‘Ker Bem Shi Zenda Un Ityô Kpaa’
‘Ker Bem Shi Zenda Un Ityô Kpaa’
“Aluer a fatyô yô, lu nen bem a ior cii ape kwagh wen a lu sha mi la.”—MBAROMANU 12:18.
1, 2. Ka atôakyaa a nyi a ne ve bem u orumace a tse ga?
HEN kwagh u iyou i imaagh ki i̱ ki taver ga, i̱ lu a ihiange i pien, man haav mbu gban ikpagher la. A sar ú ka moughon twev za nyôron iyou la sha u i̱ hingir ya wou wee? Alaghga kwagh a lu nahan ga. Aluer i shighe i̱ ivue i̱ he je kpa kwagh la una gema mlu u̱ i̱ lu javer javer la ga. Ica a gba ga tsô, alaghga ia yôhôr ia haa inya gidighaa.
2 Nyityô bem u a dugh ken tar ne cii ngu inja er ka imba iyou la nahan. I maa un sha imaagh ki taver ga—ka uityendezwa man igbenda i orumace u “iwasen i lu her a na ga la” je la. (Pasalmi 146:3) Ngeren u akaa a mbayiase iv a ahendan a hen atô u akuraior man iniongoior man ijô kpaa. Sha mimi yô, ashighe agen nga a bem yange a pande a gba daalaa yô, kpa yange i lu nyi imba beme? Aluer ityar ihiar ngi nôngon num man i yôô ér bem a̱ gba sha ci u i hemba tar ugen la shin ityar ihiar la cii mase nengen e̱r num u nôngon ú lu gbilinkwagh nahan, kanyi imba bem laa? Ihyom i kôron man mkase u i kase ve ken ishima man iyuhwe i yange i na ityav pev la, akaa ne cii nga her. Bem u a lu ikpamberashe, a lu ‘mshigh u shighen ivue’ yeren vihishima la ka bem u tsan ga.—Esekiel 13:10.
3. Hii nan ve bem u ior i Aôndo a kaha kposo a nyityô bem u orumace ciili?
3 Nahan cii kpa, bem u mimi ngu ken tar u ityav mbi pav ú ker sarem sarem ne. Ngu hana? Ngu ken mbadondon angahar a Yesu Kristu, ka Mbakristu mba mimi, mba ve ongo imo i Yesu shi ve nôngon u dondon imba uma na la je la. (1 Mbakorinte 11:1; 1 Peteru 2:21) Bem u a lu hen atô u Mbakristu mba ve lu ken akuraior wue wue man sha ityom wue wue man ityar kposo kposo la ka u mimi sha ci u a due ken ikyar i bem i ve ye vea Aôndo la, ka ikyaryan i í har sha jighjigh u ve ne naagh ku ipaan ku Yesu Kristu a ne la je la. Bem ve ka iyua i Aôndo a ne yô, ka kwagh u orumace nan gbe duen a mi kôugh kôugh tsô ga. (Mbaromanu 15:33; Mbaefese 6:23, 24) Ka mwe u wan iyol sha ikyev i Yesu Kristu, “Wantor u Bem,” shi civir Yehova, “Aôndo u dooshima man u bem” la a ne bem la ye.—Yesaia 9:6; 2 Mbakorinte 13:11.
4. Orkristu ka nan “ker” bem inja nena?
4 Bem gbe van hen orumace u nan yen ne kpoo tsô ga. Ka nahan ve Peteru a kaa ér hanma Orkristu nana̱ “ker bem nana̱ zenda un ityô kpaa” ye. (1 Peteru 3:11) Se er kwagh ne nena? Kwaghôron u profeti u ngise ugenegh ôr kwagh ter mlumun la. Yehova ôr kwagh sha ikyev i Yesaia nahan ér: “Ônov ou ci ca kpaa vea lu mba TER A tese ve yô; mkpeyol u ônov ou kpaa una vese je.” (Yesaia 54:13; Mbafilipi 4:9) Een, bem u mimi ve hen mba ve ongo ityesen i Yehova yô. Heela tseegh ga, bem kua “dooshima man msaanyol man . . . ishima i wan man sar sar man mlu u dedoo man jighjigh man ishima i legh legh man u kôron iyol tsaha” cii ka ityamegh ki icighan jijingi u Aôndo. (Mbagalatia 5:22, 23) Or u nan lu a dooshima ga shi nan lu sar sar ga, nan we ishima ga shi nan lu a erdoo ga, nan we ifer shi nan lu jighjigh ga, nan lun tswam tswam shin nan ker iyol i nan tsaha ga la nana fatyô u lun a mi ga.
“Bem a Ior Cii”
5, 6. (a) Ikyav i u̱ lun bem bem ken Bibilo yô kanyi? (b) Ka hen unô Mbakristu ve nôngon u lun bem beme?
5 I pase kwagh u a lu bem la ér ka iaven i “ayôôso shio; num, shin ityav shio; ishima i̱ le̱gh-le̱gh.” Imba mpase ne i yisa sha avegherakaa wuee hen ape ahendan a lu ga di tsô yô. Orkpen je kpa nan ngu sha imba iaven ne! Nahan cii kpa, u or a̱ zua a bem u mimi yô, hemba di u nana gba lun bem bem tsô la. Ken kwaghôron u Yesu ôr ken Ityesen i sha Uwo la, a kaa ér: “Saan mba ve ker num la iyol, gadia á yila ve er, ônov mba Aôndo.” (Mateu 5:9) Yesu yange lu ôron kwagh a ior mba yange lu u vea va lu a ian i hingir ônov mba Aôndo mba ken jijingi vea zua a uma u kpen ga, sha la. (Yohane 1:12; Mbaromanu 8:14-17) Man ken masejime yô, uumace mba ve lu a ishimaverenkeghen i yemen sha ga mbara cii vea va zua a mlu u “lun a ikangenev ga u ônov mba Aôndo la.” (Mbaromanu 8:21) Ka mba ve lu bem bem la tseegh vea fatyô u zuan a imba ishimaverenkeghen la ye. U or lun bem bem la ken Ruamabera yô, tese u nôngon kwagh tsung sha u bem a̱ gba, ashighe agen je yô, keren u bem a̱ gba hen ijiir i yange vande lun ga yô.
6 Er ú lu a kwagh ne ken ishima nahan yô, time ase sha kwaghwan u apostoli Paulu yange wa Mbaromanu la, wener: “Aluer a fatyô yô, lu nen bem a ior cii ape kwagh wen a lu sha mi la.” (Mbaromanu 12:18) Paulu yange lu wan Mbaromanu kwagh ér ve̱ de gbe keren iyongo ga di tseegh tsô ga, kpa vea ker i ga kpa a wase. Kpa yange lu taver ve asema ér ve̱ na bem a̱ gba. Hen unô? Lu hen “ior cii”—ior mba hen icombor ve man mba ve lu Mbakristu a ve imôngo la, kua mba ve na jighjigh a ve imôngo ga mbara je kpaa. Yange taver Mbaromanu asema ér ve̱ lu bem bem a mbagenev ‘aluer kwagh ve una lu sha mi di tsô yô.’ Ei, yange soo ér ve̱ nyiman jighjigh ve u nan sha ci u bem ga. Nahan kpa u gban di wan ave vanger hiin mbagenev la yô, yange lu u vea de a kporom a mbagenev a ishima i bem. Yange lu u Mbakristu vea er nahan, ikyaa a̱ zua ve a mba ve lu ken tiônnongo shin a̱ lu mba ve lu ken tiônnongo ga kpaa. (Mbagalatia 6:10) Nahan Paulu nger kwagh u zuan sha kwagh ne nahan ér: “Nôngon nen sha kwagh u doon gbem je hen a ven ayol a en man shi a mbagenev cii kpaa.”—1 Mbatesalonika 5:15.
7, 8. Mbakristu mba bem bem a ior mba ve ne jighjigh a ve imôngo ga la nena, man hii nan i lu nahana?
7 Se hii nan ve se lu bem bem a ior mba ve ne jighjigh a vese imôngo ga, mba mhendan je kpa alaghga vea hendan a vese laa? Kwagh u se er ga yô, se palegh u keghen iyol sha inja i se hemba cii la. U tesen ikyav yô, a lu u keren bem sha won ga aluer se mba ôron kwagh sha iyol i ior mbagenev geseghee yô. Yehova pase ijirôron na sha iniongo igen man ikwe igen kpaa, kpa se mba a ian i ôron kwagh sha ma or inja er kwagh u nan yô bee a bee je ve ga. Sha kpôô yô, se mba er mbagenev ijir ga, mbahendan a vese je kpaa ga. Er Paulu kaa a Titu ér a̱ wa Mbakristu mba ken Krete kwagh e̱r vea eren a uumace mbautahav cii been kera yô, a kaa ér i̱ umbur ve “ve̱ de er kwagh u dang sha ma or ga, ve̱ de lu mbanôngonnum ga, ve̱ lu a ishima i legh legh ve̱ hide a ayol a ve ijime hen ior cii.”—Titu 3:1, 2.
8 U lun bem bem a ior mba ve ne jighjigh a vese imôngo ga la ka kwagh u dedoo u pasen mimi hen ave. Nahan kpa ú ngu wer se mba ye ikyar i ia “vihin mbamlu mba dedoo” asev la ga. (1 Mbakorinte 15:33) Kpa shi se fatyô u lun tsev tsev, shi se eren a ior cii sha icivir man sha mhôôn kpaa. Peteru yange nger kwagh wener: “Zende wen u hen atôatyev u̱ lu wanger wanger, sha u aluer mba lamen sha a ven er ka mbaaferev yô, ve̱ nenge aeren a en a dedoo man ve̱ civir Aôndo sha iyange i Una va sôron ne la.”—1 Peteru 2:12.
U Lun Bem Bem ken Kwaghpasen
9, 10. Ka ikyav i eren kwagh a mbananjighjighga bem bem i nyi yange apostoli Paulu tese?
9 Yange i fa Mbakristu mba hiihii mbara sha vangertiôr ve la. Yange ve daan loho ve ve veren ken kpe ga, shi yange vea tagher a ahendan kpaa ve kange ishima u ungwan imo i Aôndo a imo i or. (Aerenakaa 4:29; 5:29) Nahan cii kpa, yange ve kpen vangertiôr maa ve hingir u kehen ityough ga. Nenge gbenda u yange Paulu lam a Tor Herode Agripa II ken mpalegh u a lu palegh iyol sha kwagh u jighjigh na u nan la. Herode Agripa yaven a anmgbian na u kwase, Berenishi. Nahan cii kpa, Paulu gba a mi wan Agripa kwagh sha kwagh u anza a dedoo ga. Kpa hemba kumen acin sha kwagh u ve uhar cii ve gba zwa môm sha mi la, yange wuese Agripa wener a fa aeren a uter a Mbayuda shi a na uprofeti jighjigh kpaa.—Aerenakaa 26:2, 3, 27.
10 Paulu yange lu kuhwan a kuhwa or u yange lu u una pase un una tuhwa ne ingyutu shinii? Ei. Paulu yange dondo kwaghwan na iyol na nahan a ôr kwagh u mimi. Ma kwagh môm u yange ôr a Herode Agripa ve de lun mimi yô, lu ga. (Mbaefese 4:15) Kpa Paulu lu or u keren bem shi yange fa u ‘hingir hanma kwagh hen ior cii.’ (1 Mbakorinte 9:22) Ishimaveren na yange lu u tesen ian i un lu a mi u pasen kwagh u Yesu la. Er yange lu ortesen u fan ityesen yô, a hii sha u vanden ôron kwagh u un man Agripa ve gba zwa môm sha mi la. Nahan Paulu pase tor u wan dang la sha u a̱ kenger Kwagh u Kristu ishe i dedoo yô.—Aerenakaa 26:28-31.
11. A hii nan ve se lu mbavan a bem ken tom kwaghpasen wase?
11 Se fatyô u lun mba lun bem bem ken tom wase u kwaghpasen ne nena? Gba u se palegh anyimanakaa di er Paulu kpa yange palegh nahan. Gban yô kape i gbe u ashighe agenegh se ‘ôron kwaghôron u Aôndo se cian ga,’ se lu paase jighjigh u nan iyol vangertiôr je la. (Mbafilipi 1:14) Kpa ashighe kpishi ishimaveren yase jighilii yô, ka u pasen loho u dedoo. (Mateu 24:14) Aluer or nenge a mimi u mbaawashima mba Aôndo la yô, nahan nana hii u gbihin mbamhen mba mbaaduav mbaaiev la shi nana kire iyol i nan wang nana kera lu eren aeren a hôngorough ga. Sha nahan yô, aluer sea fatyô yô, doo u se hii u kindigh ôron akaa a aa kôr mbaungwan a vese ken ishima la, se hii sha akaa á ve man se cii se gbe zwa môm sha a la. Aluer ma or ngu u̱ í luun er sea lam a nan sha ayom yô, ma nan kegh ato a loho wase ne, kpa se gema se na ishima vihi a vihi nan yô, se lu númùn a num kwagh.—2 Mbakorinte 6:3.
Mbavan a Bem ken Tsombor
12. Ka sha igbenda i nyi nahan se fatyô u lun mbavan a bem ken tsomboro?
12 Paulu yange kaa wener ior mba ve er ivese yô, “vea ya ican ken iyol.” (1 Mbakorinte 7:28) Vea zua a atsan atô kposo kposo. Môm ken atsan ne yô, mba ve er ivese mbagenev vea gbaan anyiman ayol a ve sha ashighe ashighe. Vea kure á nena? Vea kure á bem bem. Or u van a bem ka nan nôngo u den anyimanakaa cii man a gande ave ye. Sha u eren nena? Hiihii yô, ka sha u kuran nombor u nan. Aluer i yar tom a ilyeghegh ki kiriki kin u̱ hiin a hii iyongo yô, kia fatyô u lun “ifer i memen mayange ga, [i i] iv a megh ku bogh” yô. (Yakobu 3:8) Or u van a bem ka nan yar tom a nombor u nan u maan a maa, ka lu u gban a gba ga.—Anzaakaa 12:18.
13, 14. Zum u se ôr kwagh sha inja ga shin asema a hingir hang yô, se kura bem nena?
13 Er se yen yô, ashighe agen ka se ôr akaa kpa ken masejime yô, se gba vaan afanyô. Aluer kwagh ne er nahan yô, hime iyongo fefa—bem a̱ gba. (Anzaakaa 19:11; Mbakolose 3:13) Palegh u shin “sendegh kwaghôron sha asemberakaa” kua “ayôôso man ityuhwanev” la. (1 Timoteu 6:4, 5) Guda yô, de kpenen kwagh u á lu sha laa laa la ga, kpa nôngo u kaven er i lu kwase wou shin nom ú ken ishima la. Aluer i lam a we dang kpa de oron iyev ga. Umbur wer “imo i legh legh ngi bundu ishima i nyoon.”—Anzaakaa 15:1.
14 Ashighe agen yô, a doo u ú er sha kwaghôron u i nger ken Anzaakaa 17:14 la. I kaa her nahan, ér: “De anyimanaikaa, je er a lu a hingir num ga la.” Hide gbidye kwar sha mlu u hang la a ishima i kundu kundu. Ken masejime asema aa yôhôr shimi yô, alaghga ú hemba kôron cio u kuren kwagh la ken bem. Ashighe agenegh yô, a doo u yilan Orkristu u vian u nan lu orkuran yô, sha u nana̱ na iwasen yô. Ambaaior a ungwan kwagh tsura shi lun a mhôônom ma zungwen ne aa fatyô u lun iwasen i kundun iyol zum u ashe a ver ikyôr sha inja i bem u ken ivese una kera lu ga yô.—Yesaia 32:1, 2.
Mbavan a Bem ken Tiônnongo
15. Sha kwagh u Yakobu a ôr yô, ka inja i bo i nyi yange i hii u lun ken Mbakristu, man hii nan ve imba inja la i̱ lu i̱ “taregh,” man i̱ “iyolough” man i̱ ‘ujijingi mba bovo’?
15 Kwagh ka a er i vihi yô, Mbakristu mba ken derianyom u hiihii mbara yange ve tese ieren i iyuhegh man i ahendanegh kpaa—man ka akaa a a hendan a bem jighilii je la. Yakobu yange kaa ér: “Ka kwaghfan u a dugh Sha la ga, kpa ka u taregh shi ka u iyolough shi ka u ujijingi mba bov tsô. Gadia her ape iwuhe i lu kua u wan kwagh wou iko tseegh yô, anzughul ban ga, kua shi hanma ieren i dang kpaa.” (Yakobu 3:14-16) Ior mbagenev na jighjigh ér ishemberti i ken zwa Grika i̱ í gem heen ér “u wan kwagh wou iko tseegh” ne bende sha hangeshima u or iyol i nan, u nan keren ahia a zuan a hemen yô. Nahan ka atôakyaa a sha inja je a ne ve, Yakobu a ter imba kwagh ne sha iti i bo ér ka u “taregh shi ka u iyolough shi ka u ujijingi mba bov” ye. Er tar gba je tsô, mbahemenev mba tarev ndera wan ayol a ve ikyo tseegh hendan kwagh ayol a ve, er inyamtoho i nôngon num ayol a ve nahan. Sha mimi yô, u hemban wan iyol i or ikyo tseegh la ka kwagh u “taregh shi ka u iyolough.” Shi ka kwagh u “ujijingi mba bov” kpaa. Un u yange hii lun a inja i ka i yer kpile kpile i keghen or ne yô, lu ortyom u yange tahav hange un tsung ve hendan kwagh a Yehova Aôndo maa hingir Satan, tor u azôv la.
16. Mbakristu mba ken derianyom u hiihii la yange ve tese imba inja i Satan la nena?
16 Yakobu yange taver Mbakristu ishima ér ve̱ palegh u lun a inja i hendan kwagh la, sha ci u ngi hendan a bem. Yange nger wener: “Ka han man ityav mbi dugh ken a vene? Man shi ka han man iniumsuwen kpaa i dugh hen a vene? Kera ka sha asaren a en a a lu nôngon num ken alegh a en la gaa?” (Yakobu 4:1) Kwagh u i nger heen ér “asaren a en a a lu nôngon num ken alegh a en” ne, ikyav na a fatyô u lun hua u keren uyôughyôughmbaakaav shin isharen i keren itizan man i hemen shin gwa zan kpaa. Er Satan kpa lu er nahan, ikyav tese ér mbagenev ken tiônnongo soo u ma ve lu mba engem, kera ka u ma ve lu ‘mba hemban ndahar’ di er yange Yesu kaa ér mbadondon nav mba mimi ve̱ eren nahan la ga. (Luka 9:48) Imba inja la ia fatyô u yangen tiônnongo u zuan a bem.
17. Mbakristu vea lu mbavan a bem ken tiônnongo ainge nena?
17 Nyian ne kpa gba u saa se hendan a m-er u ka i eren se ken ishima u lun yôughyôugh shin gban iyuhwe shin uhangeshima mba gbiliniv la. Aluer se mba ior mbavan a bem sha mimi yô, ior mbagenev ken tiônnongo vea hemba se sha igbendaakaa igen kpa a za se iyol ga, shi puun kpa se puu ve sha ishigh ki ior mbagenev sha u gban akperan sha kwagh u a lu awashima ve la ga. Aluer se fa ma kwagh tsung kpa se kera yar tom a mfe la sha er ior vea nenge ér se hemba mbagenev, inja er ka sha fa-ngegh ngegh wase man tiônnongo a ze ikyura nahan ga. Imba inja la ia va a mpav; ia va a bem ga. Mbavan a bem mbá we iyol a mfetom ve la ga, kpa ka ve gema ve yar tom a mi sha kwaghfan sha u eren mbagenev tom a mi shi nan Yehova icivir a mi kpaa. Ve kav e̱r kwagh u a hembe nan ve i fe Orkristu u mimi la i lu dooshima—i lu mfetom ga nahan.—Yohane 13:35; 1 Mbakorinte 13:1-3.
“Bem A̱ Lu Orkurantar Wou”
18. Mbatamen mbá samber a bem hen atô ve nena?
18 Mbatamen mba tiônnongo ka ve hemen sha gbaa u van a bem la. Yehova tsengaôron kwagh u ior nav nahan ér: “Me ver bem a̱ lu orkurantar wou man perapera a̱ lu ityoor wou.” (Yesaia 60:17) U zuan sha mkaanem ma profeti man yô, Mbakristu mba ve lu mbakuran la ka ve nôngo taveraa sha u samber a bem hen ayol a ve man hen atô u ikyumuile kpaa. Mbatamen vea fatyô u lun ken bem ayol a ve sha u tesen ieren i bem bem man i dedoo i i lu “kwaghfan u a dugh Sha” la. (Yakobu 3:17) Er mbatamen mba ken tiônnongo ve dugh sha ajiir wue wue shi ve lu a mfe kpa kposo kposo yô, ashighe agen mbamnenge vev vea lu kwagh môm ga. Kwagh ne tese ér kera mba a bem ga shinii? Aluer ve kure ikyaa shon sha inja yô, mayange kwagh a lu nahan ga. Mbavan a bem ka ve pase mbamnenge vev akuma akuma maa ve kegh ato a mbagenev sha icivir. U or u van a bem gban di hanger sha ikyaa i nan la yô, ka nan tôv sha mnenge u anmgbian u nan la kpa nan nenge. Aluer í per tindi u Bibilo ga di tsô yô, ashighe kpishi ka i doo u nan ian ér mbamnenge vea lu kposo kposo kpa kwagh ga. Zum u i lumun a or u van a bem ga yô, ka nan gba shin, nan hide nan sue kwagh u mbakpishiv ve tsough u eren la. Sha nahan yô, nan tese ér nan keren ngegh ngegh ga. (1 Timoteu 3:2, 3) Mbakuran mba ve tse tom ken tom ve yô, ve fa e̱r i hembe lun a inja u kuran bem aa u hanger ikyaa sha u i̱ er kwagh sha ishima ve yô.
19. Mbatamen mba eren tom u van a bem ken tiônnongo nena?
19 Mbatamen mba samber a bem hen atô u ikyumile sha u suen ve shi zeren puun iniôngon ve la ga. Kôôm yô kape ashighe agen ka i gba u kôôm mbagenev je la. (Mbagalatia 6:1) Kpa tom u hiihii u Orkristu u kuran yô, ka u tsahan ior ga. Ashighe kpishi ka nan naan a na iwuese. Mbatamen mba ve lu a dooshima yô, ka ve nôngo u nengen a kwagh u dedoo u a lu ken mbagenev la. Mbakuran mba a iwuese sha tom u mba ve lu Mbakristu a ve imôngo ve eren kpoghuloo la, shi mba a vangertiôr ér mba ve ne jighjigh a ve imôngo ne mba nôngon kwagh sha afatyô ve cii.—2 Mbakorinte 2:3, 4.
20. Aluer ior cii ka mba van a bem yô, tiônnongo una zua a iwasen nena?
20 Nahan ken tsombor man ken tiônnongo man ken mlu wase a mba ve ne jighjigh a vese imôngo ga la cii, ka se nôngo u lun bem bem shi se nôngon sha u bem a̱ gba kpaa. Aluer se gba uwer u van a bem ga yô, se seer msaanyol u ken tiônnongo la. Shi a kura se shi a nyôôso se sha igbenda kpishi, di er se nenge ken kwaghngeren u a dondo ne nahan.
Baver We Kpa?
• U lun bem bem la ikyav na kanyi?
• Se fatyô u lun bem bem zum u kwagh a zough se a mba ve lu Mbashiada ga la nena?
• Ka igbenda igen i nyi i lu i a fatyô u van a bem ken tsomboro?
• Mbatamen vea fatyô u samber a bem ken tiônnongo nena?
[Study Questions]
[Picture on page 21]
Mbavan a bem mba palegh ieren i tesen mhembe ve la
[Pictures on page 22]
Mbakristu ka mbavan a bem ken kwaghpasen man hen ya man ken tiônnongo kpaa