U Ôron Washika u Mbagalatia man Mbaefese man Mbafilipi man Mbakolose Asav-asav
Mkaanem ma Yehova Ma Uma Je
U Ôron Washika u Mbagalatia man Mbaefese man Mbafilipi man Mbakolose Asav-asav
SHIGHE u apostoli Paulu ungwa ér Mbakristu mbagenev mba undun mcivir u mimi sha ci u atesen a Mbayuda yô, a nger “iniongo i Kristu i ken Galatia” washika u kôron ken ishima kpishi. (Gal. 1:2) Yange nger washika ne sha shighe u inyom i 50 zan zan 52 la, a wa ve kwagh ker shi a taver ve ishima kpaa.
Anyom yange kar kuma er pue nahan, shighe u Paulu lu “orkwar u Kristu Yesu” ken Roma la, a nger atôônanongo a ken gar u Efese man Filipi kua Kolose washika wa a kwagh shi taver a ishima sha dooshima kpaa. (Ef. 3:1) Aluer se kpa se ver ishima sha loho u ken takerada u Mbagalatia man Mbaefese man Mbafilipi kua Mbakolose yô, a lu se a inja.—Heb. 4:12.
‘I NA SE ISHÔ’ NENA?
Er mba yange ve undu atesen a mimi ve gema ve lu tesen atesen a Mbayuda la lu keren gbenda u lahan Paulu yô, a palegh iyol na sha u ôron ve hanma kwagh na man tom na u apostoli la kpaa. (Gal. 1:11–2:14) Paulu ôr kwagh u i nger shin heen ne sha u puun atesen a ve a aiegh la, a kaa ér: “Or gbe zuan a ishô sha aeren a sha tindi ga, kpa ka sha jighjigh u nan ken Kristu Yesu.”—Gal. 2:16.
Paulu kaa ér, Kristu “paa mba ve lu sha ikyev i tindi” la sha er vea hingir Mbakristu mba ve kera lu ken uikyangen ga yô. Paulu wa Mbagalatia kwagh ér: “Tile nen dông, i̱ de kera shi wan ne igbur i ikpan ga.”—Gal. 4:4, 5; 5:1.
Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:
3:16-18, 28, 29—Ikyuryan i Aberaham la ngi a inja her kpa? Een ngi a inja yum. Tindi u ikyuryan la yange kaa tile sha ityough ki ikyur i Aôndo ya a Aberaham la ga, kpa Aôndo seer a seer i sha ikyuryan i Aberaham la tsô. Sha nahan yô, shighe u i “bunde” Tindi la kpa, ikyuryan i Aberaham la lu a inja her. (Ef. 2:15) Kpa, ityendezwa i Aôndo yange er a Aberaham la ngi kuren sha “vor” na, ka Kristu Yesu je la, man ka un a lu vor u hiihii ye, kua “mba [ve lu] kwagh u Kristu” la kpaa.
6:2—Kanyi i lu “tindi u Kristu”? Tindi ne wa akaa a Yesu a tese shi a we se kwagh sha mi la cii ker. Hemban je yô tindi u a we se ér se ‘doo ayol a ase’ la.—Yoh. 13:34.
6:8—Se “lôô ken jijingi” nena? Ka se er kwagh ne sha u den ser jijingi u Aôndo a er tom ken a vese gbar gbar. U lôôn ken jijingi la wa u eren akaa a aa na jijingi una er tom ken a vese la ker.
Ityesen hen Avese:
1:6-9. Shighe u zayol a lu ken tiônnongo yô, gba u mbatamen mba ken Kristu vea timbir u sôron un ga. Doo u vea yar tom a Bibilo nahan vea venda mhen u kpeegh fese je.
2:20. Nagh ku ipaan ka iyua i Aôndo a ne sha ci u hanmô wase asange asange yô. Nahan doo u se hen u nengen iyua la sha gbenda u vough.—Yoh. 3:16.
5:7-9. Ujende mbabov vea ‘yange se u ungwan imo i mimi.’ Nahan aluer se palegh ve yô se mba mbafankwagh.
6:1, 2, 5. Aluer se nôngo gbev man se tagher a ma mzeyol u lun er ka ikyav mbi yuhwan nahan yô, mba ve “lu ken jijingi” mbara vea fatyô u wasen se u tôôn ikyav mbi shonov. Kpa ka se ayol a ase se tôô ikyav yasev mbi ken jijingi ye.
U ‘KOHOL AKAA CII KEN KRISTU’
Shighe u Paulu lu ôron kwagh u mzough u Mbakristu ken washika u nger Mbaefese la yô, a ôr kwagh u mser “u sôron akaa cii sha ci u shighe una va kuma vough la yô, Una kohol akaa a a lu Sha man a a lu shin tar kpaa ci ca cii sha ikyev i Kristu.” Shi Kristu yange “na ior [mba] uiyua” sha er vea wase se cii “sé . . . kuma sha mzough u ken jighjigh u nan” yô.—Ef. 1:10; 4:8, 13.
Aluer Mbakristu soo u nan Aôndo icivir shi lun ken mzough yô, gba u vea ‘haa orhe iyol’ shi vea ‘ungwan ayol a ve sha ci u cian Kristu.’ Shi gba u vea huwa ikyav mbi utyaav mbi ken jijingi iyol sha er vea fatyô u “tilen dông hendan a ayom a diabolo yô.”—Ef. 4:24; 5:21; 6:11.
Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:
1:4-7—I tsua Mbakristu mba i shigh ve mkurem mbara je er i lu a mar ve ga la sha nyi gbenda? Yange lu nongo u mba i shigh ve mkurem la i tsua u je er i lu a mar u ga ye, lu ve asange asange ga. Yange i er kwagh ne cii ve mbamaren asev mba hiihii mbara hii u samber a isholibo shighe u ve mar wan ve u hiihii la ye. Kwaghôron u profeti u i nger ken Genese 3:15, u yange i ôr un cii man i mar or ken isholibo la kua awashima u Aôndo u tsuan mbadondon Yesu mbagenev sha er vea za tema tor vea Kristu sha la kpa ker.—Gal. 3:16, 29.
2:2—Jijingi u taregh ngu er ahumbe nahan nena, man tahav nav va hana? “Jijingi u taregh” u a lu jijingi u or soon u lun sha tseeneke u nan man u ihyembeato la ngu hanma ijiir cii er ahumbe a se ôôn ne nahan. (1 Kor. 2:12) Er jijingi u taregh ne a lu a tahav shi a gbe uwer ga yô, ngu tsughun ior kpishi.
2:6—Mbakristu mba i shigh ve mkurem la mba “sha ajiir a Sha,” shin er ve lu shin tar nahan nena? Ishemberkwaghôron i “sha ajiir a sha” ne ka dyako ve i va teman tor sha la ga. Kpa kwagh ne gema tese ian i ve lu a mi ken jijingi sha mver u i ‘ver ve ikyav sha Icighan Jijingi u ityendezwa’ la.—Ef. 1:13, 14.
Ityesen hen Avese:
4:8, 11-15. Yesu Kristu ‘kua a mbakwarev, yem a ve,’ inja na yô, a ngohol ior sha ikyev i Satan kera, a gema a na ve hingir uiyua sha u maan nongo u Kristu. Sha nahan yô “sé vesen sha akaa cii ken . . . Kristu” sha u ungwan imo i mba ve lu hemen la shi hiden a ayol a ase ijime dondon akaa a ve ser ve ver sha ci u tiônnongo la cii.—Heb. 13:7, 17.
5:22-24, 33. Gba u kasev vea ungwan imo i noov vev tseegh ga, kpa vea naan ve icivir kpaa. Kasev ka ve er kwagh ne sha u lun a ‘ishima i legh legh shi lun ving’ shi nan ve icivir sha u ôron kwagh ve sha icivir shi nôngon ér akaa a ve tsough u eren la a kure vough kpaa.—1 Pet. 3:3, 4; Titu 2:3-5.
5:25, 28, 29. Er nom nan “koson” iyol i nan nahan, kape i gbe u nana koson kwase u nan je la. Nana nengen sha ugbayol mba kwase u nan mba sha iyol man mba ken ishima kua mba ken jijingi kpaa. Heela tseegh ga, gba u nana luun vea kwase u nan shi nana tesen sha iliam man sha ieren i nan ér nan doo nan ishima.
6:10-13. Saa se “huwa . . . ikyav mbi utyav mbi Aôndo” mbi ken jijingi la cii iyol ve se fatyô u hendan a ujijingi mba diabolo mban ye.
“ZENDE NEN SHA MI VOUGH”
Ken washika u Paulu nger Mbafilipi la, a ôr kwagh u dooshima ker var var. A kaa ér: “M ngu eren msen mer, dooshima wen a̱ seer a seer ngeen sha kwaghfan man sha hanma mkav cii.” Shi a wa ve kwagh sha u wasen ve u palegh imeen i suur sha ayol a ve la kpaa, ér: “Eren nen tom sha myom wen a mciem man ikyarikyase iyol.”—Fil. 1:9; 2:12.
Paulu wa mba ve vighe la kwagh ér ve yevese ve za “hen ikighir i i ver la sha u zuan a iyua i myila u a sen sha, u Aôndo” la. Shi a kaa ér: “Kwagh u se zua a mi la yô, se zende nen sha mi vough.”—Fil. 3:14-16.
Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:
1:23—Ka akaa “ahar” a nyi yange ishima lu Paulu sha mini, man kanyi yange i sar unu? Akaa a yange lu eren Paulu la na yô, asema lu un ker ahar u eren akaa a yange lu un sha ishigh la, ka uma man ku je la. (Fil. 1:21) Yange pase kwagh u tsua la jighilii ga, kpa gema ôr kwagh u sar un yô, ka u “yemen za lun vea Kristu” je la. (Fil. 3:20, 21; 1 Tes. 4:16) Paulu una ngohol iyua i Yehova a ver sha ci na la sha u “yemen” sha, sha shighe u mve u Kristu la.—Mat. 24:3.
2:12, 13—Aôndo ngu a er ‘kwagh u a doo Un la a sar se, shi se er sha mi’ nena? Jijingi u Yehova ngu a er tom ken asema a ase sha er ishima ia mgbegha se u eren Aôndo tom a ishima i môm yô. Sha nahan yô, se mba ‘eren tom sha myom’ wase sha tahav asev ga, ka sha iwasen i Aôndo.
Ityesen hen Avese:
1:3-5. Mba ken Filipi yange ve ver ikyav i dedoo kpishi sha u nan iyua, shin er ve lu a kwagh a ve ga nahan kpaa.—2 Kor. 8:1-6.
2:5-11. Iyol hiden a mi ijime ka ikyav i tesen igbekera ga, kpa ka ikyav i tahav mbu ken jijingi, er ikyav i Yesu la i tese nahan. Heela tseegh ga, Yehova ngu a kende a mba ve hidi a ayol a ve ijime la sha.—Anz. 22:4.
3:13. “Akaa a ken ijime” a se undu la alaghga a lu tom u van se a inyaregh shin u lun hen tsombor u inyar shin asorabo a vesen a yange se er kpa se gem ishima nahan “i ôô” se, se hingir wang la. (1 Kor. 6:11) Gba u se hungur a akaa a se undu la, inja na yô ka u kera henen sha mi ga je la, kpa se gema se ‘naregh se za sha akaa a ken hemen’ la.
“I TAVER JIGHJIGH WEN U NAN”
Paulu yange pon mbamhen mba ior mba tesen atesen a aiegh la ken washika na u nger Mbakolose la. Yange kaa ér ka sha akaa a a lu ken Tindi la man or a zua a myom ga, kpa ka sha u ‘tilen sha jighjigh u nan dông’ la man or a zua a mi ye. Maa a wa ve kwagh ér ve ‘zenden ken Kristu nahan vough, er ve we amishe ken a Na shi i maa ve ken a Na kpaa, man i taver jighjigh ve u nan’ la. Mtaver la una bende a ve nena?—Kol. 1:23; 2:6, 7.
Paulu nger ér: “Kwagh u a hembe cii yô, haa nen dooshima iyol, ka kwagh u maghen mlu u vough je la. Man bem u Kristu a̱ lu orhemen ken asema a en.” Shi a kaa a ve ér: “Hanma kwagh u ne eren cii yô, eren nen un, i̱ lu sha ishima i môm er ka sha ci u Ter nahan, i̱ de kera lu sha ci u ior ga.” A ôr kwagh u mba ve lu ken tiônnongo ga la ér se “zenden [a ve] sha kwaghfan.”—Kol. 3:14, 15, 23; 4:5.
Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:
2:8—Ka akaa a sha “inja i ujijingi mba taregh mba hiihii” mba nyi Paulu wa kwagh sha mini? Akaa ne ka akaa a Tar u Satan ne, ka akaa aa a kohol cii a hingir tar ne shi a hemen u shi ka a mgbegha ú u eren akaa la cii. (1 Yoh. 2:16) Akaa ne agen yô ka kwaghfan u taregh man uyôughyôughmbaakaav man atesen a kwaghaôndo u aiegh u tar ne.
4:16—Washika u yange i nger mba ken Laodishia la ka vegher u Bibilo ga sha ci u nyi? Alaghga washika ne ka vegher u Bibilo ga sha ci u ngu a kwaghwan u una wase se nyian ga. Shin adooga washika shon ngu a akaa a yange vande ngeren ken uwashika mbagenev yô.
Ityesen hen Avese:
1:2, 20. Ipaa i Aôndo a ne se sha mlumun u sha mhôôn la ia wanger imoshima yase nahan se lu a bemshima.
2:18, 23. U or “hiden a iyol i nan ijime [sha imanger],” inja na yô, ka u vendan akaa shin nyumen iyol i nan akaa la ka di ieren i or ‘moron iyol’ i nan tsô.