Kwagh u Yehova a Er Sha u Paan We La Gba u Kwagh Kpa?
Kwagh u Yehova a Er Sha u Paan We La Gba u Kwagh Kpa?
“I̱ wuese Ter Aôndo u Iserael; gadia A va sôr nongo Na, A paa u kpaa.”—LUKA 1:68.
1, 2. Ka ikyav i nyi i tese ér se mba ken mlu u vihin tsung-nuu, man ka mbampin mba nyi se time sha mini?
TÔÔ wer i kôr u gambe sha iyouci. I ver u ken vegher môm vea mba ve lu a imba uange you la, ka bo uange u i fe icigh nagh ga yô. U va ongo wer ortwer ugen hii u keren gbenda u zuan a icigh ki been angev mbura yô, u gba ôôn suur sha a na. Sar u tsung u fan hanma kwagh u a lu zan hemen sha iniôngon i ortwer la cii. Tsô iyange igen yô u ungwa wer i zua a icigh ki sôron bouange la! Ortwer u a zough a icigh kira la nôngo kwagh kpoghuloo ve i zough a icigh ki shon ye. A lu u nena? Sha kpôô yô ishima ia tsue u ker sha iember shi u lu a iwuese kpishi hen ortwer u á ne ve i hingir u we kua mbagenev kpishi ne war ku la.
2 Alaghga a lu inja er i ôr kwagh ne sha u tan a ta hindi iyol tsô nahan, kpa se mba ken mlu u a zough vea u or u í er kwagh na sha heen ne. Hanmô wase yô nan ngu ken mlu u a hembe vihin a u se ter heen ne. Gba u se lu a orpaan se keng. (Ôr Mbaromanu 7:24.) Kwagh u Yehova a er sha u yiman se la gba ave tsô. Wan na kpa nôngo kwagh je ishôm hule. Nahan de se time nen sha mbampin unyiin. Er nan ve í gbe u a paa se? Lu nyi gba u Yesu una na sha u paan se? Kwagh ne va Yehova a nyi icana? Se tese ser mpaa u Aôndo a paa se la gba se kwagh nena?
Er i Hii Ve i Gbe u Á Yima Se Yô
3. Isholibo ngi er bouange u timin ior sha tar wuee nahan nena?
3 Kwaghtôvon u i sember tôvon yô tese ér bouange u yange wua ior sha tar umiliôn pue kar ken inyom i 1918, í yer ér Spanish influenza la, ngu môm ken ubombauangev mba hemban vihin mba ve ve sha tar yô. Iangev mbigenev hemba vihin sha gbenda ugen. Alaghga mbi ker ior kpishi ga, kpa ior mba iangev mbin mbi ker ve la kpishi mba waren ga. * Nahan kpa, aluer se kar isholibo sha bouange u timin ior sha tar wuee la di ye? Umbur mkaanem ma Mbaromanu 5:12 la, ér: “Nahan yô er isholibo nyôr shin tar sha or môm, man ku gema va sha ci u isholibo yô, nahan ku va sha ior cii sha ci u ve cii ve er isholibo yô.” Isholibo samber tser sha hanma or cii, sha ci u uumace mba ve yen ne cii mba eren isholibo. (Ôr Mbaromanu 3:23.) Man ka iorov ume ve kpen sha ci u isholibo? Apostoli Paulu nger ér isholibo va a ku “sha ior cii.”
4. Ka mnenge u nyi Yehova á lu a mi sha ayange a uma wase, man mnenge na ne kaha a u ior kpishi nyian nena?
4 Mbagenev nyian nenge isholibo man ku ér ka kwagh u sha igbetar je. Ishima ka i nyian ve sha kwagh u ve yer ér ku u kpen kôgh la, kpa zum u or bee iyol zan zan nan va mase kpen yô, ve kaa ér ka ku u “gbaaôndo.” Kpa ka ve kera nenge kwagh ne er Orgbanakaa á nengen la ga. Er yange soo é se tsaan la yô, ayange a uma wase nga côhiin tsô. Hen Yehova yô, orumace môm kpa nan ngu a tsa i kuma iyange i môm ga. (2 Pet. 3:8) Sha nahan yô, Mkaanem ma Aôndo kaa ér ayange a uma wase nga er ikparen i toho shin humbe nahan. (Ps. 39:5; 1 Pet. 1:24) Doo u se lu a mnenge ne ken ishima hanma shighe. Sha ci u nyi? Aluer se umbur er “bouange” a ker se tsusee, se lu a mpe iyol ga yô, se hemba kaven er “icigh” nagh (ka myom wase je la) ki lu a inja yô.
5. Kanyi í gbe je se lu a lu a mi ga sha ci u isholibo?
5 U fan mvihi u isholibo man kwagh u a dugh ker la yô, saa se vande fan kwagh u isholibo i ne a saa se la. Alaghga kwagh ne una taver u kaven sha ci u kwagh u a saa se la ka kwagh u mbamaren asev mba hiihii lu a mi, lu se ayol a ase ga yô. Adam man Ifa yange ve lu a uma u vough. Er ve lu a ishima man iyol i vough yô, lu u vea fatyô u yaren tom a mbamhen vev man asaren a ve kua aeren a ve sha gbir, aluer ve soo yô. Nahan ve lu a ian i civir Yehova Aôndo shi seer lun a aeren a vough. Nahan kpa, ve gema iyua i injaa ne ve ta kera. Er ve hemba Yehova ato yô, ve kua vor ve cii kera fatyô u aren sha imba uma i Yehova ver sha ci ve la ga. (Gen. 3:16-19) Heela tseegh ga, shi ve kpela imange i “bouange” u se lu ôron kwagh na ne sha ayol a ve kua se kpaa. Yehova na ve ibo, man lu sha inja je. Kpa se yô, á na se ishimaverenkeghen.—Ps. 103:10.
Ican i Yesu Ya sha ci u Myom Wase La
6, 7. (a) Yehova yange tese ér saa a na nagh ku vesen ve se zua a myom ye nena? (b) Iniav mbi Abel kua uter mbatsev naan cii man shighe u Tindi u Mose la tese se nyi?
6 Yehova yange fa er lu zange u paan vor u Adam man Ifa ga yô. Se nenge a kwagh u gba kpee u una lu sha u nan se myom la ken kwaghôron u profeti u ken Genese 3:15 la. Lu u Yehova una ver “vor,” ka oryiman u iyange igen una cagh Satan ityough, una tim un kera je la. Kpa lu u oryiman la una ya ican, a cagh un ikishinguhar sha injakwagh. Kwagh ne vihi ungwan shi huan iyol kpaa. Kpa inja i kwagh ne ér nyi? Lu nyi jim gba u Icuwan u Yehova la una wa ishima a mini?
7 Yange gba u oryiman la una na iwom, una hime uumace a Aôndo sha u karen a isholibo kera. Lu u a er kwagh ne nena? Tsuaa je tsô ikyav tese ér gba u a va na nagh. Zum u orjighjigh u hiihii, Abel, na Yehova nagh sha uile yô, doo Aôndo a na. Shighe kar yô, uter mbatsev mba ve cian Aôndo, er Noa man Aberaham man Yakob kua Yobu nahan kpa na iniav er Abel nahan, ve kpaa doo Aôndo a ve. (Gen. 4:4; 8:20, 21; 22:13; 31:54; Yobu 1:5) Anyom nga kar uderi imôngo yô, Tindi u Mose la na ior hemba fan kwagh u nagh ku nan tsembelee.
8. Lu nyi pristi u tamen eren hanma inyom sha iyange i nan iwom laa?
8 Iniav mbi Tindi tese ér i naan cii, lu mbi i naan hanma inyom sha iyange i nan iwom la hemba lun iniav mbi vesen ye. Sha iyange shon la, pristi u tamen yange a er akaa a tesen kwagh u ken hemen. Yange a hii nan Yehova nagh ku iwom sha ci u asorabo a mba ve lu upristi la, maa a mase nan nagh sha ci u mba ve lu upristi ga la. Pristi u tamen yange a nyôr ken Icighankpar u hemban cii u tabernakel shin tempel, ape lu un tseegh nyôron, shi i lu sha iyange shon tseegh ken inyom la. Yange a nyôr ken Icighankpar u hemban cii a za mishi awambe a iniav mbira sha ishigh ki areki u ikyuryan la. Hen ijiir i nan iwom her la, Yehova anden her ken ibeenegh ki wanger.—Eks. 25:22; Lev. 16:1-30.
9. (a) Lu an pristi u tamen tile sha ityough ki nan sha Iyange i Nan Iwom laa, man iniav mbi naan la di tile sha ityough ki nyi? (b) Mnyer u pristi u tamen nyôron ken Icighankpar u Hemban cii la tese nyi ken hemene?
9 Jijingi yange mgbegha apostoli Paulu pase inja i akaa a tesen ikyav i kwagh u ken hemen ne. A tese ér Pristi u tamen tile sha ityough ki Mesiya, Yesu Kristu, iniav mbi i naan la di gema tile sha ityough ki ku u Yesu kpe sha u nan nagh la. (Heb. 9:11-14) Lu u nagh ku vough kun kua wam nongoior atô a har; ka nongo u upristi u anmgbianev mba Kristu mba ve lu iyenge 144,000, mba i tsegh ve sha jijingi la man “iyôngo igen” la. (Yoh. 10:16) Mnyer u pristi u tamen ken Icighankpar u Hemban cii la tese mnyer u Yesu una nyôr a lu Sha jim jim, Una ande sha ishigh ki Aôndo sha ci wase la.—Heb. 9:24, 25.
10. Kwaghôron u profeti tese ér lu u Mesiya una tagher a nyi?
10 Sha mimi yô, u yiman ônov mba Adam man Ifa la lu kwagh u mte mte ga. Yange lu u Mesiya una na nagh sha uma na! Uprofeti pase mimi ne wang ken Ruamabera u ken zwa Heberu la. U tesen ikyav yô, profeti Daniel lu kaa jighilii ér “á gber u i shigh un mkurem la kera,” inja na yô á wua un “sha u nan iwom sha ci u iferkwagh.” (Dan. 9:24-26) Yesaia tsengapasen ér a venda Mesiya, a er un ican, shi a kuma un, una tôô asorabo a uumace mba ve yen ne sha iyol na.—Yes. 53:4, 5, 7.
11. Yesu tese ér doo un u nan iyol na sha ci u yiman se nena?
11 Cii man wan u Aôndo u môm môm la va shin tar ne yô, yange vande fan ican i una nyôr ker sha ci u yiman se la. Lu u una ya ican coholoo shi a wua un a kighir shami. Zum u ter na pase un mimi mban la, a hide ijime shin a hendan kwagh a naa? Yange er nahan ga, kpa gema na iyol na sha u eren kwagh u ter na kaa la. (Yes. 50:4-6) Shighe u va shin tar la kpa, kape er ishima i Ter na vough je la. Sha ci u nyi? Yange na ityôkyaa i môm ken mkaanem man, ér: “Terem doom ishima.” Shi na ityôkyaa igen kpaa ken mkaanem man wener: “Or ngu a dooshima u a hembe ngun ga, je u or nana gbihi uma u nan sha ci u akar a nan.” (Yoh. 14:31; 15:13) Nahan myom wase hemba haren sha dooshima u Wan u Yehova. Shin er gba u una kpe nahan kpa, yange kegh iyol u eren kwagh ne sha er se zua a myom yô.
Kwagh u Yehova Er sha u Yiman Se La
12. Nagh ku ipaan kura tese awashima u ana, man yange na ku sha ci u nyi?
12 Lu Yesu due a mhen u nan nagh ku ipaan man gbenda u nan ku la ga. Kpa, lu awashima u Yehova u nan se myom sha imba gbenda ne. Apostoli Paulu yange tese ér atse a i naan nagh sha mi ken tempel la tile sha ityough ki awashima u Yehova. (Heb. 10:10) Nahan myom u se zough a mi sha nagh ku Kristu la due hen Yehova jighilii. (Luka 1:68) Á na ku sha u tesen awashima na u vough la kua mdoo u uumace ve doo un ishima tsung la.—Ôr Yohane 3:16.
13, 14. Ikyav i Aberaham la ia wase se se hemba kaven kwagh u Yehova á er sha ci wase la nena?
13 Lu u Yehova una er nyi ve una tese se dooshima na sha imba gbenda nee? Taver u kaven jighilii. Nahan kpa, Bibilo pase kwagh ugen u yange er, u una wase se u kaven kwagh ne wang yô. Yehova yange kaa a orjighjigh Aberaham ér a̱ na un nagh sha wan na Isaka, man kwagh ne lu kwagh u hagher kpen kpen. Nenge ase yô, Aberaham lu ter u lun a dooshima. Yehova ôr kwagh a na sha kwagh u Isaka ér “wan wou u môm môm u a doo u ishima la.” (Gen. 22:2) Nahan kpa, Aberaham nenge wener u eren ishima i Yehova la hemba mdoo u Isaka doo un ishima la. Aberaham ungwa imo i Yehova. Nahan kpa, Yehova de ér Aberaham a er kwagh u lu u iyange igen Un iyol na una er la ga. Aôndo tindi ortyom va yange Aberaham zum u lu nôngon u nan nagh sha wan na la. Aberaham vande kangen ishima ér una ungwa imo i Aôndo na ken ikyaren i vesen ne, je yô lu veren ishima keghen ér una va nenge a wanyekwaor ne ken hemen shighe u a va nder un shin ku la. Kpa yange na jighjigh ér Aôndo una nder ior shin mbakpenev kpee a bunde ga. Apostoli Paulu kaa ér ‘ka sha [mnder u shin mbakpenev] je [Aberaham] shi zua a [Isaka] er ka sha ikyav i tesen nahan kpaa ye.’—Heb. 11:19.
14 Nenge er yange á kôr Aberaham iyol tsung shighe u lu wan iyol u nan nagh sha wan na la sha wono! Kwagh u er Aberaham ne nôngo u tesen er yange á lu Yehova ken ishima zum u na wan na u yila un ér “Wan Wam u ishima ishima, u i doom a Na yum yô” la yô. (Mat. 3:17) Kpa umbur wer yange á hemba kôron Yehova iyol a Aberaham ica je. Un vea wan na ve vande lun imôngo anyom umiliôn umiliôn, adooga je yô á lu anyom ubiliôn imôngo je ve lu imôngo ye. Wan yange er tom vea Ter na saan saan, lu “or u fan tom” u doon Ter na ishima, shi lu Orshua na kpaa, ka “Imo” je la. (Anz. 8:22, 30, 31; Yoh. 1:1) Kwagh u Yehova wa ishima zum u í er wan na ican, i naha un tar, shi i wua un er ka iferor la gande kwagh u se fatyô u eren yô. Myom wase la yange va Yehova a ican tsung! Nahan se tese ser myom wase la gba se kwagha nena?
U Tese Wer Myom Gba U Kwagh Nena?
15. Yesu yange kure zegetom u nan iwom la nena, man kwagh ne va a averen a nyi?
15 Yesu kure zege tom u nan iwom la shighe u í nder un hide yem sha tartor la. Hir za kohol Ter na u doo un ishima tsung la yô, a za a nagh ku ipaan kura sha ishigh nagh. Kwagh ne va a averen a vesen. Lu u a de asorabo a anmgbianev mba Yesu mba i shigh ve mkurem la hiihii, maa a de “a tar cii”. Sha ci u nagh kura yô, mba ve gem asema nyian, ve hingir mbadondon Kristu sha mimi cii vea ya ikyar i dedoo vea Yehova. (1 Yoh. 2:2) Kwagh ne bende a we nena?
16. Ka injakwagh i nyi i tese ér doo u se lu a iwuese sha myom u Yehova a ne se laa?
16 De se hide se nenge sha injakwagh i se ter ken mhii u ngeren ne la. Aluer ortwer u á zough a icigh ki sôron bouange la va hen iyouci la va yôô er: Ma oruange u nan rumun twersôron na man nan dondo tswer man atindi a un we nan yô, angev mbu nan mbua bee kpee a bunde ga. Kpa aluer mbauangev mbagenev kpishi venda u dondon kwaghwan u ortwer la, gema kaa er icigh kira yua ken zwa yum shin tswer na man atindi a á we la nga ican yum di ye? We kpa u lumun a ve, shin er ikyav i tese wang ér icigh kira kia wase nahan kpaa? Ei he! Akperan nga ga, u sugh ortwer la, shi u dondo kwaghwan na dike dike, man a fa eren ga yô, mbagenev je kpa u ta ve ikyughur sha kwagh u u tsough u eren ne. Nahan doo u hanmô wase yô, nana tese Yehova ér nan ngu a iwuese sha er se zough a myom sha nagh ku ipaan ku wan na la yô.—Ôr Mbaromanu. 6:17, 18.
17. Ka sha igbenda i nyi nahan ú tese iwuese sha kwagh u Yehova á er sha u yiman we laa?
17 Aluer se mba a iwuese sha kwagh u Yehova man wan na ve er sha u yiman se sha ikyev i isholibo man ku la yô, se tese sha aeren a ase. (1 Yoh. 5:3) Se nôngo a isharen yase i eren isholibo la. Mayange se er isholibo sha apera, shin se lu mbaimangerev mba eren isholibo ken myer kpaa ga. Imba uma ne nahan ia tese ér se mba kaan a Yehova ser nagh ku ipaan kura gba se kwagh ga, shi se mba a iwuese sha mi kpaa ga. Nahan yô, se tese iwuese sha u nôngon kpoghuloo yan ikyar i dedoo vea Aôndo. (2 Pet. 3:14) Se tese iwuese sha u pasen mbagenev ishimaverenkeghen i kpilighyol i va zuan a myom la, sha er ve kpa vea lu a mtil u vough vea Yehova shi vea lu a ishimaverenkeghen i va zuan a uma u tsôron yô. (1 Tim. 4:16) Mimi yô, Yehova vea wan na ve kuma u se er tom a tahav asev cii man a shighe wase cii sha u wuese ve! (Mar. 12:28-30) Hen ase yôô! Se mba veren ashe keghen shighe u á va wanger se isholibo kera yô. Se mba a ian i va lun er yange Aôndo soo ér se lu ken mlu u vough gbem sha won la; kpa ka sha ci u kwagh u Yehova á er sha u yiman se la!—Rom. 8:21.
[Ngeren u shin kpe]
^ I kaa ér ingyegh ki ior mba yange ve gba bouange u í yer er Spanish influenza la lu kwagh môm a ingyegh ki ior mba mbu kôr ve ga la. Í hen ér alaghga tsô angev mbun yange mbu kôr ior ngee, kpa iyenge i mba ve kpe la yô lu kpuaa tseegh. Aluer se tôô bouange ne se kar sha angev mbu í yer ér Ebola la yô, Ebola fe van ga, kpa ka una va yô á nôngo u wuan ior mba á ker ve la cii been.
Ú Na Mlumun Wer Nyi?
• Er nan ve i gbe hange hange u á yima se?
• Mne u Yesu na iyol na aa iyoltangen shio la bende a we nena?
• U nengen iwua i nagh ku ipaan i Yehova la nena?
• Ishima mgbegha u u eren nyi sha kwagh u Yehova a er sha u yiman we laa?
[Mbampin Mba Ngeren u Henen]
[Foto u sha peeji 27]
Sha iyange i nan iwom la, pristi u tamen u Mbaiserael yange a tile sha ityough ki Mesiya
[Foto u sha peeji 28]
M-tange u Aberaham tange wan na ga la tese se kwagh u nagh ku hemban ku Yehova la