Shighe u Mkurtar Una Va la, We u Lu Hana?

SHIGHE u Yehova una va a mkur u botar ne sha Armagedon la, kwagh u mbaperapera una lu nan hen shighe laa? Anzaakaa 2:​21, 22 na mlumun ér: “Mbaperapera vea tema sha tar, man mbananjighjigh kpaa vea tema sha u gbem. Kpa aferaior yô, á tim a sha tar kera, man mbakoron ior ndiar ave kpaa, á wuhe ve kera.”

Nahan kpa, mbananjighjigh vea tema sha tar nena? Ijiir i yeren ia lu sha ci ve shinii? Mbaperapera vea lu hana zum u mkurtar una va laa? I ôr kwagh u myom ken Ruamabera ajiir anyiin, ape se zua a iwanger sha akaa ne cii yô.

Shighe u Kwagh Gba sha Ijiir i Yeren La

I ôr kwagh u myem u i yima Noa man Loti la ken 2 Peteru 2:​5-7 ér: “Man tar u tsuaa la kpaa [Aôndo] tange u ga, kpa A yima Noa u a lu yôôn kwagh u perapera la, kua ior mbagenev utaankaruhar zum u A va a mngerem deemee sha tar u mba ve vende Aôndo la. Man A nande agar a Sodom man Gomora a hingir mtwem, A na ve ibo, i tim ve kera, A gema ve ve hingir ikyav hen mba vea va venda Aôndo la cii. Man A yima Loti or u perapera u a ya ican ken ishima tsung sha ci u ijimba i eren i mbaaferev mbara” la.

Noa yange war Mngerem ma Deemee mara nena? Aôndo yange kaa a Noa ér: “Mkur u uumace cii va sha ishigh Yagh ve; gadia ve iv a apera sha tar; nenge, timin Yam ve a tar imôngo ne. Yô, er tso sha kon u gofer; tôndo ayou ker, ukpo ukpo, man shighe un mningem kimi kua ken won kpaa.” (Gen. 6:​13, 14) Noa gba tso la er Yehova kaa un nahan vough. Ka shi ayange ataankarahar u mngerem ma deemee ma a va yô, Yehova kaa a Noa ér a kohol annyamev a nyôr a mi ken tso kua ya na jimin cii. Sha iyange i sha utaankaruhar la, Noa nyer ken tso yô, Yehova maa wuhe un kimi. Noa man tsombor na cii “ve war sha mnger.” (1 Pet. 3:20) Yange gba u vea lu shin tso man vea war ye. Ma ijiir igen lu sha tar i vea za yer her ga.​—⁠Gen. 7:​19, 20.

Loti yô, yange i wa un kwagh sha gbenda ugen. Mbatyomov uhar pase un ijiir i yange gba u una lu ga yô. Mbatyomov mba uhar mbara kaa a Loti ér, “Mba u lu a mi hen gar [u Sodom] cii, due a ve hen ijiir ne kera; gadia timin yase ijiir ne.” Yange gba u vea “yevese [a] yem sha uwo.”​—⁠Gen. 19:​12, 13, 17.

Kwagh u yange er Noa man Loti la tese ér, “mba ve civir Aôndo la Ter fa u yiman ve ken imeen, shi A fa u kuran mbaaferev zan zan á ar sha iyange i ijirigh la, sha u tsahan ve.” (2 Pet. 2:⁠9) Myom u Noa man u Loti cii yange har sha ijiir i yeren. Yange gba u Noa una nyôr ken tso; Loti una due ken Sodom sha. Kpa kwagh a saa eren nahana? Yehova una fatyô u yiman mbaperapera hanma ijiir i ve lu ga, saa vea mough a yem hen ijiir igene? Nenge igbenda i myom i ihiar igen i Ruamabera a er kwagh u i ne tsô u zua a mlumun sha mpin ne.

Ka Hanma Shighe cii Kwagh a Gbe sha Ijiir i Yeren Yee?

Sha ayange a Mose la, cii man Yehova mase vihin tar u Igipiti sha ican i sha pue la yô, yange wa Mbaiserael tindi ér hanmô ve nana shighe awambe a ilev mbi ve senge sha ci u iniongo i paseka la sha kpandehunda u iyou i nan kua sha ikpande i ihiar i ambusu a hunda shon. Sha ci u nyi? Ityôkyaa yô, lu u ‘Yehova una va kar, sha u za tsahan Mbaigipiti; kpa  zum u una nenge awambe sha kpandehunda u sha man sha ikpande i ambusu a hunda la, una kar, una rumun Ortiminior er a̱ nyôr ken ayou a ve, a̱ tsaha ve ga.’ Hen tugh mbura je, “TER wua ônovmbaiundav mba ken tar u Igipiti cii, hii sha waniunda u Farao u ma a tem sha ikyônough nagh ki torough la je zan zan ar hen waniunda u orkwar u a lu ken gaadi, kua ônovmbaiundav mba uzendenya cii kpaa.” Yange gba u Mbaiserael vea mough a yem ijiir igen keng ve a yima ônov vev mbaiundav ga.​—⁠Eks. 12:​22, 23, 29.

Shi nenge ase kwagh u Rahabi, idyakwase u ken gar u Yeriko la. Yange mgbôghom u Mbaiserael vea hii u ngohol Tar u Ityendezwa. Rahabi vande kaven er gar u Yeriko a lu waren ga yô. Nahan a pase Mbaiserael mba uhar mba ve za u za nengen mker ken gar u Yeriko la er ior mba ken gar cii asema a shoughom ve ker, ma or kera lu a ishima i taver ga sha ci u cian Mbaiserael yô. Rahabi yange yer mbamkerev mbara shi kaa a ve ér ve bum a na, ér zum u vea va u timin Yeriko yô, vea de un, shi vea tim ya u ter na ga. Tsô mbamkerev mbara wa Rahabi kwagh ér a kohol tsombor na cii ken ya na, u̱ lu sha girgar la. Lu u or a due ken ya u Rahabi yô, nana war mtim u gar la ga. (Yos. 2:​8-13, 15, 18, 19) Nahan kpa, shighe kar yô, Yehova kaa a Yosua ér “girgar una yôhôr.” (Yos. 6:⁠5) Er Rahabi tema ya sha girgar yô, ijiir i mbamkerev tese un ér a kohol her a tsombor na la kera lu i waren ga. Tsô Rahabi una war a tsombor na nena?

Sha iyange i timin Yeriko la, Mbaiserael gbire ivaa shi ve tôngo ikyor kpaa. Yosua 6:20 kaa ér, “zum u ior ungwa ikyor la yô, ve gbire ivaa taver taver, girgar yôhôr cii, haa inya.” Girgar yôhôr iyol na har inya, or môm tsô kpa za uwegh sha mi ga. Nahan kpa, kwagh er u kpilighyol yô, girgar yôhôr tsegha hen pe ya u Rahabi lu la. Tsô Yosua kaa a ior mba uhar mba ve nenge tar la mker la ér: “Nyôr nen hen ya u idyakwase la, due nen a na kua mba ve lu mba nav cii, sha mbum u lu ne bum a na la.” (Yos. 6:22) Ior mba ve lu ken ya u Rahabi hen shighe la cii i yima ve.

Lu Nyi Kwagh Hemba Gban Shami?

Se hen nyi sha kwagh u myem u i yima Noa man Loti man Rahabi kua Mbaiserael sha ayange a Mose laa? Igbenda i Ruamabera a pase ér i yima ior mban sha mi la ia wase se u fan pe se lu zum u mkur u botar ne una va la nena?

Ka mimi, lu ken tso i yima Noa ye. Kpa lu nyi i na ve Noa nyôr ken tsoo? Kera lu sha jighjigh u nan man ikyo i wan sha mkaanem ma Aôndo yange Noa nyôr ken tso gaa? Bibilo kaa ér, “Noa er nahan; kwagh u Aôndo kaa un la cii, a er sha mi je.” (Gen. 6:22; Heb. 11:⁠7) Se yô a ôr kwagh wase nahan kpa? Se mba eren  hanma kwagh u Aôndo a kaa ér se er kpa? Noa yange lu or u “yôôn kwagh u perapera” kpaa. (2 Pet. 2:⁠5) Aluer ior kegh ato a vese ga nahan, se fatyô u eren tom u pasen kwagh ne a ishima i tseen er Noa eren sha ayange a na la nahan kpa?

Loti yange war mtim lu sha ayem a yange yevese due ken Sodom kera la. Yange i yima uma na sha ci u lu or u perapera sha ishigh ki Aôndo, shi ya ican ken ishima tsung sha ci u ijimba i eren i mbaaferev mba ken Sodom man Gomora la. Ishima i ze se iyol mimi mimi sha ijimba i eren i i dubur ken tar a hegen ne kpa? Shin se nenge a mi hoghor se yum yô kera ka been se kwagh ga? Se mba nôngon sha afatyô wase cii sha u se lu “wang a acôghor iyol ga” kpa?​—⁠2 Pet. 3:⁠14.

Myom u Mbaiserael mba ken Igipiti kua Rahabi yange har sha u ve lun ken ayou a ve. Yange gba u vea na jighjigh shi vea tese ikyo i wan. (Heb. 11:​28, 30, 31) Nenge er Mbaiserael yange vea ver ashe sha ônov vev mbaiundav zulee sha er vea nenge kwagh u una er ve hen shighe u “i ger mliam” ding sha adôaya a Mbaigipiti cii la yô. (Eks. 12:30) Shi nenge er Rahabi yange una kohol tsombor na ijiir i môm shighe u ve ungwa girgar lu bughur yôhôr van ikyua a ya na la yô. Rahabi yange na jighjigh sha mimi shi wa ikyo sha kwagh u i wa un la ve lu ken iyou na hen shighe la ye.

Ica a kera gba tsô tar u Satan u ifer i dumbur ker ne ua kure. Kpa gbenda u Yehova una yer ior nav sha ‘iyange i cier iyol i iyugh na’ la yô, se mba a fa ga. (Sef. 2:​3, 4) Dugh kwagh u ijiir i se lu man kwagh u una er se hen shighe la kera kpa, gba u se fa ser myom wase una har sha u se nan Yehova jighjigh shi eren hanma kwagh u a kaa ér se er cii. Nahan shighe u se lu keghen myom ne, doo u se ver ishima u eren sha kwaghôron u profeti u Yesaia a yer ér “ayou” a ase la.

“Nyôr Nen ken Ayou a En”

I kaa ken Yesaia 26:20 ér: “Va nen, ior Av, nyôr nen ken ayou a en, wuhe nen ihinda kera cii, yer nen kpeghee, zan zan iyugh i̱ kar kera.” A shi nan kpa kwaghôron u profeti ne yange hii kuren shighe u Mbamede man Mbapershia va sha u va timin gar u Babilon ken inyom i 539 C.S.Y. (Cii man Shighe u Yesu) la. Shirushi Orpershia yange nyer ken gar u Babilon yô, a na wada ér hanma or ken gar nana nyôr ken iyou i nan nana de dugh ken won ga, gadia lu na ushoja nav ian ér, anti or u ve nenge a nan ken won cii yô ve wua nan.

Hen shighe wase ne, “ayou” a kwaghôron u profeti ne a fatyô u lun atôônanongo a hemban iyenge 100,000, a Mbashiada mba Yehova sha tar cii. Atôônanongo ne nga benden a uuma asev sha gbenda u vesen. Man aa za hemen u eren nahan zan zan “zegecan la” una kar van. (Mpa. 7:14) I wa ior mba Aôndo kwagh ér ve nyôr ken “ayou” a ve ve yer “zan zan iyugh i̱ kar kera.” Nahan gba kpee u se wanger ayol a ase shi se eren kwagh wang wang ken tiônnongo, shi se kange ishima u lun ker gbem. Mkaanem ma Paulu man ma lu kwaghwan hen a vese: “Sé wa nen ayol a ase ikyo, sé taver nen ayol a ase asema u lun a dooshima man aeren a dedoo. Se̱ de bundu nen mbamkohol asev mba aduaav er mbagenev ve eren nahan la ga, kpa sé taver nen asema ayol a ase, [se] seer eren nahan er [se] nenge iyange la i lu mgbôghom yô.”​—⁠Heb. 10:​24, 25.

[Foto u sha peeji 7]

Se hen nyi sha kwagh u myem u Aôndo yima ior sha ayange a tsuaa laa?

[Foto u sha peeji 8]

Hen shighe wase ne, “ayou” a kwaghôron u profeti la a fatyô u lun nyi?