Wase Ior Ve Fa Kwagh U Bibilo I Tese Jim Yô
Wase Ior Ve Fa Kwagh U Bibilo I Tese Jim Yô
“Gema nen akuraior cii a̱ hingir mbahenen, . . . tesen nen ve.”—MATEU 28:19, 20.
1. Se fatyô u kaan ser Bibilo samber sha tar wuee nena?
ICIGHAN BIBILO i í lu Mkaanem ma Yehova la, ka môm ken ityakerada i í hembe tsan shi í hembe samber a mi sha tar cii yô. Í gema avegher a Bibilo ken ijô kposo kposo hemba 2,300. I̱ nôngo u lun ken hanma zwa u ior ve lamen sha tar cii.
2, 3. (a) Hii nan ve anzughul a lu sha kwagh u Bibilo i tese? (b) Ka mbampin mba nyi se time sha mini?
2 Ior umiliôn imôngo mba er Bibilo hanma iyange. Mbagenev kpishi ôr Bibilo cica cii bee, man mbagen er nahan kuma kwa imôngo je. Ukwaghaôndo udubu udubu senge ér atesen a ve cii due ken Bibilo, kpa mba zwa môm sha kwagh u Bibilo i tese ga. Mbazan adua môm je kpa ka ve shi gban anyiman sha kwagh u Bibilo i tese yô. Sha ajiir agen yô, ior gba akperan sha kwagh u Bibilo kua ape i dugh man iwasen i i̱ cii. Mbagenev kpishi nenge ér Bibilo ka icighan takerada u ior pendan ave sha mi ken atejir bumun ér vea ôr kwagh u mimi tseegh tsô.
3 Kpa jighilii yô, Bibilo ngi a loho shin mkaanem ma Aôndo ma ageegh sha ci u uumace. (Mbaheberu 4:12) Man er se lu Mbashiada mba Yehova yô, se soo ser ior ve hen kwagh u Bibilo i tese yô. Doo se kpishi u eren tom u Yesu Kristu yange na mbadondon un la, a kaa ér: “Za nen, za gema nen akuraior cii a̱ hingir mbahenen, . . . tesen nen ve.” (Mateu 28:19, 20) Zum u ka sea due kwaghpasen yô, se zua a mbaasemaamimi mba ishima i ze ve iyol kpishi sha anzughul a a ngee ken kwaghaôndo sha tar jimin cii ne. Ve soo u fan mimi sha kwagh u Orgban se, shi ve soo u henen kwagh u Bibilo i tese sha ityôkyaa i se lu uma la kpaa. Nahan de se time nen sha mbampin utar mba ior kpishi ve soo u zuan a mlumun sha mi yô. Se hii nengen mbamhen mba kpeegh mba mbahemenev mba ukwaghaôndo ve tesen ior sha akaa ne la, se been yô, se tôv sha kwagh u Bibilo i tese jim jim la. Ka mbampin mba shon je ne: (1) Aôndo wa ikyo sha kwagh wase je kpa? (2) Ityôkyaa i se lu uma jim yô ér nyi? (3) Ka nyi ka i er se zum u se kpe laa?
Aôndo Wa Ikyo sha Kwagh Wase Je Kpa?
4, 5. Hii nan ve ior ve henen ér kwagh gba Aôndo sha kwagh wase ga?
4 De se hii timen nen sha mpin ne, Aôndo wa ikyo sha kwagh wase je kpa? Kwagh ka a er i vihi yô, ior kpishi hen ér kwagh gba Aôndo sha kwagh wase ga. Er nan ve ve hen nahana? Ityôkyaa i môm yô, mba ken tar u ityav mbi nôngon man ihyom kua ican i yan i ngee ker yô. Nahan ka ve hen ér, ‘aluer kwagh gba Aôndo sha kwagh wase yô, ma a yange akaabo ne kpee je.’
5 Ityôkyaa igen i i ne ve ior kpishi ve henen ér kwagh gba Aôndo sha kwagh wase ga yô ka sha ci u mbahemenev mba kwaghaôndo mba tesen ior nahan. Aahe ka una er nahan mbahemen adua ve kaa ér nyi? Ônov mba kiriki uhar mba kwase ugen yange ve kpe ku u aikyôr u matoo, nahan pastô u kwase ne kaa a na ér: “De kera, ka Aôndo. A soo u zuan a mbatyomov mbagenev uhar.” Akaa a mbahemenev mba aduaav ve er ior ne tese ér mba nan Aôndo ibo sha ubombaakaav mba ve tseren ior la. Kpa orhenen Yakobu yange nger ér: “Aluer á va mee ma or yô, nana̱ de kera kaan er ka Aôndo A meem ga, gadia á fatyô u meen Aôndo sha kwagh u ifer ga, man Un yô meen ma or ga.” (Yakobu 1:13) Mayange je Yehova Aôndo eren kwagh u ifer ga. Sha mimi yô, “Aôndo Una er iferkwagh mayange ga.”—Yobu 34:10.
6. Ka an nan ne ve ifer man ican i yan i dumbur shin tar yumu?
6 Tsô, er nan ve ifer man ican i yan i ngee yum nahana? Ityôkyaa i môm yô, uumace jimin cii venda ér Aôndo a̱ de hemen ve ga, ve venda atindi a na a perapera kua akaawan a na kpaa. Nahan uumace cica cii wa ayol a ve sha ikyev i Satan u a lu Orihyom u Aôndo la a mfe ve shio, gadia “tar cii ngu sha ikyev i Orbo.” (1 Yohane 5:19) Aluer se fa kwagh ne nahan yô, se hemba fan er i hii ve ubombaakaav ve eren yô. Satan ka iferor shi a wa iyuhe shi ka orcugh shi a vihi tu kpaa. Nahan se fa ser tar ne kpa ua lu er orhemen u nahan. Ka nahan ve ifer i dumbur shin tar yum ye!
7. Ka sha ci u nyi se ye icanaa?
7 Ityôkyaa igen i se ye ican yô ka sha ci u se yina. Uumace mba ve yen ne ka ve shi nôngon ér vea lu a tahav sha mbagenev, nahan kwagh ne a gema a va a ityav man mkighir kua ican i yan kpaa. Orpasenkwagh 8:9 kaa vough nahan ér: “Or ka nana lu a tahav sha orgen yô, nan eren nan ican.” Heela tseegh ga, “shighe man aikyôr” kpa ka kwagh ugen u a ne ve ican i yan i dumbur shin tar yô. (Orpasenkwagh 9:11) Ashighe kpishi kwagh ka a tser ior sha ci u mba hen ijiir i kwagh a va er ve abu yô.
8, 9. Hii nan ve se fe ser kwagh wase gba Yehova ishima?
8 Doo se kpishi u fan er Yehova a eren ior ican ga nahan. Kpa, kwagh gba Aôndo sha akaa a a lu zan se iyol la je kpa? Een, kwagh gba un sha mi yum! Se fa ser kwagh gba Yehova sha kwagh wase, sha ci u Mkaanem nam ma a ne i nger la pase se ityôkyaa i i ne ve a de ér uumace ve dondo gbenda u bo u ve tsough la yô. Aôndo ngu a atôakyaa ahar a a de ér kwagh a lu nahan yô; ka ikyaa i vesen i hemen na man i uumace civir un sha jighjigh la. Er Yehova a lu Orgbanakaa u hembanagee yô, or a fatyô u kighir un ér a pase se er i hii ve a de wener se ya ican ga. Nahan kpa, a pase se atôakyaa ne a ishima na, sha ci u kwagh wase gba un ishima.
9 Nenge kwagh ugen u a tese ér kwagh wase gba Aôndo ishima yô. Shighe u isholibo dumbur shin tar sha ayange a Noa la, “vihi [Aôndo] ken ishima” kpishi. (Genese 6:5, 6) Nahan ainge yô doo Aôndo ken ishima he? Ei, gadia ngu a gema kposo ga. (Malaki 3:6) Iferkwagh vihi un ishima shi ior ka vea yaan ican nahan i doo un ga cii. Bibilo tese ér ica a gba ga tsô una kar a akaa a vihin a Diabolo kua hemen u uumace u ve a mi la cii kera. Kwagh ne tese wang ér kwagh wase gba Aôndo ishima ga he?
10. Yehova nenge ican i uumace ve lu yan ne nena?
10 Mbahemenev mba ken ukwaghaôndo ka vea kaan a ior ér akaa a vihin a a tseren ve la ka ishima i Aôndo yô i lu mbaaie jighilii je ve waan un iyol ye. Kpa gema sar Yehova tsung u karen a ican i uumace ve lu yan ne kera. I ôr ken 1 Peteru 5:7 ér, ‘ka Un A koson se’ ye. Ka kwagh u Bibilo i tese jim jim je ne!
Ityôkyaa i Se Lu Uma Jim Yô Ka Nyi?
11. Ashighe kpishi mbahemenev mba ukwaghaôndo mba tar ne ka ve kaa ér nyi sha kwagh u mlu u uumace sha taraa?
11 Hegen se time ase sha mpin u sha uhar u ior kpishi ve henen sha mi la. Mpin shon kaa ér, ityôkyaa i se lu uma jim yô ka nyi? Ashighe kpishi mbahemenev mba ukwaghaôndo mba tar ne ka ve kaa ér tar ne ka ya wase ga. Se tema a tema imôngo shin tar ne tsô, ya wase ngu pe gen. Mbahemenev mba aduaav mbagen di mba kaan ér iyange igen Aôndo una tim tar wase ne kera. Atesen a ve ne na yô, ior kpishi na jighjigh ér ku ngu keghen ve nahan guda vea er uma sha ishima ve. Bibilo tese ér se mba uma shin tar ne sha ci u nyi jimi?
12–14. Bibilo tese ér nyi sha kwagh u awashima u Aôndo sha ci u tar man uumacee?
12 Aôndo ngu a awashima u dedoo sha ci u tar ne kua uumace kpaa. A “gba [tar] er u̱ lu gbilin dang ga,” kpa “A maa u sha er ior ve̱ tema sha u” yô. (Yesaia 45:18) Heela tseegh ga, Yehova “tim tar sha amagh a u, sha er u̱ de tenger mayange ga yô.” (Pasalmi 104:5) Aluer se fa awashima u Aôndo sha ci u tar ne man uumace yô, kwagh ne una wase se u fan er i hii ve se lu sha u yô.
13 I tese ken Genese ityough ki sha môm man ki sha uhar kira ér Yehova yange kpe iyol er tar ne sha ci u uumace ve lu sha u yô. Shighe u gba akaa bee la, hanma kwagh u gba sha tar wase ne yô lu u “doon tsung.” (Genese 1:31) Aôndo yange ver nomsoor man kwase u hiihii, Adam man Ifa, ken sule u Eden, sule u doonashe shi na ve kwaghyan u dedoo kpa kpishi. Aôndo kaa a ve ér: “Mar nen kpishi, seer nen ngeen, iv nen tar, gema nen u, u̱ lu sha ikyev yen.” Yange gba u vea mar ônov, vea lu ior mba vough er ve nahan, shi gba u vea gbanger a sule u ú lu ya ve la ua tser tar cii. Shi lu u vea nengen sha inyam igen kpa doo doo.—Genese 1:26–28.
14 Yehova wa ishima ér tsombor u uumace mba lun vough u lu sha tar gbem sha won. Mkaanem ma Aôndo kaa ér: “Mbaperapera vea ya dyako u tar, vea lu ken u gbem.” (Pasalmi 37:29) Yange gba uumace ér ve lu ken Paradiso shin tar ne gbem sha won. Ka awashima u Aôndo je ne, man ka kwagh u Bibilo kpa i tese jim jim je ne!
Ka Nyi Ka i Er Se Zum u Se Kpe Laa?
15. Hanma kwaghaôndo sha tar cii nôngo u tesen ér nyi sha kwagh u ka a er se zum u se kpe kera laa?
15 Se time ase nen sha mpin u sha utar u ior kpishi ve henen sha mi ne: Ka nyi ka i er se zum u se kpe laa? Hanma kwaghaôndo sha tar cii nôngo u tesen ér kwagh ngu ken or u ka a due a undu iyol i or a za lu mape shighe u nan kpe kera yô. Ukwaghaôndo mbagenev mba nan di jighjigh her tsô ér Aôndo una tsaha mbaaferev gbem sha won ken igyamusu. Kwagh ne ka mimi kpa? Ka nyi jim Bibilo i tese sha kwagh u kuughu?
16, 17. Bibilo tese ér nyi sha kwagh u mbakpeneve?
16 Mkaanem ma Aôndo kaa ér: “Mbaumav fa er vea kpe yô, kpa mbakpenev yô, fa ma kwagh ga, kera mba a ma injar kpaa ga.” Er mbakpenev ve “[fe] ma kwagh ga” yô, vea fatyô u ungwan kwagh shin nengen shin lamen shin benden kwagh ave shin henen kwagh ga. Kera mba a ma injar ga. A er nan man vea lu a mini? Vea fatyô u eren ma tom môm ga! Heela tseegh ga, “dooshima ve kua ihyom ve i kôron man iyuhe ve cii saa ishe ngise je,” sha ci u vea kera fatyô u tesen er ishima i lu ve ker ga.—Orpasenkwagh 9:5, 6, 10.
17 Kwagh u Bibilo i er sha kwagh u kuugh ne taver ga shi wanger kpaa—aluer or kpe yô, nan kera ngu uma ma ijiir igen i môm ga. Kwagh môm dugh ken iyol i or shighe u nan kpe la za lu mape sha er a hide a mar un a iyol igen, er mba ve ne jighjigh a ityesen i or ka nana kpe yô i hide i mar nan la ve tesen nahan ga. De se tese ikyav sha kwagh ne: Uma wase ngu er ka usu u kyandor nahan. Zum u ka a pir kyandor yô, nombor usu la ka u za mape môm ga. Ka u pir kwagh a kure.
18. Aluer or u se henen Bibilo a nan la nan fa ér mbakpenev fa ma kwagh ga nahan, nana mase kuren ikyaa ér nyi?
18 Nenge ase er mimi u injaa ne una wase or nana fa akaa kpishi sha wono! Aluer or u se henen Bibilo a nan la nan fa ér mbakpenev fa ma kwagh ga yô, kwagh ne una wase nan nana fa mimi mbagen kpaa. Nana fa ér aluer ishima yange i vihi uter mba nan mba tsev shighe u ve lu uma la a nan je kpa, vea fatyô u bulan nan hegen u ve kpe ne ga. Shi nana fa ér ior mba nan mba ve kpe cii kera mba a mfe u ungwan kwagh shin nengen shin lamen shin benden kwagh ave shin henen kwagh kpaa ga. Nahan, vea fatyô u gban za teman ken pugatori tswen shin za yan ican ken igyamusu ga. Nahan kpa, Bibilo gema tese ér Aôndo a va nder mbakpenev mba a we ishima u va nderen ve la. Kwagh ne ka ishimaverenkeghen i doon kpen kpen!—Yohane 5:28, 29.
Takerada u He u Se Er Tom a Mi Yô
19, 20. Er se lu Mbakristu yô, ka tom u nyi se lu a mini, man ka takerada u nyi se zough a mi sha u henen Bibilo a ioro?
19 Se hira time sha mbampin utar mba ve ze ior kpishi iyol yô. Er se nenge nahan, kwagh u Bibilo i tese sha atôakyaa ne cii wanger ken ato shi ngu jighilii kpaa. Nahan doo se kpishi u ôron ior mba ve soo u fan kwagh u Bibilo i tese la mkaanem ma mimi man! Kpa, mbampin mba vesen mbagenev kpa mba kpishi mba i doo u mbaasemaamimi vea zua a mbamlumun mba kuman ve sha mi yô. Nahan er se lu Mbakristu yô, ka tom wase u wasen ve ser ve zua a mbamlumun sha mbampin mban.
20 Ka kwagh u ican kpishi u tesen ior mimi u ken Ruamabera sha gbenda u a wanger ve shi una kôr ve ken ishima yô. Nahan “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh” gber takerada u ua wase se ken tom wase u Mbakristu u pasen kwagh ne yô. (Mateu 24:45–47) Itine i takerada u u lu a upeeji 224 ne ér Bibilo Tese Ér Nyi Jimi?
21, 22. Ka akaa a vesen a nyi takerada u Bibilo Tese Ér Nyi Jimi? la ú lu a mini?
21 Takerada u yange i due a mi sha Mkohol u Vesen u Mbashiada mba Yehova u “Ungwan Imo i Aôndo” u i zua ken inyom i 2005 zan zan pelegh inyom i 2006 la ngu a akaa a injaa kpishi. U tesen ikyav yô, ngeren u hiin takerada ne, u a lu upeeji utaan la wasen se u hiin Bibilo i henen a ior. Alaghga a lu ú pe hiin iliam a or sha ufoto man avur a Bibilo a a lu ken ngeren u hiin la. Shi u fatyô u yaren tom a mkaanem ma ken ngeren u hiin ne sha u tesen mba u henen Bibilo a ve la u zuan a mtom ma Bibilo man avur kpaa.
22 I nger takerada ne taver ga shi wanger kpaa. I nger u sha gbenda u or u se henen kwagh a nan la kpa nana waan zwa sha kwaghhenen la, sha er kwagh u nan lu henen la una kôr nan ken ishima yô. Hanma ityough ki takerada ne yô ki a mbampin ken mhii, shi ki a akwati ken mkur, itine i akwati ne ér “Kwagh u Bibilo i̱ Tese Yô.” Akwati shon ngu a avur a Ruamabera a a ne mbamlumun sha mbampin mba ken mhii u hanma ityough la. Ufoto man ungeren mba pasen foto kua akav a tesen a a lu ken takerada ne aa wase or u nan lu henen Bibilo la nana kav kwagh u nan lu henen la fele. Er i pase hanma kwagh ken takerada ne vindi vindi ga nahan kpa, ngeren u seer ngu u a ter atôakaa a vesen 14, u una seer tan or u nan lu henen Bibilo la iwanger yô.
23. Ka mhen u nyi i dugh a mi sha er se yar tom a takerada u Bibilo Tese la tsembelee shighe u se lu henen kwagh a oroo?
23 I nger takerada u Bibilo Tese la sha er ior mba ve fe takerada kpishi ga kpa se fatyô u tesen ve kua mba ve eren ukwaghaôndo kposo kposo kpaa yô. Aluer or u ú henen Bibilo a nan la nan ngu a vande fan kwagh u Bibilo ga yô, a gba u ú hen ityough i môm a nan u ver gbenda shi u mase henen ki a nan kwagen cii ve ú mase yemen sha ki gen ye. De torough a torough henen kwagh a nan ga, kpa nôngo sha er kwaghhenen la una kôr nan ken ishima yô. Aluer nan ôr ma injakwagh ken takerada ne kpa nan kav kwagh u i lu ôron ga yô, ta nan iwanger shin ôr nan injakwagh igen. Wa iyol tsema tsema sha er ú yar tom a takerada ne sha inja yô, shi er msen Aôndo a wase u sha er ú ‘pase kwaghôron u mimi la jighilii’ yô.—2 Timoteu 2:15.
Wuese Ian i Civirigh i Ú Lu a Mi Ne
24, 25. Ka aan a civirigh a nyi Yehova a ne ior nava?
24 Yehova na ior nav aan a civirigh kpishi. A wase se se fa mimi sha kwagh na. Nahan mayange je se tôô ian i civirigh ne ser ka beerkwagh ga! Sha kpôô yô, Aôndo yer mbagengeseayol mbaawashima nav, kpa a gema a pase mbahiden a ayol a ve ijime. Yesu kpa yange ôr kwagh sha kwagh ne wener: “M ngu sughun We, Tere, Ter u Sha man tar, sha er U yer mbafankwagh man mbakavenkwagh akaa ne, kpa U gem U pase anikyundanev a yô.” (Mateu 11:25) Ka kwagh u civirigh kpishi u lun môm ken mbahiden a ayol a ve ijime mba ve lu civir Yehova, Tor u Hemban sha won cii la.
25 Shi Aôndo na se ian i tesen mbagenev kwagh na. Fa wer, mba ve tesen ityesen i mimi sha kwagh u Aôndo ga yô wa un mbaaie iyol. Kwagh ne na yô, ior kpishi hingir u henen ér kwagh gba Yehova sha kwagh wase ga, shi kunya kpa kôr un a vese ga. Nahan sar ú u kôôm mnenge u ior ve lu a mi sha kwagh u Aôndo ne sha gbashima kpa? Ú soo wer mbaasemaamimi hanma ijiir cii ve fa mimi sha kwagh u Aôndo kpa? Aluer ka isharen you la yô, tese wer ú ngu ungwan imo i Aôndo sha u pasen kwagh sha ishima i tseen shi tese mbagenev kwagh u Bibilo i er sha atôakaa a vesen ne. Gba u mba i sar ve u fan mimi cii vea hen kwagh u Bibilo i tese jim jim yô.
U Na Mlumun Wer Nyi?
• Hii nan ve se fe ser kwagh wase gba Aôndo ishima?
• Ityôkyaa i se lu shin tar heen yô ka nyi?
• Ka nyi ka i er se zum u se kpe laa?
• Ka akaa a ken takerada u Bibilo Tese ne a nyi a hembe doon we?
[Study Questions]
[Pictures on page 8]
Bibilo tese ér ican i yan cii ia bee
[Credit Line]
Ken imese sha ityou, wankwase: © Bruno Morandi/age fotostock; ken imese, kwase: AP Photo/Gemunu Amarasinghe; ken iyan shin inya, mbayevese ityav: © Sven Torfinn/Panos Pictures
[Picture on page 9]
Mbaperapera vea lu uma gbem sha won ken paradiso