Hen Igbenda I Yehova Sha Er Ú Fa I Yô

“Tesem igbenda You sha er me fa U yô.”—EKESODU 33:13.

1, 2. (a) Er nan ve Mose nenge Origipiti lu nzughul a Orheberu ve wua unuu? (b) Yange gba u Mose una hen nyi kwagh cii ve una kuma u Yehova a yar tom a naa?

 YANGE i yese Mose hen ya u tor Farao shi i tese un kwaghfan u tar u Igipiti, u doo ônov mba tor ishima yum la. Kpa, Mose ti kav er un lu Origipiti ga yô. Mbamaren nav lu Mbaheberu. Mose va kom anyom 40 yô, á za nenge ônov mba Iserael, anmgbianev nav. Á nenge Origipiti ugen lu nzughul a Orheberu, nahan ishima vihi un ker kpishi. Tsô á wua Origipiti la. Mose ta ikyaa a ior mba Yehova, shi lu henen ér Aôndo ngu yaren tom a na sha u yiman anmgbianev nav mban. (Aerenakaa 7:21–25; Mbaheberu 11:24, 25) Kpa, kwagh u á er la due ken igbar, nahan ya u tor cii nenge ér Mose ka or u hembanato, tsô gba kpee u una yevese a war ishôm. (Ekesodu 2:11–15) Yange gba u Mose una fa igbenda i Yehova, á hoghol un a í cii ve Aôndo una yar tom a na ye. Mose de wener Aôndo a tese un igbenda na je kpa?—Pasalmi 25:9.

² Mose tsa shir anyom 40, lu kuran ilev. Er lu Aôndo je na ian ér kwagh a lu nahan yô, ishima tsô gba Mose awambe ga, shin er alaghga Mbaheberu mba ve lu anngôôv nav la nenge un ér a gba kwagh ga nahan kpaa. Mose tsa shir anyom imôngo, kpa ikyav tsô tese ér kwagh na gba ior nav ishima ga. Nahan kpa orti de ér Yehova a yese un. Shighe va kar yô, á nger wener: “Mose yô, lu or u ishima legh legh je zua ga, hemba hanma or sha won cii.” Ú ngu wer, lu kenden a iyol na sha ve nger kwagh nahan ga, gadia lu icighan jijingi u Aôndo mgbegha un ve nger mkaanem man ye. (Numeri 12:3) Yehova yar tom a Mose sha igbenda i kpilighyol kpen kpen. Aluer se kpa se mba keren ishima i legh legh yô, Yehova una ver se doo doo.—Sefania 2:3.

Í Tindi Mose

3, 4. (a) Yehova tindi Mose ér a̱ er nyi? (b) Í na Mose iwasen sha er una za ityom i í tindi un la nena?

³ Iyange igen yô, ortyom ugen ande hen Mose lam a na hen kpe Uwoogh u Horebi hen ningir u Senai la. Lu Yehova tindi un ye. Á kaa a Mose ér: “M nenge ican i ior Av mba ve lu ken Igipiti la, shi M ungwa mliam vem ma ve lu vaan mbatorough a ve la, gadia M fa atsan a ve la. Nahan M sen sha u Me va yima ve sha ikev i Mbaigipiti, Me due a ve ken tar la, Me yem a ve ken tar u dedoo man u kehen kpaa, tar u atumbabua man iyough ve dumbur ker yô.” (Ekesodu 3:2, 7, 8) Nahan yô, Aôndo lu a tom sha ci u Mose, kpa gba u una er ú sha gbenda u Yehova una tese un ér a̱ er la.

⁴ Ortyom u Yehova la shi kaa ér: “Nahan yô, va, M̱ tindi u hen Farao, sha u ú za due a ior Av Mbaiserael ken tar u Igipiti yô.” Ityom ne taver Mose kpishi. Á nenge wener un yina, man sha tahav nav tseegh yô lu u una kôr cio ga. Kpa, Yehova taver Mose ishima wener: “Me lu a we imôngo.” (Ekesodu 3:10–12) Yehova na Mose tahav mbu eren uivande mba vea tese ér mimi je Aôndo tindi un yô. Mose za ityom ne tswen ga, anngô na, Aron lu a na imôngo, lu orshua na. Yehova pase ve kwagh u vea za ôr shi vea er kpaa. (Ekesodu 4:1–17) Mose er tom u í na un ne sha jighjigh je kpa?

5. Er nan ve inja i Mbaiserael lu a mi la lu zayol hen Mose?

⁵ Sha hiihii la, mbatamen mba Iserael na Mose man Aron jighjigh. (Ekesodu 4:29–31) Kpa, ica gba ga je maa “mbanengen sha mbatomov, mba Mbaiserael” gba nan Mose man anngô na ibo ér ka ve je ve ne ve, ‘ve dugh Farao ishima kua mbatomov nav kpaa’ ye. (Ekesodu 5:19–21; 6:9) Zum u Mbaiserael lu duen ken  Igipiti kera la, ve ta ashe ve nenge Mbaigipiti lu zendan ve ijime sha akekeautya, nahan cier ve iyol kpishi. Zegemnger u Nyian lu Mbaiserael sha hemen, akekeautya di lu ve ken ijime, nahan ve tôô ér pe vea kar a war ngu ga, tsô ve gba nan Mose ibo je. Yange wea lu her a ve ityô nahan ma ú er nena? Shin er Mbaiserael lu a utso ga nahan kpa, Yehova kaa a Mose ér a̱ ôr ve yô ve̱ hembe ve̱ yem hemen. Aôndo maa pav Zegemnger u Nyian la tareghnyaagh due, sha er Mbaiserael vea zende sha mi a per yande la yô.—Ekesodu 14:1–22.

Ikyaa Lu Inya i Í Hembe Lun Hange Hange a Myom Yô

6. Shighe u Yehova lu tindin Mose la, á pase un nyi kwagh var vara?

⁶ Shighe u Yehova lu tindin Mose la, á pase un var var er iti i Aôndo í lu a inja tsung yô. Gba u a na iti la icivir, kua Un u a ye iti shon la kpaa. Zum u Mose pine Yehova iti na yô, á kaa ér: ‘M ngu er m luun yô.’ Shi á kaa a Mose ér a̱ ôr ônov mba Iserael ér: “TER [Yehova, NW ], Aôndo u uter enev, Aôndo u Aberaham man Aôndo u Isaka man Aôndo u Yakob, tindim hen a ven.” Yehova shi kaa ér: “Ingin ka iti Yam gbem sha won je ne, ka sha i je á umbur Mo sha ikov ikov ye.” (Ekesodu 3:13–15) Zan zan nyian kpaa, mbacivir Aôndo sha tar jimin cii fa un sha iti na i Yehova la.—Yesaia 12:4, 5; 43:10–12.

7. Er Farao wa imanger kpishi nahan kpa, Aôndo kaa a Mose ér a̱ er nyi?

⁷ Mose man Aron ve za hen Farao ken iti i Yehova, ve za ôr un loho u á tindi ve la. Kpa, Farao kaa a ve sha imanger wener: “Ka an nan lu TER je, u me ungwa imo Na me de Iserael una yemee? M fa TER ga, man den yam Iserael mer, a̱ yem je ga.” (Ekesodu 5:1, 2) Farao tese er ishima na i we akpema yô, shi á tese atseregh a na kpaa, nahan kpa Yehova zer tindin Mose hen a na. (Ekesodu 7:14–16, 20–23; 8:1, 2, 20) Mose kav er ishima i vihi Farao ker yô. Nahan shi ityôkyaa lu i una zer lamen a na je kpa? Mbaiserael lu tômon a tôm ér ma i shi yem ve. Kpa Farao cighir ishima, lu vendan ér ve de yemen ga. Luun er ka we ú lu Mose nahan, yange ma ú er nena?

8. Gbenda u Yehova er kwagh a Farao la ú va a mtsera u nyi, man doo u akaa a yange er la aa bende a vese nena?

⁸ Mose de ga, shi za a loho ugen hen Farao, á kaa a na wener: “TER [Yehova, NW ], Aôndo u Mbaheberu ngu kaan nahan er: De ior Av ve̱ yem ve̱ za civir Mo.” Aôndo shi kaa ér: “Hegen ma M naregh uwegh Agh ma M hee u kua ior ou cii bouange, ma M tim u sha won kera kpaa. Kwagh u M de u u lu her je yô, ka sha u Me tese u agee Am man á pase iti Yam sha won cii kpaa yô.” (Ekesodu 9:13–16) Yehova yange wa ishima ér una tsaha Farao, un u ishima na i wa akpema la, sha er una tese agee a na sha gbenda u mtsaha la una lu icintan hen hanma or u hendan kwagh a na cii yô. Satan Diabolo, u Yesu Kristu yila un ér “tor u tar ne” la kpa, mtsaha ne una lu icintan hen a na. (Yohane 14:30; Mbaromanu 9:17–24) Yehova tsengaôron ér á pase iti na sha won cii, shi kape lu kpaa je la. Ishimawan na la na yô, á war Mbaiserael kua ikpelaior i̱ i̱ nungwa a ve sha u civir un la kpaa. (Ekesodu 9:20, 21; 12:37, 38) Hii sha shighe la je zan zan nyian, mba pasen iti i Yehova, nahan kwagh ne wase ior umiliôn umiliôn ve ta ikyaa a mcivir u mimi.

Kwagheren Na a Ior Mba Taver Ityough

9. Ityô i Mose yange i̱ hemba Yehova ato nena?

⁹ Mbaheberu yange ve lan iti i Aôndo ga. Mose ôron kwagh a ve ken iti la, kpa ve gema ve  naan Un u a ye iti shon la icivir hanma shighe ga. Shighe u Yehova yima Mbaiserael sha ivande, due a ve ken Igipiti kera ica lu a gba ga la, kanyi yange i̱ er zum u ve zua a mngerem ma dedoo fese ma vea ma ga laa? Ve za Mose ivever iyol. Mba been heela yô, ve gba ahon sha ikyaa i kwaghyan. Tsô Mose kaa a ve ér ivever la i̱ saa sha na man Aron tseegh ga, kpa ka Yehova je ve lu zan un ivever iyol ye. (Ekesodu 15:22–24; 16:2–12) Yehova yange na Mbaiserael Tindi sha Uwo u Senai, shi er uivande mba kpilighyol kpaa. Nahan kpa ayange nga kar yô, ve hembaato ve er wanbua u zenaria ve gba civir un kaan ér, ve mba eren “iniongo i TER.”—Ekesodu 32:1–9.

10. Er nan ve msen u Mose u a lu ken Ekesodu 33:13 la á doo mbakuran mba ken Kristu ishima nyian yumu?

¹⁰ Lu u Mose una eren kwagh a ior mba Yehova iyol na je yila ve ér mba ior i taver ityough kpe kpe la nena? Mose zamber a Yehova wener: “Aluer a doo U a mo yô, ma U shi tesem igbenda You sha er me fa U yô; sha er i̱ doo U a mo yô.” (Ekesodu 33:13) Mbakuran mba ken Kristu mba ainge mba ve nengen sha Mbashiada mba Yehova la mba kuran ikyumile i i̱ hembe hiden a iyol ijime a Mbaiserael ica je yô. Nahan kpa, ve cica cii, mba eren msen er Mose kpa lu er nahan, ér: “TERE, nam, m̱ fa igbenda You, tesem ihange You.” (Pasalmi 25:4) Er mbakuran ve fe igbenda i Yehova yô, kwagh ne ngu a wase ve u nengen sha mbamzeyol sha gbenda u ú zou sha Mkaanem ma Aôndo man aeren a na kpaa yô.

Kwagh u Yehova a Keren hen Ior Nav Yô

11. Ka atindiakaa a nyi Yehova na Mose, man er nan ve á gbe se ishima?

¹¹ Yehova yange lam a ior nav sha Uwo u Senai, ôr ve kwagh u un soo hen a ve yô. Ayange nga kar yô, Mose unde sha uwo za ngohol ikpande ihiar, i í nger Atindi a Pue sha mi la. Mose hongo sha uwo la yô á nenge Mbaiserael lu civir wanbua, tsô ishima vihi un tsung nahan á gema ikpande la á ta inya, í hembe. Yehova shi nger Atindi a Pue la agenegh sha ikpande i awen i Mose er yô, á na un. (Ekesodu 32:19; 34:1) Hii sha shighe u í wa atindi la je, nga a gema ga zan zan nyian. Yange gba u Mose una eren sha atindi ne. Aôndo shi pase Mose or u Un lu yô, sha nahan yô lu tesen Mose gbenda u una eren kwagh yô, sha ci u Mose lu or u zan Yehova ityom. Mbakristu mba sha ikyev i Tindi u Mose la ga, kpa atindiakaa a Yehova ôr Mose la nga a akaawan ker kpishi a á lu a gema ga yô, man akaawan ne nga sha ci u mbacivir Yehova nyian kpaa. (Mbaromanu 6:14; 13:8–10) De ase se time nen sha akaawan ne agenegh.

12. Er Yehova a lu Aôndo u gban iwuhe yô, Mbaiserael yange ma ve er kwagh nena?

¹² Civir Yehova a ishima i môm. Yehova kaa a ikyurior i Iserael cii ér un gbe iwuhe, nahan ve civir un a ishima i môm. (Ekesodu 20:2–5) Mbaiserael nenge a akav kpishi a tesen ér Yehova ka Aôndo u mimi. (Duteronomi 4:33–35) Akuraior agenegh lu eren akaa sha asema ve, kpa ior mba Yehova yô, á venda ieev shin akombo a civir a ve wanger wanger. Gba u vea civir un sha mimi, a lu sha gado ve ga. Gba u ve cica cii, Yehova una doo ve ishima a ishima ve cii man a uma ve cii man a agee a ve cii. (Duteronomi 6:5, 6) Dooshima ne yange fiir iliam ve kua gbenda u ve eren kwagh a mbagenev la kpa ker—sha kpôô yô, a bende a uma ve jimin cii. (Levetiku 20:27; 24:15, 16; 26:1) Yesu Kristu kpa pase wanger wanger ér Yehova soo wener se civir un a ishima i môm.—Marku 12:28–30; Luka 4:8.

13. Er nan yange gba u Mbaiserael vea ungwan imo i Aôndo tsung-nu, man se kpa kanyi ia mgbegha se ve se ungwan imo na? (Orpasenkwagh 12:13)

¹³ Kuran atindi a Yehova tsung. Yange gba u á umbur ior i Iserael ér shighe u ve ya ikyur a Yehova la, ve tôndo zwa ér vea ungwan imo na tsung je. Ve lu a ian i eren kwagh sha asema a ve, kpa sha akaa a Yehova wa ve atindi sha mi la yô, lu u vea gema ken iyan shin ken imese ga. Er vea kuran á vough vough yô, kwagh ne una tese ér Aôndo doo ve ishima, shi vea zua a mbamtsera, ve kua ônov vev kpaa, gadia atindiakaa a Yehova cii lu sha ci u iwasen ve.—Ekesodu 19:5–8; Duteronomi 5:27–33; 11:22, 23.

14. Aôndo pase Mbaiserael ér ka a inja u vea ver akaa a ken jijingi hiihii nena?

 ¹⁴ Akaa a ken jijingi a lu kwagh u hiihii ken uma wou. Yange gba u ikyurior i Iserael ia de ér akaa a iyolough a himbir shighe ve u eren akaa a ken jijingi la ga. Lu u Mbaiserael vea gema uuma vev cii vea ver sha u zendan akaa a iyolough ityô ga. Yehova ver icighan iyange ken hanma kasua, nahan lu akaa a á zou a mcivir u Aôndo u mimi la tseegh ior eren sha iyange ne ye. (Ekesodu 35:1–3; Numeri 15:32–36) Shi í ver ashighe agenegh á eren uicighan mbamkohol sha hanma inyom. (Levitiku 23:4–44) Ashighe ne na ve ian i hiden henen sha akaaeren a kpilighyol a Yehova shi sughun un sha erdoo na kpaa, shi a umbur ve igbenda na. Nahan yange vea civir Yehova sha ashighe ne yô, ve hemba lun a mcie u cian Aôndo shi dooshima ve sha a na kpa á seer, shi ve zua a iwasen i zenden sha igbenda na kpaa. (Duteronomi 10:12, 13) Akaawan a injaa a á lu ken atindiakaa a í na ve la nga a iwasen hen mbacivir Yehova nyian kpaa.—Mbaheberu 10:24, 25.

U Kaven Aeren a Yehova shi Soon Á Kpaa

15. (a) Er nan ve gba u Mose una kav aeren a Yehova shi aa doo un ishima kpaa? (b) Ka mbampin mba nyi vea wase se u henen kwagh u aeren a Yehova kpoghuloo?

¹⁵ Shi yange gba u Mose una kav aeren a Yehova shi aa doo un ishima sha er kwagh ne kpa una wase un u eren kwagh a Mbaiserael sha inja yô. Ekesodu 34:5–7 kaa ér, Aôndo kar sha ishigh ki Mose gba yôôn ér: “TERE, TERE, Aôndo u mgboughon a mhôônom ma zungwen kua mrumun u sha mhôôn, u wan ishima man u lun a erdoo man mimi wuee je, u eren a ior udubu imôngo dedoo, u deen ifer man tindi u peren man isholibo; kpa u tsahan yô, deen ga, tsahan ônov sha ci u ifer i uter kua ônov mba ônov kpaa, zan zan kov u sha utar man shi u sha unyiin kpaa.” Hide tema ving hen sha mkaanem man tsô ú nenge. Pine iyol you wer: ‘Ikyav i aeren a í ter heen ne ér nyi? Yehova eren á nena? Mbakuran mba ken Kristu kpa vea er á nena? Doo u hanma ieren ken aeren ne ia bende a gbenda u se cica cii se eren kwagh la nena?’ De se time ase nen sha aeren ne agenegh.

16. Se er nan ve se hemba kaven kwagh u mhôônom ma zungwen ma Aôndo, man er nan ve i doo u se er nahana?

¹⁶ Yehova ka “Aôndo u mgboughon a mhôônom ma zungwen kua mrumun u sha mhôôn.” Aluer ú ngu a takerada u i yer ér Insight on the Scriptures la yô, tôô ú, time sha kwagh u “Mhôônom ma zungwen” tsô ú nenge. Shin wea soo yô, time sha kwagh ne ken takerada u í yer ér Watch Tower Publications Index la, gayô nenge tser u sha kômputa, u ú lu a ityakerada ker kpishi, í yer ú ér Watchtower Library (CD-ROM) la. * Shi nenge ken takerada u i nger asemberatii a ken Bibilo, í yer ér concordance la kpaa, sha er ú zua a avur a Bibilo aa á er kwagh u mhôônom ma zungwen yô. Nahan ú mase kaven wer, mhôônom ma zungwen ma Yehova ma saa sha u zungwen or u nan er kwaghbo mhôônom sha u  panden tsaha u nan tseegh ga, kpa ma fiir mhôônom ma kôron kpa ker. Ka mhôônom ma kôron ka ma mgbegha Aôndo ve á er kwagh u wasen ior nav, sha er vea zua a myôhôryol ye. Ka nahan ve, zum u Mbaiserael lu yemen ken Tar u Ityendezwa angahar la, Aôndo lu nan ve kwaghyan u ken jijingi man u iyolough kpaa ye. (Duteronomi 1:30–33; 8:4) Yange or a er kwaghbo yô, Yehova á zungwe nan mhôônom á de nan kwaghbo la. Lu zungwen ior nav mba sha ayange la cica cii mhôônom. Nahan, doo u mbacivir un mba sha ayange ne kpa, vea zungwen ayol a ve mhôônom tsung je!—Mateu 9:13; 18:21–35.

17. Aluer se kav kwagh u a lu mrumun u sha mhôôn u Yehova la yô kwagh ne una wase se u samber a mcivir u mimi nena?

¹⁷ Mhôônom ma Yehova nungwa mrumun u sha mhôôn kpa sha mi. Aluer í pineu kwagh u a lu “mrumun u sha mhôôn” nahan ú kaa wer nyi? Nenge ase kwagh u avur a ruamabera a er sha kwagh u “mrumun u sha mhôônom” u Yehova la. Bibilo tese ér mrumun u sha mhôônom u Yehova la ka a mgbegha un, nahan á wa ior nav mba ve lu ken ibanave la ikyo. (Ekesodu 22:26, 27) Hanma tar yô ngu a mbavannya kua mbagenev mba kwagh a hembe ve yô. Yehova ngise umbur ior nav wener yange ve lu shir ken tar u Igipiti, nahan yô, ve de eren a mba kwagh a hembe ve la sha msange u sha dooshima ga, kpa ve eren a ve doo doo. (Duteronomi 24:17–22) Se mba se lu ior mba Aôndo nyian ne yô, kwagh wase ngu nena? Aluer se mba a mrumun u sha mhôôn yô, kwagh ne una wase se se lu ken mzough shi una urugh mbagenev vea civir Yehova.—Aerenakaa 10:34, 35; Mpase 7:9, 10.

18. Mbamyange mba Yehova wa Mbaiserael sha kwagh u igbenda i akuraior agen eren kwagh la tese se nyi?

¹⁸ Er gba u Mbaiserael vea eren a atôatyev agenegh doo doo nahan kpa, lu u mayange je erdoo ne una kar a hemba mdoo u Yehova doo ve ishima kua atindiakaa a na kpaa la ga. Ka nahan ve, í kaa a Mbaiserael ér ve palegh aeren a akuraior a a kase ve la, aeren a ve a kwaghaôndo kua uma ve la ye. (Ekesodu 34:11–16; Duteronomi 7:1–4) Se kpa kwaghwan ne ngu sha ci wase nyian. Gba u se lu uicighanmbaiorov, er Yehova, Aôndo wase kpa a lu icighan nahan.—1 Peteru 1:15, 16.

19. Aluer ior mba Yehova kav gbenda u Yehova a nengen ifer i eren yô kwagh ne una wase ve nena?

¹⁹ Yehova soo ér Mose a̱ kav igbenda na, nahan á pase un wanger wanger ér isholibo vihi un ishima, kpa un we ishima. Yehova ne ior shighe sha u ve hen atindiakaa a na shi ve er sha á kpaa. Ka vea gema asema yô, Yehova á de ve asorabo ve, kpa or ka nana er isholibo i vesen i̱ nan kom u a tsaha nan yô, mayange deen u tsahan nan ga. Ka nahan ve á ta Mose icin wener,  ieren i Mbaiserael i dedoo shin i bo ia fatyô u benden a ônov vev man ônov mba ônov vev mba a va mar la ye. Ior mba Aôndo ka vea kav igbenda i Yehova shi ia doo ve ishima yô kwagh ne a wase ve ve palegh u eren akaa a kper sev a av vea na Aôndo ibo sha kwagh u a tser ve, shin vea kaa ér ngu eren negh negh ga yô.

20. Kanyi ia wase se u eren kwagh sha inja a mbananjighjigh a vese imôngo man mba se pasen ve kwaghaôndo ciilii? (Pasalmi 86:11)

²⁰ Aluer ú soo u fan Yehova man igbenda i á eren kwagh la seer yô, za hemen u ôron Bibilo, shi henen sha akaa a ú er la, shi time sha akaa a a nzughul we la kpaa. Time sha aeren kposo kposo a Yehova a lu a mi, a doon tsung la. Shi eren msen, shi henen sha gbenda u ú fatyô u dondon Aôndo shi ú seer eren akaa ken uma wou a a zou sha mbaawashima nav kpaa yô. Kwagh ne una wase u ú palegh akaa a nan we gbeev mbu nôngon, shi ú eren kwagh sha inja a mbananjighjigh a we imôngo kpaa, shi ú wase mbagenev kpa vea fa Aôndo wase u civirigh la, shi vea soo un kpaa.

[Footnote]

Ú Hen Nyi Kwagha?

• Er nan ve lu hange hange u Mose a lu a ishima i legh legh, man er nan ve se kpa i lu hange hange u se lu a mini?

• Yange í zer ôron Farao loho u Yehova nahan, kwagh ne va a nyi i doono?

• Ka akaawan a injaa a nyi nahan yange í pase Mose, man se kpa nga a inja sha ci wase nena?

• Se er nan ve se seer kaven aeren a Yehova?

[Study Questions]

[Picture on page 7]

Mose ôr Farao mkaanem ma Aôndo a uwegh gban shio

[Picture on page 9]

Yehova pase Mose atindiakaa a na

[Picture on page 10]

Tema hen sha aeren a Yehova