Yehova Lu “Oryiman” Sha Ashighe A Tsuaa la

“Aôndo, er fefa u van hen a mo! Ka We U lu iwasen yam man Oryiman wam kpaa ye.”—PS. 70:5.

1, 2. (a) Mbacivir Aôndo mba keren iwasen hen a na hanma shighee? (b) Ka mpin u nyi i doo u se pinee, man se zua a mlumun hana?

 MBAMAREN mba gumkwase ugen u lun anyom 23, u vôso nom yô, ungwa ken zende ér wan ve u kwase la ndiir. Yange ve hen ér alaghga mbaaferev wua un a wua. Ave ave je ve kura ikyav ve gba hiden ken ya, zamber a Yehova kpoghuloo ér a wase ve. Orshiada ugen u lun anyom 20 di i zua un a angev mbu mbua sombo un a haa inya yô. Hen shighe la je hii u eren msen ér Yehova a wase un. Taver ngô ugen u lu ormaren un tswen yô u zuan a tom, shi lu a inyaregh ki yamen kwaghyan sha ci na man wan na u kwase u lun anyom 12 ga. Nahan a sôn Yehova a ishima na i môm ér a wase un. Sha mimi yô, ameen shin atsan nga a tser mbacivir Aôndo yô, ve er msen hen a na ér a̱ wase ve. Í lu nahan u zamber a Yehova shighe u kwagh a tser u tsung wer a̱ wase u vee?

² Mpin u hange hange u i doo u se pine yô ér: Se fatyô u veren ishima ser Yehova una ungwa mbamsen mba se eren ser a̱ wase se laa? Se zua a mlumun sha mpin ne u una seer taver jighjigh wase yô, ken Pasalmi 70. Ka Davidi, u yange civir Yehova sha mimi shi tagher a ameen man atsan kpishi ken uma na la a nger pasalmi u doon ne ye. Davidi yange kaa a Yehova ér: “Aôndo, . . . Ka We U lu iwasen yam man Oryiman wam kpaa ye.” (Ps. 70:5) Aluer se time sha Pasalmi 70 yô, se nenge er i doo u se er msen hen Yehova shighe u se lu ken ican ser a wase se man er se suur sha a na a ishima i môm ser a̱ lu “Oryiman” wase yô.

“Ka We U lu . . . Oryiman Wam” Ye

3. (a) Davidi pine iwasen ken Pasalmi 70 nena? (b) Ka vangertiôr u nyi Davidi a tese ken Pasalmi 70?

³ Davidi hii Pasalmi 70 sha mliam ma var sôn Aôndo ér a wase un la, shi kure un sha ma kpaa. (Ôr Pasalmi 70:1-5.) A zamber a Yehova ér a̱ yima un “fefa.” Davidi zamber a Yehova acin ataan ken ivur i sha uhar zan zan i̱ sha unyiin la ér a yima un, man acin a tar cii ka kwagh u mba yange ve lu nôngon ér vea wua un la lu ôron ye. Davidi yange zamber a Yehova ér a yima un sha ikyev i  mbaihyomov nav, shi a̱ hee ve sha ci u afer a ve. Kpa gema er msen sha ci u ior mba Aôndo acin ahar ken ivur i sha unyiin la. Davidi yange er msen ér mba ve soo u civir Yehova cii ve ember shi ve wuese un. Davidi kaa a Yehova ken mkur u pasalmi ne ér: “Ka We U lu iwasen yam man Oryiman wam kpaa ye.” Davidi yange kaa a Yehova ér, “Ma u lu iwasen yam” ga, kpa ôr a Na vangertiôr ér, “Ka We U lu” iwasen yam ye. Davidi yange na jighjigh ér Aôndo una wase un.

4, 5. Pasalmi 70 pase se nyi sha kwagh u Davidi, man se fatyô u lun a vangertiôr ser nyi?

⁴ Pasalmi 70 wase se u fan nyi sha kwagh u Davidi? Davidi yange una tagher a mbaihyomov mba ve we ishima ér vea wua un keng keng yô, a nôngo a zayol la iyol na ga. Kpa a gema a suur sha Yehova ér a̱ tsaha ve sha shighe u a soo la man er a nenge ér doo u una tsaha ve la. (1 Sam. 26:10) Davidi yange fa dedoo ér Yehova wasen mba ve keren un yô, shi yem ve kpaa. (Heb. 11:6) Yange na jighjigh ér mba ve civir Yehova sha mimi cii mba a atôakaa a ember shi wuese Yehova sha u ôron mbagenev er á hembe yô.—Ps. 5:11; 35:27.

⁵ Doo u se lu a vangertiôr ser Yehova ka Orwasen se man “Oryiman wase,” vough er Davidi kpa lu a vangertiôr nahan. Nahan zum u se lu ken ican shin kwagh a gbe se a iwasen tsung yô, se sôn Yehova ser a wase se fefa. (Ps. 5:11; 35:27) Yehova una er nena sha msen u se er ser a wase se laa? Cii man se time sha gbenda u Yehova una wase se la yô, se vande timen sha igbenda itiar i yange Yehova yima Davidi, wase un shighe u kwagh gba un a iwasen la.

Yehova Yima Davidi sha Ikyev i Mbaahendanev

6. Lu nyi i̱ wase Davidi ve fa ér Yehova yem mbaperapera?

⁶ Davidi yange ôr avegher a Bibilo a a lu sha ayange a na la, nahan fa er mbaperapera vea fatyô u suur sha Yehova ér a̱ wase ve yô. Shighe u Yehova tim tar u u fa Aôndo ga sha Mngerem ma Deemee la, á yima Noa man tsombor na u ú cian Aôndo la. (Gen. 7:23) Zum u Yehova er sulfur man usu due sha tim aferaior a ken gar u Sodom man Gomora la, á yima orperapera Loti man ônov nav mbakasev uhar. (Gen. 19:12-26) Shighe u Yehova tim Farao man mbautyaav nav shin Zegemnger u Nyian la, Á kura ior nav nahan ve war. (Eks. 14:19-28) Kape i lu ve Davidi wuese Yehova ken pasalmi ugen ér “Aôndo wase ka Aôndo u yiman se” je ne.—Ps. 68:20.

7-9. (a) Davidi yange suur sha tahav mbu Aôndo a lu a mi u yiman ior nav la a ishima i môm sha ci u nyi? (b) Lu an Davidi wuese nan ér nan yima unu?

⁷ Ityôkyaa igen kpa ngi i yange i na ve Davidi suur sha agee a Yehova a lu a mi a yiman ior nav la yô. Davidi iyol na yange nenge er “ave a tsôron” a Yehova la aa fatyô u yiman mbacivir Un yô. (Dut. 33:27) Shi Yehova yange yima Davidi sha ikyev i “mbaihyomov” nav acin imôngo. (Ps. 18:17-19, 48) Time ase sha ikyav ne.

⁸ Zum u kasev mba ken Iserael lu wuese Davidi ér a fa ityav mbi nôngon yô, ishima vihi Tor Saulu a Davidi tsung, tsô a ker Davidi iwange acin ahar. (1 Sam. 18:6-9) Acin ne cii, Davidi palegh iwanger la. Yange palegh iwange la sha ci u agee man mfe u lu a mi u nôngon ityav laa? Ei. I pase ken Bibilo ér ‘TER lu a na.’ (Ôr 1 Samuel 18:11-14.) Saulu yange zua zwa vea Mbafiliti ér ve wua Davidi kpa ve kan shio nahan ‘Saulu kav er TER A lu a Davidi yô.’—1 Sam. 18:17-28.

⁹ Lu an Davidi wuese nan ér nan yima unu? Ngeren u sha ityou u Pasalmi 18 kaa ér, Davidi “ôr TER asemberakaa a sha icam ne sha iyange i TER yima un sha . . . ikyev i Saulu la.” Davidi yange wa icam, pase er ishima i lu un ker yô, ér: “TER ka vande wam man garutya wam, man Oryiman wam kpaa, ka Aôndo wam, vande wam u taver, ka sha a Na me suur ye.” (Ps. 18:2) Er se fe ser Yehova ngu a tahav mbu yiman ior nav nahan  kwagh ne taver se ishima ga he?—Ps. 35:10.

Aôndo Kura Davidi sha Gambe u Uange

10, 11. Kanyi i̱ wase se u fan shighe u alaghga Davidi gba angev mbu i er kwagh u mbu ken Pasalmi 41 laa?

¹⁰ Tor Davidi yange gba icôronuange ne, man i ôr kwagh u angev mbu shon ken Pasalmi 41. Davidi gba angev, tsa hen inya je mbaihyomov nav mbagenev hen ér alaghga “una kera mough ga.” (Ivur 7, 8) Lu hanma shighe Davidi gba bouange nee? Akaa a i nger ken Pasalmi ne aa fatyô u zuan sha atsan a Davidi ya shighe u Abesalom lu nôngon ér una ngohol ikyônough ki torough la.—2 Sam. 15:6, 13, 14.

¹¹ U tesen ikyav yô, Davidi yange kaa ér huror na u ve ye kwagh ikyagh i môm, u un suur sha a na yô, nenge un mker. (Ivur 9) Alaghga kwagh ne una umbur se kwagh ugen u er Davidi yô. Shighe u Abesalom hingir u eren aferakaa la, Ahitofel u lu or u wasen Davidi mhen la hingir u nengen Davidi mker, shi kohol Abesalom ve mough num a tor. (2 Sam. 15:31; 16:15) Er tor Davidi vôr gbeda gbeda, yav sha gambe u uange, lu a agee cuku a moughon sha ga nahan kpa fa dedoo ér mba tômon un a ku yisa un wa atô, ve lu tômon ér a kpe vea er ishima ve.—Ivur 5.

12, 13. (a) Davidi tese ér un suur sha Aôndo nena? (b) Aôndo yange wase un nena?

¹² Ma shighe môm kpa Davidi gba uwer u suur sha “Oryiman” na ga. Davidi ôr kwagh u or u nan civir Aôndo sha mimi, u angev mbu ker nan la ér: “TER Una yima nan sha iyange i bo. TER [iyol na, NW ] Una suwe nan sha gambe u nan u uange; Ú gema myavinya u nan la sha iyange i angev mbu nan.” (Ps 41:1, 3) Ken avur ne kpa Davidi tese ér un suur sha Yehova, gadia á kaa ér “TER iyol na.” Davidi fa dedoo ér Yehova una yima un. Nena?

¹³ Davidi yange ver ishima ér Yehova a̱ bee un angev sha ivande ga. Kpa yange fa dedoo ér, er angev mbu kende un inya nahan kpa Yehova una “suwe” un. Mlu u Davidi ne tese ér mimi je gba u a wase un. Ka mnyoon tseegh na Davidi vôr ga, mbaihyomov nav kpa kase un shi lu lamen sha na dang. (Ivur 5, 6) A shi nan kpa Yehova taver Davidi ishima sha u wasen un ér a umbur akaa a aa sur un ishima yô. Davidi kaa ér: “U suwem ken mimi wam.” (Ivur 12) Shi alaghga Davidi zua a ishimataver sha u henen ér er un lu ken mnyoon shi mbaihyomov nav ve lu lamen sha na dang nahan kpa, Yehova nenge ér un ngu or u mimi. Ken masejime yô, angev mbu Davidi bee. Er se fe ser Yehova suen mba angev mbu ker ve la nahan kwagh ne taver se ishima ga he?—2 Kor. 1:3.

Yehova Koso Davidi

14, 15. Lu hanma shighe ijen kôr Davidi man ior nava, man ve zua a iwasen nena?

¹⁴ Zum u Davidi hingir tor u Iserael la, yaan kwaghyan u hemban doon shi man msôrom ma hemban doon kpaa, shi yange a lôhô ior mbagenev kpishi ér ve va ya kwagh a na imôngo. (2 Sam. 9:10) Nahan kpa, ashighe agen kwaghyan man kwaghman yange ve ban Davidi. Zum u Abesalom, wan u Davidi mough num a na shi soo ér una ngohol ikyônough ki torough ki Davidi yô, un man ahuraior a na, a a ta ikyaa a na sha mimi yô, ve yevese ve due ken Yerusalem kera. Ve yevese ve yem ken tar u Gileadi, vegher u sha ityoughkitaregh ki Ifi u Yordan la. (2 Sam. 17:22, 24) Er Davidi man ior nav hingir ior mba azende azende yô, ve zuan a kwaghyan man kwaghman ga, shi mmem kpa ve zuan a mi ga. Tsô vea zua a kwaghyan man kwaghman ken taaikyôngo han sha wono?

¹⁵ Ken masejime yô Davidi man ior nav va ken gar u Mahanaim. Ve za zua a Shobi man Makir man Barshilai, ior mban lu ior mba taver asema kpen kpen. Yange ve na uuma vev sha u wasen Davidi, u Aôndo ver un tor la,  gadia ve fa ér aluer Abesalom hingir tor yô, una er hanma or u nan sue Davidi cii ican. Iorov utar mba ve ta ikyaa a Davidi sha mimi ne fa ican i Davidi man ior nav lu yan yô. Nahan ve va ve a ugambe man alakema man shair man alakema u kaan man alev a vesen man iyough man atumbabua a kôrough man iyôngo. (Ôr 2 Samuel 17:27-29.) Yange a saan Davidi iyol kpishi er ve ta ikyaa a na sha mimi shi ve er a na doo doo nahan. A er nan man Davidi una hungur a imba erdoo ne sha wono?

16. Ka an jighilii yange nan koso Davidi man ior nava?

¹⁶ Nahan kpa lu an jighilii nan lu koson Davidi man ior nava? Davidi yange fa dedoo ér Yehova koson ior nav. Yehova una fatyô u mgbeghan mbatomov nav ér ve wase mbacivir un mba ve lu yan ican la. Zum u Davidi lu henen sha kwagh u er un ken tar u Gileadi la, a nenge ér iwasen i iorov mba utar mbara na un la lu gbenda môm u Yehova wa un ikyo sha dooshima yô. Shighe u Davidi zulum ken ku la, a nger ér: “Ngise m lu iyev, hegen m bee iyol, nahan kpaa, mayange m ngu a nenge i ta orperapera [kua un kpa ker] kera ga, shin tsombor u nan kpaa u sônon kwaghyan ga.” (Ps. 37:25) Er se fe ser Yehova una de ér mbaperapera ve lu ijen ga nahan kwagh ne taver se ishima ga he?—Anz. 10:3.

“Mba Ve Civir Aôndo la Ter Fa u Yiman Ve”

17. Kanyi Yehova a er acin imôngo?

¹⁷ Davidi ngu môm ken ior kpishi mbacivir Aôndo, mba Yehova yima ve sha ashighe a tsuaa la yô. Hii sha shighe u Davidi la zan zan nyian Aôndo ngu tesen ér mkaanem ma apostoli Peteru a er man ka ma mimi. Ma kaa ér: “Mba ve civir Aôndo la Ter fa u yiman ve ken imeen.” (2 Pet. 2:9) Hen ase sha akav a ahar ne.

18. Yehova yange yima ior sha shighe u Hesekia la nena?

¹⁸ Zum u akumautya aa ageegh a Mbaashiria va u va nôngon ityav a Yuda shi anger Yerusalem ken derianyom u sha anigheni C.S.Y (Cii man Shighe u Yesu) la, Tor Hesekia sôn Aôndo ér: “TERE, Aôndo wase, shi yima se . . . ityartor i sha won i̱ fa er We u lu TER tswen yô.” (Yes. 37:20) Kwagh u hemba gban Hesekia ishima yô, lu iti i Aôndo man gwa na. Sha nahan yô, Yehova ungwa msen u Hesekia er a ishima i môm la. Ken tugh môm tseegh ortyom môm wua ior dubu deri man dubu akunduanyiin kar utaan ken afo a Mbaashiria, gema yima mbacivir Aôndo mba jighjigh.—Yes. 37:32, 36.

19. Ka icintan i nyi Mbakristu mba sha derianyom u hiihii la ungwa ve ve waraa?

 ¹⁹ Er zurum u a wua Yesu la, á ôr kwaghôron u profeti, a ta mbahenen nav mba ken Yudia icin. (Ôr Luka 21:20-22.) Yesu yange ôr kwagh ne anyom kar imôngo, kpa mba ker ken inyom i 66 la yô, Mbayuda er ayôôso, nahan akumautya a Mbaroma va sha u va nôngon ityav a Yerusalem. Akumautya a Cestius Gallus yange hembe girgar u Yerusalem vegher ugen, kpa ve kar a ishima ve hide ve yem. Kwagh ne lu ikyav i tesen Mbakristu mbajighjigh mba ve lu ken gar la ér gbenda bugh u vea yevese vea yem sha iwo, sha er vea war mtim u Yesu tsengaôron la yô. Mba ker ken inyom i 70 yô, akumautya a Mbaroma cin hide. Kwa ne yô, ve kera hide ve yem ga zan zan ve kar timin gar u Yerusalem. Mbakristu mba yange ve ungwa icintan i Yesu yô, ve war mtim la.—Luka 19:41-44.

20. Se fatyô u suur sha Yehova ser ka “Oryiman” wase sha ci u nyi?

²⁰ Aluer se hen sha iwasen i Yehova na mbacivir un mba tsuaa mbara yô, kwagh ne una seer taver jighjigh wase. Akaa a Yehova er a ior nav mba tsuaa mbara wase se u suur sha a na. Nahan, nyityô ican i alaghga se tagher a mi hegen shin ken hemen cii, se suur sha Yehova ser ka or ‘yiman’ wase. Kpa Yehova una fatyô u yiman se nena? Kwagh u ior mba se er kwagh ve sha mhii u kwaghhenen ne yange kure nena? Se zua a mlumun sha mpin ne ken kwaghngeren u a dondo ne.

Baver We Kpa?

• Ka ityôkyaa i lun a vangertiôr i nyi Pasalmi 70 a ne se?

• Yehova kura Davidi shighe u lu uange la nena?

• Ka akav a nyi a tese ér Yehova una yima ior nav sha ikyev i mbaahendaneve?

[Study Questions]

[Picture on page 6]

Yehova ungwa msen u Hesekia