U Wa Iyol U Va Waren Kpa?
U Wa Iyol U Va Waren Kpa?
“We a ya wou cii, nyôr nen ken tso; gadia ka we, M nenge u lu orperapera sha ishigh Yagh ken kov ne ye.”—GENESE 7:1.
1. Ka gbenda u waren u nyi Yehova yange ver sha ayange a Noa laa?
SHA ayange a Noa la, Yehova “va a mngerem deemee sha tar u mba ve vende Aôndo la,” kpa gema ver gbenda u yiman ior. (2 Peteru 2:5) Aôndo u mimi yange tese orperapera Noa er una gba tso sha u yiman ior shighe u mngerem ma deemee ma a va sha tar cii la yô. (Genese 6:14-16) Noa er kwagh u hanma or u civir Yehova sha mimi nana er yô, a “er . . . kwagh u Aôndo kaa un la cii, a er sha mi je.” Se fatyô u kaan ser ikyo i wan i Noa la kpa ngi môm ken akaa a a ne ve se lu uma nyian yô.—Genese 6:22.
2, 3. (a) Ior mba sha ayange a Noa nenge tom u Noa lu eren la nahan ve er nena? (b) Noa yange nyôr ken tso la a vangertiôr u nyi?
2 Tom u gban tso la yange lu u kiriki ga. A shi nan kpa yange a kpiligh ior kpishi iyol er Noa vea tsombor na ve lu eren tom la zan vough vough nahan. Nahan kpa kwagh la tese ior mbara ikyav ér saa or a nyôr ken tso la keng ve nana war ga. Aôndo wa ishima a botar la zan zan kpa va gande un.—Genese 6:3; 1 Peteru 3:20.
3 Noa vea tsombor na ve er tom u gban tso la taveraa upuembaanyomov imôngo, ken masejime yô Yehova kaa a Noa ér: “We a ya wou cii, nyôr nen ken tso; gadia ka we, M nenge u lu orperapera sha ishigh Yagh ken kov ne ye.” Noa na Yehova jighjigh, shi lu a vangertiôr kpaa, “tsô [a] nyôr a ônov nav man kwase na kua kasev mba ônov nav a na imôngo ken tso.” Yehova maa wuhe hunda u tso la sha u kwagh a̱ de eren ior nav ga yô. Mngerem ma Deemee maa va sha tar cii, nahan mba ve nyôr ken tso u Aôndo kaa ér i er la cii war.—Genese 7:1, 7, 10, 16.
Mlu u sha Ayange a Noa La Ngu Kwagh Môm a Ayange Ase Ne
4, 5. (a) Yesu yange kar mve na sha nyi? (b) Ayange a Noa la zua sha a ase ne nena?
4 “Er lu sha ayange a Noa nahan, kape mve u Wan u or kpaa una lu la.” (Mateu 24:37) Mkaanem ma Yesu ôr mara tese ér ayange a mve na, u a lu ior cii vea nenge a na ga la, aa lu kwagh môm a ayange a Noa la, man kape i lu kpaa je la. Hii ken inyom i 1919 la je mba pasen loho u tan ior icin vough er sha ayange a Noa la nahan. Nahan kpa, kwagh gba ior u wan icintan ne ikyo ga er sha ayange a Noa kpa lu nahan.
5 Yehova yange va a mngerem ma Deemee sha tar ú u “iv a ipila” la. (Genese 6:13) Noa vea tsombor na yange ve lu eren ipila a ior mbara ityô ga, kpa ve gema ve lu eren tom u gban tso bem bem, man ior cii nenge er ve lu eren ú yô. Sha ayange ase ne kpa kwagh ngu nahan. Mbaasemaamimi vea fatyô u nengen a “mkposo u orperapera a iferor, man u or u civir Aôndo a or u civir Un ga la” hegen. (Malaki 3:18) Ior kpishi mba ve er kwagh sha mimi yô, ka vea nenge a ieren i mimi i Mbashiada mba Yehova man bem ve man mlu ve u sar sar kua ishimataver ve la nahan ve wuese ve shi ve fa je ér mba kposo a ior i tar ne. Mbashiada de jijingi u Yehova hemen ve nahan ve venda hanma inja i ipila i eren cii. Ka nahan ve ve lu a bem shi ve eren perapera kpaa ye.—Yesaia 60:17.
6, 7. (a) Kanyi ior mba sha ayange a Noa la fa ga, man ka kwagh môm sha ayange ase ne nena? (b) Ka akav a nyi a tese ér ior fa ér Mbashiada mba Yehova mba kposo a ukwaghaôndo mbageneve?
6 Ior mba sha ayange Noa la fa er Aôndo lu suen un nahan ga, shi ve fa er Noa lu dondon hemen u Aôndo kpaa ga. Sha nahan yô, icile tsô i tenger ve sha icin i Noa lu tan ve la ga. Nyian ne, ior mba nengen mbatomov mba Aôndo man loho u ve pasen la nena? Shin er tom u Mbashiada mba Yehova man ieren ve i doo ior kpishi nahan kpa, kwagh gba mbakpishiv sha loho u dedoo man icintan i Bibilo la ga. Mbawanndor a vese man mbavesen mba hen ijiir tom yase kua anngôôv asev ka ve wuese aeren a dedoo a Mbakristu mba mimi la, kpa ve gema ve vaa iyol ér, “Ka di tsô er se lu Mbashiada mba Yehova yô!” Kpa ior mban kera fa er i lu jijingi u Aôndo a lu hemen Mbashiada ve ve lu a aeren a dedoo er dooshima man bem man sar sar man mlu u dedoo man ishima i legh legh man u kôron iyol tsaha nahan ga. (Mbagalatia 5:22-25) Doo u aeren angan nahan ma a ne ior ma ve hembe nan loho u se pasen ne jighjigh.
7 U tesen ikyav yô, yange Mbashiada mba Yehova lu maan Iyou i Tartor ken tar u Russia, tsô orgen lu karen gbenda maa tile gba lamen a môm ken mba ve lu eren tom la. A kaa a na ér: “Ijiir i maan kwagh ingin kaha kposo tsôô, or ngu man taav ga, mba tuhwan or ga, shi or môm kpa ngu hunden msôrom ga! U ngu Orshiada u Yehovaa?” Ortom la gema pine un ér, “Aluer m kaa mer m ngu ga nahan u na jighjigh kpa?” Or shon gema kaa a na ér “A taver mo.” Shi tor geri ugen ken tar u Russia yange nenge Mbashiada lu maan Iyou i Tartor i he yô, doo un kpishi. Nahan a kaa ér, yange un hen ér iniongo i kwaghaôndo cii ngi kwagh môm, kpa er un nenge a gbashima u Mbashiada mba Yehova yô, un kera hen nahan ga. Akaaôron angan ka di akav ahar a tesen ér ior mba Yehova mba kposo a mba ve dondon atindi a Bibilo ga la.
8. Saa se er nyi keng ve se war mkur u botar nee?
8 Er shighe kuma u a tim “tar u tsuaa” la sha Mngerem ma Deemee yô, Noa “lu yôôn kwagh u perapera.” (2 Peteru 2:5) Ken ayange a masejime a tar ne kpa mbatomov mba Yehova mba pasen atindi a Aôndo a wang, shi mba pasen loho u dedoo kaan a ior ér vea fatyô u waren nyôron ken tar u he la. (2 Peteru 3:9-13) Vough er Noa vea tsombor na u cian Aôndo la war ken tso la nahan, nyian kpa saa or a lu a jighjigh shi nana kohol imôngo a vegher u nongo u Yehova u a lu shin tar la sha mimi ve nana war mkur u tar ne ye.
Saa Or a Na Jighjigh Ve Nana War Ye
9, 10. Er nan ve i lu hange hange u se na jighjigh keng ve se war mkur u tar u Satan nee?
9 Or a er nyi keng ve nana war mtim u tar u Satan, u a mgbôghom nee? (1 Yohane 5:19) Hiihii yô, doo u nana fa ér gba u a kura nan shi nana lumun ér i kura nan kpaa. Ior mba sha ayange a Noa la yange ve za hemen u eren akaa ve er ve vanden eren nahan, ve nenge ér ityôkyaa ngi i keren ér i kura ve sha kwaghtseren u lu van la ga. Ieren ve la i tese ér ve na Aôndo jighjigh ga.
10 Kpa Noa vea tsombor na yô ve fa ér gba u a kura ve shi a yima ve kpaa. Shi ve na Yehova, Aôndo u hemban sha won cii la jighjigh. Apostoli Paulu nger ér: “Á fatyô u doon Aôndo ishima ga, saa sha jighjigh u nan. Gadia or u nan kporom hen Aôndo yô, ka u nana na jighjigh keng er ngu, man shi Un ne mba ve lu keren Un la injar.” Paulu shi kaa ér: “Ka sha jighjigh u nan man Noa kpaa, zum u Aôndo wa un kwagh sha akaa a i lu a nenge a mi ga la yô, a wa ikyo a gba tso sha u yiman ya na. Ka sha jighjigh u nan ne kpaa man a na tar ibo ye shi a hingir or u yan dyako u perapera u a lu sha jighjigh u nan la.”—Mbaheberu 11:6, 7.
11. Igbenda i Yehova kura ior nav sha ayange a tsuaa la tese se nyi?
11 Aluer ka u se va war mtim u tar u bo ne yô, saa se na jighjigh taveraa ser ka va timin ú tseegh tsô ga. Gba u se na jighjigh shi se yar tom a akaa a Aôndo a er sha u yiman se la. Shi se na nagh ku Yesu Kristu, Wan u Aôndo a ne la jighjigh. (Yohane 3:16, 36) Nahan kpa, doo u se umbur ser ka mba yange ve nyôr ken tso u Noa gba la tseegh ve war Mngerem ma Deemee mara ye. Agar a waren ker a yange i ver sha shighe u Iserael u tsuaa la kpa yange i gba u saa or u nan woo or abu la nana yevese a za nyôr ker shi nana lu ker zan zan pristi u tamen a kar kpen ve nana war ye. (Numeri 35:11-32) Ican i sha pue i i va a mi sha Igipiti sha ayange a Mose la yange i wua ônov mbaiundav mba Igipiti cica cii, kpa i gema i tsegha ônov mbaiundav mba Mbaiserael. Sha ci u nyi? Yehova vande kaan a Mose ér: “[Mbaiserael] ve̱ er awambe [a iyôngo i paseka la] ve̱ shighe sha ikpande i ambusu a hunda man kpandehunda u sha, ken ayou a vea ya un keregh la. . . . Mô wen môm nana̱ de kera duen sha hunda u iyou i nan ga, saa sev mbu̱ av.” (Ekesodu 12:7, 22) Ka hanma waniunda u ken Iserael yange ma nan cihi ma nan venda u dondon kwaghwan u Aôndo kaa ér or a de dugh ken iyou i̱ í shighe awambe sha ambusu a hunda man sha kpandehunda u i ga la ve ma nan war sha wono?
12. Ka mpin u nyi i doo u hanmô wase nana pine iyol i nana, man ka sha ci u nyi?
12 Nahan yô, doo u se kpa se kpe iyol se hen sha mlu wase. Se mba ken nongo u Yehova a ver sha u kuran se ken jijingi la kpa? Shighe u zegecan una va la, mba ve lumun ér Yehova a kura ve la cii vea ember, shi vea wuese Aôndo kpaa. Kpa mbagenev yô a gema a lu ijungwen man afanyô a vaan.
Akaa a Nongo u Aôndo U Ser sha Ashighe Ashighe la Wa Se Ago Iyol a Va Waren
13. (a) Akaa a nongo u Yehova u ser la wase se nena? (b) Pase akaa agen a nongo u Yehova u ser la.
13 Yehova ngu sôron akaa ken vegher u nongo na u a lu shin tar ne sha adondo adondo. Akaa á a ser ne na yô, gbenda u a ver u kuran se ken jijingi la ngu seer doon shi taver a taver kpaa. Hii ken inyom i 1870 zan zan 1932 la mba ken tiônnongo eren ishangen tsuan mbatamen man udiakon. Mba ker ken inyom i 1932 yô, i de eren ishangen tsuan mbatamen kpa tiônnongo geman sangen kômatii u nengen sha tomshiren ken tiônnongo ér a wasen orhemen u nengen sha tomshiren. Mba ker ken inyom i 1938 yô, i kera sangen a sange mbatamen ga, kpa i gema i tsuan ve a tsua sha hemen u icighan jijingi u Aôndo. Hii ken inyom i 1972 la je, Mbahemenev mba Shin Tine mba Mbashiada mba Yehova kaa ér atôônanongo a tsuan ior mba a nenge ér ve kuma u lun mbatamen shin udiakon yô. Nahan mbahemenev mban di ka ve gema ve nger atôônanongo ne washika u tesen ér ve lumun ior mba ve tsough la. Er anyom a lu karen nahan, kape tom u Mbahemenev mba Shin Tine kpa u lu seer a seer je la, shi ve kpa mba sôron akaa seer a seer sha er tom ve ua heghem shi ua hemba zan ikyura yô.
14. Ka makeranta u tsaase ior u nyi yange i hii ken inyom i 1959?
14 Ken inyom i 1950 la i time sha Pasalmi 45:16 vighe vighe, nahan maa i hii makeranta ugen u tsaase mbatomov. Ivur shon kaa ér: “Ônov ou vea tema sha ityough ki uter ou, ú ver ve, sha u ve̱ lu mbatarev sha won cii.” Makeranta ne ka u tsaase mbatamen mba ve lu hemen ken atôônanongo la sha er vea fa u eren ityom ve hegen man shighe u Armagedon una kar kera la yô. (Mpase 16:14, 16) Yange i hii Makeranta u Tom u Tartor la ken inyom i 1959. Sha shighe la makeranta ne lu sha ci u mbatamen mba hemen atôônanongo tseegh; i tese ve kwagh i kuma uwer jimin. Kpa hegen ne yô, ngu sha ci u hanma ortamen man diakon cii. Anmgbianev mban di ka ve gema ve tsaase hanma Orshiada u Yehova u nan lu ken atôônanongo a ve la cii. Sha nahan yô, i wase hanma or cii nan taver ken jijingi, shi nan hemba fan u pasen loho u dedoo u Tartor ne tsema tsema kpaa.—Marku 13:10.
15. Ka akaa ahar a nyi a wasen u kuran tiônnongo u Kristu sha u a lu wang-na?
15 Aluer or soo u nyôron nongo a tiônnongo u Kristu yô, akaa agen nga a i gbe u nana vande eren yô. Jighilii yô, a fatyô u den mbanahantar mba sha ayange ne ér ve lu ken tiônnongo u Kristu ga, di er sha ayange a Noa kpa i na ve ian ve nyôr ken tso la ga nahan. (2 Peteru 3:3-7) Hii ken inyom i 1952 la je, Mbashiada mba Yehova lumun mserakaa ugen u a wase u kuran tiônnongo yô. Kwagh shon yô, ka u dughun mbaasorabo mba ve vende u geman asema la ken tiônnongo kera. Kpa mba ve gem asema yô, i gema i wase ve sha dooshima, ve ‘dugh ihiange i nôôn sha ci u angahar a ve.’—Mbaheberu 12:12, 13; Anzaakaa 28:13; Mbagalatia 6:1.
16. Mlu u ken jijingi u ior mba Yehova ngu nena?
16 Er ior mba Yehova ve lu zan hemen ken jijingi ne ka kwagh u kpilighyol ga shi kwagh ne ngu eren abu kpaa ga. Yehova tsengaôron sha zwa u profeti Yesaia ér: “Nenge, mbayev Av vea ya kwagh, kpa ne yô, nea lu ijen; nenge, mbayev Av vea ma kwagh, kpa ne yô, nea lu imura; nenge, mbayev Av vea ember, kpa ne yô, kunya ua kôr ne; man nenge, mbayev Av vea wa icam sha ci u iember ken ishima, kpa ne yô, nea vaa sha ci u ishima i vihin, nea gbyire ivaa sha ci u mvihi u i vihi jijingi wen tsung la.” (Yesaia 65:13, 14) Yehova ngu nan se kwaghyan u dedoo u ken jijingi sha ashighe ashighe sha er se taver ken jijingi yô.—Mateu 24:45.
Wa Ago sha Er U Va War Yô
17. Ka nyi ia wase se u wan ago a va warene?
17 Ka hegen je i hembe lun shighe u ‘sé wa ayol a ase ikyo, sé taver ayol a ase asema u lun a dooshima man aeren a dedoo ye. Se bunden mbamkohol asev mba aduaav er mbagenev ve eren nahan la ga, kpa sé taver asema ayol a ase.’ (Mbaheberu 10:23-25) Kwagh u una wase se u wan ago a va waren yô, ka u kohol imôngo a tiônnongo môm ken atôônanongo a Mbashiada mba Yehova a a hembe 98,000 la shi undun un ga. Nahan anmgbianev asev vea wase se er se lu nôngon kpoghuloo ser se ‘haa orhe iyol’ shi se wase mbagenev kpa ve fa akaa a Yehova a er sha u yiman se la nahan.—Mbaefese 4:22-24; Mbakolose 3:9, 10; 1 Timoteu 4:16.
18. Er nan ve ú kange ishima wer u za hemen u lun ken tiônnongo u Kristu?
18 Satan man botar u a lu hemen u ne mba nôngon sha afatyô ve cii ér vea mee se se undu Tiônnongo u Kristu. Nahan kpa, se fatyô u lun ken nongo u Kristu zan zan va waren mkur u botar ne. Mdoo u Yehova a doo se ishima man iwuese i se lu a mi sha akaa a a er sha ci u mwar wase la a taver se ishima i̱ hemba ave a tse, shi se za nen hemen u hendan a Satan. U henen sha averen a se lu Mbakristu ve se lu zuan a mi hegen la una wase se u eren kwagh u se kange ishima ser se er la. Se time sha averen shon agen ken kwaghhenen u a dondo ne.
U Na Mlumun Wer Nyi?
• Ayange ase ne nga kwagh môm a ayange a Noa la nena?
• Ka aeren a nyi nahan i doo u or a lu a mi ve nana kuma u warene?
• Ka akaa a nyi nongo u Yehova u ser, a a wase u seer taver gbenda u Yehova a ver sha u kuran ior nav laa?
• Se ayol a ase se wa ago iyol a va waren nena?
[Study Questions]
[Picture on page 10]
Mba sha ayange a Noa la wa ikyo sha kwagh u lu pasen ve la ga
[Picture on page 11]
Aluer se wa icintan i Aôndo ikyo yô, a za a vese a doo.
[Picture on page 12]
Makeranta u Tom u Tartor ngu sha ci u nyi?
[Picture on page 13]
Ka hegen i lu shighe u varen a tiônnongo u Kristu ye