U Fatyô u Lun Uma Gbem Sha Won

IOR kpishi ken ukwaghaôndo mba sha tar cii mba a ishimaveren ér vea lu uma gbem sha won sha igbenda kposo kposo. Hanma kwaghaôndo yô ôr kwagh u ishimaveren ne sha gbenda na, kpa ka kwagh môm tsô ve lu veren ishima a mi ye, ka uma u saan saan ken mlu u kundu kundu a ku shio. We kpa ka kwagh u a sar u ne gaa? Er nan ve ishimaveren ne i̱ samber wuee nahana? A tsa nahan ishimaveren i lun uma gbem sha won ne ia kure je kpa?

Bibilo pase ér Orgban se yange wa isharen i uma u tsôron ken uumace sha shighe u gba iorov mba uhar mba hiihii mbara je. I̱ kaa ér: “Shi [Aôndo] ver mtsôr ken asema a ve.”—Orpasenkwagh 3:11.

Kpa yange gba u iorov mba uhar mba hiihii mbara vea lumun hemen u Aôndo, vea de una tese ve kwagh u a lu u dedoo man u bo keng ve vea fatyô u lun uma gbem sha won ye. Yange vea er nahan yô, Yehova ma nenge ér ve kuma u “tsôron” ken ya u a er sha ci ve la, ka sule u Eden je la.—Genese 2:8; 3:22.

Uma u Tsôron Saa

Bibilo tese ér Aôndo yange lôô “kon u mfe u fan kwagh u dedoo man kwagh u bo” ken sule la, shi ta Adam man Ifa icin ér ve de ye atam a ú ga, aluer ve ya yô, vea kpe kpee. (Genese 2:9, 17) Adam man Ifa vea ya atam a kon la ga yô, vea tese ér ve lumun hemen u Aôndo. Kpa aluer ve ya á yô, vea tese ér ve venda hemen u Aôndo. Adam man Ifa hemba Yehova ato, nahan ve ta ikyaa a Satan, or u ken jijingi u hendan kwagh a Aôndo la. Sha nahan yô, Aôndo nenge ér ve kuma u lun uma gbem sha won ga, man mnenge na la lu sha mi.—Genese 3:1–6.

Aôndo na ve ian i tsuan uma gayô ku, inja na yô, ka u lun uma shin kera lun ga kuaa. Er ve hemba Aôndo ato yô, ve kpe ve kera lu uma ga. Nahan lu kwagh u uma ve shin u ônov vev una due a za lu mape gen ga. *

Ônov mba Adam cii mba yan ican sha ci u ihyembeato na la. Apostoli Paulu pase kwagh u yange due ken ihyembeato na la ér: “Nahan yô er isholibo nyôr shin tar sha or môm, man ku gema va sha ci u isholibo yô, nahan ku va sha ior cii sha ci u ve cii ve er isholibo yô.”—Mbaromanu 5:12.

I Hide i Zua a Uma u Tsôron

Apostoli Paulu tôô mlu u ônov mba Adam kar sha mlu u ikpan i sha derianyom u hiihii la. Er ônov mba Adam man Ifa ya dyako u isholibo hen a ve yô, ve hingir “ikpan i isholibo,” nahan lu u vea kpe kpee je. (Mbaromanu 5:12; 6:16, 17) Luun er ka gbenda u Yehova a bugh u yamen ve sha ikyev i isholibo sha u ve de kera lu ikpan ga la ga yô, mayange je ma ve lu a pe waren ga. Paulu kaa ér: “Er i lu sha tindi u peren u or môm [u Adam] man i za a ior cii ken ijir i nan ibo yô, kape ieren i perapera i Or môm di kpaa i ze a ior cii ken ishô i nan man uma” je la. “Ieren i perapera” i Yesu la i mgbegha un á na uma na u vough la “hingir ipaa sha ci u ior cii.” Yehova fa er nagh ku ipaa kura ku lu a tahav mbu paan uumace sha ikyev i “ijirôron . . . i nan ibo” yô.—Mbaromanu 5:16, 18, 19; 1 Timoteu 2:5, 6.

 Sha ityôkyaa ne yô, mayange mbatôvonkwaghfan u sangen yeke vea time sha mwe u iyol i or ken atô nan nan kpa vea fa kwagh u una na or uma u tsôron ga. Ka ijiir i môm tseegh se za ve se fa kwagh u una na or uma u tsôron ye. Bibilo tese ér ka ieren i uumace man tindi u peren a ne ve ve kpen ye, ka gbenda u i er iyol i or la ga. Nagh ku ipaa ku Yesu ku ku lu gbenda u van a uma u tsôron la kpa ka kwagh u a zough sha tindi yô. Shi ipaa la ka gbenda u Aôndo a tese perapera na man erdoo na yô. Kpa ka unô ipaa la ia wase ve shi ia na ve uma u tsôronô?

Iyua i Uma u Kpen Ga La

Yehova Aôndo ngu uma “hii sha uicôronmbaashighev je zan zan gbem sha won,” inja na yô un kpen ga. (Pasalmi 90:2) Ka Yesu Kristu a lu or u hiihii u Yehova na un uma u kpen ga la ye. Apostoli Paulu ôr kwagh na ér: “Er Kristu A nder shin mbakpenev yô, mayange Una kera kpe ku ga, ku kera ya tor sha a Na kpaa ga.” (Mbaromanu 6:9) Sha kpôô yô, Paulu tôô Yesu u i nder un shin mbakpenev la kar sha mbahemenev mba tar ne, kpa ken ve cii ka Yesu tswen a lu a uma u kpen ga ye. Yesu una za hemen u “lun gbem sha won.” Uma na una ‘bee’ mayange ga.—Mbaheberu 7:15–17, 23–25; 1 Timoteu 6:15, 16.

Ka Yesu tswen i ne un iyua i uma u tsôron la ga. Mbakristu mba i shigh ve mkurem, mba i tsough ve ér ve za tema tor sha la kpa i nder ve sha gbenda u Yesu kpa i nder un la. (Mbaromanu 6:5) Apostoli Yohane kaa ér ka iorov 144,000 i ne ve iyua ne ye. (Mpase 14:1) Ve kpa i na ve uma u kpen ga la. Paulu ôr kwagh u mnder ve ér: “Inyam man awambe fatyô u yan dyako u tartor u Aôndo ga, . . . gadia á tôngo ikpamkor man á nder mbakpenev vea kera lu mbahôôn ga je, man se yô, á gema se a gema. Gadia kwagh u a lu u hôôn ne, ka u una haa kwagh u u lu u hôôn ga la iyol keng, man kwagh u a lu u kpen ne kpaa ka u una haa kwagh u kpen ga la iyol.” Ku ngu a tahav sha mba a nder ve sha imba gbenda ne la ga.—1 Mbakorinte 15:50–53; Mpase 20:6.

Mpase u Aôndo ne kpilighyol kpen kpen. Gadia, er mbatyomov ve lu ujijingi nahan je kpa, yange i gba ve a uma u kpen ga la ga. U tesen  ikyav yô, a va tim mbatyomov mba yange ve kohol Satan ve hemba Aôndo ato la. (Mateu 25:41) Kpa mba vea za tema tor a Yesu imôngo la yô, Yehova na ve iyua i uma u kpen ga la; kwagh ne ka ikyav i tesen ér Yehova ngu a vangertiôr ér ior mban vea hemba un ato mayange ga.

Kpa ken atô u iorov ubiliôn imôngo mba ve lu sha tar cii, ka iorov kpuaa mba ve lu iyenge 144,000 tseegh vea lu uma gbem sha won yee? Ei, de se nenge er i hii ve se ôr nahan yô.

Uma u Tsôron ken Paradiso Shin Tar

Takerada u Mpase ôr kwagh u ikpelaior i i fetyô u ôron iyenge ve ga, mba vea zua a uma u tsôron ken paradiso shin tar la sha gbenda u doon kpen kpen. Shi mbagenev mba yange ve kpe kpa i nder ve yô mba ken ikpelaior ne; i nder ve ve hide ve hingir er sha ayange a ve lu iyev la nahan. (Mpase 7:9; 20:12, 13; 21:3, 4) I za a ve hen “ifi u mngerem ma umam, lu wang er krusetalu nahan, lu duen ken ikônough ki torough ki Aôndo . . . shi ifi yande ne kua yande la kpaa kon u uma lu . . . Ikya i kon la kpaa lu sha u been akuraior angev.” Yehova Aôndo lôhô hanma or sha dooshima ér: “Or u imura i ker nan yô, nana̱ va. Or u i sar nan kpaa, nana̱ va, nana̱ va ngohol mngerem ma umam gbilin.”—Mpase 22:1, 2, 17.

Kon ne man mngerem man ka icigh ki umagh shin imbormnger i or nana ma nana lu iyev i mbakeren mtsôr lu keren ér vea zua a mi uderimbaanyomov mba karen ken ijime la ga. Kpa akaa ne tile sha ityough ki kwagh u Yehova a er sha ikyev i Yesu Kristu sha u hiden a uumace sha mlu ve u vough u sha hiihii la.

Awashima u Aôndo lu a mi ér uumace mba ungwan tindi ve lu uma shin tar gbem sha won la ngu a gema ga. Awashima la una kure kpee, gadia Yehova eren kwagh sha mimi. Pasalmi 37:29 kaa ér: “Mbaperapera vea ya dyako u tar, vea lu ken u gbem.” Ityendezwa ne i na yô, se man uumace mbagenev mba i ne ve iyua i uma u kpen ga, mba ve lu yemen sha la cii se kaa ser: “We Ter, Aôndo, Uhembanagee, ityom You i vese, i kpiligh iyol kpaa. Igbenda You ka jighjigh man shi mimi kpaa, We, Tor u [tsôron]. We, Tere, ka an je nana cia U ga, man shi ka an nana civir iti You kpaa ga? Gadia ka We tseegh U lu wang ye.”—Mpase 15:3, 4.

Iyua i injaa i uma u tsôron la i sar u wee? Ia sar u yô, tile sha mimi shi ungwan imo i “Tor u tsôron” la, ka nahan man u zua a i ye. Gba u ú hen kwagh u Yehova man Yesu Kristu, un u Yehova a bugh se gbenda u zuan a uma u tsôron sha ikyev na la. Ka mba ve we iyol u lumun atindi a Aôndo, a a tese se kwagh u a lu u dedoo man u bo la tseegh a na ve iyua i “uma u tsôron” ye.—Yohane 17:3.

[Footnotes]

[Boz/Picture on page 4]

Isharen i Zuan a Uma u Tsôron la Hii Ica Gba

Takerada u ior i Mesopotamia, u i yer ér Epic of Gilgamesh la ôr kwagh u nom-or ugen u yange wa ityough keren kwagh u una wase un u lun gumor gbem sha won yô. Ior na jighjigh ér i nger takerada ne ken dubuanyom u sha uhar C.S.Y. (Cii man Shighe u Yesu) la je. Mbaigipiti mba tsuaa mbara yange ve kuma orkpen icigh ve koso nan sha gbenda u nana hôô ga yô. Yange ve eren nahan sha ci u ve na jighjigh ér uma kpen ga, nahan una hide a va tôô iyol i i koso her la. Nahan Mbaigipiti mbagen yange vea iin or yô, ve ii nan a hanma kwagh u ve ne jighjigh ér kwagh a gba nan a mi ken tar u alugbem cii.

A shi nan kpa, lu ken derianyom u sha anigheni C.S.Y. la, ior mba ken tar u China mba keren mtsôr hii u nan jighjigh ér iyol i or ngi kpen ga ye; man gema ken derianyom u sha unyiin C.S.Y. la di, ve na jighjigh ér vea fatyô u eren akombo a aa yange ior u kpen yô. Mbakeren mtsôr mba ken tar u Yuropa man Arabia di kpa yange ve lu keren icigh ki nan or uma u tsôron, nahan ve wa mcimbim atô kposo kposo. Akaa agen a ve wa icigh a mi yô, lu zar u lun a megh ku wuan or man zar ugen u i yer ér mercury la kua zar u sulfur. A shi nan kpa ior yange ve kpe kpishi zum u ve lu karen mcimbim vem man nengen yô!

Shi sha shighe ugen la i samber a kwaghhir ugen wuee ér Imbormnger i Geman Or Hingir Iyev ngi mape. Yange ior na jighjigh ér aluer or ma mngerem hen imbor ne yô, nana hide a taver iyol er gumor nahan.

[Box/Pictures on page 5]

Uma u Tsôron Una Due Ior Ishimaa?

Mbagenev kaa ér uma u tsôron una due ishima, sha ci u ior vea gbaa eren akaa a ibume a saan uma ve ishe gbem sha won tsô. Alaghga ve hen ér ka uma u ior ve lu eren hegen, u a ngee a mbamzeyol shi a dugh ior kpishi ishima ne una za hemen gbem sha won ye. Kpa Aôndo tôndo zwa ér ken Paradiso u una hide a mi la ‘á saan ior iyol sha mngee u bem.’ (Pasalmi 37:11) Imba uma la una na uumace ian i seer fan akaa a Yehova a gbe la, shi vea seer fan akaa a yange ve hen la shi vea fa u eren ityom i se tômon a tôm nyian ser ma se fe la.

Ikpurorfantakerada Aubrey de Grey, u ken Yunivasiti i Cambridge, u a fe kwagh u aveghemakaa a uma a ken iyol i or, shi a lu henen kwagh u ka a na ve or tsa ku yô, kaa ér: “Ior mba ve hen takerada kpishi, shi ve lu a shighe u eren kwagh u ve hen la yô, ma shighe môm kpa uma duen ve ishima ga, shi kwagh banen ve u eren kpaa ga.” Nahan je kpa, Mkaanem ma Aôndo kaa ér, “or [nana] fatyô u timen fan tom u Aôndo A er sha hiihii je, zan zan mkur la kpaa ga.”—Orpasenkwagh 3:11.