1, 2. Ka ityom i nyi Yehova yange tindi Mose, man yange tôndo zwa a Mose ér nyi?

TÔÔ wer gba u ú tile sha ishigh ki tor u hemban tahav sha tar cii, u lam a na sha ci u ior mba Aôndo. A lu u nena? Alaghga ishima ia nyian we shi u nenge wer u kuma u lamen a na ga, shi a cier we iyol kpaa. U wa agoyol a za lamen a tor shon nena? Er i lu Aôndo uhembanagee cii a tindi u yô, u fatyô u ôron kwagh sha utaha je kpa?

² Ka kwagh u Mose yange tagher a mi vough je la. Yehova yange kaa a “or u ishima legh legh je zua ga” la ér un ngu tindin un hen Farao, a za due a ior mba Aôndo ken uikyangen man ken kpan ken tar u Igipiti kera. (Num. 12:3) Kpa Farao lu or u wan tswam shi moron iyol kpaa, er akaa a yange er la a tese nahan. (Eks. 5:1, 2) Nahan kpa, Yehova kaa ér Mose a na Farao wada sha er una de ikpan na umiliôn imôngo ia yem yô! Hegen yô, se fa er hii ve Mose pine Yehova ér: “Mo m ngu di nyi je u me za hen Farao, me za due a Mbaiserael ken tar u Igipiti?” yô. Ka keng, Mose yange una nenge ér un ngu a tahav ga shi un yina u lamen a Farao. Kpa Yehova kaa a Mose ér una gbihi un ga. Yehova kaa ér: “Me lu a we imôngo.”—Eks. 3:9-12.

3, 4. (a) Mose yange lu cian sha ci u nyi? (b) Alaghga we kpa u lu a mciem er Mose nahan sha ci u nyi?

³ Mose yange lu cian sha ci u nyi? A̱ shi nan kpa, Mose lu cian ér Farao una kegh ato a or u Yehova a tindi nan hen a na  ga. Mose shi lu cian ér ior nav vea na jighjigh ér ka Yehova a tindi un ér una za due a ve ken tar u Igipiti kera ga. Nahan Mose kaa a Yehova ér: “Nenge, vea nam jighjigh ga, man vea ver ato sha kwaghôron wam kpaa ga; gadia vea kaa er: TER ande hen a we ga.”—Eks. 3:15-18; 4:1.

⁴ Se fatyô u henen kwagh ken kwagh u Yehova ôr a Mose man akaa a yange za hemen la. Alaghga a gba u ú za tile sha ishigh ki or u ken gomoti u tagher tagher ga. Nahan kpa, ka i taver we u ôron ior mba u zough a ve ayange ayange la kwagh u Aôndo man kwagh u Tartoro? Aluer ka nahan yô, nenge ase kwagh u se fatyô u henen sha kwagh u er Mose ne.

5. Ka nyi Yehova yange na Mose, man kwagh ne kar a mciem ma lu a mi la kera nena? (Nenge foto u a lu sha mhii u ngeren ne la.)

⁵ Mose yange kaan ér ior vea na mkaanem nam jighjigh ga yô, Aôndo wa un agoyol sha er una kôrcio u zan ityom la yô. Bibilo ôr ken takerada u Ekesodu ér: “TER kaa a [Mose] er: Ka nyi u lu a mi sha uwe la? A kaa er: Ka gbough. A kaa er: Kende ku hen inya. A kende ku hen inya, ku hingir iyô; Mose yevese kar kera. Tsô TER kaa a Mose er: Za uwegh kôr i shin tsa; tsô a za uwegh a kôr i, i gema i hingir gbough ken [ikyevwe] na; sha u ve̱ na jighjigh er TER . . . ande hen a we yô.” (Eks. 4:2-5) Aôndo yange na Mose kwagh u una fatyô u tesen ér ka Yehova a tindi un yô. Sha tahav mbu Aôndo yô, kwagh u mbagenev nenge ér ka gbough la hingir kwagh u uma! Ivande ne yange ia na mkaanem ma Mose maa seer lun a tahav, nahan a tese ér Yehova ngu suen Mose! Sha nahan yô, Yehova kaa a na ér: “Kôr gbough kun sha uwe, ku ú za eren uivande a mi yô.” (Eks. 4:17) Er Mose lu a kwagh u tesen ér Aôndo na un tahav yô, una fatyô u za lamen a ior mba Aôndo man Farao cii vangertiôr.—Eks. 4:29-31; 7:8-13.

6. (a) Ka nyi i doo u se kôr ken uwe shighe u se lu pasen kwagha, man ka sha ci u nyi? (b) Pase er “Mkaanem ma Aôndo ma [lu] uma” shi ma “tem gbilin ga” yô.

⁶ Shighe u se lu pasen ior loho u Bibilo yô, se kpa a fatyô u pinen ser ér: “Ka nyi u lu a mi sha uwe laa?” Sha ashighe kpishi, se lu a Bibilo ken uwe, shi se wa iyol u pasen kwagh a mi kpaa. Shin er ior mbagenev vea nenge ér Bibilo ka di takerada tseegh nahan kpa, Yehova lamen a vese ken Mkaanem nam ma a ne i nger la. (2 Pet. 1:21) Ngi a uityendezwa mba Aôndo a er sha kwagh u akaa a aa va er shighe u Tartor na ua hemen la. Lu ityôkyaa la kpa na ve apostoli Paulu nger mkaanem man ye, ér: “Mkaanem ma Aôndo ma uma je, ma tem gbilin ga.” (Ôr Mbaheberu 4:12.) Uityendezwa mba Yehova cii mba tem gbilin ga, kpa ka ve za zan zan ve za kure sha awashima na la vough. (Yes. 46:10; 55:11) Aluer or nan fa Mkaanem ma Yehova nahan yô, kwagh u nan er ken Bibilo la una tema gbilin ken a nan ga.

7. Se er nan ve se ‘pase kwaghôron u mimi la jighilii’?

⁷ Yehova na se Mkaanem nam ma ma lu uma la, sha er se fatyô u tesen ser kwagh u se ôron ior la ka u mimi shi a due hen a na yô. Ka nahan ve shighe u Paulu lu tesen Timoteu la, a taver un ishima ér a ‘nôngo sha gbashima a pasen kwaghôron u mimi la jighilii’ ye. (2 Tim. 2:15) Se dondo kwaghwan u Paulu la nena? Se er kwagh ne sha u ôron avur a ruamabera a se tsough sha inja la duen sha, sha er aa kôr mba se lu lamen a ve la sha mtema yô. I er utrak mba yange i due a mi ken inyom i 2013 la ér ve wase se u eren kwagh ne.

8. Ortamen u nengen sha tomshiren ugen yange ôr kwagh u utrak ér nyi?

⁸ I er utrak mbahev mbara cii sha gbenda môm. Nahan se faan u pasen kwagh  a trak môm je, mbagen mbara kpa se fa u pasen kwagh a mi. Taver u pasen kwagh a utrak mban gaa? Ortamen u nengen sha tomshiren ugen ken kpentar u Hawaii, tar u Amerika nger wener: “Yange se fa ser utrak mban vea doo u pasen kwagh a mi sha uya uya man ken igbar nahan ga cii.” Er nan ve utrak mban ve taver u pasen kwagh a mi ga? Ortamen ne kaa ér, ka sha ci u mbampin mba i pin sha utrak mban man mbamlumun mba i ne la. Orya nan kera cian ér nana va na mlumun u sha mi ga ze. Anmgbian ne kaa ér, gbenda u i nger utrak mban ne la na yô, ior kpishi ka ve lumun ér se lam a ve, man kwagh ne ngu a na yô, se lam a ve sagher sagher je.

9, 10. (a) I er utrak asev sha gbenda u vea wase se u ôron or ivur Bibilo nena? (b) Ka hanma trak ú hembe pasen kwagh a mi tsembelee, man ka sha ci u nyi?

⁹ Hanma trak cii ngu a ityough ki Bibilo ki i tsough i ver ér se ôr yô. Ikyav i tesen yô, Nenge trak wase u a lu a itinekwagh ér Ican i Yan Ia Tsa a Bee Kpa? la. Aluer orya nan kaa ér ‘een’ shin ‘ei’ shin ‘alaghga’ kpa, bugh trak la, peeji u ken atô la, maa kaa a nan wer, “Nenge Ase Kwagh u Bibilo I̱ Kaa Yô.” Maa ôr Mpase 21:3, 4.

¹⁰ Aluer ka trak u a lu a itinekwagh ér U Nenge Bibilo Nena? la u lu nan or kpa, mlumun u nan tsough ken mbautar mba sha ishigh ki trak ne cii, er nahan. Bugh trak la, peeji u ken atô la, maa kaa a nan wer, “Bibilo kaa ér ‘Icighanruamabera cii ka Aôndo A ne i nger ye.’” Shi u fatyô u kaan wer, “Jighilii yô, ivur ne ôr kwagh hemba nahala.” Maa bugh Bibilo you, ôr 2 Timoteu 3:16, 17 jimin cii.

11, 12. (a) U pase kwagh a utrak nan ve u zua a iembere? (b) Utrak vea wase u u̱ wan agoyol a hiden za sôron or nena?

¹¹ Ieren i orya ia na u tsua u lamen a nan ken trak la naghelaa shin tiônôô. Ieren i mbayaav ia lu nan nan kpa, se fatyô u nan ve loho u ken trak la shi ôron ve Mkaanem ma Aôndo, a lu ivur i môm shin avur ahar tseegh se fetyô u ôron sha kwa u hiihii la je kpaa. U hide u za sôr nan kwagen tsô u za hemen a iliam la.

¹² Hanma trak yô ngu a “Mpin u Henen sha Mi” ken ijime, kua avur a Bibilo a u hide u za sôr nan ve ne lam mi yô. Trak u a lu a itinekwagh ér U Nenge Wer Uma Una Va Lu Nena ken Hemene? la ngu a mpin u u hide u va sôr nan ve ne lam sha mi yô, ér, “Aôndo una gema tar wase ne ua hemba doon nena?” I nger Mateu 6:9, 10 man Daniel 2:44 her. Aluer  u ngu lamen a or ken trak u a lu a itinekwagh ér, Mbakpenev Vea Fatyô u shi Hiden Lun Umaa? la yô, pine nan wer, “Er nan ve ka se bee iyol shi se kpe?” I nger Genese 3:17-19 man Mbaromanu 5:12 her.

13. Pase er se fatyô u hiin Bibilo i henen a ior ken utrak yô.

¹³ I er utrak mban ér ve wase se u hiin Bibilo i henen a ior. Aluer or nan er kwagh u i yer ér scan code (QR), u a lu ken ijime i trak ne yô, una za a nan hen ijiir yase i sha Intanet, ape a lôhô nan ér nana hen Bibilo la. Trak la shi tese antakerada u Loho u Dedoo U Ú Dugh hen Aôndo La!, shi a tese iaven ken antakerada ne u ne fatyô u timen sha mi la kpaa. Ikyav i tesen yô, trak u Ka An Jim Tar Ne u Lu sha Ikyev i Nana? la tese iaven i sha 5 ken antakerada ne. Trak u Ka Nyi i Ve a Msaanyol hen Tsomboro? la di tese iaven i sha 9. Aluer se er tom a utrak mban vough er i soo la yô, a hingir ikye yase i ôron Bibilo sha kwa u hiihii u se zough a or la, kua shighe u se hidi u za sôron nan la cii. Kwagh ne una wase se se hii u henen Bibilo a ior kpishi. Ka nyi igen kpa u er ve u pase kwagh a Mkaanem ma Aôndo tsembelee?

14, 15. U dondo ieren i Paulu la ken tom wou u pasen kwagh nena?

¹⁴ Yange gba Paulu ishima kpishi u fan kwagh u ior mba pasen ve kwagh la henen ken ishima yô, sha er una “hemba kôron ior yô.” (Ôr 1 Mbakorinte 9:19-23.) Fa wer Paulu yange ver ishima ér una ‘kôr Mbayuda shi una kôr mba ve lu sha atindi la shi una kôr mba ve lu sha atindi ga la shi una kôr aseeraior’ kpaa. Paulu yange soo ér “ior cii [una] hingir ve hanma kwagh cii, sha u a lu nan nan kpaa, [una] yima mbagenev yô.” (Aer. 20:21) Er se lu wan agoyol u pasen “ior” mba hen haregh wase “cii” mimi u Bibilo ne, se dondo ieren i Paulu la nena?—1 Tim. 2:3, 4.

¹⁵ Hanma uwer yô, ka i due a ikyav i tesen er a na ior magazin yô ken Tom Wase ú Tartor. Kar eren tom a ikyav ne. Kpa aluer ior mba hen haregh wou la hemba soon u zuan a mlumun sha akaa agen yô, ker gbenda ugen u ú pase ve kwagh ve vea soo u ungwan yô. Hen sha mlu u haregh u u lu her la, man kwagh u a hembe gban ior mba hen haregh shon ishima la, kua kwagh u ú ôr ve una kôr ve sha mtema yô. Maa tsua ivur Bibilo i i zough sha itinekwagh i u soo u lamen a ve sha mi la. Ortamen u sôron atôônanongo ugen pase gbenda u un vea kwase na ka ve ôr ior mba ve pasen ve kwagh la Bibilo yô, ér: “Mbayaav kpishi ka ve lumun ér se ôr ve ivur Bibilo i môm, aluer ka u se vihi shighe ga yô. Ka sea sughun orya cii yô, se ôr nan ivur Bibilo i se vande bughun veren a ver la.” Nenge ase sha atineakaa man mbampin kua avur a Bibilo a ka a pase kwagh a mi ve ior ve kegh ato yô, nahan we kpa pase kwagh a mi hen haregh wou.

16. Pase er u pase kwagh a Yesaia 14:7 shighe u ú dugh kwaghpasen yô.

¹⁶ Aluer ifer man tswam dumbur hen ijiir you yô, u fatyô u pinen orya wer: “U hen wer a tsa nahan u nenge a itinekwagh i i kaa ér: ‘Tar cii ngu ken bem hegen, ior mba ember’ la ken ipipaabaveraa? Ka kwagh u Bibilo i er ken Yesaia 14:7 je la. Jighilii yô, Bibilo ngi a uityendezwa kpishi mba Aôndo a er ér shighe ngu van u bem una dumbur shin tar yô.” Maa kaa a nan wer u ôr nan ivur Bibilo i môm sha kwagh u uityendezwa mban.

17. U hii iliam a or sha kwagh u i nger ken Mateu 5:3 la nena?

¹⁷ Ka i taver mbayaav mba hen haregh wou la u nengen sha icombor vee? Aluer ka taver ve yô, u fatyô u hiin iliam a ve sha  u pinen ve wer: “Ka inyaregh ki kuman nena nahan i gbe u or a zua a mi ve nana na a saan tsombor u nan iyolo?” Nana naan mlumun yô, kaa wer: “Mbayaav kpishi mba zough a inyaregh ka hembe nahala, kpa ki kuman icombor ve ga. Nahan ka nyi jim i̱ sar icombor nee?” Maa ôr Mateu 5:3, u been yô, kaa a nan wer u soo u henen Bibilo a nan.

18. U fatyô u surun ior ishima sha u ôron ve Yeremia 29:11 nena?

¹⁸ Ior mba hen haregh wou mba yan ican sha ci u aahe u a sember eren ve yôô? U fatyô u hiin iliam a orya u hen haregh wou la sha u kaan a nan wer: “M va heen mer me va sur u ishima. (Ôr Yeremia 29:11.) U nenge akaa ahar a Aôndo a soo u eren sha ci wase ne kpa? A soo ér se lu ken ‘Bem’ shi se lu a ‘Ishimaverenkeghen i dedoo.’ U fa er Aôndo a soo ér i kpe se iyol nahan doo u ga he? Kpa a er nan man imba kwagh ne ia eree?” Maa tese nan iaven i ken antakerada u Loho u Dedoo, i ia hemba kôron nan ken ishima yô.

19. Pase er u er tom a Mpase 14:6, 7 sha u lamen a ior mba ve soo kwaghaôndo yô.

¹⁹ U ngu hen ijiir i ior ve soo kwagh u kwaghaôndo yôô? A lu nahan yô, u fatyô u hiin iliam a or sha u pinen nan wer: “Aluer ortyom lam a we nahan, u kegh ato u ungwa kwagh a soo u ôron we la kpa? (Ôr Mpase 14:6, 7.) Er ortyom ne a kaa ér ‘Cia nen Aôndo’ yô, u hen wer doo u ú fa Aôndo u ortyom la a kaa ér i cia un la ga he? Ortyom la ta se ikyughur zum u a kaa ér ka ‘Un u A er Sha man tar’ la. Kpa ka an laa?” Maa ôr Pasalmi 124:8, ape i kaa ér: “Iwasen yase ngi ken iti i TER, u A gbe Sha man tar yô” la. Kaa a nan wer u soo u seer pasen nan kwagh u Yehova Aôndo.

20. (a) Ka sha nyi gbenda nahan u er tom a Azaakaa 30:4, ú tese or iti i Aôndo? (b) Ma ivur Bibilo ngi i ú pase ior kwagh a mi ve, kwagh u dedoo a dugh ker yôô?

²⁰ U fatyo u hiin iliam a gumor sha inja gbanda ne nahan wer: “M soo u ôron we ivur Bibilo i i̱ pin mpin u injaa yô. (Or Azaakaa 30:4.) Orumace môm nana fatyô u eren akaa a i er ken ivur ne ga, nahan ivur ne ngi ôron kwagh u Orgban se. Se er nan ve se fa iti na? A doom kpishi u tesen we iti shon ken Bibilo.”

21, 22. (a) Aluer se tsua ivur Bibilo i se ôr or sha inja yô, ia gema uma u nan nena? (b) Shighe u ú dugh kwaghpasen yô, u kange ishima wer u er nyi?

²¹ U fa kwagh u ior vea er shighe u ú er ve ivur Bibilo i u tsough u pasen ve kwagh a mi la ga. U tesen ikyav yô, Mbashiada mba Yehova uhar ken tar u Australia yange ve va kema uwegh sha hunda u gumkwase ugen. U môm ken ve pine un ér, “U fa iti i Aôndo kpa?” Maa ôr ivur Bibilo i môm, yange ôr Pasalmi 83:18, NW. Gumkwase la kaa ér, “Kwagh ne kpiligh mo iyol saa her!” Mba yemen cii yô, m mough m naha mato kuma ukilomita 56, m za hen shôôpu igen, m za tôô mbamgem mba Bibilo mbagenev m ôr hen ijiir ne shi m ker iti shon ken dikishenali igen kpaa. Nahan m ne jighjigh mer iti i Aôndo ér Yehova yô, shi m gba henen mer kwagh ugen kpa una lu u m fe ga yô.” Ica i gbe ga yô, gumkwase ne vea nom na hii u henen Bibilo, shi shighe kar yô, ve er batisema.

²² Ior mba ve er Mkaanem ma Aôndo, nahan ve hingir u nan uityendezwa mba Yehova jighjigh yô, ka ma gema uuma vev. (Ôr 1 Mbatesalonika 2:13.) Loho u Bibilo hemba ngun a tahav a nyityô kwagh i se ôr a or ve a kôr nan ken ishima cii. Sha nahan yô, gba u shighe u se dugh kwaghpasen yô, se pasen ior kwagh a Mkaanem ma Aôndo sha afatyô wase cii. Mkaanem ma Aôndo ma uma je!