1, 2. Ka ityav mbi nyi ica ia gba ga tsô mbia peve, man ka nyi a gba u mbacivir Aôndo vea er ga?

SHA iyange i Oktoba 30, 1938 la, ior umiliôn imôngo mba ken tar u Amerika lu ungwan redio, nahan mbaanumbev mbagenev er inumbe igen inja er mba mbananabaver nahan, ve yôô ér akaauma agen osough sha iamegh, nga senen shin tar ne sha u aa tim u kera yô. Shin er i yôô ér kwagh ne ka iniumbe nahan kpa, ior kpishi hen ér ka kwagh u mimi, nahan ve hingir u cian gighir gighir. Mbagenev ker igbenda kposo kposo i vea kura ayol a ve yô.

² Nyian ne, zurum u ityav kpôô kpôô mbia pev. Nahan kpa, ior kpishi mba wan ikyo sha kwagh ne ga. I tsengaôron kwagh u ityav mbin ken Bibilo, i i lu Mkaanem ma Aôndo a ne i nger la, ka ken takerada u kwaghalôm u sainsi ga. Ka ityav mbi Armagedon; ityav mbi Aôndo una nôngo vea botar ne la. (Mpa. 16:14-16) Shighe u ityav mbin la, a gba u mbacivir Aôndo vea kura ayol a ve sha akaauma a osough ken iamegh ga. Ka Aôndo una yima ve ye. Nahan kpa, akaa a cieryol a aa er, shi Aôndo una tese agee a na sha gbenda u a kpiligh ve iyol tsung yô.

3. Ka kwaghôron u profeti u nyi se lu timen sha mini, man er nan ve a lu se a inja yumu?

³ Kwaghôron u profeti u i nger ken Sekaria ityough 14 la ôr kwagh u ityav mbi Armagedon mbin wang. Shin er i nger kwaghôron ne i tse i nôngo u kuman anyom 2,500 hegen nahan kpa, ngu se a inja kpishi je. (Rom. 15:4) Akaa kpishi a i nger ker la zua sha akaa a yange er ior mba Yehova hii shighe u i ver Tartor u Mesiya sha ken inyom i 1914 la, kua akaa a sagher iyol agen, a aa va er ken hemen la kpaa. Kwaghôron u profeti ne ter akaa a doon agen; a ôr kwagh u “zegepev” kua “mngerem ma umam” ma ma a due yô. (Sek. 14:4, 8) Ken ngeren ne, sé hen se fa kwagh u a lu pev ne la, man er mbacivir Aôndo vea zua a  mkor shimi la kpaa. Shi sé hen se fa kwagh u a lu mngerem ma umam mara, man er ma a wase se la kpaa. Kwagh ne una wase se se kav er i gbe u se ma mngerem man tseegh ga, kpa shi se soo ser se ma ma la kpaa. Nahan yô, gba u se gbidye kwar sha kwaghôron u profeti ne zulee.—2 Pet. 1:19, 20.

4. (a) ‘Iyange i Yehova’ yange i hii hanma shighe? (b) Ken anyom a yange kar kpishi cii man inyom i 1914 la, mbacivir Yehova lu pasen nyi, man mbahemen tar er nena?

⁴ I hii ityough ki sha 14 ki takerada u Sekaria kin sha kwagh u ‘iyange i Yehova.’ (Ôr Sekaria 14:1, 2.) Iyange ne ka nyi? Ka “iyange i Ter,” i yange i hii shighe u “tartor u shin tar hingir u Ter wase man u Kristu Na” la. (Mpa. 1:10; 11:15) Iyange ne yange i hii ken inyom i 1914 shighe u i ver Tartor u Mesiya sha la. Mbashiada mba Yehova yange ve pase akuraior ér “shighe u atôatyev” la una kure ken inyom i 1914, shi tar ua nyôr ken ashighe a ican a i gbe je i lu a vande nengen a mi ga yô. Ve ôr kwagh ne anyom kar kpishi cii ve i va mase nyôron ken inyom i 1914 la ye. (Luka 21:24) Nahan akuraior er nana? Mbahemenev mba gomoti man mba kwaghaôndo cii venda u ungwan icintan i sha shighe vough la, ve gema ve laha mba i shighe ve mkuren, mba ve lu pasen kwagh sha gbashima la, shi ve tôv ve a ican kpoghuloo. Nahan kwagh u ve er ne lu Aôndo u Hembanagee je ve lu lahan ye, gadia mba i shighe ve mkurem mbara tile sha ityough ki “Yerusalem u Sha,” shin Tartor u Mesiya la.—Heb. 12:22, 28.

5, 6. (a) Mbaihyomov mba ior mba Aôndo yange ve er nyi? (b) Ka unô ve lu ‘ior mba yange ve shi her’ laa?

⁵ Sekaria yange tsengaôron kwagh u akuraior aa er yô, a kaa ér: “Á ngohol gar u [Yerusalem].” “Gar la” tile sha ityough ki Tartor u Aôndo, u Mesiya a hemen la. Ka Mbakristu mba i shigh ve mkurem, mba ve lu marnya u Tartor shon la, ve til sha ityough ki u shin tar ne ye. (Fil. 3:20) Shighe u i lu nôngon Ityav mbi Tar cii Mbi Hiihii la, i kôr mba ve lu a ityom kpishi ken vegher u shin tar ne, u̱ nongo u Yehova la, i za wuhe ken purusu u ken Atlanta, u a lu gartamen u kpentar u Georgia, ken tar u Amerika la. Yange i nzughul a mbajighjigh mba i shighe ve mkuren mban, shi i er ve ican tsung kpaa, nahan lu inja ér i “kura akaa a ken ayou” a ken “gar” u Yehova la kera nahan. Shi mbaihyomov mban wa ataban sha ityakerada ve, shi cir tom ve u pasen kwagh u Tartor la, nahan lu inja ér i ngohol akaa a injaa a Tartor, aa asande a mba i shighe ve mkurem mban lu a mi la nahan.

⁶ Shin er mbaahendanev mban yange ve lamen sha mbacivir Aôndo dang shi ve hemba ve iyenge shi ve lu hendan a ve shi tôvon ve a ican kpoghuloo nahan kpa, ve fatyô u been a mcivir u mimi ga. ‘Ior yange ve shi her’ mba i “tim ve ken gar la kera ga” yô. Ka asande a mbajighjigh mba i shigh ve mkurem, mba yange ve tile sha mimi la je la.

7. Mtil sha mimi u Mbashiada mba Yehova mba i shighe ve mkurem la ver mbacivir Aôndo mba mimi cii ikyav i dedoo nyian nena?

⁷ Kwaghôron u profeti la yange kure vindi vindi sha mkur u Ityav Mbi Tar cii Mbi Hiihii laa? Ei. Kwaghôron u profeti la yange kaa ér akuraior ne aa ta num sha asande a mba i shigh ve mkuren la kua iyôngo igen i i lu akar ve a jighjigh, i i lu a ishimaverenkeghen i va lun shin tar la kpaa. (Mpa. 12:17) Shighe u i lu nôngon Ityav Mbi Tar Cii Mbi sha Uhar la kpa i tôv anmgbianev asev a ican kpoghuloo. Mtil sha mimi u Mbashiada mba jighjigh mba i shigh ve mkurem la taver mbacivir Aôndo asema nyian u wan ishima a nyityô ican i ve tagher a mi cii, kua shighe u mba hen ijiirtom ve shin ior vev mba ve  civir Yehova ga la ve lu tôvon ve a ican, shin mba ve ze makeranta môm a ve la ve lu nahan ve tar sha ci u jighjigh ve u nan yô. (1 Pet. 1:6, 7) Hanma ijiir i mbacivir Aôndo mba mimi ve lu cii kpa, ve kange ishima ér vea ‘tile dông ken jijingi môm,’ vea de ér ‘mbaahendanev vev ve ta ve mciem iyol ga.’ (Fil. 1:27, 28) Kpa ka han mbacivir Yehova vea za ve, vea zua a mkor ken tar u u ker ve ihyom nee?—Yoh. 15:17-19.

8. (a) Uwo ua fatyô u tilen sha ityough ki nyi ken Bibilo? (b)  “Uwo u Olev” la tile sha ityough ki nyi?

⁸ Er “gar” u Yerusalem a til sha ityough ki Yerusalem u sha la yô, “uwo u Olev u u lu Yerusalem sha ishi” la kpa u tile sha ityough ki kwagh. Uwo la tile sha ityough ki nyi? Ua “pav her atô” ua hingir iwo ihiar nena? Hii nan ve Yehova a yer iwo ne ér “iwo yama”? (Ôr Sekaria 14:3-5.) Ken Bibilo yô, ashighe agen iwo ka i tile sha ityough ki ityartor shin ugomoti. Shi ashighe kpishi Bibilo ka i kaa ér uwo u Aôndo ua va ior a averen man mkor. (Ps. 72:3; Yes. 25:6, 7) Nahan uwo u Olev, u Aôndo a til sha mi la tile sha ityough ki hementor u Yehova u hemban cii la.

9. Uwo u Olev la u pav ker avegher ahar inja nena?

⁹ Mpav u uwo u olev la u pav ker la tese nyi kwagha? Mpav u uwo u olev, u u lu sha ityoughkitaregh ki Yerusalem ne, u pav ker avegher ahar la tese ér Yehova ver hementor ugen, u u lu suen hementor na u vesen la yô. Hementor u sha uhar ne ka Tartor u Mesiya u u lu sha ikyev i Yesu Kristu la. Ka nahan ve Yehova a yer avegher a ahar a “uwo u Olev” la cii ér “iwo yam” ye. (Sek. 14:4) Iwo ne cii ka i na.

10. “Zegepev” u a lu her atô u iwo i ihiar la tile sha ityough ki nyi?

¹⁰ Kwaghôron u profeti la pase ér uwo u sha injakwagh ne pav ker avegher ahar, vegher u môm yem ken imbusutarimese, ugen di yem ken imbusutariyan, Yehova tile angahar sha mi keen man keen. “Zegepev” gba her atô u angahar a Yehova la. Pev u sha injakwagh ne tile sha ityough ki mkor u Aôndo. Nahan mbacivir Yehova mba ve lu shin pev ne cii mba zuan a mkor ken hementor na u sha won cii la kua hementor u wan na, u u lu Tartor u Mesiya la. Yehova una lumun ér i kar a mcivir u mimi kera ga. Ka hanma shighe uwo u Olev ne yange u pav kere? Uwo ne yange pav shighe u i ver Tartor u Mesiya sha ken inyom i 1914, zum u Shighe u Atôatyev kure la. Ka hanma shighe mbacivir Aôndo mba mimi yange ve hii u yevese yemen shin pev u sha injakwagh nee?

11, 12. (a) Ka hanma shighe mbacivir Aôndo hii u yevese yemen shin pev u sha injakwagh laa? (b) Ka nyi i tese ér uwegh ku Yehova ku ageegh ku a ior nava?

¹¹ Yesu yange tsengapasen mbadondon un ér: “Akuraior cii aa kôr ne ihyom sha ci u iti Yam.” (Mat. 24:9) Hii ken inyom i 1914 la je, ihyom i i ker mbadondon Yesu la ngi hemban seer a seer, hemban je yô, ken ayange a masejime a tar u ifer ne. Shin er mbaihyomov yange ve ta num sha asande a mba i shighe ve mkurem la kpoghuloo sha shighe u Ityav Mbi Tar Cii Mbi Hiihii la nahan kpa, ve fatyô u timin ve kera ga. Ken inyom i 1919 la, ve due ken ikyangenev mbi Zegebabilon, u a lu tartor u kwaghaôndo u aiegh la kera. (Mpa. 11:11, 12) * Ka shighe u mbacivir Aôndo mban hii u yevese yemen shin pev u iwo i Yehova la je la.

¹² Hii ken inyom i 1919 la je, Aôndo za hemen u kuran ior nav sha tar cii, shin pev na la. Ugomoti yange ve cir tom u  Mbashiada mba Yehova u pasen kwagh la sha ajiir kpishi sha tar, shi ve wa ataban sha ityakerada ve, kuma anyom kpishi je. Hegen kpa mba a de u yangen tom wase sha ajiir agen ga. Akuraior ne aa nôngo nan kpa, aa kôrcio u been a mcivir u mimi ga! Uwegh ku Yehova ku ageegh kua lu a ior nav.—Dut. 11:2.

13. Se za hemen u zuan a mkor shin pev u Yehova la nena, man er nan ve i hembe lun a inja hegen u se er nahana?

¹³ Aluer se var a Yehova gbang gbang, shi se tile ken mimi dông yô, un vea Wan na Yesu Kristu kpa vea kura se, shi Aôndo una lumun ér ma kwagh shin ma or môm nana ‘tsuwe se sha ikyev na ga.’ (Yoh. 10:28, 29) Yehova kegh iyol u nan se iwasen i kwagh a gbe se sha mi la cii, sha er se ungwan un u a lu Tor u Hemban sha Won Cii la, shi se za hemen u lun sha ikyev i Tartor u Mesiya kpaa yô. Ka a inja u se za hemen u lun ken mkor shin pev ne, gadia shighe u zegecan u a mgbôghom la una va yô, mbacivir Aôndo vea hemba zuan a mkor shin pev ne cii.

14, 15. Sha “iyange i utya” i Aôndo una ta num sha mbaihyomov nav la, ka nyi ia er mba ve lu shin pev ga laa?

¹⁴ Er mkur u tar ne a mgbôghom yô, Satan una lu hemban tan num sha ior mba Yehova cii. Maa “iyange i utya” i Aôndo ia va sha mbaihyomov nav. Yehova una lumun er Satan shi a kimbir tan num sha ior nav ga. Sha iyange la, Tom u Hemban sha won cii una tese tahav nav, er un lu Orutya u hemban cii yô, a hemba ayange agen la cii.—Sek. 14:3.

¹⁵ Sha iyange i utya i Aôndo la, mba ve lu ken mkor shin “zegepev” ga la kwagh ve una lu nena? Sha iyange la ‘iwanger i Aôndo ia lu sha a ve ga.’ Inja na yô, Aôndo una zungwe ve mhôônom ga. Sha iyange i utya la, “bouange” una haa sha “anyinya man sha mbaalfadari man sha urakumi man sha ujaki man hanma zendenya u a lu ken afo” cii. “Akaa a engem aa hide ijime iyol i a.” Kwagh ne tese ér ikyav mbi utyaav mbi akuraior ne mbia kera er tom ga. Kwaghôron u profeti ne shi kaa ér Yehova una tsaha mbaihyomov nav sha “bouange.” “Ashe ve kpaa aa hôô ken ategher, nombor ve kpaa ua hôô ken zwa ve.” A̱ lu bouange u sha injakwagh shin a lu bouange kpôô kpôô kpa, kwagh ne una na vea kanshio u bulan se shin lamen sha Aôndo dang. (Sek. 14:6, 7, 12, 15) “Utor mba shin tar man akumautya a ve” cica cii vea ta ikyaa a Satan. Nahan kpa, ape ve lu cii, a za tim ve heregh. (Mpa. 19:19-21) “Mba TER A woo ve la, vea lu hen inya, á hii sha ikighirtar ngin zan zan á za ar ikighirtar ngira.” (Yer. 25:32, 33)

16. Ka mbampin mba nyi i doo u se gbidye kwar sha mi er iyange i utya i Aôndo i mgbôghom ne, man er nan i doo u se er nahana?

¹⁶ Hanma shighe u i nenge ityav cii yô, ior ka ve ya ican, kua mba ve hembe ityav la kpaa. Alaghga kwaghyan una ban, akaa aa saa ishe, shi ior vea kungu ican. Shi ior vea kera lu a ian i eren akaa sha ishima ve er ngise lu nahan ga. Aluer se tagher a mbamtaver mban nahan yô, se er nena? Se yem gbidyen akarkase iyolo? Se nyiman jighjigh wasaa? Se yina ishima se yem zungwen tsung shinii? Shighe u zegecan una va la, a gba hange hange u se suur sha tahav mbu Yehova a lu a mi u yiman se la, shi se za hemen u lun shin pev u mkor u Yehova la!—Ôr Habaku 3:17, 18.

17, 18. (a) “Mngerem ma umam” mara ka nyi? (b) “Zegemnger u sha ityoughkitaregh” man “zegemnger u shin ityôtar” la tile sha ityough ki nyi? (c) U kange ishima wer u er nyi, er u lu veren ashe a kwagh u ken hemen laa?

¹⁷ Armagedon una karen kera yô, “mngerem ma umam” maa due ken  ikyônough ki Tartor u Mesiya la, ma a tôndo mayange ga. “Mngerem ma umam” man ka akaa a Yehova a ne se sha u a̱ wase se u lun uma gbem sha won yô. “Zegemnger u sha ityoughkitaregh” u i er kwagh na la ka Zegemnger u Bar je la, man “zegemnger u shin ityôtar” la di ka Zegemnger u Tamen. Uzegembamngerev mban cii tile sha ityough ki ior. Zegemnger u Bar la tile sha ityough ki mbakpenev mba ve lu shin uwar la. Er Zegemnger u Tamen a mgbough a akaa a uma shimi yô, a tile sha ityough ki “zegeikpelaior” i ia war Armagedon la. (Ôr Sekaria 14:8, 9; Mpa. 7:9-15) Sha nahan yô, ikweior i ihiar ne cii ia va zua a mtsera shighe u a pase i sha ikyev i isholibo i Adam a tuhwa la. Vea ma “mngerem ma umam” ma sha injakwagh man, nahan imura ia kera kôr ve mayange ga.—Mpa. 22:1, 2.

¹⁸ Yehova una kura se zan zan se war mtim u tar u ifer ne, se nyôr ken tar u he u Aôndo u perapera la. Er akuraior cii a ker se ihyom nahan kpa, se kange nen ishima, se za nen hemen u lun sha ikyev i Tartor u Aôndo la, shi se za nen hemen u zuan a mkor shin pev u Yehova la.