“Ú Mgbough A Iember Dedoo”
“Ú Mgbough A Iember Dedoo”
“Er TER, Aôndo wou, iniongo . . . [nahan] mgbough a iember dedoo.”—DUTERONOMI 16:15.
1. (a) Satan yange gba ahon sha akaa a vesen a nyi? (b) Yehova yange tsengaôron nyi zum u Adam man Ifa hemba un ato laa?
SHIGHE u Satan mee Adam man Ifa ve hemba Orgban ve ato la, a gba ahon sha akaa a vesen ahar. Hiihii yô, a kaa ér Yehova eren kwagh sha mimi ga, shi hemen na doo ga. Sha uhar yô, Satan kaa ér uumace vea civir Aôndo sha ci u mtsera ve tseegh. Ikyaa i sha uhar ne yange i due ken igbar sha shighe u Yobu la. (Genese 3:1-6; Yobu 1:9, 10; 2:4, 5) Nahan kpa, Yehova er kwagh fele sha u keren gbenda u sôron mzeyol u yange lu inya ne. Shighe u Adam man Ifa lu ken sule u Eden her la je, Yehova tsengaôron er una sôr mzeyol ne yô. A tsengaôron ér “vor” ugen ua due, a cagh u ikishinguhar, u di ua gema a cagh Satan ityough njighe njighe.—Genese 3:15.
2. Yehova yange tese er una kure kwaghôron u profeti u a er ken Genese 3:15 la nena?
2 Er shighe lu karen yô, Yehova lu tan iwanger sha kwaghôron u profeti la seer, nahan kwagh la tese ér una kure kpee je. U tesen ikyav yô, Aôndo kaa a Aberaham ér “vor” la ua due ken tsombor na. (Genese 22:15-18) Yakob, wan u wan u Aberaham yange hingir ter u ikwe i Iserael i 12 la. Ken inyom i 1513 C.S.Y. (Cii man Shighe u Yesu ) la, ikwe i Iserael i 12 la hingir ikyurior, nahan Yehova wa ve atindi kua uiniongo kposo kposo mba vea eren hanma inyom yô. Apostoli Paulu kaa ér uiniongo mbara lu “mure u akaa a a lu van la tsô.” (Mbakolose 2:16, 17; Mbaheberu 10:1) Uiniongo mbara tsenga tesen er akaa a Yehova a we ishima u eren sha ci u Vor la aa kure yô. Zum u Mbaiserael vea eren uiniongo mban yô, i saan ve iyol kpen kpen. Aluer se time sha uiniongo mban yô, kwagh ne una seer taver jighjigh u se ne ser Yehova una kure uityendezwa nav la.
Vor la Va
3. Vor u i tôndo zwa ér ngu van la lu ana, man yange i cagh u ikishinguhar nena?
3 Yehova yange ôr kwaghôron u profeti la anyom kar hemba 4,000 cii ve Vor u á tôndo zwa ér ngu van la mase van ye. Vor shon lu Yesu. (Mbagalatia 3:16) Er Yesu lu or u vough yô, a tile sha mimi zan zan ku na, nahan a tese ér akaa a Satan ôr sha iyol i Yehova la cii ka mimi ga. Shi er Yesu lu a isholibo iyol ga yô, nagh ku na a uma na la lu ku injaa kpen kpen. Nagh ku Yesu na la ku yima ônov mba Adam man Ifa mbajighjigh sha ikyev i isholibo man ku. Yange i “cagh [Vor la] ikishinguhar” zum u i wua Yesu sha kon u mtsaha la.—Mbaheberu 9:11-14.
4. Kanyi yange i tile sha ityough ki nagh ku Yesu na laa?
4 Yesu yange kpe sha iyange i Nisan 14 ken inyom i 33 la. * Mbaiserael yange ve eren iniongo i Paseka sha iyange i Nisan 14 la, nahan a kuma iyange la yô, i saan ve iyol je i zua ga. Hanma inyom yô, icombor i kohol i ya kwaghyan imôngo sha iyange la; yange i sôngo waniyôngo u lun a ihyogholough iyol shio. Kwaghyan ne yange a umbur ve er awambe a waniyôngo yange yima ônov vev mbaiundav zum u ortyom wua ônov mbaiundav mba Mbaigipiti sha iyange i Nisan 14 ken inyom i 1513 C.S.Y. la yô. (Ekesodu 12:1-14) Waniyôngo u yange i er Paseka a mi la tile sha ityough ki Yesu, un u apostoli Paulu ôr kwagh na ér: “Waniyôngo wase u Paseka kpaa i sôngo un kera, ka Kristu je la,” la. (1 Mbakorinte 5:7) Awambe a Yesu haa inya la yima ior kpishi, di er awambe a waniyôngo u Paseka la kpa yange yima ônov mbaiundav mba Mbaiserael nahan.—Yohane 3:16, 36.
‘Iyiagh Ki Tsutswaagh ken Mba Ve Kpe La’
5, 6. Ka hanma shighe i nder Yesu shin kuu, man ka iniongo i Mbaiserael eren i nyi i til sha ityough ki mnder na laa? (b) Mnder u i nder Yesu shin ku la wase u kuren kwaghôron u profeti u ken Genese 3:15 la nena?
5 Sha iyange i sha utar la, i nder Yesu shin ku sha er una kôndo a za na Ter na injar i nagh ku na a uma na la yô. (Mbaheberu 9:24) Mbaiserael yange ve eren iniongo igen i i til sha ityough ki mnder na ne yô. Yange a eren iniongo i Paseka sha iyange i Nisan 14 yô, kpernan maa i hii Iniongo i Bredi u i We Kwa sha mi Ga la. Sha iyange i Nisan 16 la di Mbaiserael ve va a ile u iyiagh ki tsutswagh ki ve sondo ken sule u shair la hen pristi, nahan pristi a cia ile la sha ishigh ki Yehova. (Levitiku 23:6-14) Yehova yange er kwagh sha iyange i Nisan 16 ken inyom i 33 la doo kpen kpen, yange nzughul a iniôngon i Satan nôngo ér una cir ‘Orshiada na u jighjigh man u mimi’ zwa gbem sha won la! Sha iyange i Nisan 16 ken inyom i 33 la Yehova nder Yesu shin ku, na un uma u ken jijingi, u kpen mayange ga.—Mpase 3:14; 1 Peteru 3:18.
6 Yesu maa hingir “iyiagh ki tsutswaagh ken mba ve kpe kera la.” (1 Mbakorinte 15:20) Mbagenev mba i vande nderen ve shin ku la cii hide kpe, kpa Yesu yô kera kpe ga. Yange kôndo yem sha, za tema ken uwegh ku yanegh ku Yehova, lu keghen zan zan i kar veren un tor u Tartor u Yehova sha. (Pasalmi 110:1; Aerenakaa 2:32, 33; Mbaheberu 10:12, 13) Hii shighe u i ver Yesu Tor la je, ngu sha ian i una cagh Satan orihyom na u vesen la ityough, una tim un kua vor na gbem sha won.—Mpase 11:15, 18; 20:1-3, 10.
Vor u Aberaham Seer Ngeen
7. Kanyi i Lu Iniongo i Ulahadi?
7 Vor u Yehova tôndo zwa ken Eden ér ngu van la ka Yesu. Ka Vor shon Yehova una yar tom a mi u “vihin aeren A diabolo” ye. (1 Yohane 3:8) Nahan kpa shighe u Yehova lam a Aberaham la, A pase ér ka or môm tseegh nana lu “vor” u Aberaham ga. Ua lu “er asan a Sha man er waarawa u shin kpezegemnger nahan.” (Genese 22:17, NW ) Mbaiserael yange ve eren iniongo igen i i til sha ityough ki mbagenev mba ve kpa ve lu “vor” la yô. Yange ve hii u ôron ayange akunduahargber sha iyange i Nisan 16, ayange la aa been yô maa ve er iniongo i Ulahadi. Tindi u a er kwagh u iniongo ne kaa ér: “Ka ayange akunduahargber je, né er a la, zan zan ar sha iyange i dondon sha iyange i memen i sha utaankaruhar la, man né na TER nagh ku sha samuyia sha iyiav mbi hev ye. Tôô nen ubredi mba cian a mi uhar, ken ajiir a ne tem cii, va nen a mi, mba i er ve sha mwem ma kengese ma ma kom uikyaren uhar-ken-upue, i̱ kaa ve i̱ wa kwa sha mi, ve̱ lu iyiav mbi tsutswav mbi nan TER.” *—Levitiku 23:16, 17, 20.
8. Ka kwagh u injaa u nyi yange er sha iyange i Pentekosti u ken inyom i 33 laa?
8 Shighe u Yesu lu shin tar la, i yilan Iniongo i Ulahadi la ér Pentekosti (iti ne ka i ken zwa Grika man inja i í ér u sha “akunduahargber”). Sha iyange i Pentekosti u ken inyom i 33 la, Yesu Kristu u i nder un shin ku, hingir Zegepristi la haa icighan jijingi sha mbahenen 120 mba ve kohol ken Yerusalem la. Mbahenen mbara maa hingir ônov mba Aôndo man anmgbianev mba Yesu Kristu mba i shigh ve mkurem yô. (Mbaromanu 8:15-17) Ve hingir ikyuior i he, “Iserael u Aôndo.” (Mbagalatia 6:16) Lu u ônov mba Aôndo mba ve vese iyenge ga ne vea ngee a kuma iorov 144,000.—Mpase 7:1-4.
9, 10. Kanyi yange i er sha iyange i Pentekosti u a til sha ityough ki Mbakristu mba i shigh ve mkurem laa?
9 Bredi mba uhar mba yange i wa kwa sha mi, mba pristi jingir sha ishigh ki Yehova sha hanma iyange i Pentekosti la tile sha ityough ki nongo u Mbakristu mba i shigh ve mkurem la. Kwa u yange i wa sha mi la tese ér Mbakristu mba i shigh ve mkurem la mba a isholibo i i mar ve a mi la her. Nahan kpa vea fatyô u van hen Yehova, gadia Yesu na nagh sha u paan se. (Mbaromanu 5:1, 2) Kpa er nan ve i lu ikpen bredi ihiara? A shi nan kpa lu sha ci u gba u a tsua ônov mba Aôndo mba i shigh ve mkurem ne ken iniongo ihiar—hiihii yô, a tsua ve ken Mbayuda mba sha marami shi a mase tsuan ve ken Atôatyev.—Mbagalatia 3:26-29; Mbaefese 2:13–18.
10 Yange i er bredi mba uhar mba i naan nagh a mi sha iyange i Pentekosti la sha iyiav mbi tsutswaav mbi alakema. Nahan Mbakristu mba i mar ve ken jijingi la kpa i yila ve ér ‘iyiav mbi tsutswaav ken akaa a [Aôndo a] gbe la.’ (Yakobu 1:18) Ka ve ve lu mba hiihii mba i de ve asorabo ve sha ci u awambe a Yesu haa inya sha ci wase la ye, nahan i na ve uma u kpen ga, sha er vea za tema tor sha vea Yesu ken Tartor na yô. (1 Mbakorinte 15:53; Mbafilipi 3:20, 21; Mpase 20:6) Er ve lu sha ian ne yô, ica a kera gba ga tsô vea “tema tor sha [atôatyev] sha tôgh ku iyôôgh” shi vea nenge er a ‘cagh Satan shin angahar a ve’ yô. (Mpase 2:26, 27; Mbaromanu 16:20) Apostoli Yohane kaa ér: “Ka ve ve lu dondon Waniyôngo hen ape A ze cii ye, ka mba i paa ve ken ior, ve lu iyiagh ki tsutswaagh sha ci u Aôndo man sha ci u Waniyôngo kpaa” la.—Mpase 14:4.
Iyange i Myom
11, 12. (a) Kanyi yange i za hemen sha Iyange i nan Iwom laa? (b) Gumbua man ukpev mba i naan nagh a mi la yange ve wase Mbaiserael nena?
11 Mbaiserael yange ve er iniongo igen sha uwer u Etanim ayange pue (ken masejime yô, i yilan uwer ne ér Tishri). * Iniongo ne yange i tese er nagh ku Yesu na sha u paan se la ku a yima se yô. Ikyurior la jimin cii yange i kohol sha Iyange i nan Iwom la sha er a na nagh sha ci ve sha u cirin asorabo ve yô.—Levitiku 16:29, 30.
12 Sha Iyange i nan Iwom la zegepristi a sôngo gumbua a kegh awambe na a nyôr a mi ken Icighankpar u Hemban cii la a za mishi sha ishigh ki ijiir i nan iwom her la sha u tesen ér i na Yehova nagh a awambe shon. Zegepristi yange a na nagh kun sha ci u asorabo a na kua “ya na” man sha ci u asorabo a upristi mba wasen un tom man Mbalevi. Una been yô, a kôr ukpev uhar, a sôngo môm a na nagh ku isholibo “sha ci u ior.” Shi a mishi awambe a na sha ishigh ki ijiir i nan iwom ken Icighankpar u Hemban cii la. Maa a kôr kpev ugen la a penda un ave sha ityough, a pase asorabo a ônov Mbaiserael cii sha mi. Maa a na i yem a mi i za pase ken deserti sha u tesen ér kpev la tôô asorabo a ikyurior la jimin cii.—Levitiku 16:3-16, 21, 22.
13. Akaa a yange i eren sha Iyange i nan Iwom la tile sha kwagh u Yesu er la nena?
13 Kwagh u yange i eren la tile sha kwagh u Yesu, Zegepristi u tamen kpa er la, yange haa awambe na inya sha er a fatyô u den se asorabo ase yô. Hiihii yô, awambe a Yesu la wase Mbakristu 144,000 mba i shigh ve mkurem, mba ve lu ken “iyou [shin ya u] ken jijingi” la, nahan i na ve ishô shi mba wang sha ishigh ki Yehova. (1 Peteru 2:5; 1 Mbakorinte 6:11) Nagh ku i naan sha gumbua la tile sha ityough ki kwagh u Yesu er sha ci u mba i shigh ve mkurem la. Nahan i bugh ve gbenda u za yan dyako sha. Sha uhar yô, awambe a Yesu la wase ior mbagenev umiliôn imôngo mba ve ne nagh ku Kristu jighjigh la, vough er nagh ku kpev la kpa yange ku wase ior nahan. Mban vea zua a uma u tsôron shin tar, kwagh u Adam man Ifa ta kera la. (Pasalmi 37:10, 11) Awambe a Yesu haa inya la tôô asorabo a uumace cii kera, vough er kpev u uma la yange a tôô asorabo a Mbaiserael a yem a mi ken deserti nahan.—Yesaia 53:4, 5.
Ve Ember sha Ishigh ki Yehova
14, 15. Kanyi yange i za hemen hen shighe u Iniongo i Atumbe laa, man kwagh ne yange a umbur Mbaiserael nyi?
14 Iyange i nan Iwom la yange ia karen yô, Mbaiserael ve er Iniongo i Atumbe, lu iniongo i Mbayuda i sha inyom i hemban saan iyol je ne. (Levitiku 23:34-43) Yange i hii iniongo ne sha uwer u Etanim ayange 15 zan zan 21, maa i mase kuren i sha icighanmkohol sha iyange i sha 22 la. Yange a eren iniongo ne yô, kwagh ne a tese ér i kohol iyiav mbi i sondo la i bee, shi lu shighe u ior sughun Yehova sha akaa a dedoo a a er a ve la kpaa. Sha nahan yô, Yehova kaa a mba eren iniongo la cii ér: “TER, Aôndo wou, Una ver u doo doo sha mtser wou cii man sha tom u sha ave ou cii, ú mgbough a iember dedoo.” (Duteronomi 16:15) Shighe la lu shighe u saan iyol kpen kpen!
15 Shighe u Mbaiserael vea eren iniongo ne yô, ve tsa ken atumbe ayange ataankarahar. Nahan kwagh ne a umbur ve shighe u ve tsaan ken atumbe ken taaikyôngo la. Iniongo ne na ve ian kpishi i hiden henen er Yehova a nengen sha a ve sha dooshima yô. (Duteronomi 8:15, 16) Man er mbanyarev kua mbaatsanev tsaan ken atumbe a lun kwaghmôm sha shighe ne yô, kwagh ne umbur Mbaiserael ér ve cii mba kwagh môm sha shighe u iniongo ne.—Nehemia 8:14-16.
16. Iniongo i Atumbe la yange i tile sha nyi?
16 Iniongo i Atumbe ne lu iniongo i sunda, lu shighe u saan iyol u kurun a iyiav mbi i sondo la, man kwagh ne tile sha mkohol u i lu kohol mba ve ne Yesu Kristu jighjigh la. Yange i hii u kohol ve sha yange i Pentekosti u ken inyom i 33 la, zum u i shighe iorov 120 mkurem, ve hingir “icighannongo u upristi” la. Shighe u Mbaiserael vea eren Iniongo i Atumbe la ve tsa ken atumbe anyangem kpuaa, nahan mba i shigh ve mkurem mbara kpa fa ér ve mba a mba “ushirmbaiorov man iorvannya” shin tar u ifer ne tsô. Mba a ishimaverenkeghen i yemen sha. (1 Peteru 2:5, 11) Mkohol u i lu kohol Mbakristu mba i shigh ve mkurem ne una kure ken “ayange a masejime,” hen shighe u a kohol mba masetyô mba ken iorov 144,000 la.—2 Timoteu 3:1.
17, 18. (a) Ka nyi i tese ér nagh ku Yesu la wase mbagenev kpaa, ka Mbakristu mba i shigh ve mkurem la tseegh ga? (b) Ka unô ve lu zuan a iwasen ken Iniongo i Atumbe i sha ikyav la nyiana, man iniongo i iemberegh ne ia kure hanma shighe?
17 Yange a eren Iniongo i Atumbe sha ashighe a tsuaa la yô, i wua ibua 70. (Numeri 29:12–34) Akunduatargber ka 7 kwa 10 je la, man ken Bibilo yô, namba 7 tile sha kwagh u lun vough u sha, man 10 di tile sha kwagh u lun vough shin tar. Nahan nagh ku Yesu na la ku a wase mbajighjigh mba ken icombor i 70 i ônov mba Noa la cii. (Genese 10:1–29) Sha nahan yô, mba kohol ior ken akuraior cii sha ayange ase ne, ka mba ve ne Yesu jighjigh shi ve lu a ishimaveren i va lun uma ken paradiso shin tar la.
18 Apostoli Yohane yange tsenga nengen ken mpase u sha mnenge er a kohol ior sha ayange ne yô. Hiihii yô, a ungwa ortyom lu yôôn er a mase veren mba masetyô mba ken iorov 144,000 la ikyav yô. Shi a nenge “zegeikpelaior” i “ma or fatyô u ôron i iyenge ga” yô, i tile sha ishigh ki Yehova man Yesu “a andar a avilegh sha ave.” Zegeikpelaior ne ia ‘due ken zegecan’ ia nyôr ken tar u he la. Mban kpa mba ushirmbaiorov man mbavannya shin tar u bo ne, mba veren ashe keghen shighe u “Waniyôngo . . . Una hemen ve, Una za a ve hen ambor a mngerem ma umam” la. Hen shighe la “Aôndo una ese ve mliam sha ashe kera cii.” (Mpase 7:1–10, 14–17) Iniongo i Atumbe i sha ikyav i i lu zan hemen sha ayange ase ne ia kure zum u Hemen u Kristu u Anyom Dubu la ua bee maa a na zegeikpelaior kua mba a nder ve shin ku mbara uma u tsôron la.—Mpase 20:5.
19. Se time sha uiniongo mba Mbaiserael eren la nahan se zua a iwasen nena?
19 Aluer se mba timen sha inja i uiniongo mba Mbayuda eren sha ayange a tsuaa la yô, se kpa se “mgbough a iember.” Saan se iyol kpishi u timen fan er Yehova a tsenge tesen er kwaghôron u profeti u yange ôr ken Eden la una kure nahan. Shi doo se kpishi er se lu nengen er kwaghôron u profeti shon a lu kuren vough vough yô. Nyian ne, se fa ser Vor la va shi i cagh u ikishinguhar. U tema Tor sha hegen. Heela tseegh ga, mbagenev ken iorov 144,000 mbara kpe hegen; ve tile sha mimi zan zan ku ve. Nahan kanyi i mase shinii? Shighe a kar nan ve kwaghôron u profeti shon una mase kurenee? Se time sha mbampin mban ken ngeren u a dondo ne.
[Footnotes]
^ Uwer u Nisan ka u gba sha uwer u Maaci gayô Aipor sha kalenda wase u ainge ne.
^ Pristi yange una naan nagh a ubredi uhar mba i we kwa sha mi la yô, a penda ve sha akev avee na a jingir a hide vegher ne shi a hide vegher la. U jingir ave na nahan ne tese ér a na Yehova akaa a i ne nagh a mi la.—Nenge ken takerada u yer ér Insight on the Scriptures la, tihi u sha 2, peeji 528, ka Mbashiada mba Yehova ve gber u ye.
^ Uwer u Etanim shin Tishri ka u gba sha uwer u Setemba ga yô Oktoba sha kalenda wase u ainge ne.
Ú Fatyô u Pasen Kpa?
• Waniyôngo u Paseka la tile sha nyi?
• Iniongo i Pentekosti la i tese ér mba kohol unô ioro?
• Ka akaa a yange i eren sha Iyange i nan Iwom la a nyi a pase se kwagh u nagh ku Yesu na sha u paan se laa?
• Iniongo i Atumbe la tile sha ityough ki mkohol u i lu kohol Mbakristu la nena?
[Study Questions]
[Chart on pages 24, 25]
Kwagh u Yange Kwagh u A Til Sha Er Yô: Mi La:
Paseka Nisan 14 I sôngo waniyôngo Yesu na uma na u Paseka la
Iniongo i Nisan 15 Iyange i Memen Bredi u i We Kwa sha mi Nisan 16 I na nagh I nder Yesu Ga La ku shair (Nisan 15-21)
↑
Ayange 50
↓
Iniongo i Shivan 6 I na nagh a Yesu na Yehova Ulahadi ubredi uhar anmgbianev nav mba (Pentekosti) i shigh ve mkurem la
Iyange i Tishri 10 I na nagh a Yesu na awambe na nan Iwom gumbua man ukpev a injaa la sha ci uhar u uumace cii
Iniongo i Tishri Mbaiserael tsaan Mba kohol mba i Atumbe 15-21 ken atumbe saan shighe ve mkurem (Iniongo i saan, ve ember la man “iyôngo Kurun a Iyiav) sha shighe u igen” la sunda, shi ve na nagh a agumabua 70
[Pictures on page 23]
Awambe a Yesu yima ior kpishi vough er awambe a waniyôngo u Paseka la nahan
[Pictures on page 24]
Iyiav mbi tsutswaav mbi shair mbi yange i na nagh a mi sha iyange i Nisan 16 la tile sha mnder u i nder Yesu shin ku la
[Pictures on page 25]
Ubredi mba uhar mba yange i na sha iyange i Pentekosti la tile sha nongo u Mbakristu mba i shigh ve mkurem la
[Pictures on page 26]
Iniongo i Atumbe la tile sha mkohol u i lu kohol Mbakristu mba i shigh ve mkurem man “zegeikpelaior” ken akuraior cii saan saan la