1. Ka averen a nyi Yehova a ne se, a aa fatyô u wasen se u zuan a msaanyolo?

YEHOVA soo wener i saan se iyol, nahan a na se averen kpishi a aa va se a msaanyol yô. Kwagh u hii yô, a na se uma. Sha nahan yô, se fatyô u nan uma wase sha u wuese un, gadia a urugh se a va a vese ken mcivir u mimi. (Ps. 144:15; Yoh. 6:44) Yehova tese se wang er se doo un ishima yô, shi ngu a wase se u wan ishima ken tom u se lu eren un la kpaa. (Yer. 31:3; 2 Kor. 4:16) Se mba ken paradiso u ken jijingi, ape se zuan a kwaghyan u ken jijingi mgbeghaa shi se lu a anmgbianev mba ve doo se ishima shi se eren kwagh a ve ken mzough la. Heela tseegh ga, se mba a ishimaverenkeghen i doon tsung sha kwagh u ken hemen la kpaa.

2. Ka mlu u nyi mbacivir Aôndo sha mimi mbagenev ve lu nôngon a mini?

² Shin er se lu a atôakyaa a nan se msaanyol ne nahan kpa, mbacivir Aôndo sha mimi mbagenev ka ve lu a mbamhen mba kpeegh sha kwagh u mlu ve. Alaghga vea hen ér ve gba Yehova kwagh ga, shi tom u ve lu eren un la kpa u gba un kwagh ga. Mba ve zer lun a mbamhen mba kpeegh sha kwagh u mlu ve cii mba henen ér a tsa kpa vea ember uma “anyom imôngo” ga. Uma ngu ve er ka “ayange a imegh” nahan.—Orpa. 11:8.

3. Ka nyi ia na ve or a hii u henen akaa a kpeegh sha kwagh u mlu u nana?

 ³ Ashighe agen kwagh u ka a na ve anmgbianev mba nomso man mba kasev mban ve hii u lun a mbamhen mba kpeegh sha kwagh u mlu ve yô, ka i lu akaa a van ve ahenge shin angev shin akaa agen a a lu tesen ér ve bee iyol la. (Ps. 71:9; Anz. 13:12; Orpa. 7:7) Heela tseegh ga, gba u Mbakristu cii vea fa ér ishima wa atseregh, shi ia fatyô u nan se ibo kpaa, shin er alaghga a doo Aôndo a vese nahan kpaa. (Yer. 17:9; 1 Yoh. 3:20) Diabolo we mbacivir Aôndo akaa iyol. Shi mba ve lu a mhen u Satan la vea fatyô u nan se hiin u nengen ser se gba Aôndo kwagh ga, er Elifasa u ban a jighjigh u nan la kpa yange nenge nahan. Kwagh ne lu aie sha ayange Yobu la, vough er nyian kpa i lu nahan.—Yobu 4:18, 19.

4. Se lu henen nyi ken ngeren ne?

⁴ Yehova pase ken Ruamabera wang ér una lu a mba ve “karen ken pev u mure u kuugh” la. (Ps. 23:4) Gbenda môm u ka a lu a vese yô, ka sha Mkaanem nam. Bibilo ka ikyagh ki tomough ki “ageev sha ishigh ki Aôndo sha ci u yôhôr ayou a utya,” kua mbaaie man mbamhen mba kpeegh. (2 Kor. 10:4, 5) Sha nahan yô, de se nenge er Bibilo ia wase se se lu a mnenge u vough shi se za hemen u lun a mnenge shon yô. U fatyô u zuan a iwasen ken kwagh ne, shi u fa igbenda i u taver mbagenev ishima kpaa.

5. Ka nyi se kar ayol a ase sha mi ve a wase se u lun a mnenge u voughlo?

⁵ Apostoli Paulu pase akaa agen a aa fatyô u wasen se u lun a mnenge u vough yô. A wa tiônnongo u ken Korinte la kwagh ér: “Kar nen ayol a en sha u né fa aluer nea lu ken jighjigh u nan yô.” (2 Kor. 13:5) “Jighjigh u nan” la ka atesen a Mbakristu, a i pase ken Bibilo la jimin cii. Aluer akaaôron a ase man aeren a ase zua sha atesen ne yô, tese ér se mba “ken jighjigh u nan.” Jighilii yô, gba u se tôô uma wase se kar sha atesen a Mbakristu la jimin cii. Se fatyô u tsuan avegher agen kuran, geman undun agen ga.—Yak. 2:10, 11.

6. Er nan ve i doo u se kar ayol a ase se fa ‘aluer sea lu ken jighjigh u nan’ yôô? (Nenge foto u a lu sha mhii u ngeren ne la.)

⁶ Alaghga a taver we u karen iyol you, hemban je yô, aluer u nenge wer u va yina sha ikyaren yô. Nahan kpa, gbenda u Yehova a nengen se la hemba ngun hange hange a gbenda u se nengen ayol a ase la, shi mhen na kpa hemba u wase yem zende zende. (Yes. 55:8, 9) Tôvon mbacivir un ér una na ve ibo ga, kpa ka sha u una zua a aeren a dedoo ken a ve shin una wase ve. Aluer u ngu karen iyol you sha kwagh u i nger ken Mkaanem ma Aôndo la sha u fan “aluer [wea] lu ken jighjigh u nan yô,” u lu hemban nengen iyol you sha gbenda u Aôndo kpa a nengen we la. Kwagh ne una wase u, u de u henen wer u gba Aôndo kwagh ga, u gema henen wer u doo Yehova ishima, er Bibilo i pase wang nahan. A lu u inja er u bugh ikyondo sha windou wer iyange i ta ken iyou, i i we ime ker nahan.

7. Akav a mbajighjigh mba i er kwagh ve ken Bibilo la aa fatyô u wasen se nena?

⁷ Gbenda ugen u u doo u se tôv ayol a ase yô, ka u gbidyen kwar sha ikyav i mbajighjigh mba i er kwagh ve ken Bibilo la ve ver la. Gbidye kwar sha mbamlu shin mbamhen vev, nahan pine iyol you wer, i lu we nahan yange ma u er nena? De se tese ikyav sha akaa atar a a tese er u fatyô u eren tom a Bibilo sha u fan wea lu “ken jighjigh u nan” yô, man er kwagh ne una wase ú u lun a mnenge u vough la kpaa.

8, 9. (a) Mbamlu mba kwasecôghol u lu icankwase la yange ve lu nena? (b) Ka mbamhen mba kpeegh mba nyi alaghga kwasecôghol la yange una lu a mini?

⁸ Yesu yange za tema ken tempel u ken  Yerusalem la, lu kenger kwasecôghol ugen u lu icankwase yô. Ikyav na la ia wase se se za hemen u lun a mnenge u vough, a̱ yina se iyol nan nan je kpaa. (Ôr Luka 21:1-4.) Nenge ase mbamlu mba kwasecôghol la yange lu ker la: Yange lu u una wa ishima a mnyoon u ku u nom na la. Heela tseegh ga, mbahemenev mba kwaghaôndo mba sha shighe na la kpa waan mba ve lu a orwasen ve ga la ikyo ga, ve gema ve lu “yan uya mba kasev mba côgholov.” (Luka 20:47) Yange gba ican je yô, kwagh u za er iyua a mi ken tempel la lu kwagh u or u tee a tôô nan ijodo kpa nana fatyô u zuan a mi zevera yô.

⁹ Nôngo u nengen er yange a lu kwasecôghol la ken ishima shighe u a tôô ideri ihiar, a za nyôr ken tembe u tempel la. Yange una lu henen sha iyua i cuku i un lu a mi u nan la, tôôn karen sha zege iyua i nom na una lu uma ve ma un fetyô u eren laa? Yange kunya a kôr un shighe u nenge ior mba ve lu un sha hemen la lu eren iyua sha zegeinyar, nahan una lu henen ér iyua na la ia gba kwagh ga shinii? Aluer yange una lu a mbamhen mban ken ishima je kpa, a er kwagh u fatyô u eren sha ci u mcivir u mimi la.

10. Yesu yange tese ér kwasecôghol la gba Aôndo kwagh nena?

¹⁰ Yesu tese ér kwasecôghol la man iyua na cii yange gba Yehova kwagh. Yesu kaa ér kwagh u kwase la a “hee kimi la, hemba u [mbanyarev mbara] cii.” Yange a nungwa iyua na la sha uiyua mba mbagenev er la, nahan kpa Yesu nenge a gbashima na la wuese. Mbaôron inyaregh yange vea va nenge a ideri ihiar la kpa alaghga vea kav er iyua la, kua kwase u a er i la a gbe Yehova kwagh la ga. Nahan kpa, lu mnenge u Yehova la lu kwagh u vesen ye, lu kwagh u ior hen shin gbenda u kwasecôghol la nenge iyol na la kpaa ga. U fatyô u eren tom a kwagh ne sha u karen nengen wea lu ken jighjigh u nan her je kpa?

11. U fatyô u henen nyi sha kwagh u kwasecôghol la?

¹¹ Mbamlu ou vea fatyô u yangen we u eren Yehova tom er u soo la. Mbagenev mba fetyô u pasen loho u dedoo shighe gôgônan  ga sha ci u iyolbeen shin angev. Aluer ve kaa ér ahwa a ve gba ikyev ga, nahan vea kera na a ga yô, shi vea lu eren shami kpa? Aluer yina u iyol joo ga je kpa, alaghga u nenge wer ken ahwa a ior mba Aôndo ka ve tôô kpishi u pasen kwagh hanma inyom la, ahwa a ou nga sha mi cuku tseegh tsô. Nahan cii kpa, se hen ken kwagh u kwasecôghol u lu icankwase la ser Yehova nengen shi wuese hanma kwagh u se er sha ci na cii, hemban je shighe u se er un sha ican yô. Gbidye ase kwar sha gbenda u yange u er Yehova tom inyom i karen la. Ma shighe ngu u yange hagher we, kpa u tange iyol ga, u nôngo tsung u due kwaghpasen yôô? Aluer yange kwagh lu nahan yô, u fatyô u nan jighjigh wer shighe u yange u vihi la gba un kwagh tsung. Aluer u ngu eren Yehova tom sha afatyô wou cii, er kwasecôghol u lu icankwase la nahan yô, u ngu a ityôkyaa i vesen i nan jighjigh wer u ngu “ken jighjigh u nan.”

12-14. (a) Eliya yange hingir u lun a mbamhen mba kpeegh nena? (b) Lu nyi i na ve Eliya hingir u lun a mbamhen mbana?

¹² Profeti Eliya yange suur sha Yehova shi lu a jighjigh u nan taveraa. Nahan kpa, shighe ugen la ishima doo un ker ga, je yô a sôn ér Yehova a wua un kera. A kaa ér: “Kuma hegen ne; TERE, ngohol uma wam.” (1 Utor 19:4) Mba ishima i lu a yina ve nahan ga yô, alaghga vea hure kwagh u Eliya yange ôr ken msen la ér lu ‘ôron kwagh sha lan’ di tsô. (Yobu 6:3) Nahan kpa, lu pasen er ishima lu un ker la jighilii. Yehova yange tsaha Eliya ér a tôm ku yum ga, kpa gema wase un.

¹³ Lu nyi i na ve Eliya va hingir u henen nahana? Cii man shighe ne yô, yange hemen Mbaiserael gbenda u karen fan er Yehova a lu Aôndo u mimi yô, nahan kwagh ne na yô, i wua uprofeti mba Baal 450. (1 Utor 18:37-40) Alaghga tsô Eliya yange ver ishima ér kwagh ne una na ior mba Aôndo vea hide ken mcivir u mimi, kpa kwagh er nahan ga. Yesebel, Torkwase u wan ifer la tindi a loho hen Eliya ér un ngu wuan un. Er Eliya lu cian ku yô, a yevese a yem vegher u ken imbusutariyan la, a za kar ken Yuda, maa a za nyôr ken taaikyôngo ugen, u uma tseghe tseghe yô.—1 Utor 19:2-4.

¹⁴ Eliya lu her tswen, lu henen sha kwagh u tom na u profeti, u u lu un inja er u hingir gbilin kwagh la. A kaa a Yehova ér: “M hemba uter av ga.” Inja na yô, a tôô wener un kera gba kwagh ga, er vuulevu man akuhe a uter nav mba ve kpe la nahan. Lu inja er a wa atindi a na, hide lu karen iyol na sha a, nengen ér kwagh hemba un, shi un kera ngu Yehova shin orgen môm a iwasen ga nahan.

15. Aôndo yange tese Eliya ér a gba un kwagh her nena?

¹⁵ Kpa Aôndo Uhembanagee nenge Eliya kposo. Eliya yange gba kwagh sha ishigh ki Yehova her, shi Yehova er akaa a wasen un u fan nahan. Aôndo tindi ortyom ér a za taver Eliya ishima. Shi Yehova na Eliya kwaghyan man mngerem sha u a zua a agee a eren zende u kuman ayange 40, yemen ken imbusutariyan, za nyôron hen Uwo u Horebi yô. Heela tseegh ga, Yehova shi kôôm Eliya kundu kundu ér a de henen ér Oriserael u civir Yehova sha mimi môm kpa kera shi her ga ze. U hemban cii je yô, Aôndo na Eliya ityom igen, shi Eliya ngohol i kpaa. Yange Eliya zua a iwasen ken kwagh u Yehova er ne kpishi, nahan a hide a za hemen a tom na u profeti la sha gbashima.—1 Utor 19:5-8, 15-19.

16. Ka sha igbenda igen i nyi nahan alaghga tsô Aôndo a ne u iwasena?

¹⁶ Kwagh u yange er Eliya la una fatyô u wasen we u fan wea lu ken jighjigh u nan yô. Shi una mgbegha ú u lun a mnenge u vough kpaa. Hiihii yô, hen sha igbenda i Yehova a nenge sha a we la. I lu nahan, môm ken mbacivir Yehova, er ortamen shin ma Orkristu ugen u nan vie ken jijingi nahan, nan wase u shighe u u nyôr ken ma zayol yôô? (Gal. 6:2) Bibilo man ityakerada yase i Mbakristu man  mbamkombo mba tiônnongo wase u u taver ken jijingi kpa? Aluer shighe ugen u zua a iwasen sha môm ken igbenda ne yô, hen sha Un u iwasen la i dugh hen a na la, nahan er msen, sugh un.—Ps. 121:1, 2.

17. Ka nyi mbacivir Yehova ka vea eren ve i hemba gban un kwagha?

¹⁷ Kwagh u sha uhar yô, umbur wer mnenge u kpeegh una fatyô u tsughun se. Ka gbenda u Aôndo a nengen se la kwagh a hembe gban sha mi ye. (Ôr Mbaromanu 14:4.) Jighjigh u se ne Yehova man mcivir u se civir un sha mimi la gba un kwagh kpishi. Ka akaa a ka se er sha ci na la ka a na ve se gba un kwagh ga. Shi alaghga u er Yehova tom je hemba er u hen la, er Eliya kpa yange lu nahan. Alaghga tsô ior mba ken tiônnongo mba u wase ve yô. Shin ior mba hen haregh wou mba u nôngo a ve ve fe mimi yô.

18. Yehova ka una na u tom yô, i tese ér nyi?

¹⁸ Kwagh u masen yô, hanma tom u Yehova a ne u cii, fa wer ka u tesen ér a kende u ga. (Yer. 20:11) Alaghga iyol ia kpe u sha ci u ka inja er kwagh u injaa ngu duen ken tom wou ga, shin u ngu fantyô u eren kwagh u ken jijingi ugen u u we ishima u eren la ga nahan. Nahan cii kpa, u ngu eren tom u hemban cii u hanmô wase nana fatyô u eren hegen yô; ka tom u pasen loho u dedoo shi yilan sha iti i Aôndo je la. Yô, de gbe uwer u eren u ga. U er nahan yô, mkaanem ma Yesu yange ôr ken injakwagh na igen la, we kpa a ôr ma sha a we, ér: “Nyôr ken iember i teru.”—Mat. 25:23.

19. Lu mlu u nyi orngeren Pasalmi 102 tagher a mini?

¹⁹ Ishima yange nyian orngeren Pasalmi 102 kpishi. Yange lu yan “ican” i sha iyol shin i ken ishima tsung, shi kera lu a agee a una nôngo a mbamzeyol nav ga. (Ps. 102, ngeren u sha ityou) Mkaanem nam man tese ér ishima na cii lu sha kwagh u mnyoon man mtswenem man mbamnenge nav. (Ps. 102:3, 4, 6, 11) A na jighjigh ér Yehova soo u tan un kera.—Ps. 102:10.

20. Msen una wase or u nan lu a mbamhen mba kpeegh la nena?

²⁰ Er kwagh lu nahan kpa, orpasalmi la de u wuese Yehova ken uma na ga. (Ôr Pasalmi 102:19-21.) Er Pasalmi 102 la a tese nahan, mba ve lu ken jighjigh u nan her la je kpa, ka ve nyôr ken mnyoon shi ve kera fatyô u henen sha kwagh ugen môm kpaa ga. Yange lu orpasalmi la er “inyon i i tem sha tor tswen dang” nahan, inja er ngu nôngon a mbamzeyol nav tswen yô. (Ps. 102:7) We kpa hanma kwa u i lu u nahan cii yô, pase Yehova ishima you, er orpasalmi yange er nahan. Mbamsen mba ka u er zum u ican i tser u la, vea wase u u nôngon a mbamhen mba kpeegh. Yehova tôndo zwa ér “[una] ungwa msen u mba ve lu a orjime ga yô, [una] laha msen ve je ga.” (Ps. 102:17) Na ityendezwa la jighjigh.

21. Or u nan lu a mbamnenge mba kpeegh nana er nan ve nana seer lun a mnenge u voughlo?

²¹ Pasalmi 102 shi tese er u er ve u seer lun a mnenge u vough la kpaa. Orpasalmi ne yange er kwagh ne sha u geman ishima na nan sha kwagh u ikyar i a ya vea Yehova la. (Ps. 102:12, 27) Er fa ér Yehova una wase mba ve civir un la hanma shighe u ican i tser ve cii yô, ishima gba un shimi. Nahan aluer mbamhen mba kpeegh yange ú u eren Yehova tom er u soo la sha anshighe kpuaa yô, er msen sha kwagh ne. De sen Aôndo wer a na u mpeveryol tseegh ga, sôn wer a na ‘sha er ior vea yôô iti na’ kpaa yô.—Ps. 102:20, 21.

22. Hanmô wase nana er nan ve nana er ishima i Yehova?

²² Mimi yô, se fatyô u eren tom a Bibilo sha u karen fan sea lu ken jighjigh u nan shi sea gba Yehova kwagh yô. Sha kpôô yô, se fatyô u been a mbamnenge mba kpeegh shin iyolkpen cica cii ken tar ne ga. Nahan cii kpa, hanmô wase nana fatyô u eren ishima i Yehova shi zuan a myom, aluer se wa ishima, se mba eren un tom sha mimi yô.—Mat. 24:13.