Ka Tar U Ican

WE KPA alaghga ú lumun a akperan shio wer se mba ken tar u ican i dumbur ker yô. Sea fa tomavee nan nan shin sea waan iyol sha kwagh u ken hemen sha kwaghfan nan nan kpa, se fatyô u lun a vangertiôr ser se zua a inyaregh shin se za ikyura shin se lu a kwaghyan ga. Ashighe kpishi ka i lu di er Solomon, Tor u fan kwagh ngise ôr nahan, ér: “Kwaghyan kpaa ngu sha ci u mbafankwagh ga, inyaregh kpaa ki sha ci u mbakavenkwagh ga, icivir kpaa ngi sha ci u mbahemban fan kwagh ga.” Sha ci u nyi? Solomon kaa ér, ‘Shighe man aikôr mba ve sha gbenda ve cii.’—Orpasenkwagh 9:11.

Zum u ‘Shighe u Bo a Ve Abur Abur’ Yô

Ka a ôron kwagh u ‘shighe man aikyôr’ yô, i lu ôron kwagh u or lun hen ijiir i kwagh a fatyô u eren nan her yô, man ashighe kpishi kwagh ne ka a vihi mbaawashima asev man akaa a se kpe iyol se ser se ver vough vough la kpaa. Solomon kaa ér, se mba ‘er ishu i i ker shin kper nahan kua er inyon i i ker sha kwaghhônon . . . zum u shighe u bo a va bur se a bur yô.’ (Orpasenkwagh 9:12) U tesen ikyav yô, ior kpishi ka ve kaha sule kpoghuloo ér vea zua a kwaghyan u koson tsombor ve, kpa “shighe u bo” a va bur ve zum u ura u nee ga, icegh ki vihi iyiav mbi ve lee la cica cii yô.

Mbagen ka ve nôngo ér vea wase, kpa iwasen i tar jimin cii ka u na ior mba “shighe u bo” a va bur ve a bur la je kpa ashighe kpishi ka i gba kwagh ga. U tesen ikyav yô, semberee ne, er i lu nôngon ér a bee a ijen yô, mzough ugen u nengen sha kwagh u wasen mba aahe a tser ve la kaa ér: “Aluer i tôô inyaregh ki yange i na tar u Afrika jimin cii i kar sha inyaregh ki i vihi sha u nôngon ityav mbi i yer ér Gulf war la yô, ki gba ikyev ga.” Ityar i i lu a inyaregh kpishi la yange i vihi inyaregh kpishi u nôngon ityav ken tar môm tseegh, kpa i gema i tôô aninyar kpuaa tseegh ér ia bee a mnyoon man ican i ijen i ve a mi ken ityar i ken Afrika jimin yô. Ieren ingin nahan ka i shami kpa? Shi er ior kpishi ve lu mbanyarev ainge nahan kpa, or môm ken atô u hanma iorov unyiin yô, nan ngu ken ican i vihin tsung, shi hanma inyom yô iangev mbi a  fatyô u sôron mbi ka mbi wua mbayev mba kiriki kpishi. Imba kwagh ingin nahan doo je kpa? Doo ga!

Sha kpôô yô, ka ‘shighe man aikôr’ tseegh a ve a ‘shighe u bo sha ior a bur a bur’ ga. Shi se mba sha ikyev i mba ve hembe se agee, nahan mba eren a vese sha er ve soo la. Ka kwagh u yange za hemen ken gar u Beslan, Alania ken inyom i 2004 vough je la. Mba eren tswam yange ve sôghul num a udasenda, nahan i wua ior uderi uderi kua mbayev mba kiriki, mba lu hiin ve zan makeranta je la. Ior mba yange ayôôso la wua ve la kpe ku u abur abur tsô shi mba ve war la kpa lu di nahan tsô—kpa kwagh u yange va a “shighe u bo” la jighilii yô lu num nôngon.

Ican Ia Bee Shawon Kpa?

Mbagenev ka vea ôron kwagh u ieren i mimi i i ban yum ne yô, ve kaa ér “ka uma cii tsô je la. Akaa nga vanden eren nahan, man kape aa za hemen kpaa je la.” Sha mnenge ve yô, mba ve lu a tahav mbara vea za hemen u nan aseeraior ican, mbanyarev kpaa vea za hemen u nzughul a mbaatsanev gbem. Ve kaa ér er se lu uma di tsô yô, akaa ne cii kua ‘shighe man aikôr’ vea za hemen u van sha a vese.

Kpa jighilii yô, ka cii uma tsô nee? A tsa nahan ior vea er tom a tahav vev man mfe ve shi vea ya tom u ave ve je kpa? Ma or a fatyô u been a mbamzeyol mba tar u ican ne gbem sha won kpa? Nenge er ngeren u a dondo ne una time sha itinekwagh ne yô.

 [Picture Credit Line on page 2]

SHA IGBENDE: Or u á ker wanye la: UN PHOTO 148426/McCurry/Stockbower

[Picture on page 3]

MAXIM MARMUR/AFP/Getty images