1, 2. (a) Ka an nan lu “Orshiada u jighjigh man u mimi”? (b) Inja i iti i Yesu la ér nyi, man yange wase Mbayuda sha u Yehova a hide a lumun ve nena?

SHIGHE u i lu ôron Yesu ijir i kuugh la, a kaa a gomna u Yudia, u lu Orroma la ér: “Ka sha ci u nahan i marem, shi ka sha ci u nahan kpaa M ve shin tar ne, sha er Me pase mimi ye.” (Ôr Yohane 18:33-37.) Yesu pase ér un ngu tor cii man ôr kwagh ne ye. Anyom nga kar yô, apostoli Paulu va ôr kwagh kaa ér Yesu ka orshiada u “a er shiada sha ishigh ki Pontiu Pilatu sha mpase u dedoo” yô. (1 Tim. 6:13) Se mba ken tar u ú lu sha ikyev i Satan shi ihyom i kôron i dumbur ker ne. Nahan gba u se taver ishima tsung er Yesu, “orshiada u jighjigh man u mimi” la nahan ve, se za hemen u eren shiada ye!—Mpa. 3:14.

² Mbayuda cii yange i yilan ve ér Mbashiada mba Yehova, kpa lu u Yesu una lu orshiada u Yehova u hemban ken a ve cii. (Yes. 43:10) Cii man i mar Yesu yô, ortyom ugen kaa a Yosev, ter u Yesu, u una nenge sha a na shin tar ne la ér kwagh u a jil Maria ken iyol la, ka u sha Icighan Jijingi je. Shi ortyom la kaa ér: “Una mar wan u nomso; ú ii Un iti wer, Yesu; gadia ka Un Una yima nongoior Na sha asorabo a ve ye.” (Mat. 1:20, 21) Ken zwa Heberu yô, inja i iti i Yesu la ér, “Yehova Ka Myom.” Yange lu u Yehova una tindi Yesu sha u a yima uumace sha ikyev i isholibo man ku. Nahan Yesu kaa a Mbayuda ér gba u vea de asorabo a ve sha er Yehova a hide a lumun ve yô. (Mat. 10:6; 15:24; Luka  19:10) Sha ityôkyaa ne yô, Yesu pasen kwagh u Tartor u Aôndo kpoghuloo. Marku nger ér: “Yesu va nyôr ken Galilia gba ôron Loho u Dedoo u Aôndo, kaan er: Ayange kuma, tartor u Aôndo mgbôghom ve; gema nen asema, na nen Loho u Dedoo ne jighjigh.” (Mar. 1:14, 15) Shi yange venda kwagh u mbahemenev mbaaduav mba ken Yuda tesen la gbar gbar, man kwagh ne lu ityôkyaa igen i yange na ve ve wua un yô.—Mar. 11:17, 18; 15:1-15.

3. Yesu yange kpen kera yô, lu nyi i er sha iyange i sha utar laa?

³ Yange i wua Yesu ku u ipilagh, sha iyange i sha utar la yô, kwagh u kpilighyol ugen er! Yehova nder un shin ku, kpa lu a iyol i orumace ga, lu or u ken jijingi, u una kera kpe mayange ga yô. (1 Pet. 3:18) Yese tese mbahenen nav ér un kpe kpa un nder, shighe u ande hen a ve ken iyol i orumace la. Sha iyange i i nder Yesu shin ku la je, a ande hen mbahenen kposo kposo kuma kwa utaan.—Mat. 28:8-10; Luka 24:13-16, 30-36; Yoh. 20:11-18.

4. Ka mkombo u nyi Yesu yange er sha iyange i i nder un shin ku la, man lu nyi pase mbahenen nav wang ér gba u vea ere?

⁴ Yesu yange ande hen mbaapostoli sha kwa u sha utaan la shighe u mbahenen mbagenev kpa lu a ve imôngo yô. Sha iyange la, Yesu er mkombo a ve, ve hen kwagh ken Mkaanem ma Aôndo. “Tsô A bugh ve ishima sha u kaven icighanruamabera.” Nahan ve mase kaven er Ruamabera tsengapasen ér mbaihyomov mba Aôndo vea wua un shi a nder un shin ku sha ivande yô. Yesu maa kure mkombo u hange hange la sha u ôron mbahenen nav kwagh u vea er yô. A kaa a ve ér “ka ken iti Na man á ôr kwagh u mgemshima man mde u asorabo ken akuraior cii, á hii ken Yerusalem je.” Er nahan cii yô, maa a kaa a ve ér: ‘Ne mba mbashiada sha akaa ne.’—Luka 24:44-48.

5, 6. (a) Yange lu u mbahenen mba Yesu vea lu mbashiada mba ana? (b) Yange lu u mbahenen mba Yesu vea lu mbashiada nav nena?

⁵ Nahan, sha iyange i sha 40, shighe u Yesu mase anden hen mbaapostoli la nav la, a shi nan kpa yange ve kav kwagh ugen u Yesu shi ôr a ve ne wang. A kaa ér: “Né lu mbapasen kwagh Wam ken Yerusalem man ken Yudia cii kua Samaria kpaa, zan zan á ar ken ikighir i tar je.” (Aer. 1:8) Er nan ve Yesu de kaan ér ne lu mbapasen kwagh u Yehova, gema kaa ér: ‘Né lu mbapasen kwagh Wama’? Yesu yange ma fatyô u kaan ér vea lu mbapasen kwagh u Yehova, kpa mbahenen vande lun Mbashiada mba Yehova kera. Nahan gba u un kpa vea lu mbashiada nav. Vea lu mbashiada nav nena?

⁶ Yange gba u mbahenen mba Yesu vea hii u pasen ior ér hii hen shighe la je Yehova una gema kuren awashima na u yiman uumace la sha ikyev i Yesu. Gbenda u myom ne hemba wasen a gbenda u Yehova yima Mbaiserael sha ashighe a ken ijime la ica je. Ku u Yesu Kristu man mnder u i nder un shin ku la cii bugh gbenda u ior vea fatyô u duen ken ikyangenev mbi isholibo man mbi kugh kera yô. Zum u i tsegha mbahenen mba Yesu sha icighan jijingi sha iyange i Pentekosti u inyom i 33 la, ve hii u pasen ior “uzegembaakaav mba Aôndo.” Ior kpishi mba ve ungwa loho ne la gema ishima shi ve na nagh ku Yesu kura jighjigh. Yange i za na Yesu u i nder un shin ku la tahav mbugen sha, nahan Yehova lu eren tom a na sha u yiman ior udubu udubu shin tar.—Aer. 2:5, 11, 37-41.

7. Akaa a yange er sha iyange i Pentekosti u inyom i 33 la tese nyi?

⁷ Akaa a yange er sha iyange i Pentekosti u inyom i 33 la tese ér Yehova lumun nagh ku vough ku Yesu na sha u wamen shin cirin asorabo a ase la. (Heb. 9:11,  12, 24) Yesu yange pase ér un va “sha u i̱ er Un tom ga, kpa sha u Un Una er mbagenev tom man Una na uma Na a̱ hingir ipaan sha ci u ior kpishi yô.” (Mat. 20:28) “Ior kpishi” mba lu u vea zua a mtsera ken nagh ku Yesu la lu Mbayuda mba ve gema ishima la tseegh ga. Kpa ka ishima i Aôndo u “ior cii ve̱ war,” gadia nagh kura ‘tôô isholibo i tar kera.’—1 Tim. 2:4-6; Yoh. 1:29.

8. Ka nyi yange i wase mbahenen mba Yesu ve ve za hemen u pasen ior kwagh naa, man yange ve pase kwagh na kighir nena?

⁸ Mbahenen mba Yesu mba hiihii mbara yange ve taver ishima, ve za hemen u pasen ior kwagh na. Lu nyi i wase ve u eren kwagh ne? Lu sha agee a ve ga, kpa ve sôn Yehova ér a na ve icighan jijingi na sha er una wase ve vea lu a ishimataver i gba u vea lu a mi ve vea za hemen u pasen kwagh na la yô. (Ôr Aerenakaa 5:30-32.) Hii sha shighe u Pentekosti u inyom i 33 la zan zan anyom 27 nga kar yô, ve pase “kwaghôron u mimi u Loho u Dedoo la” hen Mbayuda man Atôatyev a “hen akaa a i gbe a sha won cii.”—Kol. 1:5, 23.

9. Er yange i tsengaôron nahan, lu nyi i er nongo u Kristu u sha ayange a mbaapostoli laa?

⁹ Nahan kpa, kwagh gema er vihi yô, mba ken nongo u Kristu u sha ayange a mbaapostoli la va hii u tesen akaa a yange lu a mimi ga yô. (Aer. 20:29, 30; 2 Pet. 2:2, 3; Yuda 3, 4) Shighe kar yô, mbatesen mbaaiev mbara vihi tiônnongo u Kristu cica cii. Yesu yange tsengaôron ér mvende u vendan mimi ne una za hemen u vihin nongo u Mbakristu mba mimi la zan zan a ar “sha iyange i mkurtar.” (Mat. 13:37-43) Ken uwer u Oktoba 1914 la, Yehova ver Yesu Tor sha uumace cii. Kwagh ne lu mhii u shighe u mkurtar, shin “ayange a masejime” a botar u Satan ne je la.—2 Tim. 3:1.

10. (a) Ka inyom i hange hange i nyi Mbakristu mba i shigh ve mkurem mba sha ayange a ase ne yange tsengaôron kwagh u una er kere? (b) Lu nyi i er ken uwer u Oktoba 1914 la, man er nan ve se fe?

¹⁰ Cii man uwer u Oktoba 1914 la, Mbakristu mba i shigh ve mkurem mba sha ayange a ase ne yôô hemba anyom 30, ér Tartor u Aôndo ua hii u hemen ken inyom la. Ka nyi yange i wase ve u fan ér kwagh a lu nahana? Lu kwaghôron u profeti u Daniel ôr sha kwagh u zegekon ugen u i gber un, kpa ‘ashighe ataankarahar’ nga kar ve, u hide u vese her la wase ve u kaven kwagh ne ye. (Dan. 4:16) Zum u Yesu  lu pasen mbahenen nav kwagh u una lu ikyav i tesen ve ér un hingir Tor shi ayange a masetyô hii la, a yila ‘ashighe ataankarhar’ ne ér, “shighe u atôatyev.” Akaa a yange hii u eren ken inyom i 1914 la je, tese wang ér Yesu ngu Tor. (Mat. 24:3, 7, 14; Luka 21:24) Nahan, hii shighe la je, “uzegembaakaav mba Aôndo” wa mver u Yehova a ver Yesu Tor sha uumace cii la kpa ker.

11, 12. (a) Lu nyi i er ken inyom i 1919 laa? (b) Ka ikyav i nyi yange i nenge a mi ken inyom i 1935 la wang na? (Nenge foto u a lu sha mhii u ngeren ne la.)

¹¹ Ken inyom i 1914, shighe u Yesu Kristu hingir Tor la, a hii u saghen mbadondon un mba i shigh ve mkurem la ken ikyangenev mbi “Zegebabilon,” ka kwaghaôndo u aiegh je la, tuhwan. (Mpa. 18:2, 4) Ken inyom i 1919, shighe u Ityav mbi Tar cii Mbi Hiihii mbira bee ica lu a gba ga la, mba i shigh ve mkurem mbara hemba zuan a ian i pasen kwagh sha tar wuee. Yange ve er shiada sha kwagh u tahav mbu nagh ku ipaan ku lu a mi u yiman ior la man loho u dedoo u Tartor u Aôndo. Nahan mbagenev udubu imôngo kpa fa mimi u Bibilo shi i shighe ve mkurem sha u ve za tema tor a Kristu imôngo sha yô.

¹² Ikyav tese wang ér, ken inyom i 1935 la, Kristu hii u kohol ior nav mba ve lu “iyôngo igen” la. Nyian ne, mba ve lu iyôngo igen la ka ior umiliôn umiliôn mba ve dugh ken akuraior a sha tar cii yô. Ve kua mba i shigh ve mkurem mbara cii, mba dondon ikyav i ishimataver i Yesu a ver la shi eren shiada hen mbagenev. Mba ve lu iyôngo igen la kpa na jighjigh ér ka sha nagh ku Yesu kura tseegh vea fatyô u zua a myom ye. Ve fa ér aluer ve taver ishima ken tom u pasen kwagh ne shi ve er ishima i Yehova ken uma ve yô, vea va war “zegecan la,” maa vea lu ken tar u he u Aôndo la.—Yoh. 10:16; Mpa. 7:9, 10, 14.

13. Gba u se Mbashiada mba Yehova se kange ishima u eren nyi, man se dondo ikyav i Mbakristu mba sha ayange a mbaapostoli la nena?

¹³ Ka kwagh u icivirigh kpishi u pasen mbagenev “uzegembaakaav” mba Yehova Aôndo a er la kua akaa a a tende zwa u va eren ken hemen la kpaa. Ka mimi, ashighe agen a lu ican u zan hemen a tom ne kpishi. Ior vea venda u ungwan loho wase shin vea tôv se a ican je kpaa. Aluer ka nahan kpa, Se fatyô u eren kwagh u apostoli Paulu vea akar a na a suen un er la. Paulu kaa ér: “Se lu vangertiôr ken Aôndo wase, se ôr ne Loho u Dedoo u Aôndo, lu sha ahendan kpishi je.” (1 Tes. 2:2) Sha nahan yô, se gba nen uwer ga. Er tar u Satan u lu yemen u za shoghor inya ne, se kange nen ishima se kure nen iceghzwa i yange se er shighe u se lu tseghan ayol a ase la. (Yes. 6:11) Se fatyô u eren kwagh ne sha tahav asev ga. Gba kpee u se sôn Yehova ser a na se icighan jijingi na  sha er se zua a “agee a hemban la,” er Mbakristu mba sha ayange a mbaapostoli la nahan.—Ôr 2 Mbakorinte 4:1, 7; Luka 11:13.

14, 15. (a) Yange i eren a Mbakristu sha ayange a mbaapostoli la nena, man apostoli Peteru taver ve ishima ér nyi? (b) Aluer mba tôvon se a ican sha ci u se mba Mbashiada mba Yehova yô, doo u se umbur nyi?

¹⁴ Nyian ne, ior umiliôn imôngo senge ér mba Mbakristu, “kpa mba gem mba nyiman Un sha aeren a ve la: kwagh ve ndôhôr ishima, ka mbahembanato kpaa, ve kuma u eren ma kwagh u injaa ga.” (Titu 1:16) Sha ayange a mbaapostoli la, ior kpishi civir Aôndo sha gbenda u a lumun a mi ga yô. Ior kpishi yange ve kôr Mbakristu mba mimi mba ve lu hen atô ve la ihyom sha shighe la. Apostoli Peteru yange taver Mbakristu mbara asema ér: “Aluer a hee ne sha ci u iti i Kristu yô, á kpe ne iyol je sha ci u Jijingi . . . u Aôndo A tem sha a ven yô.” Lu u a kpe ve iyol sha ci u nyi? Sha ci u Aôndo lumun ve shi jijingi na tema sha a ve.—1 Pet. 4:14.

¹⁵ Nyian ne, Mbashiada mba Yehova mba tagher a ‘ihyeen sha ci u iti i Kristu’ kpa? Een, sha ci u se mba pasen kwagh u Yehova tseegh ga, kpa se mba er kwagh u Yesu shi se mba pasen ser ngu Tor u Tartor u Aôndo. Yesu kpa yange i tôv un ican sha ci u lu orshiada u Yehova. Yange kaa a mbahendan a na ér: “Mo M va ken iti i Terem, kpa ne lumun Mo ga.” (Yoh. 5:43) Nahan aluer ior mba tôvon we a ican sha ci u u ngu pasen kwagh yum yô, umbur wer Aôndo lumun we shi icighan jijingi na ‘tema sha a we.’

16, 17. (a) Ka nyi ior mba Yehova mba sha ajiir kpishi sha tar ve lu nengen a mini? (b) U kange ishima wer u er nyi?

¹⁶ Shi umbur wer, ior kpishi sha tar mba van ken mcivir u mimi. Sea lu han han, shin hen uharegh mba i pasen kwagh her hanma shighe cii kpa, ior ka ve lu mba ve kegh iyol u ungwan loho wase u doon tsung la yô. Nahan zum u se zough a ior mba i sar ve u fan Bibilo yô, se nôngo nen sha afatyô wase cii se hide se za sôr ve shi se hen Bibilo a ve kpaa. Nahan se wase ve ve fa Yehova sha er vea tsegha uma ve sha ci na shi a er ve batisema yô. Ka wea eren tom ne nahan i lu ken ishima nena? Alaghga tsô we kpa u ngu a mnenge u anmgbian u kwase ugen shin tar u South Africa, u i yer un ér Sarie a lu a mi ne. A er tom u pasen kwagh kpoghuloo, hemba anyom 60 hegen. A kaa ér: “M wuese kpishi er nagh ku Yesu kura ku ne i lu u me fatyô u lun a Yehova, Tor u hemban sha won cii la kôôsôô nahan. Shi saan mo iyol kpishi er i lu u me fatyô u ôron ior kwagh u icighanti na la kpaa yô.” Un vea nom na Martinus, ve wase mbayev vev mba utar mbara, kua ior mbagenev kpishi ve hingir mbacivir Yehova. Sarie shi kaa ér: “Tom môm u van or a msaanyol er u ngun nahan ngu ga, shi Yehova ka a na se tahav mbu se fatyô u zan hemen a tom u waren uuma mba iorov ne sha icighan jijingi na.”

¹⁷ Sea lu Mbakristu mba se er batisema shin sea lu nôngon ser se er batisema kpa, doo u se wuese kpishi er se lu a ian i icivirigh i kohol vea Mbashiada mba Yehova imôngo yô. Sha nahan yô, za hemen u pasen kwagh kpoghuloo, shi nôngo sha afatyô wou cii palegh hôngor u tar u Satan, u u lu wang ga ne. U er nahan yô, u va Ter wase u sha, u lun a dooshima, u i yer se sha icighanti na la, a icivir.