“Orhemen Wen Ngu Môm Tsô, Ka Kristu”
“Orhemen Wen Ngu Môm Tsô, Ka Kristu”
“I de yer ne er, mbahemenev . . . ga, gadia Orhemen wen ngu môm tsô, ka Kristu.”—MAT. 23:9, 10.
1. Ka an Mbashiada mba Yehova ve nengen ér nan ngu Orhemen ve, man ka sha ci u nyi?
UCÔÔCI mba Mbakristu mba aiegh mba a mbahemenev mba ve lu uumace yô, er poopu u ken gar u Roma la man ubishôp mba ve hemen ucôôci mba ken ityar i i lu vegher u sha ityoughkitaregh la nahan, kua mbahemenev mba ukwaghaôndo mbagenev. Kpa Mbashiada mba Yehova yô, mba nengen orumace môm ér nan ngu orhemen ve ga. Mba mbahenen shin mbadondon mba orumace môm ga. Kwagh ne zua sha kwaghôron u profeti u Yehova ôr sha Wan na la, ér: “Nenge, M ver un Mer, a̱ lu shiada hen ior a̱ lu orhemen man orwan akuraior kwagh.” (Yesaia 55:4) Tiônnongo u Mbakristu mba i shigh ve mkuren u a lu sha tar cii la kua “iyôngo igen,” i í lu akar a ve la cii soo ér orgen kposo nana lu orhemen ve ga, saa Orhemen u Yehova a ne ve la. (Yoh. 10:16) Ve lumun a kwagh u Yesu ôr ér: “Orhemen wen ngu môm tsô, ka Kristu” la.—Mat. 23:10.
Wantor u ken Jijingi u Hemen Iserael La
2, 3. Wan u Aôndo yange er tom ken Iserael kpoghuloo nena?
2 Yehova yange ver ortyom lu nengen sha ior nav Iserael anyom uderi uderi cii man i va mase veren tiônnongo u Kristu ye. Yehova yange dugh a Mbaiserael ken Igipiti kera yô, a kaa a ve ér: “Nenge, M ngu tindin Ortyom Mer, A̱ hemen we gbenda, A̱ za nyôr a we hen ijiir i M ser i yô. Ver nen ishima sha a Na, ver nen ato sha imo Na kpaa; shi de hendan nen a Na ga; gadia Una de ne asorabo a en ga; gadia iti Yam ngi ken a Na.” (Eks. 23:20, 21) Nahan se fatyô u kaan jighilii ser ortyom u ‘iti i Yehova lu ken a na’ la lu Waniunda u Aôndo.
3 Ikyav tese ér yange i vanden yilan Wan u Aôndo ér Mikael cii i va mase maren un shin tar ne ken mlu u or ye. I yila Mikael ken takerada u Daniel ér “ortaregh [u nongoior u Daniel], Mbaiserael.” (Dan. 10:21) Orhenen Yuda kpa tese ér Mikael yange vanden eren kwagh vea Mbaiserael ica i gba cii man shighe u Daniel la ye. Ikyav tese ér zum u Mose kpe la, Satan nôngo ér una tôô ikyom i Mose una seer keren mbamtsera nav sha mi, man a shi nan kpa lu u una mee Mbaiserael ve civir akombo yô. Kpa Mikael er kwagh u yangen kwagh ne. Yuda pase ér: “Mikael ortyom u Sha u tamen la, zum u a lu nôngon a diabolo, lu kpelan ikyom i Mose la yô, a kera cihi a ôr un ijir i sha mtoho ga, kpa a kaa er: Ter A̱ yange u.” (Yuda 9, NW) Shighe kar kpuaa yô, lu Mikael, “kur u ikyumutya i [Yehova]” la jighilii je za ande hen Yosua sha u taver un ishima ér Aôndo una sue un ken utya, cii man i za ta ityav sha gar u Yeriko ye. (Ôr Yosua 5:13-15.) Zum u ortaregh u imegh nôngo ér una yange ortyom a de za er Daniel loho u hange hange ga la kpa, ortyom u hemban cii, Mikael za wase ortyom la.—Dan. 10:5-7, 12-14.
Orhemen U Í Tsenga ôron la Va
4. Yange i tsenga ôron kwagh sha mve u Mesiya ér nyi?
4 Cii man ortyom la a tagher a ortaregh u imegh yô, Yehova vande tindin ortyom Gaberiel hen profeti Daniel ér a za tsenga pasen un mve u “Mesiya u a lu Orhemen” la. (Dan. 9:21-25, NW) * Mesiya yange va sha shighe u i tsenga ôron la vough, ken mbee u inyom i 29, zum u Yohane er Yesu batisema la. I haa icighan jijingi sha Yesu, maa a hingir Un u i Shigh un Mkuren, Kristu u a lu Mesiya la. (Mat. 3:13-17; Yoh. 1:29-34; Gal. 4:4) Er Kristu lu Mesiya yô, lu u una hingir Orhemen u hemban cii.
5. Yesu yange er tom u Orhemen shighe u lu pasen kwagh shin tar la nena?
5 Sha mhii u tom u Yesu u pasen kwagh shin tar la je, lu tesen ér un ngu “Mesiya u a lu Orhemen” la. Ken atô u anyangem kpeghee ma a hii tom la, yange hii u kohol mbahenen, shi er ivande na i hiihii. (Yoh. 1:35–2:11) Mbahenen mba Yesu zende a na ityô tser tar la cii, sha u pasen loho u dedoo u Tartor. (Luka 8:1) Yange tese ve tom u pasen kwagh shi hemen ve sha u pasen kwagh shi tesen, nahan a ver ve ikyav i dedoo i vea dondo yô. (Luka 9:1-6) Nyian kpa doo u mbatamen mba ken Kristu vea dondo Yesu sha gbaa la.
6. Yesu yange tese ér un ngu Orkuran man Orhemen nena?
6 Shi Yesu tese inja Orhemen u un lu yô sha vegher ugen kpaa; a tôô iyol na a kar sha orkuranilev u lun a dooshima. Mbakuranilev mba sha ityoughkitaregh yange ve hemen, ilev vev mbi dondo ve ijime. Orgen u i yer un ér W. M. Thomson la nger ken takerada na u The Land and the Book la ér: “Orkuranilev ka nan hemen ilev mbi nan gbenda sha ci u tesen mbi gbenda tseegh ga, kpa ka i lu sha ci u nana fa aluer ka u ilev mbia kar ape nan ze la kpa kwagh a er mbi ga yô. . . . Ka nan lu a gbough ku kumban ilev zan a mbi hen ape toho u hem yô, shi kuran mbi sha ikyev i inyamkyume.” U tesen ér Yesu lu Orkuranilev man Orhemen u mimi yô, a kaa ér: “Mo M ngu Orkuranilev u dedoo; orkuranilev u dedoo ka A gbihi uma na sha ci u iyôngo. Iyôngo Yam ngi ongo imo Yam, Mo kpaa M fa i, ngi dondon sha a Mo kpaa.” (Yoh. 10:11, 27) Shi Yesu er kwagh u a ôr ne nahan vough, yange kpe sha ci u paan iyôngo na, kpa Yehova “kende Un sha . . . sha u A̱ lu Orhemen man Oryiman” yô.—Aer. 5:31; Heb. 13:20.
Orkuran U Tiônnongo u Kristu
7. Yesu ngu kuran tiônnongo u Kristu nena?
7 Yange i nder Yesu shin ku, ka kom u una kôndo a yem sha yô, a kaa a mbahenen nav ér: “Tahav mbu Sha man mbu sha won cii i wam sha ikev.” (Mat. 28:18) Yehova na zwa Yesu tindi mbahenen nav a icighan jijingi na sha u taver ve ken mimi u Kristu. (Yoh. 15:26) Yesu haa jijingi na sha Mbakristu mba hiihii mbara sha iyange i Pentekosti u inyom i 33 la. (Aer. 2:33) Mhee u icighan jijingi sha Mbakristu tese ér i tim tiônnongo u Kristu. Yehova ver Wan na orhemen sha ér a hemen tiônnongo u Kristu jimin cii shin tar. (Ôr Mbaefese 1:22; Mbakolose 1:13, 18.) Yesu ngu kuran tiônnongo na sha ikyev i icighan jijingi u Yehova, shi ngu a mbatyomov mba wasen un tom mba ‘i gem ve i we un sha ikyev’ la.—1 Pet. 3:22.
8. Lu unô Kristu yar tom a ve sha u hemen mbahenen nav shin tar sha derianyom u hiihii laa, man hegen ngu yaren tom a unô?
8 Shi sha iwasen i icighan jijingi yô, Yesu na ‘ior mba uiyua’ ken tiônnongo, mbagenev ka “mbakuran,” mbagenev di gema ka “mbatesen.” (Ef. 4:8, 11) Apostoli Paulu taver mbakuran mba ken Kristu asema ér: “Kuran nen ayol a en man ikyumuile i Icighan Jijingi A ver ne mbakuran sha mi cii kpaa, sha u né koso nongo u Kristu u Aôndo” yô. (Aer. 20:28) Shighe u tiônnongo u Kristu hii la, mbakuran mban cii lu ior mba i shighe ve mkuren sha jijingi yô. Mbaapostoli man mbatamen mba tiônnongo u ken Yerusalem la cii ve lu eren tom u mbahemenev mba shin itine. Kristu yar tom a mbahemenev mba shin itine mban sha u hemen nongo u “anmgbianev” nav mba sha tar cii, mba i shigh ve mkurem la. (Heb. 2:11; Aer. 16:4, 5) Ken ayange a masejime ne, Kristu gema “akaa a na cii,” ka akaa a lun Tartor na a inja je la, a wa a sha ikyev i “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh” man Mbahemenev nav mba Shin Itine, mba ve lu kweior u Mbakristu mba i i shigh ve mkuren la. (Mat. 24:45-47) Mbakristu mba i shigh ve mkurem mban kua akar a ve a a lu iyôngo igen la nenge ér, er ve lu dondon hemen u Mbahemenev mba Shin Itine mba sha ayange a ase ne yô, ka Orhemen ve Kristu jighilii je ve lu dondon ye.
Kristu Hii Tom u Pasen Kwagh
9, 10. Yesu yange hemen sha kwagh u samber a loho u dedoo u Tartor la nena?
9 Yesu hii u hemen tom u pasen kwagh shi tesen, u i lu eren tar sha won cii ne Iyol na sha mhii u ú je. Yange tese gbenda u a pasen loho u dedoo u Tartor hen ior mba sha tar cii yô. Shighe u lu eren tom na u pasen kwagh shin tar la, a wa mbahenen nav kwagh ér: “De kahan zaan nen sha gbenda u hen atôatyev ga, man shi de nyer nen ken ma gar u Mbasamaria kpaa ga. Kpa guda yô, za nen hen iyôngo i hen ya u Iserael i i saa la tsô. Za, za ôr nen kwaghaôndo, kaan nen ner: Tartor u Sha mgbôghom ve.” (Mat. 10:5-7) Yange ve za pase kwagh sha gbashima hen Mbayuda man atôatyev a yange nyôr a nyôr Mbayuda la cii, hemban je yô shighe u iniongo i Pentekosti u inyom i 33 la bee kera la.—Aer. 2:4, 5, 10, 11; 5:42; 6:7.
10 Shighe kar yô, Yesu yar tom a icighan jijingi sha u samber a tom u pasen kwagh u Tartor ne nyôron a Mbasamaria man atôatyev agen. (Aer. 8:5, 6, 14-17; 10:19-22, 44, 45) Er lu awashima u Yesu u suen msamber u loho u dedoo hen akuraior cii yô, a mgbegha Saulu, or u Tarsu la hingir Orkristu. Yesu wa orhenen na, Anania kwagh ér: “Mough sha, za sha gbenda u i yer u er Nôô la, hen ya u Yuda, tsô ú za pine or iti na er Saulu, ka or u Tarsu. . . . Gba zan tsô, gadia un ka ikyagh ki i tsegh ki sha ci Wam sha u una zende a iti Yam sha ishigh ki atôatyev man utor kua Mbaiserael kpaa yô.” (Aer 9:3-6, 10, 11, 15) “Un” shon maa hingir apostoli Paulu.—1 Tim. 2:7.
11. Kristu yange yar tom a icighan jijingi sha u seer eren tom u pasen kwagh la nena?
11 Shighe va kom u a seer eren tom u pasen kwagh u Tartor la hen akuraior a a lu Mbayuda ga la yô, hemen u sha la tese Paulu ajiir a una za er tom u mishen ken veghertar u Ashia u Kiriki la man ken Yuropa yô. Luka nger ken takerada u Aerenakaa la ér: “Er ve [uprofeti mba ken Kristu man mbatesen mba ken tiônnongo u ken Antioki u Shiria la] lu civir Ter, man hôron kwaghyan yô, Icighan Jijingi kaa er: Tsegham nen Barnaba vea Saulu sha ci u tom u M yer ve mi yô. Tsô er ve hôr kwaghyan man ve er msen kpaa yô, ve penda ve ave, maa ve na ve gbenda.” (Aer. 13:2, 3) Lu Yesu iyol na je yila Saulu, or u Tarsu la ér a hingir “ikyagh ki i tsegh ki” sha ci Na, sha u a za pase iti Na hen akuraior cii ye; sha nahan yô, ishimataver i he i eren tom u pasen kwagh ne i̱ due hen Kristu, Orhemen u tiônnongo la. Shighe u Paulu yem zende na u mishen u sha uhar la, ikyav tese wang ér Yesu lu hemen tom u pasen kwagh la sha ikyev i icighan jijingi. Ngeren la kaa ér “ijingi u Yesu,” inja na yô, Yesu yar tom a icighan jijingi sha u hemen Paulu kua ior mba ve zenden a na imôngo sha tom u mishen la sha u tesen ve shighe u moughon zende man ajiir a vea za eren tom u mishen her yô, shi mpase u sha mnenge ugen wase ve u zan ken veghertar u Yuropa la kpaa.—Ôr Aerenakaa 16:6-10.
Yesu Hemen Tiônnongo Na
12, 13. Takerada u Mpase tese ér Yesu ngu nengen hanma kwagh u a lu zan hemen ken hanma tiônnongo nena?
12 Yesu yange nenge hanma kwagh u lu zan hemen ken atôônanongo a mbadondon un mba i shighe ve mkurem sha derianyom u hiihii la yô. Yange fa mlu u hanma tiônnongo lu ker la wang. Aluer se ôr takerada u Mpase ityough 2 man 3 yô, se nenge a mimi u kwagh ne. A ter atôônanongo ataankarahar sha ati, a cii yange lu ken veghertar u Ashia u Kiriki la. (Mpa. 1:11) Se mba a ityôkyaa i nan jighjigh ser yange fa mlu u ken jijingi u atôônanongo a mba dondon un agen shin tar sha shighe la.—Ôr Mpase 2:23.
13 Yesu yange wuese atôônanongo agen sha ci u a taver ishima shi a tagher a ameen a karen jighjigh u a, kpa a tile sha mimi her shi nga ungwan imo na shi a venda aferaior a vendan mimi. (Mpa. 2:2, 9, 13, 19; 3:8) Kpa gema wa atôônanongo agen kpishi kwagh taveraa sha ci u dooshima u atôônanongo la ndôhôr shi a lumun ijimba man akombo a civir kua mpav. (Mpa. 2:4, 14, 15, 20; 3:15, 16) Er Yesu a lu orkuran u ken jijingi u lun a dooshima, hen mba yange ta ve icin gbang gbang la kpaa yô, a kaa ér: “Mo yô, mba ve doom cii ka M tsaha ve shi M kôôm ve kpaa, nahan yô, ver ishima, gema ishima.” (Mpa. 3:19) Shin er Yesu lu sha nahan kpa, lu hemen tiônnongo u mbahenen nav shin tar sha icighan jijingi. Hanma tiônnongo u Yesu tindi loho hen a na yô, a ôr a za kure ér: “Or u nan lu a ato yô, nana̱ ungwa kwagh u Jijingi A lu ôron a iniongo i Kristu yô.” (Mpa. 3:22)
14-16. (a) Yesu tese ér un ngu Orhemen u taver ishima u ior mba Yehova sha tar cii nena? (b) Kanyi i dugh ken mlu u Yesu a ‘lun a’ mbahenen nav “ayange ayange zan zan mkurtar je” laa? (c) Kanyi se lu timen sha mi ken ngeren ua dondo nee?
14 Se nenge er Mikael (Yesu) yange tese ér un ngu Orhemen u Iserael u ken jijingi u ageegh yô. Shighe kar yô, Yesu lu Orhemen u taver ishima man Orkuran mbahenen nav mba hiihii mbara sha dooshima. Shighe u lu eren tom na u pasen kwagh shin tar la, lu hemen tom u pasen kwagh. Shi zum u i nder un shin ku la kpa er tom u nengen sha tom u samber a loho u dedoo u Tartor la.
15 Ken masejime yô, Yesu una yar tom a icighan jijingi sha u samber a tom u pasen kwagh a ar ken ikighir i tar je. Cii man Yesu kôndo yem sha yô, a kaa a mbahenen nav ér: “Né va ngohol agee shighe u Icighan Jijingi Una va sha a ven yô, man né lu mbapasen kwagh Wam ken Yerusalem man ken Yudia cii kua Samaria kpaa, zan zan á ar ken ikighir i tar je.” (Aer. 1:8; Ôr 1 Peteru 1:12.) Yange i pase kwagh sha derianyom u hiihii la kpoghuloo sha hemen u Yesu.—Kol. 1:23.
16 Yesu iyol na yange tese ér tom ne ua za hemen zan zan a ar sha shighe u mkurtar. Yesu yange tindin mbadondon un ér ve za pase kwagh shi ve gema akuraior cii a hingir mbahenen been yô, a tôndo zwa a ve ér: “Me luun a ven ayange ayange zan zan mkurtar je.” (Mat. 28:19, 20) Er Kristu ngohol tahav mbu hemen ken inyom i 1914 la yô, ngu hemban ‘lun a’ mbahenen nav cii, shi ngu eren tom u Orhemen ve la kpoghuloo je. Ken ngeren u a dondo ne se lu timen sha tom u Kristu a lu eren kpoghuloo hii ken inyom i 1914 je la.
[Ngeren u shin kpe]
^ Wea soo u timen sha kwaghôron u profeti ne yô, ôr takerada u Pay Attention to Daniel’s Prophecy! la, ityough ki sha 11 kira.
U Hiden Saven a Sav
• Wan u Aôndo yange tese ken Iserael ér un ngu Orhemen u eren tom kpoghuloo nena?
• Kristu ngu hemen tiônnongo na shin tar nena?
• Kristu hemen msamber u loho u dedoo nena?
• Kanyi i tese ér Kristu ngu nengen mlu u ken jijingi u hanma tiônnongo ciili?
[Mbampin mba ngeren u henen]
[Foto u sha peeji 21]
“M ngu tindin Ortyom Mer, A̱ hemen we gbenda”
[Foto u sha peeji 23]
Kristu ngu yaren tom a “ior mba i ne ve lu uiyua” la sha u kuran iyôngo na er sha ayange a tsuaa la kpa lu nahan