Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

“Sé ya nyi?”

“Sé ya nyi?”

“Sé ya nyi?”

SHA shighe u Yesu lu pasen kwaghaôndo shin tar la, kwaghyan man kwaghman lu kwagh u ior ôron kwagh a mi hanma shighe yô. Yesu yange gema mngerem hingir wain, lu ivande i hiihii i er je ne. Shi Yesu koso ikpelaior sha ikpenbredi man ishu kpuaa acin ahar. (Mateu 16:​7-10; Yohane 2:​3-11) Yesu yaan kwaghyan vea atsanaior tseegh ga, mbainyarev kpaa. Je yô, mbaihyomov mba Yesu hingir u kaan ér ngu or u kumbur hua sha kwaghyan man or u eren hua sha msôr. (Mateu 11:​18, 19) Kpa, Yesu lu imbaor la ga. Nahan cii kpa, Yesu fa er kwaghyan man kwaghman lu ior kwagh u hange hange yô. Sha nahan yô, Yesu yange una ôron ior anzaakaa a wasen ve u fan Aôndo yô, a ter kwaghyan man kwaghman ken anzaakaa ne, i doo ungwan kpen kpen.​—⁠Luka 22:​14-20; Yohane 6:​35-40.

Sha ayange a Yesu la lu kwaghyan man kwaghman u nyi, ior lu a mini? Ior yange ve eren kwaghyan nena? Yange i tôô ve shighe nena u yôrono? Mbamlumun mba sha mbampin mban vea wase u u̱ fan akaa agen a i er ken ityakerada i Ivangeli kua asember a i ter ker la kpaa.

Na Se “Kwaghyan Wase . . . u A Lu sha Ci u Ayange Ayange” La

Zum u Yesu tese mbahenen nav msen u eren la, a pase wang ér doo u se sônon Aôndo ser a kure mgbe wase, ka ‘kwaghyan u a lu sha ci u ayange ayange’ je la. (Mateu 6:11) Inja i ishember i “kwaghyan” la ken zwa u yange i hii ngeren mkaanem ma ken ivur ne la yô ka “bredi.” Sha ayange a Yesu la, ior yaan bredi kpishi, sha nahan yô ken zwa Heberu man zwa Grika yô, inja i ishember i “ya kwaghyan” la yô ka “ya bredi.” Ken derianyom u hiihii la, Mbayuda kpishi yaan ishamakaa i yange i eren bredi a mi, er alakema man shair man ishamakaa igen, er cinkafa man amine nahan. Mbatimen sha akaa ker ahaba ér, sha ayange la or môm tswen nan ya ishamakaa i nôngo u kuman ukilogram 200 nahan ken inyom, nahan kwaghyan ne a na nan agee ken iyol kpishi.

Yange i teen bredi ken kasua. Nahan kpa, icombor kpishi kaan bredi ve iyol ve. Bredi u kaan lu tom u kiriki ga. Takerada u i yer ér Bread, Wine, Walls and Scrolls la kaa ér: “Lu kwagh u ican kpishi u koson mwem ma kaan bredi shighe gôgônan, nahan kasev mbayaav wuan mwem ma bredi hanma iyange.” Yange i wua mwem ma bredi i kuma shighe nena? Orngeren takerada u se ter sha heen ne kaa ér: “Yange i tôô ihwa jimin u wuan alakema u kuman kilogram 1 [pam u ikyaren uhar man kwagh karen sha mi] sha nase, kpa mwem ma alakema u i woo ne ma gema ma yina kilogram 1 [er pam u ikyaren uhar nahan tseegh]. Or môm tswen yange na ya alakema ken iyange i kuma kilogram tiôn môm [pam u ikyaren môm], nahan aluer tsombor ngu iorov utaan shin ataratar nahan yô, i gba u kwaseya una wua alakema sha nase ahwa atar.”

Nahan, nenge ase er Maria, ngô u Yesu lu a zegetom yô. Yange i gba u una er bredi kpishi, u orya na man ônov nav mbanomso utaan, man mbakasev uhar vea ya yô, man lu a ityom igen i eren hen ya kpaa. (Mateu 13:​55, 56) Ikyav tese wang ér, Maria eren tom kpoghuloo sha u nan tsombor na “kwaghyan u a lu sha ci u ayange ayange” la er kasev Mbayuda mbagenev kpa eren nahan.

“Va, Va Ya Nen Kwagh”

Zum u Yesu nder shin ku la, Yesu ande hen mbahenen nav mbagenev iyange igen pepe. Mbahenen mban za ishu kôron tugh zan zan sev av, kpa ve kôr kwagh ga. Tsô Yesu yila ahuraior a na, aa á vôr kpishi ne ér, “va, va ya nen kwagh.” Yesu na ve ishu-ndor man bredi. (Yohane 21:​9-13) Ken ityakerada Ivangeli cii, ka heen tseegh i ôr kwagh u kwaghyan u pepe ye, nahan kpa yange a lu pepe yô, ior ve ya bredi man ahi man azen a atam a wain a ombor shin olev.

Atetan di ye? Lu nyi ishamior yaan atetanaa? Takerada u i yer ér Life in Biblical Israel la kaa ér: “Kwaghyan u atetan yange vesen ga, yange i lu bredi man samkwagh man olev kua tur.” Alaghga lu kwaghyan u mbahenen lu a mi zum u ve za ken Shikar ve hide ve ve nenge Yesu lu lamen a kwase Samaria hen kpejôr je ne. Lu “er iyange sha tembe nahan,” man lu hen shighe ne mbahenen “yem sha gar sha u za yamen kwaghyan” ye.​—⁠Yohane 4:​5-8.

Yange a lu aikighe yô, tsombor u kohol imôngo sha u yan kwaghyan jim jim. Takerada u i yer ér Poverty and Charity in Roman Palestine, First Three Centuries C.E. la kaa ér: “Ior kpishi yange ve ya bredi shin ibyer-shair, man ishamakaa kposo kposo kua alev shin alakema u yange fa ngeen ga la. Shi yange ve wa bar sha kwaghyan ve, shi ve haa mkurem shin olev, ashighe agen yô ve er iue i nyohon kpishi, shi ve lu a iyough shin kwaghman u i er sha atam a ikyon yô.” Shi alaghga kwaghyan u aikighe yange lu a atumba a lun aratete man a kôrough man ikyayue kua atam a ndor man a ombor kpaa. Sha ayange la, ilyôghônov mbi wan sha iue lu atô kposo kposo er 30 nahan. Ilyôghônov mbin mbigen yô lu alabusa man numan man kwayue u í yer ér radish la man karot man u i yer ér cabbage la kpaa. Shi atamaikyon lu atô kposo kposo je hemba 25, inja er (1) tur man (2) ikye man (3) pomegranati nahan.

Umbur ase shighe u Yesu tema kwaghyan u aikighe vea Lasaru man anngôôv nav mba kasev, Marta man Maria la; ú nenge a akaayan a i ter sha heen ne ken ishima you, er Yesu a tem a lu yan akaayan ne vea ve imôngo kpa? Sha kpôô yô, ihuma i kwagh u ve lu yan la yange ia nungwa sha ihuma i “nardu,” mkurem ma taver ishe ma Maria tôô shighe Yesu shin angahar la, nahan iyou i ve tema ker la cii ia iv a ihuma i dedoo tseegh.​—⁠Yohane 12:​1-3.

“Zum u Wea Er Iniongo Yô”

Sha shighe ugen la, er Yesu tema kwaghyan “hen ya u orvesen ugen u ken Mbafarishi” yô, a ôr mba ve lu her la cii kwagh u injaa ugen. A kaa a ve ér: “Zum u wea er iniongo yô, lôhô mbaatsanev man mbaawanev man mbakeer man mbaapirashe. Nahan we kpaa á saan we iyol sha ci u ve mba a kwagh u vea kimbi u ga; gadia á va kimbi u sha mnder u mbaperapera la.” (Luka 14:​1-14) Aluer Orfarishi ne yange dondo kwaghwan u Yesu ne yô, u hen wer lu nyi kwaghyan nahan yôr mbaatsaneva?

Ornyar er un nahan nana yôr ior bredi u dedoo u i kaa un a lu azen kposo kposo, shi í nongo wain man iyough man atumba kua akaa agen sha mi yô. Shi alaghga nana na mbavannya mba nanev mbara ahôm a bua man atumba a kôrough kpaa. Shi adooga nana va a atam a olev a ndor man a ombor shin mkurem ma olev. Takerada u i yer ér Food in Antiquity la kaa ér, “hanma inyom yô, or môm tseegh yange na ya mkurem ma olev i kuma ukilogram 20 [ka pam u ikyaren 40 je la], shi yange ior shighen mkurem sha u eren hwe shi engem iyol kpaa.”

Aluer Orfarishi la yange lu ya shin kpe zegemnger yô, alaghga yange una yôr mbavannya nav ishu-ndor. Mba yange ve lu ikyua a zegemnger ga yô, ve yaan ishu i í haa viniger sha mi shin bar sha u i de hee ga yô. Shi alaghga or u lôhô ior iniongo ne yange na ve inyam kpaa. Atsanaior yô, inyam lu ve zegekwagh kpen kpen. Shi ior yange ve yaan akaayan a i nongo ajikyegh sha mi yô, nahan alaghga yange na mbavannya nav inja kwaghyan la. (Luke 11:12) Adooga yange í seer ikyayue man ilyôghônov mbigen sha akaayan ne, er kunguraku man yiye man ayegh man masetadi nahan. (Mateu 13:31; 23:23; Luka 11:42) Alaghga ior mba i lôhô ve iniongo la yange mba ye kwaghyan mba been cii yô, i va na ve a alakema u kaan u i nongo atam a almondi man iyough man ilyôghônov mbigenev sha mi yô.

Ashighe agen yô, yange i na mbavan iniongo atam a wain a ndor shin a ombor, shin i kam a i na ve zar wain. I zua a ahungwa a shoghor wain kpishi ken tar u Palesetina, nahan kwagh ne tese ér kwaghman yange ngee sha ayange la. Mbadughunakaa shin inya zua a ahungwa 63 a i tim ken avande ikyua a gar u Gibeon yô, man ahungwa ne nga a ian i a fatyô u koson zar-wain shimi je a kuma ugalôn 25,000 nahan yô.

“Asema A̱ De Nyian Ne . . . Ga”

Hanma shighe u ú lu ôron ityakerada i Ivangeli yô, ver ishima nenge er Yesu yange ôron kwagh teren kwaghyan man kwaghman ken anzaakaa a na yô, shi nenge er yange una yaan kwagh a ior ve a ôr ve akaa injaa yô. Sha kpôô yô, Yesu man mbahenen nav yange vea tema u yan kwagh shi man kwagh yô i saan ve iyol, hemban cii je yô shighe u ve lu vea azende a ve a mimi yô. Nahan kpa, lu kwagh u ishima hemba lun ve sha mi ne ga.

Yesu yange wase mbahenen nav u lun a mnenge u vough sha kwagh u kwaghyan man kwaghman. A kaa a ve ér: “Asema a̱ de nyian ne, kaan nen ner: Sé ya nyi? Shin: Sé ma nyi? Shin: Sé zer nyi? ga. Gadia akaa ne cii atôatyev nga keren a, kpa Ter wen u Sha fa er kwagh a gbe ne sha akaa ne cii yô.” (Mateu 6:​31, 32) Mbahenen yange ve ungwa kwaghwan na ne, nahan Aôndo kure mbamgbe vev. (2 Mbakorinte 9:⁠8) Sha mimi yô, alaghga kwaghyan wou kaha a u ior mba sha derianyom u hiihii yaan la. Kpa fa wer, aluer hemba gban we ishima u civir Aôndo yô, una nenge sha a we.​—⁠Mateu 6:​33, 34.