1. Takerada u Levitiku ua wase se nena?

I HEMBA ôron kwagh u icighanmlu la ken takerada u Levitiku a hanma takerada ugen ken Bibilo cii. Er i gbe u mbacivir Yehova sha mimi cii vea lu ken icighanmlu ne yô, mkav u se zua a mi ken Levitiku man iwuese i se tese sha mi la, una wase se se lu uicighanmbaiorov.

2. Ka akaa agen a nyi i er ken takerada u Levitiku?

² Takerada u Levitiku, u profeti Mose nger la kpa ngu môm ken “icighanruamabera cii” i i lu a inja sha ityesen la. (2 Tim. 3:16) I ter iti i Yehova nôngo u kuman kwa pue ken hanma ityough ki takerada ne. Aluer se fa kwagh u i er ken Levitiku la yô, una taver se ishima u nyaghen nyityôkwagh i ia va a ilyahan sha iti i Aôndo cii. (Lev. 22:32) Doo u ishember i “ka Mo TER,” i i dugh ken takerada ne kwagh kimbir kimbir la ia umbur se u ungwan imo i Aôndo. Ken kwaghhenen ne man u una dondo la cii, se lu timen sha akaa a injaa a a lu ken takerada u Levitiku, u a Aôndo a ne se la, man kwagh ne una wase se se lu wang ken mcivir u se civir Aôndo la.

3, 4. M-ee u i ôô Aron man ônov nav la tile sha ityough ki nyi? (Nenge foto u a lu sha mhii u ngeren ne la.)

³ Ôr Levitiku 8:5, 6. Yehova yange tsua Aron ér a lu zegepristi  u Mbaiserael, ônov nav di ve lu upristi sha ci u ikyurior la. Aron tile sha ityough ki Yesu Kristu, ônov mba Aron di tile sha ityough ki mbadondon Yesu mba i shigh ve mkurem la. Nahan m-ee u i ôô Aron la tile sha ityough ki mwanger u Yesu? Ei, sha ci u Yesu lu a isholibo ga, shi lu “a ihyogholough mape ga,” nahan ityôkyaa lu i a wanger un ga. (Heb. 7:26; 9:14) Nahan kpa, shighe u i ôô Aron la, a tile sha ityough ki Yesu, u a lu wang shi a lu perapera kpaa la. M-ee u i ôô ônov mba Aron la di tile sha ityough ki nyi?

⁴ M-ee u i ôô ônov mba Aron la tile sha ityough ki mwanger u ka i wanger mba i tsough ve ér ve za lu upristi sha la. Batisema u mba i shigh ve mkurem la gba zua a mwanger u ônov mba Aron laa? Ei, batisema wanger asorabo kera ga, kpa ka a tese ikyav ér or nan tsegha iyol i nan sha ci u Yehova Aôndo. Ka i ôô mba i shigh ve mkurem la “sha kwaghôron Na,” man kwagh ne tese ér gba u vea dondo atesen a Kristu ken uma ve a ishima ve cii. (Ef. 5:25-27) Sha nahan yô, i tsegha ve shi i wanger ve. Kpa mba ve lu “iyôngo igen” la di ye?—Yoh. 10:16.

5. A fatyô u kaan ér i wanger mba ve lu iyôngo igen la sha Mkaanem ma Aôndo sha ci u nyi?

⁵ Ônov mba Aron tile sha ityough ki “zegeikpelaior” i i lu iyôngo igen i Yesu la ga. (Mpa. 7:9) Nahan ambaaior a i er a batisema la kpa mba uicighanmbaiorov shi i wanger ve sha Mkaanem ma Aôndo? Een, kape i lu je la. Mba ve lu a ishimaverenkeghen i va lun uma shin tar la ka vea ôr kwagh u Bibilo i er sha kwagh u mluainja man iwasen i awambe a Yesu a hee la yô, ve na jighjigh a mkaanem man, nahan ve ‘er Un tom . . . tugh man tetan kpaa.’ (Mpa. 7:13-15) I za hemen u wanger mba i shigh ve mkurem man mba ve lu iyôngo igen la. Sha nahan yô, ‘zende ve ngu wanger wanger.’ (1 Pet. 2:12) Yehova ka una nenge mlu u wang man mzough u Mbakristu mba i shigh ve mkurem mbara man mba ve lu iyôngo igen, mba ve lu ungwan imo i Orkuran ve Yesu, shi dondon un la nahan, i doo un kpishi!

6. Se fatyô u tôvon ayol a ase sha nyi gbenda nahan ve a wase se?

⁶ Tindi u yange i wa upristi mba ken Iserael ér ve luun wang sha iyol la ngu ior mba Yehova a inja nyian kpishi. Ashighe kpishi ior mba se henen Bibilo a ve la ka ve nenge er ajiir a se civir Aôndo her la a lu wang, shi se ayol a ase kpa ka se wuha iyol tsembelee shi se lu sha ashe wang yô. Nahan cii kpa, mlu u wang u upristi la wase se u kaven ser, gba kpee u hanma or u nana kôndo sha uwo u Yehova u u til sha ityough ki mcivir na la cii nana lu a “ishima i mimi.” (Ôr Pasalmi 24:3, 4; Yes. 2:2, 3.) Nahan gba kpee u se lu wang sha iyol man ken asema a ase ve se er Aôndo icighan tom ye. Gba u se tôvon ayol a ase hanma shighe. Alaghga ashighe agen a gba u se sôr akaa a vesen ken uma wase sha er se lu wang yô. (2 Kor. 13:5) Ikyav i tesen yô, aluer or u nan er batisema nan ngu nengen foto u jimbagh sha apera yô, doo u nana pine iyol i nan ér, ‘M ngu tesen mer m ngu wang je kpa?’ Aluer nan ngu nengen ufoto mba jimbagh yô, a gba u nana ker iwasen sha er nana de ieren i bo ne yô.—Yak. 5:14.

7. Sha kwagh u Levitiku 8:22-24 a er yô, Yesu ver ikyav i nyi?

⁷ Shighe u i ver tom u pristi ken Iserael la, i haa Aron vea ônov nav mba nomso mbara awambe a nomiyôngo sha togh ku ken iyan, man sha ihyôwe i vesen i ken iyan man hônguhar u vesen u ken yan la. (Ôr Levitiku 8:22-24.) Gbenda u i er tom a awambe nahan ne tese ér upristi mbara vea nôngo sha afatyô ve cii, vea er ityom i i na ve la, shi vea ungwan imo i Aôndo. Kape Yesu, u a lu Zegepristi la kpa a ver mba i shigh ve mkurem man mba ve lu iyôngo igen la ikyav i dedoo je la. Yange  keghen ato a kwaghwan u Aôndo. Yesu yange er ishima i Yehova, shi a dondo kwagh u wang ken uma na.—Yoh. 4:31-34.

8. Gba kpee u mbacivir Yehova cii vea er nyi?

⁸ Gba kpee u mba i shigh ve mkurem man mba ve lu iyôngo igen la vea dondo mtil sha mimi u Zegepristi ve. Doo u mbacivir Yehova cii vea ungwan imo i Aôndo shi vea dondon akaa a i er ken Mkaanem ma Aôndo la, sha er vea palegh u vihin jijingi na ishima yô. (Ef. 4:30) Gba kpee u vea ‘dugh ihyange i nôô sha ci u angahar a ve.’—Heb. 12:13.

9. Anmgbianev mbagenev utar mba ve er tom kôôsôô vea Mbahemenev mba Shin Itine la ôr ér nyi, man mkaanem vem mara ma a wase u u za hemen u lun wang nena?

⁹ Hen ase sha mkaanem ma kôron ken ishima ma anmgbianev utar, mba ve lu a ishimaverenkeghen i lun uma shin tar, mba ve er tom anyom kpishi vea Mbahemenev mba Shin Itine, ve er ne. Anmgbian u hiihii la kaa ér: “Er tom u m lu eren vea anmgbianev mban ne u lu u civirigh nahan kpa, mlu u m lu a ve kôôsôô la na yô, m nenge a myem ve, shin er i tsegh ve sha jijingi nahan kpaa. Nahan cii kpa, kwagh môm u m tsough u eren ken anyom a karen ne cii yô, ka u ungwan imo i mba ve lu hemen la.” Anmgbian u sha uhar la di kaa ér: “Avur a Bibilo a a kaa ér se ‘wa Kristu ikyo’ la, er 2 Mbakorinte 10:5 nahan, wasem u ungwan imo i mba ve lu hemen la shi eren kwagh vea ve ken mzough. Man m-ongo u m ongo kwagh ne due ken ishima yam je.” U sha utar la di kaa ér: “Aluer se mba ungwan imo i nongo u Yehova man mba a lu eren tom a ve sha u kuren awashima na sha ci u tar ne la yô, se soo kwagh u Yehova a soo la shi se kôr kwagh u a ker un ihyom la ihyom, shi se keren u dondon kwaghwan na shi eren kwagh u a doo un la hanma shighe cii.” Anmgbian ne yange hen kwagh hen Nathan Knorr, u va hingir môm ken Mbahemenev mba Shin Itine la. Anmgbian Knorr yange lumun a kwagh u i tese ken Iyoukura igen ken inyom i 1925 la, shin er mbagenev kpishi lumun a mi ga nahan kpaa. Itinekwagh i Iyoukura shon lu “Birth of the Nation” (“M-mar u Ikyurior”). Imba m-ongo u ungwan kwagh la doo anmgbian ne kpishi. Aluer u hen sha mkaanem ma anmgbianev mba utar mba se sember ôron kwagh ve ne yô, una wase u u ungwan imo i Aôndo shi lun wang.

10. Er nan ve i gbe hange hange u se kura tindi u Aôndo a we sha kwagh u awambe laa?

¹⁰ Ôr Levitiku 17:10. Yehova yange wa Mbaiserael tindi ér ve de ye “ma awambe” ga. Shi u nyaghen awambe la kpa ka kwagh u i gbe kpee u Mbakristu vea eren yô, a lu awambe a annyamev shin a or kpaa. (Aer. 15:28, 29) Ka sea hen a hen sha kwagh u una na Aôndo a “kera saan ishigh” sha a vese ga shi una dugh se ken tiônnongo na kera la tseegh kpa, se gbide akarkase iyol. A doo se ishima shi se soo u ungwan imo na. Aluer ka u se kpe je kpa, mayange se lumun ser ior mba ve fe Yehova ga shi kwagh a gbe ve sha kwagh na ga mbara ve kighir se se hemba un ato ga. Sha mimi yô, er se fe ser ior vea naha se tar sha ci u se mba nyaghen awambe nahan kpa, ka se tsua u ungwan imo i Aôndo. (Yuda 17, 18) Ka mnenge u nyi se lu a mi sha ikyaa ne ve una wase se se “ver ishima” sha er se ya awambe shin se lumun ser i ta se awambe ga?—Dut. 12:23.

11. Se fatyô u kaan ser Iyange i Nan Iwom la lu di adini tsô ga sha ci u nyi?

¹¹ Gbenda u zegepristi u ken Iserael eren tom a awambe a uile sha Iyange i Nan Iwom la una wase se u kaven mnenge u Aôndo a lu a mi sha kwagh u awambe la. Yange i ver awambe sha ityôkyaa i injaa. Awambe lu sha u nan iwom sha ci u mbaasorabo mba ve lu keren ér Yehova a de ve a kwaghbo ve la. Yange i gba u a tôô awambe  a bua man a ivo a mishi vegher u areki u ikyuryan lu la, shi a za mishi sha ishigh ki areki shon kpaa. (Lev. 16:14, 15, 19) Kwagh ne a na yô, Yehova a de Mbaiserael a asorabo ve. Heela tseegh ga, Yehova shi wa tindi ér aluer or wua inyam sha u nana ya yô, nana haa awambe a i inya, nana cir inya sha mi, “gadia uma u hanma inyam yô, ka awambe a i a lu uma u i ye.” (Lev. 17:11-14) Atindi ne cii lu mbaadini mba ve lu hange hange ga yôô? Ei. Gbenda u i eren tom a awambe sha Iyange i Nan Iwom la, kua tindi u Aôndo wa ér i haan awambe inya la cii zua sha tindi u Yehova vande wan Noa vea ônov nav sha kwagh u awambe la. (Gen. 9:3-6) Yehova Aôndo venda ér or môm nana de ye awambe sha u nana lu uma ga. Kwagh ne wase Mbakristu nena?

12. Washika u Paulu nger hen Mbaheberu mba ve lu Mbakristu la ôr kwagh u awambe man mde u asorabo nena?

¹² Shighe u apostoli Paulu nger Mbaheberu mba ve lu Mbakristu washika sha kwagh u tahav mbu awambe a lu a mi u wanger se la, a kaa ér: “Sha tindi yô, shi kpuaa tsô akaa cii ma i wanger a sha awambe, man aluer á haa awambe ga yô mde u akaabo kpaa una lu ga.” (Heb. 9:22) Paulu shi pase ér, shin er iniav mbi i naan sha uile la lu a inja nahan kpa, mbi umbur Mbaiserael ér mba mbaasorabo, nahan gba u a na nagh ku hemban ku ve naan la ve a de ve asorabo a ve vindi vindi ye. Sha kpôô yô, Tindi la lu “mure u akaa a doon a a lu van la tsô, kera ka eev mbu akaa la jim ga.” (Heb. 10:1-4) A fatyô u den ior asorabo a ve nena?

13. U nenge kwagh u awambe a Yesu za na Yehova, a a kuma u paan se la nena?

¹³ Ôr Mbaefese 1:7. Yesu Kristu yange ‘na iyol na sha ci wase’ a mkighir shio, sha u nan nagh sha uma na, man kwagh ne ngu mba ve soo un man Ter na la cii a iwasen kpishi. (Gal. 2:20) Nahan cii kpa, ka kwagh u Yesu er shighe u kpe shi i va nder un shin ku kera la a paa se vindi vindi, shi a ne i lu u a fatyô u den se a asorabo a ase ye. Yesu kure kwagh u Tindi u Mose lu tesen sha Iyange i nan Iwom la. Sha iyange la, zegepristi a nyôr a awambe a ilev mbi i ne nagh a mi la ken Icighankpar u Hemban cii, u ken tabernakel la, man ken masejime  va lu tempel u Solomon maa la, a za na Aôndo awambe shon, inja er a tile sha ishigh nagh nahan. (Lev. 16:11-15) Kape Yesu kpa yange za nyôr sha, na Yehova kwagh u a kom sha uma na u na sha u paan uumace je la. (Heb. 9:6, 7, 11-14, 24-28) Doo se kpishi er i de se asorabo a ase shi i wanger imoshima yase sha ci u se na jighjigh ken awambe a Yesu la yô!

14, 15. Gba hange hange u se fa tindi u Yehova a we sha kwagh u awambe la shi se kuran un sha ci u nyi?

¹⁴ Hegen u ngu sha ian i hemban doon cii i kaven ityôkyaa i i ne ve Yehova a we se tindi ér se de ye “ma awambe” ga la kpa? (Lev. 17:10) U fa ityôkyaa i i ne ve Aôndo a nenge awambe ér nga icighankwagh kpa? Jighilii yô, a nenge ér awambe ka uma. (Gen. 9:4) U lumun wer doo u se lu a mnenge u Aôndo a lu a mi sha kwagh u awambe la, shi se kura tindi u a we ér se nyagh a la kpa? Saa se lu a jighjigh u nan ken nagh ku ipaan ku Yesu kura, shi se fa ser awambe nga Orgban se a inja kpishi keng ve se fatyô u lun ken bem vea Aôndo ye.—Kol. 1:19, 20.

¹⁵ Alaghga se fatyô u tagher ishigh a ikyaa i awambe kpoo. Shin alaghga or u hen tsombor wase shin ma ijende yase i ishima ishima nana tagher a ikyaa i a gba u nana tsua ér i ta nan awambe shin i de te ga yô. Shighe u imba kwagh ne i er yô, shi a gba u se tsua twersôron a aveghemakaa a i dugh ken awambe man igbenda i sôron twer a awambe la kpaa. Sha nahan yô, ka hange hange u se tôv sha kwagh ne tsembelee shi se wa iyol se keghen a kegh sha kwagh u una va due aburabur la. Aluer se er msen sha ikyaa ne, shi se wa agoyol sha mi yô, a wase se u tilen dông, vendan u peren tindi u Aôndo a we se sha kwagh u awambe la. Sha mimi yô, se soo u vihin Yehova ishima sha u eren kwagh u Mkaanem nam ma vende la ga! Mbatwerev man mbagenev mba ve lumun kwagh u awambe a tan la kpishi ka ve taver ior ishima ér ve na awambe sha er a war uuma mba iorov yô. Nahan cii kpa, uicighanmbaiorov mba Yehova fa ér Orgban se ngu a ian i tesen se gbenda u se eren kwagh a awambe yô. Hen a na yô, hanma “awambe” cii ka icighan kwagh. Gba kpee u se kange ishima ser se kura tindi u Aôndo a we sha kwagh u awambe la. Ka se tese sha ieren yase i wang la ser se mba a iwuese tsung sha tahav mbu awambe a Yesu a lu a mi u waren uma la. Ka awambe ne tseegh a a na ve a fatyô u den se asorabo a ase shi se zua a uma u tsôron kpaa ye.—Yoh. 3:16.

16. Gba kpee u ior mba Yehova vea lu uicighanmbaiorov sha ci u nyi?

¹⁶ Shighe u Aôndo lu duen a Mbaiserael ken ikpan ken Igipiti la, a kaa a ve ér: “Ka Mo TER u M dugh a ven ken tar u Igipiti sha u Me lu Aôndo wen yô; lu nen uicighanmbaiorov, gadia Mo kpaa M ngu icighan je.” (Lev. 11:45) Yange gba u Mbaiserael vea lu uicighanmbaiorov sha ci u Yehova ka icighan. Er se lu Mbashiada mba Yehova yô, se kpa gba u se lu uicighanmbaiorov. Takerada u Levitiku pase se kwagh ne wang.

17. Hegen u nenge takerada u Bibilo u Levitiku la nena?

¹⁷ Se time sha akaa agen ken takerada u Levitiku, nahan kwagh ne ngu se a iwasen kpishi. A shi nan kpa, kwaghhenen ne wase u u seer ngun a iwuese sha takerada u Bibilo u Aôndo a ne i nger ne. Sha kpôô yô, kwar u se gbidi sha akaa a doon tsung a a lu ken takerada u Levitiku ne wase se se seer fan atôakyaa a a ne ve i gbe kpee u se lu uicighanmbaiorov la. Nahan kpa, ka akaa agen a ken jijingi a doon tsung a nyi nahan se fatyô u zuan a mi ken takerada u Aôndo a ne i nger ken Mkaanem nam nee? Ka nyi igen kpa se fatyô u henen ken takerada ne sha kwagh u eren Yehova icighantom laa? Se lu timen sha akaa ne ken ngeren u dondon ne.