‘Haa Nen Iyol i Gengese Ga Iyol’

SAULU vese hen gar u za iti kpishi yô. Shi ior naan un icivir kpishi sha ci u lu marnya u Roma shi alaghga due hen tsombor u zan iti kpaa. Saulu hen kwagh sha ikyev i mba hemban fan ityesen mba sha derianyom u hiihii la. Shi fa u lamen ijô ihiar shi lu ken kwe kwaghaôndo u Mbayuda ugen u zan iti kpaa, ka Mbafarishi je la.

A̱ shi nan kpa Saulu nengen atsanaior caveraa, shi moron iyol ér un ngu orperapera kpaa. (Luka 18:11, 12; Aerenakaa 26:5) Mbafarishi mbagen kpa nengen ér ve hemba mbagenev shi ve soo ati a zan kua uzege mbaatii kpaa. (Mateu 23:6, 7; Luka 11:43) A shi nan kpa akar a Saulu ne na un hingir u gengeseiyol. Se fa ser tôvon Mbakristu a ican kpoghuloo. Anyom nga kar yô i hingir u fan un ér apostoli Paulu, nahan a kaa hen shighe la wener ngise un “lu or u ityuhwan, man or u tôvon mbagenev a ican.”—1 Timoteu 1:13.

Saulu hingir apostoli Paulu yô a undu inja na i tse la vindi vindi. Er hingir apostoli u Kristu yô, a hide a iyol na ijime nahan a kaa ér, “mo u m hembe gban ijime ken uicighanmbaiorov cii” ne. (Mbaefese 3:8) Yange lu or u fan tom u ivangeli tsema tsema, nahan kpa ker icivir na iyol na ga, lu Aôndo naan un icivir ye. (1 Mbakorinte 3:5-9; 2 Mbakorinte 11:7) Paulu wa mba civir Aôndo a na imôngo kwagh ér: ‘Haa nen mhôônom ma kôron tsung iyol, man shi ieren i dedoo man iyol i gengese ga, man ishima i legh legh.’—Mbakolose 3:12.

Sha ayange ase ne kpa, kwaghwan u Paulu ne ngu a injaa? Injar ngi sha u hiden a ayol a ase ijime? Iyol hiden a mi ijime ia fatyô u lun sdikyav i tesen ishimataveraa?

 Orgbanakaa u Hembanagee Cii la Hidi a Iyol Ijime?

Hanma kwagh u i er sha kwagh u iyol hiden a mi ijime yô gba u se lu a mnenge u Aôndo sha mi. Sha ci u nyi? Sha ci u ka un a lu Tor u Hembancii shi a gbe se ye. Gba u se fa ser se yina, nahan se suur sha a na. Elihu, orfankwagh u sha ashighe a tsuaa la kaa wener: ‘Uhembanagee yô, se fatyô u kaven Un ga; gadia A hemba agee.’ (Yobu 37:23) Sha mimi yô, aluer se time sha akaa a Aôndo a gbe sha won la yô, aa wase se u hiden a ayol a ase ijime. Profeti Yesaia kaa a vese ér: “Kende nen ashe a en sha, nenge nen: ka an nan gbe akaa ne, nan dugh a akum a ve sha iyenge ve, nan yer a cii sha ati ati? Sha mvese u agee a Na man sha ci u mtaver u tahav Nav, mô môm u lun ga ngu ga.”—Yesaia 40:26.

Er Yehova Aôndo a hembe agee cii nahan kpa, hidi a iyol na ijime. Tor Davidi er msen hen a na, ér: “U nam perutya u myom Wou kpaa; ishima You i legh legh erem m gba ikyôr.” (2 Samuel 22:36) Se fatyô u kaan ser Aôndo hir a iyol ijime, sha ci u kwagh u uumace mba i sar ve u eren ishima na la gba un ishima shi zungu ve mhôônom kpaa. Er Yehova a lu sha nahan kpa, ka a hide a iyol na ijime sha er una er a mbacivir un doo doo yô.—Pasalmi 113:5-7.

Shi mbacivir Yehova ka vea hiden a ayol a ve ijime yô, i doo un. Apostoli Peteru nger ér: “Aôndo hendan kwagh a mbagengeseyol, kpa ne mba ve hir ayol a ve ijime la mrumun u sha mhôôn.” (1 Peteru 5:5) Orngeren Bibilo ugen pase mnenge u Aôndo sha kwagh u imanger ér: “Hanma or u lun a imanger ken ishima, nan ngu TER kwagh u ndôhôrshima je.” (Anzaakaa 16:5) Nahan kpa, iyol hiden a mi ijime gema ka ikyav I tesen ér or taver ishima nena?

Kwagh u a Lu Iyol Hiden a Mi Ijime Ga Yô

Iyol hiden a mi ijime ngi kwagh môm a iheen ga. Ken aeren a ityôô agen a sha ashighe a tsuaa la yô, or u hiden a iyol ijime yange nan lu kpan, u nan ker kunya kpishi yô. Kpa Bibilo gema tese ér or u nan hidi a iyol i nan ijime yô nana zua a icivir. U tesen ikyav yô, orfankwagh nger ér: “Injar i mhir u iyol ijime, cian TER yô, ka inyaregh man icivir kua uma je.” (Anzaakaa 22:4) Shi i ôr ken Pasalmi 138:6 ér: “Er TER A lu Sha, nahan kpaa, we mbahiden ayol ijime ikyo, kpa mbagengeseayol yô, fe ve ken ica je.”

 Aluer or ngu hiden a iyol i nan ijime yô, ngula tese ér nan ngu a mfe u eren kwagh ga ze. U tesen ikyav yô, ma shighe môm kpa Yesu Kristu venda ér un ngu Wan u Yehova u ishima ishima ga ze, shin venda ér tom na u pasen kwagh shin tar la ka gbilin tom ga. (Marku 14:61, 62; Yohane 6:51) Nahan kpa, Yesu hide a iyol na ijime wuese Ter na sha ityom i un er la, shi wuese un ér a na un tahav un er mbagenev tom, un nzughul a nzughul a ve ga.

Ikyav i Tesen Ishimataver

Sha kpôô yô, mba vé lu sha ayange a Yesu Kristu la fa un sha “ityom i ageegh” i a eren la. (Aerenakaa 2:22) Nahan kpa, mbagenev nengen un ér ngu “or u hemban gban ijime ken ior” cii. (Daniel 4:17) Yesu hiden a iyol na ijime tseegh ga, tesen mbagenev er u hiden a iyol ijime la i lu kwagh u injaa yô. (Luka 9:48; Yohane 13:2-16) Nahan kpa, iyol hiden a mi ijime na la na yô hingir isheeror ga. Yange pase ior iti i Ter na shi er tom u pasen kwagh vangertiôr. (Mbafilipi 2:6-8) I pase kwagh u Yesu ken Bibilo ér a taver ishima er begha nahan. (Mpase 5:5) Ikyav i Yesu la tese ér u hiden a iyol ijime la zua vea u eren kwagh sha ishimataver.

Er se lu nôngon ser se hiden a ayol a ase ijime sha mimi yô, se mase kaven er i gbe u se nôngo kwagh tsung ve se haa ityough ki taver ga iyol yô. Kwagh ne wa u eren kwagh sha ishima i Aôndo, kpa kera keren mkpeyol wase shin eren sha asaren a iyolough ga la ker. Cii man se hide a ayol a ase ijime yô saa se taver ishima, gadia gba u se ver mbamgbe asev ken ijime sha er se er ishima i Yehova shi se wase mbagenev sha gbashima yô.

Mbamtsera mba Hiden a Iyol Ijime

Iyol hiden a mi ijime ngi a iyolgengese ker ga. Ruamabera pase ér iyol hiden a mi ijime ka “ishima i legh legh.” (Mbaefese 4:2) Aluer se gbidye kwar sha agee a ase man mbamyen asev man sha akaa a se er man a se fetyô ga la yô, kwagh ne una wase se u hiden a iyol ijime. Paulu wa se kwagh sha kwagh ne doo kpen kpen, a kaa ér: “M ngu kaan hanmô wen . . . mer, nana̱ de nengen sha mlu u nan i̱ hemban er ma nan nenge la ga, kpa nana̱ nenge sha mnenge u mimi.” (Mbaromanu 12:3) Hanma or u nan dondo kwaghwan ne cii nan ngu or u hiden a iyol ijime.

Shi ka se tese iyol hiden a mi ijime shighe u kwagh u mbagenev a hembe gban se ishima yô. Paulu wa Mbakristu kwagh ér: ‘De eren nen kwagh sha u wan ayol a en ikyo tseegh shin sha u keren icivir i gbilinigh kpaa ga, kpa hide nen ayol a en ijime; hanma or nana̱ nengen ér orgen hemba nan.’ (Mbafilipi 2:3) Kwaghwan ne zua sha tindi u Yesu wa mbadondon un la, ér: “U nan lu u hemban ken a ven yô, nana̱ hingir u eren ne tom. Man shi hanmô u nan kenden a iyol i nan sha yô, á hire a nan ijime; man hanmô u nan hir a iyol i nan ijime yô, á kende a nan sha.”—Mateu 23:11, 12.

Sha mimi yô, Aôndo kenden a mba ve hidi a ayol a ve ijime la sha. Orhenen Yakobu kpa seer ôron kwagh ne, gadia a nger ér: “Hire nen ayol a en ijime sha ishigh ki Ter man Una kende ne sha ye.” (Yakobu 4:10) Ka an je nana soo ér Aôndo a kende a nan sha ga?

Imanger va a ayôôso hen atô u ior kpishi, kua akuraior kpaa. Kpa iyol hiden a mi ijime yô ngi ve a mbamtsera mba dedoo. Aluer se mba hiden a ayol a ase ijime yô, Aôndo una lumun se. (Mika 6:8) Aluer se mba hiden a ayol ase ijime yô se lu a bemshima, sha ci u or u  nan hidi a iyol i nan ijime yô nan lu saan saan shi kwagh hembe kuman nan a or u gengeseiyol. (Pasalmi 101:5) Mlu wase vea tsombor wase man azende a ase man mba se eren tom a ve imôngo kua mbagenev cii una doo. Mbahiden a ayol a ve ijime mba palegh anyimanakaa, shi mba hanger sha kwagh kpaa ga, gadia ieren ne i ve a ishimanyoon man ihyom, shi ka i na mbagenev ve hingir u yuen mbagenev shi vihin ishima kpaa.—Yakobu 3:14-16.

Iyol hiden a mi ijime ka ieren i doon tsung i i wasen se u lun a mbagenev doo doo yô. Shi ia wase se se wa ishima a mbamtaver mba tar u ior ve we kwagh ve ikyo tseegh shi ve gbe gesa yum la kpaa. Aôndo yange wase Paulu undu iyolmoron i vande lun a mi la. Se kpa doo u se dugh iyolmoron i ka i na se hingir u nengen ser se hemba mbagenev la ken a vese kera. Bibilo kaa ér: “Ken ijime i iyolgengese yô, ka mtim, ken ijime i iceen ka mgbe.” (Anzaakaa 16:18) Aluer se dondo ikyav i Paulu man kwaghwan na yô, se nenge er i doo u se ‘haa iyol i gengese ga iyol’ yô.—Mbakolose 3:12.

[Picture on page 4]

Paulu yange de iyolgengese

[Picture on page 7]

Aluer se mba hiden a iyol ijime yô, se lu vea mbagenev doo doo

[Picture Credit Line on page 5]

Anglo-Australian Observatory/David Malin Images