U Ngu Ortom U Jighjigh!
U Ngu Ortom U Jighjigh!
“Ne kera mba kwagh wen ayol a en ga.”—1 KOR. 6:19.
Ú NA MLUMUN WER NYI?
Tom u mbakuranya mba sha ayange a tsuaa la lu nyi?
Ka nyi i gbe u mbacivir Aôndo cii vea ere?
Doo u se nenge tom u i ne se la nena?
1. Ior i tar ne i nengen mlu u ken uikyangen ga nena?
ORGRIKA u ngeren ityakerada ugen yange nger kwagh, anyom kar hegen hemba er 2,500 nahan kaa ér: “Or môm kpa nan karen a ishima nan nyer ken kpan ga.” Ior kpishi nyian vea lumun a mkaanem mara. Ka a ter ishember i kpan la yô, se hen kwagh u ior mba i lu kighir ve a ican, ve lu ken uikyangen, shi ve zough a mtsera sha tom ve ga, kpa i gem i lu ior mba ve kighir ve la yô.
2, 3. (a) Ka ian i nyi ikpan shin mbashiren Kristu tom ve lu sha mini? (b) Ka mbampin mba han se lu timen sha mi sha kwagh u tom u mbakuranya?
2 Nahan cii kpa, Yesu tese ér mbahenen nav vea lu mbashiren, shin ikpan. Kpa ikpan i Mbakristu mba mimi ve lu ne, ka ikpan i kôron kunya, i í kighir i a ican ga. Ikpan ne ngi sha ian i icivirigh shi i na i jighjigh shi mba ne i icivir kpaa. U tesen ikyav yô, nenge ase kwagh u Yesu yange ôr sha “wanakiriki” shin kpan ugen, shighe u zulum u Yesu una kpe la. Yange kaa ér una na “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh” ugen ityom.—Mat. 24:45-47.
3 Luka di yila wanakiriki ne ér “orkuranya.” (Ôr Luka 12:42-44.) Mbakristu mba mimi mba ve lu uma nyian kpishi mba ken nongo u orkuranya la ga. Kpa, Ruamabera tese ér mbacivir Aôndo cii a fatyô u yilan ve ér mbakuranya. Ka nyi tom i gbe u vea eree? Doo u vea nenge ityom la nena? De se tôv se fa tom u mbakuranya yange ve eren sha ayange a tsuaa la, tsô se zua a mbamlumun sha mbampin mban.
TOM U MBAKURANYA
4, 5. Ka nyi tom mbakuranya yange ve eren sha ayange a tsuaa laa? Tese ikyav.
4 Sha ayange a tsuaa la, orkuranya yange nan lu kpan u i ne nan jighjigh, u i ver nan sha ya shin kpenga u orvesen u nan ér nana nengen sha mi yô. Yange orvesen nan na orkuranya tahav mbu nengen sha akaa a nan man inyaregh ki nan kua mbatomov mba nan mbagenev. Se nenge a ikyav i kwagh ne ken Eleasar, u nengen sha akaa a Aberaham lu a mi kpishi la. Adooga lu Elieser ne kpa Aberaham yange tindi un ken Mesopotamia ér a za er kwase sha ci u Isaka ye. Ityom ne lu i̱ vesen kpen kpen.—Gen. 13:2; 15:2; 24:2-4.
5 Yosev, u Aberaham lu ter na u tamen la, yange nengen sha ya u Potifar. (Gen. 39:1, 2) Shighe kar yô, Yosev kpa va lu a orkuranya na, u “nengen Yosev sha ya” yô. Lu or ne kpa yange yôr anmgbianev mba Yosev mba puev mbara ye. Shi lu un kpa Yosev kaa ér a gema iyongo na i azurfa la a wa ken ibya i anmgbian na u môm, nahan i̱ lu inja er ka anmgbianev nav ve ii un iyongo ye. Kwagh ne tese wang ér yange í na mbaeren tom u orkuranya la jighjigh kpishi.—Gen. 43:19-25; 44:1-12.
6. Ka nyi i gbe u hanma ortamen cii nana ere?
6 Anyom nga kar uderi imôngo yô, apostoli Paulu nger ér mbakuran mba ken tiônnongo mba a tom u “nengen sha ya u Aôndo.” (Titu 1:7) I tsua ve sha u ve ‘kuran ikyumuile i Aôndo,’ nahan mba a tom u hemen ken tiônnongo. (1 Pet. 5:1, 2) Nahan kpa, mba eren ityom kposo kposo. U tesen ikyav yô, mbakuran kpishi nyian mba eren ityom ken tiônnongo môm tseegh. Mbakuran mba ningir sha mba eren ityom ken atôônanongo kpishi. Mba ve lu ken Kômatii u Nengen sha Branci ka ve er tom sha ci u atôônanongo a ken tar u ve lu ker la cii. Kpa gba u hanma ve cii nana er tom u nan sha jighjigh; ve cii vea ‘pase Aôndo kwagh u ve er la.’—Heb. 13:17.
7. Er nan ve se fe ser Mbakristu cii a fatyô u yilan ve ér mbakuranya?
7 Kpa gema Mbakristu mba ve civir Aôndo sha jighjigh, kpa ve lu mbatamen ga la di ye? Apostoli Peteru yange nger washika hen Mbakristu kaa ér: “Er hanma or nan ngohol iyua i sha mlumun u sha mhôôn nahan yô, eren nen ayol a en tom a mi er mbatomov mba mimi mba sha mlumun u sha mhôôn u Aôndo sha igbenda kposo kposo la nahan.” (1 Pet. 1:1; 4:10) Sha mlumun u sha mhôôn u Aôndo yô, a na hanmô wase iyua, man mbamfe kposo kposo mba se fatyô u wasen anmgbianev asev mba nomso man mba kasev a mi yô. Sha nahan yô, hanma or u civir Aôndo cii nan ngu orkuranya, Aôndo eren kwagh a nan sha icivir, shi a na nan jighjigh, nahan gba u nana er tom u nan sha mimi.
SE MBA KWAGH U AÔNDO
8. Er se lu mbakuranya yô, ka nyi kwagh i vesen i gbe u se umburu?
8 Hegen se time nen sha akaa a vesen atar, a i doo u se umbur, er se lu mbakuranya yô. Hiihii yô: Se cii se mba kwagh u Aôndo, shi sé va pase un kwagh wase. Paulu nger ér: “Ne kera mba kwagh wen ayol a en ga. Gadia i yam ne a yam sha ishe je,” ka awambe a Kristu je la. (1 Kor. 6:19, 20) Er se lu kwagh u Yehova yô, gba kpee u se kuran atindi a na, man atindi a na yuhwa ga. (Rom. 14:8; 1 Yoh. 5:3) Shi se hingir ikpan i Kristu. I na se ian, er mbakuranya mba sha ayange a tsuaa la nahan, kpa ka ian i eren kwagh er se soo cii ga. Gba u se er ityom yase er i tese se ér se er la. Sea lu a ityom i vesen nan nan kpa, se mba mbatomov mba Aôndo man mba Kristu her.
9. Yesu yange pase kwagh u Ter ka nan soo ér kpan u nan a er la nena?
9 Yesu wase se u kaven kwagh u ter ka nan ver ishima ér kpan u nan a er yô. Kwagen la ôr mbahenen nav kwagh u kpan ugen u yange er ter na tom iyange jimin cii ve mase hiden hen ya yô. Ter u ken injakwagh ne kaa ér: “Va heen va ya kwaghyan sha tebul vea mo” shinii? Ei. Yange kaa ér: “Er kwaghyan u me ya tugh ne, haa ikyondo iyol, duem a kwaghyan, m̱ ya, m̱ ma, tsô we ú mase yan man man.” Yesu yange pase injakwagh ne nena? A kaa ér: “Kape ne kpaa, zum nea er akaa a i kaa ne cii yô, kaa nen ner: Se mba mbashiren kpa se kuma injar ga, se er kwagh u ma se er keng la tsô.”—Luka 17:7-10.
10. Ka nyi i tese ér Yehova wuese iniôngon i se nôngon ser se civir un laa?
10 Yehova wuese iniôngon i se nôngon ser se civir un la je ka u hen a hen ga. Bibilo kaa a vese ér: “Aôndo ban a perapera ga. Tom wen ua hungur Un ga, shin dooshima u ne tese sha ci u iti Na kpaa ga.” (Heb. 6:10) Yehova keren ér se er kwagh u se fatyô ga la ga. Shi hanma kwagh u a kaa ér se er cii, ka sha ci u mkpeyol wase shi ka lun kwagh u yuhwan ganden se ga. Doo u se umbur ser, zum u se tsegha ayol a ase la, se lumun ser se eren ishima i Aôndo, á lu ishima yase ga. Shin ka nahan ga?
KWAGH U YEHOVA A SOO ÉR SE CII SE ER LA
11, 12. Er se lu mbakuranya yô, ka inja i nyi i gbe u se lu a mi, man ka nyi i gbe u se palegha?
11 Kwagh u sha uhar yô: Er se lu mbakuranya yô, atindi a se dondon la nga kwaghmôm. Ityom igen ngi i i lu ior kpuaa tseegh ve eren ken tiônnongo yô. Kpa igen ngi ior cii ve eren yô. U tesen ikyav yô, mbacivir Yehova cii gba u vea doo ayol a ve. Yesu yange kaa ér, ka sha dooshima man a fa Mbakristu mba mimi ye. (Yoh. 13:35) Kpa ka anmgbianev asev tseegh i gbe u vea doo se ishima ga. Gba u mba ve civir Yehova a vese imôngo ga la kpa vea doo se ishima. Ngun ka kwagh u se cii se fatyô u eren shi i gbe u se er kpaa yô.
12 Gba u se lu a inja i dedoo kpaa. Se soo u palegh inja shin ieren i Mkaanem ma Aôndo ma vende yô. Apostoli Paulu nger ér: “Mbadyarev shin mbasôronakombo shin mbavihin ivaa sha idya shin nomso mba ve yaven a ayol a ve shin mbaiv shin mbahuav shin mbahundenmsôrom shin mbauityuhwanev shin mbanumungbenda kpaa, vea ya dyako u tartor u Aôndo je ga.” (1 Kor. 6:9, 10) Ka zange u dondon atindi a Aôndo ga. Kpa aluer se nôngo se dondo a yô, se zua a mbamtsera kpishi. Ieren yase la ia na yô, a kpe se iyol, se lu vea mbagenev doo doo shi se lu kôôsôô a Aôndo kpaa.—Ôr Yesaia 48:17, 18.
13, 14. Ka nyi i gbe u Mbakristu cii vea ere, man doo u vea nenge kwagh ne nena?
13 Shi umbur wer orkuranya yange nan lu a tom u eren. Se kpa kape i lu je la. Í na se iyua i injaa tsung, iyua ne ka mfe u se fe mimi la. Aôndo soo ér mbagenev kpa se wase ve, ve zua a mfe u mimi ne. (Mat. 28:19, 20) Apostoli Paulu nger ér: “Se yô, i̱ nengen se er se lu mbatomov mba Kristu yô, man shi mbakarenkwar u akaa a myer a Aôndo kpaa.” (1 Kor. 4:1) Paulu yange fa ér tom u karen kwar ne wa u veren ishima sha “akaa a myer” la shi pasen mbagenev akaa ne, er Yesu lu wa tindi nahan.—Mat. 28:19, 20.
14 Kera ga je kpa, u̱ pasen mbagenev mimi ka gbenda u eren kwagh a ve sha dooshima. Kpa mlu u Mbakristu ngu kposo kposo, nahan vea fatyô u eren Yehova tom kwaghmôm ga. Yehova kpa keren ér i lu nahan ga. Kwagh u vesen yô, ka u hanmô wase nana er un tom sha afatyô u nan cii. Se er nahan yô, se lu tesen ser Aôndo doo se ishima tsung, kua mbawan ndor a vese.
KA HANGE HANGE U SE EREN KWAGH SHA JIGHJIGH
15-17. (a) Er nan ve i lu hange hange u ortom nana eren kwagh sha jighjigh? (b) Yesu yange pase ér anyighe doo ga nena?
15 Kwagh u sha utar yô: Saa se eren kwagh sha jighjigh. Orkuranya nana fatyô u lun a anza a dedoo kpishi, shi nana lu a mfe sha akaa kpishi, kpa aluer nan ngu eren kwagh a ter u nan sha anyighe yô, anza agen la cii aa gba kwagh ga. Ka hange hange u se eren kwagh sha jighjigh ve se lu mbakuranya mba injaa ye. Umbur wer Paulu yange nger ér: “Kwagh ugen u i veren ishima sha mi hen mbakarenkwar [shin mbatomov] yô, ka u ve̱ lu ior mba jighjigh.”—1 Kor. 4:2.
16 Aluer se mba eren kwagh sha jighjigh yô, Aôndo una na se injar kpee, a bunde ga. Kpa aluer se mba eren kwagh sha jighjigh ga yô, Aôndo una venda se. Injakwagh i Yesu ôr sha kwagh u utalenti la tese mimi u kwagh ne. Yange i wuese ikpan i ter ve na ve utalenti ve, ve “er kasua” a mi sha jighjigh la, shi i na ve injar mgbeghaa. Kpa u yange er kwagh sha mimi ga la yô, ter na kaa ér ngu ortom u “ifer u wan hwev.” Yange i ngohol utalenti mba i na un la kera, shi i zenda un kpaa.—Ôr Mateu 25:14-18, 23, 26, 28-30.
17 Kwagen la, Yesu pase er anyighe a lu kwaghbo yô. Yange kaa ér: “Ornyar ugen lu, lu a wanakiriki u nengen un sha inyar. Tsô i yila wanakiriki la ijir hen ter na er, ngu vihin un inyaregh. Nahan a yila un a kaa a na er: Ka nyi kwagh m ongo sha a we nahana? Ôrom kwagh sha kwagh u m we u sha ikyev la, gayô u kera fatyô u nengen mo sha inyar ga.” (Luka 16:1, 2) Er wanakiriki ne vihi inyaregh ki ter na dang dang yô, ter na zenda un kera. Se zua a ityesen ken kwagh ne kpishi. Mayange se er nen anyighe sha ma kwagh u i kaa ér se er ga.
DOO U SE TÔÔN AYOL A ASE SE KAREN SHA MBAGENEVEE?
18. Doo u se kar ayol a ase sha mbagenev ga sha ci u nyi?
18 Hanmô wase nana fatyô u pinen iyol i nan ér, ‘M nengen tom u i nem ér mo m er la nena?’ Aluer se mba tôôn ayol a ase karen sha mbagenev yô, kwagh ne una va a mbamzeyol. Bibilo wa se kwagh ér: “Hanma or nana̱ kar tom u nan iyol i nan, ka nahan man nana lu a ityôkyaa i tan ihyagh ken iyol i nan tseegh, á kera lu sha kwagh u orgen ga ye.” (Gal. 6:4) Doo u se karen akaa a se eren la sha akaa a mbagenev ve eren la ga, kpa se ver ishima sha kwagh u se fetyô u eren la tseegh. Kwagh ne una wase se u palegh iyolmoron, shi una na iyol ia kera kpe se ga. Aluer se mba timen sha mlu wase yô, doo u se umbur ser mbamlu asev mba gem. Alaghga sé va nyôr ken uange shin se bee iyol shin se ngee a ityom ave, nahan se kera fatyô u eren Yehova tom er ngise se eren nahan ga. Shin alaghga se mba sha ian i se er tom a hemba er se lu eren hegen la. Aluer se mba a tahav mbu seer uwegh yô, er nan se er nahan ga?
19. Aluer se zua a iantom i i sar se la ga kpa, doo u ishima ia vihi se ga sha ci u nyi?
19 Kwagh ugen u i gbe u se wa ikyo sha mi yô, ka ityom i se lu a mi shin i sar se u lun a mi la. U tesen ikyav yô, alaghga a sar anmgbian u lun ortamen ken tiônnongo shin a sar nan u ma i ne nan akaaôron sha mbamkohol mba vesen man mbakiriki. Doo u se nôngo kpoghuloo sha u aren sha aan a tom angara, kpa aluer se zua a mi sha shighe u se ver ishima la ga yô, doo u ishima ia vihi se ga. Ashighe agen se zua a aan a tom agen a se ver ishima u zuan a mi la ga, kpa sé fa ityôkyaa ga. Umbur wer Mose yange wa iyol i hemen Mbaiserael duen a ve ken Igipiti kera, kpa gba u una kegh anyom 40, cii ve una er nahan ye. Kwagh ne wase un u zuan a mfe u gba u una lu a mi ve una fatyô u hemen ior mba ve taver ityough kpishi mbara yô.—Aer. 7:22-25, 30-34.
20. Se hen nyi sha kwagh u er Yonatan laa?
20 Ashighe agen yô, alaghga se tsa se ar sha iantom i i sar se la ga. Lu kwagh u er a Yonatan je la. Er lu wan u Saulu yô, lu u una va hingir tor u Iserael. Kpa Aôndo gema tsua Davidi, u lu anye la ér a lu tor. Yonatan nenge kwagh ne nena? Yange lumun a mi, shi sue Davidi je war zuan a ku sha ikyaa i Davidi kpaa. A kaa a Davidi ér: “Ú tema tor sha Iserael, mo me gema me dondo sha a we.” (1 Sam. 23:17) Kwagh ne tese se nyi? Yonatan lumun a kwagh u Yehova er ne, mayange gba Davidi iyuhwe er ter na Saulu nahan ga. Doo u se gbaan mbagenev iyuhwe sha ci u ityom i i ne ve la ga, kpa se ver ishima sha u eren ityom i se lu a mi la. Se mba a vangertiôr ser, ken tar u he la, Yehova una iv asaren a vough a mbacivir un cii.
21. Doo u se nenge mcivir u se civir Aôndo la nena?
21 Er se lu mbakuranya mba Aôndo yô, se mba ikpan i i kighir i, i eren tom sha ikyev i orvesen u vihin tu ga. Kpa se mba sha ian i icivirigh, i na se tom u pasen loho u dedoo, u a tsa a kera kimbir ga ne, se mba eren u ken ayange a masetyô ne. I na se ian i tsuan gbenda u se soo u eren tom ne la. Sha nahan yô, se er nen tom ne sha jighjigh. Shi se nzughul nen a ian i shiren Or u hemban sha won cii tom la ga.
[Mbampin Mba Ngeren u Henen]
[Ufoto mba sha peeji 12 la]
Se er nen tom u i ne se cii sha jighjigh
