U Ôron Washika u Mbatesalonika man u Timoteu Asav-asav
Mkaanem ma Yehova Ma Uma Je
U Ôron Washika u Mbatesalonika man u Timoteu Asav-asav
HII shighe u apostoli Paulu za ken gar u Tesalonika ve i ver tiônnongo ker la je, tiônnongo u he ne za hemen u tagher a ahendan. A shi nan kpa, shighe u Timoteu lu anyom 20 kar la, yange za sôr tiônnongo u ken Tesalonika ne hide va ôr Paulu loho u dedoo sha kwagh ve, nahan ishima mgbegha Paulu nger ve washika wuese ve shi taver ve ishima kpaa. Adooga Paulu nger washika ne bee ken mbee u inyom i 50 la, man ka washika u Paulu hii ngeren je ne. Yange nger washika ne bee ica i gba ga maa nger Mbakristu mba ken Tesalonika mban washika u sha uhar. Kwa ne yô, a kôôm mhen u shami ga u mbagenev lu a mi la shi a taver anmgbianev asema ér ve tile ken mimi dông.
Anyom pue nga kar yô, Paulu yem ken Masedonia, Timoteu di lu ken Efese. Paulu yange nger Timoteu washika, taver un ishima ér a̱ lu ken Efese a̱ hendan a mbatesen mbaaiev mba ve lu ken tiônnongo la. Paulu yange nger Timoteu washika na u sha uhar la shighe u i lu tôvon Mbakristu a ican zum u usu hia gar u Roma ken inyom i 64 la. Lu washika na u masetyô je ne. Ishimataver man akaawan a a lu ken uwashika unyiin mba Paulu nger la vea fatyô u wasen se nyian kpaa.—Heb. 4:12.
“LU NEN PER GENG GE GENG”
Paulu yange wuese Mbatesalonika sha ‘tom ve u sha jighjigh u nan man gbashima ve u sha tom u dooshima man ishimawan ve’ la. Yange kaa a ve ér mba ‘ishimaverenkeghen na, man iember na man tsar na u ihyagh u sha ityou.’—1 Tes. 1:3; 2:19.
Paulu yange taver Mbatesalonika ishima ér ve sur ayol a ve asema sha ishimaverenkeghen i mnder u shin ku la been yô, á kaa ér: “Iyange i Ter ngi van er ormbaiv ka nan va tugh nahan.” Nahan a wa ve kwagh ér ve “lu per” shi ve kuran kpaa.—1 Tes. 4:16-18; 5:2, 6.
Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:
4:15-17—Ka unô i ‘feese ve sha abeen, ve za kohol Ter sha kwavaôndo,’ man kwagh ne er nena? Ka Mbakristu mba i shigh ve mkurem, ve lu uma sha shighe u m-ande u Kristu ken Tartor u agee na la. Ve za “kohol Ter” sha, ape se fatyô u nengen ga yô. Gba u vea kpe, a nder ve ken jijingi ve vea fatyô u za kohol Ter ye. (Rom. 6:3-5; 1 Kor. 15:35, 44) M-ande u Kristu la hii, nahan Mbakristu mba i shigh ve mkurem mba ve kpe nyian yô vea saa shin ku ga. A “feese” ve, shin a nder ve ave ave la je.—1 Kor 15:51, 52.
5:23—Inja i msen u Paulu er ér “ma i kor jijingi wen, man uma wen u ken ishima man iyol yen cii purututu” la ér nyi? Paulu yange lu ôron kwagh u mba ken tiônnongo u Kristu jimin cii kua Mbakristu mba i shigh ve mkurem, mba ken tiônnongo u Tesalonika la kpaa. Yange er msen ér i kura “jijingi” u tiônnongo shon shin gbenda u i eren kwagh ker la. Shi a er msen sha ci u “uma” u tiônnongo shon sha er una za hemen u lun yô, man sha ci u “iyol” i tiônnongo shon, ka nongo u mba i shigh ve mkurem je la. (1 Kor. 12:12, 13) Msen u Paulu er la tese ér kwagh u tiônnongo gba Paulu ishima tsung.
Ityesen hen Avese:
1:3, 7; 2:13; 4:1-12; 5:15. Gbenda u injaa u wan or kwagh yô, ka u wuese nan shi taver nan ishima sha er nana za hemen u eren kwagh u injaa yô.
4:1, 9, 10. Mbacivir Yehova ve za hemen u seer taver ikyaryan ve vea na.
5:1-3, 8, 20, 21. Iyange i Yehova i mgbôghom, nahan “se lu nen geng ge geng se har nen perutya u jighjigh u nan man dooshima; man agunduutya . . . ka ishimaveren keghen i myom je la.” Kwagh ugen yô, doo u se ver ishima zulee sha akaaôron a profeti a Aôndo a a lu ken Bibilo la.
“TILE NEN DÔNG”
A shi nan kpa, anmgbianev mbagenev ken tiônnongo yange ve lu tesen ér “m-ande u Ter” mgbôghom. Paulu yange ôr ve kwagh u una “vande van” yô, sha u kôôm mhen ve la.—2 Tes. 2:1-3.
Paulu wa ve kwagh ér: “Tile nen dông, kôr nen akaa a i tese ne la gbang.” A kaa a ve ér ve ‘kem ayol sha hanma anmgbian u nan zenden nzughul nzughul’ cii.—2 Tes. 2:15; 3:6.
Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:
2:3, 8—Ka an nan lu “or u vendan atindi” laa, man a tim un kera nena? “Or” u vendan atindi la ka mba ve kohol ve hingir nongo u mbahemenev mba Mbakristu Mbaaiev la cii. Ka Yesu Kristu, Orshua u Aôndo, u a lu “Imo” la i ne un tahav mbu ôron mbaaferev ijir shi timin ve kera ye. (Yoh. 1:1) Nahan afatyô u kaan ér Yesu una tim or u vendan atindi la sha “iôôn i sha zwa” na, shin sha tahav nav.
2:13, 14—I “tsuwa” Mbakristu mba i shigh ve mkurem mbara “sha hiihii je u zan ken myom” nena? Yehova yange tsengaveren nongo u Mbakristu mba i shigh ve mkurem ne zum u á wa ishima ér vor u kwase la ua cagh Satan ityough la. (Gen. 3:15) Yehova shi vande ôron akaa a hange hange a i gbe u vea er man tom u vea er kua ameen a vea tagher a mi la. Sha nahan yô, a fatyô u kaan ér Yehova “yila” ve.
Ityesen hen Avese:
1:6-9. Yehova her a her ajiraôron a na.
3:8-12. Mayange je se de u kuren mbamgbe asev shin se de u eren tom u pasen kwagh sha ci u iyange i Yehova i mgbôghom yum ga. Aluer se mba a kwagh môm môm u eren ga yô, se hingir u eren hwev, man kwagh ne una na se hingir u “amber sha a akaa” a mbagenev.—1 Pet. 4:15.
“KURAN KWAGH U I WE U SHA IKYEV LA”
Paulu yange wa Timoteu kwagh ér a za hemen u ‘nôngon ityav mbi dedoo, shi a lu a jighjigh u nan man imo i dedoo i ken ishima.’ Paulu tese akaa a or nana er ve nana kuma u lun orkuran ken tiônnongo yô. A wa Timoteu kwagh ér ‘ukwaghhir mba dang dang mba ungômbakasev la yô, a venda kera.’—1 Tim. 1:18, 19; 3:1-10, 12, 13; 4:7.
Paulu nger Timoteu ér: “De zehe a organden ga . . . kuran kwagh u i we u sha ikyev la. Palegh ayôôso a dang a gbilinigh la man anyimanakaa a i eren aie sha mi er ka kwaghfan la.”—1 Tim. 5:1; 6:20.
Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:
1:18; 4:14—Ka akaa a nyi yange i “tsengaôron” sha Timoteu? Alaghga akaa ne lu akaaôron a profeti a yange icighan jijingi mgbegha Paulu ôr sha kwagh u tom u Timoteu una va er ken tiônnongo u Kristu la. Paulu ôr akaa ne ken Lisetera shighe u lu ken zende na u mishen u sha uhar la. (Aer. 16:1, 2) Mbatamen mba ken tiônnongo yange ve ‘penda’ gumor Timoteu ave sha ityou sha ci u kwagh u i “tsengaôron” sha ci na la, nahan ve tsegha un sha ci u tom u una va er la.
2:15—Ka i ‘war kwase sha ônov mba maren’ nena? Kwase ka nana̱ mar, nana̱ nengen sha ônov mba nan, shi nana̱ nengen sha ya tsembelee yô kwagh ne a ‘war’ nan, nan de u ‘eren angereke shi amber sha akaa’ a mbagenev.—1 Tim. 2:15.
3:16—Kanyi i lu kwaghmyer u mcivir u civir Aôndo laa? Shighe yange kar gôgônan je kpa i lu a fa ér uumace vea ta ikyar a hemen u Yehova sha mimi ga. Yesu yange va na mlumun sha mpin ne sha u civir Aôndo sha mimi zan zan ku na.
6:15, 16—Ka Yehova Aôndo i er kwagh na ken avur ne shin ka Yesu Kristu? Ka Yesu Kristu, u i pase mlu na la i er kwagh na ken avur ne ye. (1 Tim. 6:14) Yesu ngu kposo a uumace mba ve lu utor man uter la, ityôkyaa yô, ngu u “ageegh tswen” shi una kpe mayange ga. (Dan. 7:14; Rom. 6:9) Er Yesu yange kôndo yem sha je or môm shin tar nana “fatyô u nengen” a na sha ashe bong ga.
Ityesen hen Avese:
4:15. Sea sember fan mimi shin sea tsa ken mimi ica ia gba je kpa se za nen hemen u vesen ken mimi shi se seer taver ikyaryan yase vea Yehova.
6:2. Aluer or u se civir Aôndo a nan imôngo tôô se tom yô, doo u se ya mtsera sha a nan ga, kpa se hemba eren nan tom a ishima i môm a or u ken tar.
“YÔÔ KWAGHÔRON NA WA IYOL SHA MI KEGHEN A KEGH”
Paulu yange nger Timoteu washika, wa un agoyol sha ashighe a ican a una va tagher a mi la. A nger ér: “Ka jijingi u cian kwagh, Aôndo A ne se ga, kpa ka u ageegh man u dooshima man u kôron iyol tsaha.” Paulu wa un kwagh ér: “Kpan u Ter yô, ka u nana̱ lu or u ayongo ga keng, kpa nana̱ lu sar sar a ior cii, nana̱ lu or u fan ityesen.”—2 Tim. 1:7; 2:24.
Paulu taver Timoteu ishima ér: “Lu ken akaa a i tese u, u ne a jighjigh la.” Ior mba vendan mimi yange ve lu samber a atesen a aiegh, nahan apostoli ne wa Timoteu kwagh ér: “Yôô kwaghôron Na wa iyol sha mi keghen a kegh, . . . kôôm, yangen, waan kwagh” kpaa.—2 Tim. 3:14; 4:2.
Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:
1:13—Kanyi i lu ‘kwaghôron u dedoo . . . u a lu ikyav i zan sha mi’ laa? “Kwaghôron u dedoo” la ka “akaaôron a Ter wase Yesu Kristu”—ka atesen a mimi a Mbakristu je la. (1 Tim. 6:3) Yesu yange tesen ior Mkaanem ma Aôndo shi eren sha mi, nahan “kwaghôron u dedoo” la una fatyô u lun atesen a a lu ken Bibilo la cii. Ikyav i akaaôron ne ka atesen a a wasen se u fan akaa a Yehova a soo ér se eren la. Se mba dondon ikyav i akaaôron ne sha u eren sha akaa a se henen ken Bibilo la.
4:13—‘Ityakerada i yange i er sha akôv’ a inyam la lu nyi? Yange i nger ngeren mba Ruamabera u ken Zwa Heberu mbagenev sha akôv a inyam. Nahan shighe u i wuhe Paulu ken purusu ken Roma la, alaghga lu ityakerada ne kaa ér i va un a mi una ôr ye.
Ityesen hen Avese:
1:5; 3:15. Kwagh u vesen u yange wase Timoteu ve na Kristu Yesu jighjigh yô, yange i hii u tesen un Ruamabera shighe u lu iyev la je. Jighjigh u Timoteu na Yesu ne kôôm hanma kwagh u eren ken uma na cii. Doo u mba hen tsombor cii vea ver ishima ér mba eren tom u Aôndo a we ér ve tesen ônov vev la!
1:16-18. Doo u se er msen sha ci u anmgbianev asev mba ve lu yan ican shi i lu tôvon ve a ican shin i wuhu ve ken purusu la shi se wase ve er se fetyô la cii.—Anz. 3:27; 1 Tes. 5:25.
2:22. Doo u Mbakristu cii, hemban je yô agumaior aa lumun ér anumbe a taver iyol shin ityogholough shin iemberyolough shin akaa agen a doon ve ishima shin alam a gbilinigh man ambaakaa la nahan a̱ yange ve u eren akaa a ken jijingi ga.
[Picture on page 31]
Ka washika u nyi icighan jijingi yange mgbegha apostoli Paulu mase ngeren nee?