Yehova Fa U Yiman Ior Nav

“Mba ve civir Aôndo la Ter fa u yiman ve ken imeen.”—2 PET. 2:9.

SE FATYÔ U LUN A VANGERTIÔR SER YEHOVA:

Fa u kôôm akaa a aa va er la sha u kuren awashima na sha ci u nyi?

Una er tom a tahav nav sha u yiman ior nav sha ci u nyi?

Fa shighe u akaa a aa lu eren zum u zegecan una hii la vindi vindi sha ci u nyi?

1. Sha shighe u “zegecan” una va la, ka nyi ia ere?

 MTIM u Aôndo una va a mi sha tar u Satan la una va abur abur. (1 Tes. 5:2, 3) Zum u “iyange i vesen i Ter” ia va la, tar ua lu ken anzughul kpishi. (Sef. 1:14-17) Ican man mbamtaver vea dumbur. Shighe la zegecan una er, “imbacan i hii er i gba tar la je zan zan ainge ne i lu a er mayange ga yô.”—Ôr Mateu 24:21, 22.

2, 3. (a) Ior mba Aôndo vea tagher a nyi shighe u “zegecan” una va laa? (b) Ka nyi ia na se ishimataver u tagher a kwagh u una va laa?

² Er “zegecan” una lu zan u za kuusu la, “Gogi, u ken tar u Magogi” una ta num sha ior mba Aôndo sha kwa u masetyô. Hen shighe la, “ikyumutya i ageegh” ia ta num sha ior mba Aôndo “er ibeenegh ki ki cir tar nahan.” (Esek. 38:2, 14-16) Mzough u uumace môm una wase ior mba Yehova ga. Ka Aôndo tseegh vea suur sha a na ér a yima ve ye. Ior mba Yehova vea er nan zum u mbaihyomov vev vea va sha u va timin ve laa?

³ Wea civir Yehova yô, ú na jighjigh wer Yehova una fatyô u yiman ior nav duen a ve ken zegecan la, shi ka u una er nahan kpa? Apostoli Peteru nger ér: “Mba ve civir Aôndo la Ter fa u yiman ve ken imeen, shi A fa u kuran mbaaferev zan zan á ar sha iyange i ijirigh la, sha u tsahan ve.” (2 Pet. 2:9) Aluer se mba gbidyen kwar sha myem u Yehova yima mbacivir un sha ayange a tsuaa la yô, ishima a hemba taver se u tagher a kwagh u a lu van la. De se time nen sha akav ne atar, sha er aa na se lu a vangertiôr ken tahav mbu Yehova a lu a mi mbu yiman ior nav la yô.

NOA YANGE WAR MNGEREM MA DEEMEE

4. Ka nyi yange gba u a vande eren cii ve Mngerem ma Deemee ma a va?

⁴ Se hii timen sha kwagh u Mngerem ma Deemee ma ma va sha ayange a Noa la. Yange gba u a er akaa  agen cii ve Mngerem ma Deemee maa mase van ye. Lu u a gba zegetso shi a kohol annyamev ken tso shon sha er vea war yô. Takerada u Genese kaa ér Yehova yange kegh zan zan i gba tso i bee cii ve mase veren shighe u Mngerem ma Deemee ma a va ga. Yange ver shighe u van a Mngerem ma Deemee mara, a u lun a ishimanyian ér, alaghga a va gba tso a bee sha shighe ga ze. Kpa Aôndo ver iyange i Mngerem ma Deemee maa va la ica i gba cii ve mase kaan a Noa ér a gba tso ye. Er nan ve se fe nahana?

5. Yehova yange yôô nyi, er i nger ken Genese 6:3 laa, man ka hanma shighe yange yôô kwagh nee?

⁵ Bibilo kaa a vese ér Yehova yange tsua kwagh u una er la shi yôô un hen mbatyomov kpaa. Genese 6:3 pase se kwagh u Yehova yange ôr yô, ér: “Jijingi Wam Una kera tema ken or gbem ga, gadia nan kpaa nan ngu inyam tsô, nahan kpaa ayange a uma u nan yô, aa lu anyom deri man ikyundu.” Yehova lu ôron kwagh u ayange a mtse u uumace sha won jimin cii ga. Kpa lu pasen shighe u una va tim mbaaferev sha tar kera yô. * Er Mngerem ma Deemee mara ma va ken inyom i 2370 C.S.Y. (Cii man Shighe u Yesu) la yô, se kaa ser Aôndo yange pase mbatyomov awashima na la ken inyom i 2490 C.S.Y. la. Noa lu anyom 480 hen shighe la. (Gen. 7:6) Aôndo yôô kwagh la anyom kar er 20 nahan, ken inyom i 2470 C.S.Y. la yô, Noa hii u maren ônov nav mba nomso mbara. (Gen. 5:32) Mase shin anyom deri môm u Mngerem ma Deemee ma a va, kpa Yehova lu a pase Noa tom u vesen u lu u una er sha u waren tsombor u uumace la ga. Yange lu u Aôndo una kegh a kuma shighe nena cii ve una pase Noa kwagh nee?

6. Ka hanma shighe Yehova yange kaa a Noa ér a gba tsoo?

⁶ Ikyav tese ér Yehova yange kegh upuembaanyomov kar imôngo cii ve mase pasen Noa kwagh u Un we ishima u eren la ye. Se kure ikyaa nahan sha ci u nyi? Bibilo kaa ér, ônov mba Noa yange ve vese ve wa akondo shi ve vôso kasev cii ve, Aôndo mase kaan a Noa ér a gba tso ye. Yehova kaa a na ér: “Me ya ikyur a we; ú nyôr ken tso la, we a ônov ou, man kwase wou man kasev mba ônov ou a we imôngo.” (Gen. 6:9-18) Nahan se fatyô u kaan ser, shighe u i kaa a Noa ér a gba tso la nahan, mase shin anyom 40 shin 50 tseegh u Mngerem ma Deemee ma a va.

7. (a) Noa vea tsombor na yange ve tese jighjigh u nan nena? (b) Ka hanma shighe Aôndo yange pase Noa shighe u Mngerem ma Deemee ma a va la jighilii?

⁷ Er Noa lu eren tom u gban tso zan a mi a ve la, a̱ shi nan kpa Noa vea tsombor na yange vea lu henen er Aôndo una kure awashima na la, man shighe u Mngerem ma Deemee ma a va la. Nahan kpa, mfe u ve fa akaa ne ga la yange ve u eren tom u gban tso la ga. Ruamabera kaa ér: “Noa er nahan; kwagh u Aôndo kaa un la cii, a er sha mi je.” (Gen. 6:22) Ken masejime yô, Yehova kaa a Noa ér shi ayange ataankarahar, tsô una va a Mngerem ma Deemee sha tar. Shighe ne kuma u Noa vea tsombor na vea kohol annyamev ken tso. Nahan shighe u ambor a aiv a mnger ande sha, ken “inyom, i anyom a Noa kuma deri ataratar la, sha uwer u sha uhar, ayange a u pue kar ataankarahar la,” ve er hanma kwagh cii bee.—Gen. 7:1-5, 11.

8. Kwagh u Bibilo i er kwagh u Mngerem ma Deemee la wase se u lun a vangertiôr ser Yehova fa shighe u una va yima ior nav la nena?

⁸ Kwagh u Bibilo i er sha kwagh u Mngerem ma Deemee la tese ér Yehova fa u kuran shighe shi a fa u yiman ior nav kpaa. Er mkur u tar ne a lu mgbôghom ne, se fatyô u nan jighjigh ser Yehova una kure hanma kwagh u a we ishima u eren cii, sha “iyange la man shighe la” vough.—Mat. 24:36; ôr Habaku 2:3.

 I WAR VE SHIN ZEGEMNGER U NYIAN

9, 10. Yehova yange er tom a ior nav sha u meen akumautya a Mbaigipiti ér a gba ken kper na nena?

⁹ Se hila tine sha kwagh u Bibilo i er sha kwagh u Mngerem ma Deemee la ser, Yehova ka a kôôm akaa a a lu eren la sha er una kure awashima na yô. Ikyav i sha uhar i se time sha mi la tese ér, se fatyô u suur sha Yehova ser a̱ yar tom a tahav nav mbu lun a ikighir ga mbura a̱ yima ior nav shi a kure awashima na kpaa. Er Yehova a lu a tahav mbu yiman ior nav nahan kpa, ashighe agen ngu a de ér kwagh a tser ve, sha er una mee mbaihyomov nav ve gba ken kper na yô. Ka kwagh u yange er zum u Yehova due a Mbaiserael ken Igipiti, ve kera lu ikpan ga je la.

¹⁰ Alaghga Mbaiserael mba yange ve due ken Igipiti la kuma er iorov miliôn utar nahan. Yehova tese Mose gbenda u vea za sha mi ve Farao una hen ér mba tsumen gbenda yô. (Ôr Ekesodu 14:1-4.) Er Farao kanshio u palegh hôn ne yô, a mough a akumautya na, a gba zendan ior mba vande kôron ve ikpan la ityô, zan zan a za kohol ve shin kpe u Zegemnger u Nyian. Lu inja er Mbaiserael lu a ma gbenda u waren ga nahan. (Eks. 14:5-10) Nahan kpa, yange kwagh tser a tser Mbaiserael jighilii ga. Sha ci u nyi? Sha ci u Yehova wa iyol kegh a kegh u yiman ior nav.

11, 12. (a) Yehova yange wase Mbaiserael nena? (b) Ka nyi yange i due ken myem u Aôndo yima ior nav laa, man kwagh u er la tese se nyi?

¹¹ “Ibeenegh ki lun er ityôgh” nahan, ki ki lu hemen Mbaiserael la yange ki kar ki va tile ve ken ijime, ki yisa ikyumutya i Farao la, ki wa ve ime. Kpa ibeenegh kira wanger vegher u Mbaiserael, a lu tugh je kpaa. (Ôr Ekesodu 14:19, 20.) Nahan Yehova er zegemnger tôndo sha ahumbe a ken ityoughkitaregh, “zegemnger uma, mngerem pav.” Ikyav tese ér kwagh ne yange tôô shighe veseghee je, sha ci u Bibilo kaa ér: ‘ahumbe a ken ityoughkitaregh, a taver, tsa van tugh kaka. Mbaiserael hungwa hen atô u zegemnger sha tareghnyaagh.’ Er Mbaiserael lu sha angahar yô, ve lu hemban yemen tie tie a ikyumutya  i Farao i i lu sha akekeautya la. Nahan kpa, mayange Mbaigipiti fatyô u kohol Mbaiserael shin karen ve ga, sha ci u Yehova lu nôngon kwagh sha ci ve. “A haa ikyumutya i Mbaigipiti anzughul. A er inya kange sha akaver a akeke ve, ve gba yemen hemen sha ican je.”—Eks. 14:21-25.

¹² Mbaiserael mba peren sha tar cii yô, Yehova kaa a Mose ér: “Naregh uwegh ough sha zegemnger, mngerem ma̱ hide ma̱ zua her, ma̱ cir Mbaigipiti a akeke a ve kua mbaanyinyav vev kpaa.” Mbautyaav mba we ér vea yevese mngerem ma ma lu hiden her la yô, “TER haa ve shin zegemnger.” Mwar kera lu ga. “Mô ve môm kera shi ga.” (Eks. 14:26-28) Nahan Yehova tese ér un ngu a tahav mbu yiman ior nav ken nyityô mlu u taver cii.

MBAGENEV WAR MTIM U YERUSALEM

13. Ka nyi kwagh Yesu yange kaa a mba dondon un ér ve ere, man ka nyi alaghga yange ia taver ve?

¹³ Ikyav i sha utar i se time sha mi la i̱ ôr kwagh u yange er shighe u ikyumutya i Mbaromanu va ta ityav sha gar u Yerusalem sha derianyom u hiihii la. Ikyav ne tese ér Yehova fa er akaa aa za ve awashima na una kure sha mi la vough. Yehova yange pase Mbakristu mba ve lu ken Yerusalem man Yudia cii man shighe u i tim gar shon ken inyom i 70 la, akaa a vea er ve vea war la, sha ikyev i Wan na Yesu. Yesu yange kaa ér: “Zum u nea nenge kwaghndôhôrshima u nan mtim u profeti Daniel ôr kwagh na la, er lu tilen ken icighanjiir yô, . . . zum la, mba ve lu ken Yudia, ve̱ yevese ve̱ yem sha iwo.” (Mat. 24:15, 16) Kpa lu u mbadondon Yesu vea kav shighe u kwaghôron u profeti ne una kure sha mi la nena?

14. Ka akaa a nyi yange er ve icintan i Yesu la hingir u duen ken igbara?

¹⁴ Er akaa ne lu eren sha mi vough vough zan la, inja i kwagh u Yesu ôr la gba wanger. Ken inyom i 66 la, Cestius Gallus hemen akumautya a Mbaromanu va nyôr ken Yerusalem sha u yangen Mbayuda mba ve lu hemban Mbaromanu ato la. Mbayuda mbahembanato mba i yilan ve ér Zealots mbara za yer ken tempel, nahan akumautya a Mbaromanu hii u yôhôr girgar u tempel la. Mbakristu mba ve lu tsevaa yô, yange ve nenge a ikyav i mkaanem ma Yesu mara wang, gadia akumautya a mbafanaôndoga va tile a ieev vev (“kwaghndôhôrshima”) ken tempel u ken Yerusalem (“icighanjiir”) la. Nahan lu shighe u mbadondon Yesu ‘vea yevese vea yem sha iwo.’ Kpa, vea er nan ve vea due ken gar u i kase un sha utya la kera? Lu u fese je kwagh ugen una er, u ve ver ishima sha mi ga yô.

15, 16. (a) Ka nyi Yesu yange wa mbahenen nav wang ér ve ere, man er nan ve lu hange hange u vea dondo kwaghwan na laa? (b) Myom wase una har sha nyi?

¹⁵ Kwagh er u kpilighyol yô, Cestius Gallus vea akumautya a na yange ve undu gar u Yerusalem ve hide ve gba yemen. Mbayuda mbahembanato mba i  yilan ve ér Zealots mbara maa gba zendan ve ityô. Er akumautya a Mbaromanu man Mbayuda mbahembanato mba ve lu nôngon ityav mbara kera lu ken gar ga yô, mbadondon Yesu zua a ian i duen ken gar kera. Yesu yange pase ve wang ér ve due ken gar fese, ve de keren ér vea tôô akaa a ve ga. (Ôr Mateu 24:17, 18.) Er nan ve lu hange hange u vea dondo icintan i Yesu la vea due ken gar kera fese? Kwagh u yange er la na mlumun sha mpin ne. Ayange nga kar kpuaa yô, Mbayuda mbahembanato mba i yilan ve ér Zealots la za hide gba va kighir ior mba ken Yerusalem man mba ken Yudia cii ér ve kohol ve ken ihyembeato la. Iniongo i Mbayuda kpishi lu nôngon num ayol a ve sha u kpelan hemen, nahan mlu u ken gar la vihi fele je ngôôr ga. Kwagh ne na yô, hingir ican kpishi u or a yevese a war. Shighe u akumautya a Mbaromanu za cin hide ken inyom i 70 la, kera lu kwagh u or a fatyô u duen undun Yerusalem ga. Antior u yange nan er zôzô cii yô, i yisa nan ken gar! Mbakristu mba yange ve ungwa imo i Yesu, ve yevese ve yem sha uwo cii yô, ve war uuma vev. Yange ve nenge sha ashe a ve er Yehova a fe u yiman ior nav yô. Kwagh ne tese se nyi?

¹⁶ Shighe u zegecan una hii la, a gba u Mbakristu vea dondo kwaghwan u Aôndo una lu wan ve sha ikyev i nongo na kua Mkaanem nam la. U tesen ikyav yô, kwagh u Yesu yange kaa a mbahenen nav ér “ve̱ yevese ve̱ yem sha iwo” la ngu a inja hen a vese nyian kpaa. Kpa se fa er se va yevese la jighilii ga. * Nahan kpa, se fa tsô ser, zum u shighe la una kuma yô, Yehova una pase se inja i kwaghwan la wang sha er se dondo yô. Er myom wase a har sha u se ungwan kwagh yô, doo u se pine ayol a ase ser: ‘M dondon kwaghwan u Yehova a we ior nav nyian la kpa? M dondon kwaghwan la a atimbir shio shin ka i taver mo u dondono?’—Yak. 3:17.

I NA SE AGEE A TAGHER A KWAGH U KEN HEMEN

17. Kwaghôron u profeti u Habaku la tese se nyi sha kwagh u num u Gogi una va ta sha ior mba Aôndo laa?

¹⁷ De se hide se lam nen sha kwagh u ityav mbi Gogi mbi se vande ôron kwagh u mbi sha mhii la. Habaku ôr kwaghôron u profeti sha kwagh u num u Gogi una ta sha ior mba Aôndo, er Esekiel kpa ôr nahan, ér: “M ungwa, nahan ikyav yav mbi ken atô zômon; sha ci u imo la, ityumbuzwaagh yam kunde; mhee nyôr ken akuhe am je, ikyarikyase gbidyem iyol hen pe m tir la; nahan kpaa me lu ving me kegh iyange i ican, sha u [Aôndo a̱] va sha ior mba ve nenge ityav a vese a akumautya la.” (Hab. 3:16) Er Habaku ungwa ér mbaihyomov mba va tan num sha ior mba Aôndo yô, iyav zômon un shi ityumbuzwaagh na kpa kunde shi agee bee un iyol kpaa. Mciem ma ma gba Habaku iyol la tese ér alaghga se kpa mciem ma a va gba se iyol shighe u Gogi una va a ikyumutya i ageegh una va ta num sha a vese la. Nahan kpa, profeti la kegh iyol u lun ving, keghen iyange i vesen i Yehova la, shi lu a vangertiôr ér, Yehova una yima ior nav. Se kpa se fatyô u lun a imba vangertiôr la.—Hab. 3:18, 19.

18. (a) Er nan ve ityôkyaa i lu i se cia num u mbaihyomov asev vea va ta sha a vese la ga? (b) Ka nyi se time sha mi ken ngeren u a dondo nee?

¹⁸ Akav a atar a se tim sha mi ne tese wang a akperan shio ér, Yehova fa u yiman ior nav. Awashima na una bunde mayange ga; una hemba kpee je. Kpa, saa se za hemen u tilen sha jighjigh zan zan mkur ve se ember mhembe u Yehova una hemba la ye. Kpa hegen di yô, Yehova wasen se u tilen sha mimi nena? Ka kwagh u se time sha mi ken ngeren u a dondo ne je la.

[Ngeren mba shin kpe]

[Mbampin Mba Ngeren u Henen]

[Foto u sha peeji 24]

Yange kwagh tser Mbaiserael sha ikyev i ikyumutya i Farao mimi mimii?