Mbamlumun Mba I Ne sha Mbampin Mba Se Pinen sha Kwagh u Yesu Kristu La
Mbamlumun Mba I Ne sha Mbampin Mba Se Pinen sha Kwagh u Yesu Kristu La
“Ikpelaior i kaan er, Mo M ngu ana?”—LUKA 9:18.
YESU yange pine mbahenen nav mpin la sha ci u yange fa er ior lu a mbamnenge kposo kposo sha kwagh na yô. Nahan kpa, ityôkyaa injaa lu i kwagh na ma tsume ve ga. Yesu lu or u lun paleghaa a ior ga, shi eren kwagh ken myer kpaa ga. Kpa luun a ior imôngo ken agar a ve a tamen man a kiriki cii. Yange pasen kwaghaôndo shi tesen ior ken igbar sha ci u yange soo ér ve fa mimi sha kwagh na.—Luka 8:1.
Se fatyô u nengen a mimi u sha kwagh u Yesu ken mkaanem nam man aeren a na, a i nger ken Bibilo ken takerada u Ivangeli u Mateu man Marku kua Luka man Yohane la. Ka ityakerada i Ivangeli, i Aôndo a ne i nger ne ia wase se u zuan a mbamlumun sha mbampin mba se pinen sha kwagh u Yesu la ye.—Yohane 17:17.
MPIN: Yesu yange lu jim jimii?
MLUMUN: Een. Mbatôvon sha akaa a mbayiase mba sha derianyom u hiihii la, er mba i yilan ve ér Josephus man Tacitus la nahan, yange ve ôr kwagh u Yesu ér ka or u yange lu kpôô kpôô yô. U hemban cii yô, ityakerada i Ivangeli i ken Bibilo la tese wang ér Yesu ka or u yange lu jim jim yô, ka or u ken kwaghalôm ga. Ngeren mba Ivangeli mbara pase akaa a Yesu yange er kpôô kpôô yô, shi ve pase ashighe man ajiir a yange er akaa la vighe vighe kpaa. U tesen ikyav yô, orngeren Ivangeli, Luka, ter ati a iorov utaankaruhar mba ve hemen tar sha ayange la, mba ior mbatimen sha akaa a mbayiase kpa ve er kwagh ve la, sha u tesen inyom i Yesu yange hii tom na u pasen kwagh la yô.—Luka 3:1, 2, 23.
Akav a a lu a tesen ér Yesu yange lu jim jim la, ka a kuman ken ato. Takerada u i yer ér Evidence for the Historical Jesus la kaa ér: “Mbafantakerada kpishi vea lumun ér or u i yer iti na ér Yesu, Ornasareti la yange lu kpôô kpôô, sha derianyom u hiihii la.”
MPIN: Yesu ka Aôndo?
MLUMUN: Ei. Shighe môm kpa Yesu nenge iyolna er un ngu kwaghmôm a Aôndo ga. Kpa, Yesu gema tese acin imôngo ér un yina sha Yehova. * Ikyav i tesen yô, Yesu yange yila Yehova ér ‘Aôndo Wam’ man ‘Aôndo u mimi tswen.’ (Mateu 27:46; Yohane 17:3) Ka or u nan yen sha orgen tseegh nana fatyô u ôron kwagh teren asember angara nahan ye. Ortom u a yer or u a tee un tom la ér “orvesen wam” shin “ortamen wam” yô, nan ngu tesen wang ér nan yina sha or u a tee nan tom la.
Shi Yesu yange tese er mlu na a kaha kposo a Aôndo yô. Sha shighe ugen la, Yesu kaa a mbaahendanev nav ér: “Ken atindi a en kpaa i nger ér, shiada u ior ihiar ka u mimi je; Mo M eren shiada sha kwagh Wam iyol Yam, man shi Ter u A tindim kpaa, eren shiada sha a Mo.” (Yohane 8:17, 18) A shi nan kpa Yesu lu kposo a Yehova keng ve or kwagh nahan ye. Vea lu kposo ga yô, ma i nenge ve ér ka mbashiada uhar ga.
MPIN: Yesu lu di or u dedoo tsôô?
MLUMUN: Ei, yange lu or u dedoo tseegh tsô ga. Yesu yange fa er un lu a ityom i injaa kpishi i eren sha u kuren awashima u Aôndo yô. Ka ityom shon je i pande i ter shin heen ne:
● ‘Wan u môm môm u Aôndo.’ (Yohane 3:18) Yesu yange fa ape un dugh yô. Yange hii lun uma ica gba cii ve i va mase maren un shin tar ne ye. A pase ér: “M sen Sha.” (Yohane 6:38) Lu Yesu Aôndo hii gban ye. Un di gema wase sha u gban akaa agen cii. Er lu Yesu tseegh Aôndo gba un sha ave na yô, lu u a fatyô u yilan un ér “Wan u môm môm u Ter.”—Yohane 1:3, 14; Mbakolose 1:15, 16.
● ‘Wan u or.’ (Mateu 8:20) Yesu yange kaa ashighe kpishi ér un ngu “wan u or.” A ôr kwagh a ter ishember la kuma kwa 80 ken ityakerada i Ivangeli la. Ishember la ngi tesen ér Yesu lu Aôndo ken iyol i or ga, kpa lu orumace jim jim. Yange hii nan ve i va mar wan u Aôndo u môm môm la lu orumacee? Yehova yange tôô uma u Wan na va wa ken yav mbu Maria, iniunkwase i ken Mbayuda sha tahav mbu icighan jijingi, nahan a jile iyol. Sha nahan yô, i mar Yesu a isholibo iyol shio, shi lu vough.—Mateu 1:18; Luka 1:35; Yohane 8:46.
● ‘Ortesen.’ (Yohane 13:13) Yesu yange pase wang ér tom u Aôndo a ne un u eren yô, ka u ‘tesen ior shi ôron ve Loho u Dedoo’ u Tartor u Aôndo. (Mateu 4:23; Luka 4:43) A pase kwagh u a lu Tartor u Aôndo la, kua kwagh u Tartor shon ua er sha u kuren awashima u Aôndo la wang man sha gbenda u taver ga.—Mateu 6:9, 10.
● ‘Imo.’ (Yohane 1:1) Yesu lu orshua u Aôndo, inja na yô, lu sha ikyev na Aôndo lamen a mbagenev shi waan ve kwagh ye. Yehova er tom a Yesu sha u pasen uumace mba ve lu shin tar mbara mkaanem nam.—Yohane 7:16, 17.
MPIN: Yesu lu Mesiya u ityendezwa laa?
Mlumun: Een. Akaaôron a profeti a ken Bibilo la tsengapasen kwagh u mve u Mesiya shin Kristu, inja na yô, ka u i “Shigh Un Mkurem” je la. Un u i er ityendezwa sha kwagh na la, una er tom u vesen sha u kuren awashima u Yehova. Sha shighe ugen la, kwase ugen ken Samaria kaa a Yesu ér: “M fa Mesiya ngu van u i yer Un ér Kristu” la. Yesu di gema pase un wang ér: “Mo u M er kwagh a we ne, ka Mo Un je ne.”—Yohane 4:25, 26.
Kpa, ikyav ngi i i tese ér Yesu lu Mesiya yôô? Akav nga atar a zom cii a tese wang, ér Yesu ka mesiya yô, er ihiange i sha ihôwe i or kpa i zough a i orgen sha won ga nahan. Kwagh u Yesu ngu nahan kpa? Hen ase sha kwagh ne:
● Tsombor na. Bibilo yange tsengaôron ér Mesiya una due ken Aberaham ken tsombor u Davidi. (Genese 22:18; Pasalmi 132:11, 12) Yesu yange va ken tsombor u Aberaham man u Davidi cii.—Mateu 1:1-16; Luka 3:23-38.
● Akaaôron a profeti a a kur sha a na la. Ruamabera u ken Zwa Heberu la, ngu a akaaôron a profeti imôngo, aa er kwagh u uma u Mesiya shin tar la, kua akaa a ruamabera shon a pase sha kwagh u mar na man ku na vindi vindi la kpaa. Akaaôron a profeti ne cii va kure sha Yesu. Akaaôron a profeti shon yô ka a ne: I va mar un ken Betelehem (Mika 5:2; Luka 2:4-11), shi i yila un ken Igipiti (Hosea 11:1; Mateu 2:15), shi i wua un, a u sombon un kuhe shio. (Pasalmi 34:20; Yohane 19:33, 36) Gbenda môm kpa ngu u Yesu yange ma fatyô u geman akaa ken uma na sha u kuren akaaôron a profeti a sha kwagh u Mesiya la ga. *
● Kwagh u Aôndo iyolna ôr yô. Shighe u i mar Yesu la, Aôndo tindi mbatyomov sha u ve za pase mba mbakuranilev ér i mar Mesiya. (Luka 2:10-14) Shi ashighe kpishi a Yesu lu pasen kwagh shin tar la, Aôndo iyolna lam sha, pase ér un lumun Yesu. (Mateu 3:16, 17; 17:1-5) Yehova yange na Yesu tahav mbu eren uivande, sha u seer tesen ér Yesu lu Mesiya.—Aerenakaa 10:38.
MPIN: Er nan ve yange gba u Yesu una ya ican shi una kpe?
MLUMUN: Er Yesu er isholibo ga yô, yange doo u ma ya ican ga. Shi yange doo u a mande un sha kon er ka ormbaiv nahan, a undu un her ér a kpe ku u kunya ga. Nahan cii kpa, Yesu vande fan er lu u una ya imba ican la yô, shi kegh iyol u yan i kpaa.—Mateu 20:17-19; 1 Peteru 2:21-23.
Akaaôron a profeti a sha kwagh u Mesiya la tsengapasen ér Mesiya una ya ican shi una kpe sha ci u asorabo a mbagenev. (Yesaia 53:5; Daniel 9:24, 26) Yesu iyolna kaa ér un va sha u una “na uma Na a̱ hingir ipaan sha ci u ior kpishi.” (Mateu 20:28) Mba ve ne jighjigh a mtsera u a lu ken nagh ku Yesu na sha uma na sha u paan ve la cii, mba a ishimaverenkeghen ér kua yima ve sha ikyev i isholibo man ku, nahan vea lu uma gbem sha won ken Paradiso shin tar. *—Yohane 3:16; 1 Yohane 4:9, 10.
MPIN: Se fatyô u nan jighjigh ser mimi je yange i nder Yesu shin kuu?
MLUMUN: Een. Yesu yange fa dedoo ér a nder un shin mbakpenev. (Mateu 16:21) Nahan kpa, ka hange hange u se fa ser, shighe môm kpa Yesu shin mbangeren Bibilo senge ér una nder shin ku sha ivande ga ze. Imba mhen la nahan ia taver u lumun a mi tsô. Kpa, Bibilo kaa ér: “Aôndo nder Un, A sagh mnyoonom ma kuugh kera.” (Aerenakaa 2:24) Aluer se lumun ser Aôndo ngu, shi ka un a gbe akaa cii yô, se mba a ityôkyaa i vesen i nan jighjigh ser yange kôrcio u nderen Wan na shin ku.—Mbaheberu 3:4.
Ikyav ngi i i ne ve se ne jighjigh ser yange i nder Yesu shin ku yôô? Time sha kwagh u a dondo heen ne.
● Shiada i ior er yô. Yesu yange kpe anyom nga kar er 22 nahan yô, Apostoli Paulu nger ér iorov mba hemban 500 yange ve nenge a Yesu shighe u i nder un shin ku kera yô, shi ve kpishi ve lu uma her shighe u Paulu lu ngeren mkaanem man la. (1 Mbakorinte 15:6) A taver se u hulen shiada u or môm shin iorov uhar ve er ga, kpa shiada i iorov 500 ve er yô, ka kwagh u hulen kera ga.
● Mbashiada mba mimi. Mbahenen mba Yesu mba sha ayange a tsuaa, mba ve lu sha ian i injaa i fan kwagh u er jim jim la, pase gbar gbar ér yange i nder Yesu shin ku. (Aerenakaa 2:29-32; 3:13-15) Sha kpôô yô, ve nenge ér u nan jighjigh ér Yesu nder shin ku la, ka kwagh u hange hange hen Mbakristu. (1 Mbakorinte 15:12-19) Mbahenen mbara kegh iyol u kpen a u nyiman jighjigh u ve na Yesu la. (Aerenakaa 7:51-60; 12:1, 2) Ka an je nana lumun u kpen sha kwagh u nan ne jighjigh a mi ga yôô?
Se hila time di sha mbamlumun ateratar mba Bibilo i ne sha mbampin mba vesen mba sha kwagh u Yesu di tsô. Mbamlumun mbara pase se or u Yesu a lu la wang. Kpa, kwagh gba sha mbamlumun mban je he? Shin se fatyô u pinen ser, aluer m na Yesu jighjigh shin m na ga kpa, ngula ka kwagh ga shinii?
[Ngeren mba shin kpe]
^ Bibilo tese ér iti i Aôndo ka Yehova.
^ Wea soo u seer timen sha akaaôron a profeti a yange kure sha Yesu la yô, ôr takerada u Bibilo Tese Ér Nyi Jimi? la peeji 200.
^ Wea soo u seer fan kwagh u mtsera u nagh ku Yesu na sha uma na sha u paan se la yô, ôr ityough 5 ki takerada u Bibilo Tese Ér Nyi Jimi? la