u Henen Tom u Hemen u Aôndo yô, kwaghôron wou la a seer se iember. Kpa hemban ci je yô, ka a na ishima i saan Yehova shimi.
21. Se mba a atôôkyaa kpishi a eren nyi kwagha, kpa ka mbampin mba nyiiv ve dughu?
21 Een, sha ashighe a a taver ne je kpaa, se fatyô u lun saan saan ken mcivir u se civir Aôndo wase u saan saan ne. Se mba a atôôkyaa kpishi a eren sha kwaghwan u Paulu wa nahan ne, ér: “Ember nen, . . . man Aôndo u dooshima man u bem Una lu a ven ye.” (2 Mbakorinte 13:11) Nahan cii kpa, aluer aahe u sha gbaaôndo va tser se, shin ma tôvacan shin mtaver u inyar nahan se er nena? Se fatyô u lun a iember yase her shin ken amba a mtaver ne nahan kpaa? Mase kuren ikyaa iyol you er se lu timen sha kwaghhenen u a dondo ne yô.
[Footnote]
^ Nenge ken takerada u i yer ér Insight on the Scriptures la, Tihi u sha 2 la, peeji 119, u i lu Mbashiada mba Yehova ve nger la.
Ú Fatyô u Nan Mlumun Kpa?
• Í pase kwagh u a lu iember la ér kanyi?
• U̱ lun a mlu u gbar gbar la una wase se u lun saan saan her nena?
• Kanyi kwagh ia wase se u lun a mnenge u vough sha mlu u̱ ningir u tiônnongo wasa?
• Ka sha nyi igbenda kwagh u anmgbianev mbanomso man mbakasev mba ken tiônnongo wou a gbe ú ishima?
[Study Questions]
[Pictures on page 22]
Ior mba hen ningir wase vea fatyô u geman
[Picture on page 24]
Ka mbamtaver mba nyi ve tser ior mba ken tiônnongo wou we?