Tar mgbogh a ufoto mba ijimbagh nyian je gande. * Mba dugh a ufoto mba ijimba ken akaayôôn man ken ufiim man ken umagazin man sha televishen man ken anumbe a sha vidio kua sha ukômputa man sha ajiir a tindin a ufoto sha Intanet shi mba we atsam a ijimbagh kpa wuee je. Ka inja er ior i ainge lumun a ieren i nengen ufoto mba ijimbagh la wuee nahan. Ior mba nengen ufoto mba ijimbagh shi ungwan atsam a ijimbagh hegen ka hemban ave a tse.—Ôr ngeren u kiriki u a lu a itinekwagh ér  “Akaa a I Pase sha Kwagh u Ufoto mba Ijimbagh Yô” la.

Mlu u ufoto mba ijimbagh kpa ngu geman. Profesôr ugen u i yer un ér Gail Dines yô kaa ér: “Ufoto mba ijimbagh mba ainge vihi kpishi, sha ci u ufoto mba yange ior nengen ér ka mba ndôhôrshima la samber wuee nyian.”

U nenge kwagh u ufoto mba ijimbagh ve samber wuee nyian, shi ior ve kera nenge foto u ijimbagh ér ka kwaghbo ga la nena? Foto u ijimbagh ka kwaghbo ga, shin ka megh ku bough, shin se kaa ser ka kwagh u dedoo ga, kpa ka kwagh u wuan or ga? Yesu kaa ér: ‘Hanma kon u injaa ngu um atam a injaa; kpa kon u bo yô, ngu um di atam a bo je.’ (Mateu 7:17) Ka ityamegh ki nyi ior mba ve nengen ufoto mba ijimbagh ka ve ume? De se time sha mbampin mba vesen mba sha kwagh u ufoto mba ijimbagh tsô se zua a mbamlumun sha mbampin mban.

MBATÔVON SHA KWAGH U UFOTO MBA IJIMBAGH KAA ÉR: Or ka nana nengen ufoto mba ijimbagh yô, i taver nan kpishi u den ieren ne. Mbatôvon sha akaa man mbatwerev mbagenev kaa ér ka i taver or u den ieren i nengen ufoto mba ijimbagh la vough er ka i taver or u nan me ikya u den i nahan.

Orgen u i yer un ér Brian, * u yange taver un u den ieren i nengen ufoto mba ijimbagh sha Intanet yô kaa ér: “Yange gbenda lu u me de ieren ne ga. Ashighe agen i lum er zuzu ngu karen mo nahan. Yange m kunde iyol shi ityough ki nandem kpaa. M nôngo anyom imôngo mer me de u nengen ufoto mba ijimbagh, kpa gba sha mi ga.”

Ashighe kpishi ior mba ve nengen ufoto mba ijimbagh la ka ve yer ieren ne. Ka ve eren kwagh ne ken myer shi mba er kwagh u mimi ga. Er i hii ve ior kpishi ka ve nenge ér mba a or ga shi kunya u kôr ve a iyol ve shi ishima i nyian ve shi ve ure shi ve lu ken ishimavihin la, kpiligh se iyol ga. Shi ashighe agen ka i sar ve u wuan iyol ve je kpaa. Orgen u i yer un ér Serge, u hanma sev yange a nôngo u kuran ufoto mba ijimbagh sha hanseeti na yô kaa ér: “Yange m hingir u henen sha mbamzeyol av tseegh, shi ishima nyian mo kpishi. Lum er m saa ishe shi m ya ibo shi m ngu a or ga shi ape waren ngu ga nahan. Yange ishima vihim kpishi shi cier mo iyol u keren iwasen.”

Aluer or nenge foto u ijimbagh kpuaa shin ishe gber nan a gber sha mi tseegh kpa, a zua nan ga. Zum u ikpurkwaseufantakerada ugen u i yer un ér Judith Reisman, u a tim sha kwagh u ufoto mba ijimbagh kpishi, lu lamen a kômatii ugen shin iyouidyu i tar u Amerika yô, a kaa ér: “Or ka nana nenge ufoto mba ijimbagh yô, ve nyôr nan ken ityou, nan zer umbur ve, nahan i lu nan ican shin nan kanshio u dughun ve ken ishima i nan sha.” Kwase ugen u lun anyom 19, u i yer un ér Susan yô, yange nengen ufoto mba ijimbagh sha Intanet shighe u lu iyev la. A kaa ér: “Ufoto mbara yange ve nyôrom ken ityou cou cou. Yange ve gba duen tsô. Lum er me fatyô u den ieren i nengen ufoto mba ijimbagh ne ga nahan.”

JINDIKWAGH: Ufoto mba ijimbagh ka ve kôr or kpan shi ve vihi nan vindi vindi.—2 Peteru 2:19.

MBATÔVON SHA KWAGH U UFOTO MBA IJIMBAGH KAA ÉR: “Ufoto mba ijimbagh mba paven noov a kasev, man mbamaren a mbayev.”—The Porn Trap, by Wendy and Larry Maltz.

Foto u ijimbagh ka a vihi avese man icombor sha ci u

• Kwase man nom ka ve kera na ayol a ve jighjigh ga, shi ve kera lu kôôsôô ga, shi ve kera doo ayol a ve ga.—Anzaakaa 2:12-17.

• Hanma or u hen tsombor ka nan hingir u wan iyol i nan ikyo tseegh, shi nan kera biishi a mbagenev ga, shi i gba saren nom shin kwase u eren idya.—Mbaefese 5:28, 29.

• Ngu a kende isharen i eren ijimbagh ken kwase shin nomsoor.—2 Peteru 2:14.

• Ngu a na yô, nomsoor shin kwase nan kighir or u nan vese nan la ér nana yav a nan sha gbenda u nan soo ga yô.—Mbaefese 5:3, 4.

• Ngu a na nom shin kwase nan hingir u tômon orgen shin nan za er idya.—Mateu 5:28.

Bibilo kaa a noov man kasev ér ve “eren kwagh a ayol a ve sha mimi.” (Malaki 2:16) Idya ka gbenda môm  u nom shin kwase ka nan er kwagh a or u nan vese la sha mimi ga yô. Kwagh ne ka a vihi ivese, nahan i gba u nom shin kwase nana undu or u nan vese la shin vea pav. Ivese i paven nahan la ka i gbihi mbayev mba hen tsombor la ken ican.

Mbayev mba kiriki kpa ufoto mba ijimbagh ka ve vihi ve. Brian, u se vande ôron kwagh na la kaa ér: “Shighe u m lu anyom pue la, m lu numben ken iyou, maa m za ande sha umagazin mba ijimbagh mba terem. M hii u nengen ufoto mbara ken myer, kpa m fa er hii ve ufoto mbara doom u nengen nahan ga. Ieren i nengen ufoto mba ijimbagh la maa ya tor ken a mo, zan zan m gande or je kpa m lu nengen ve her.” Kwaghtôvon tese ér ufoto mba ijimbagh ka ve na agumaior a hingir u yaven a ior shighe u ve lu iyev la je, shi vea va gande kpa ve wa idya kpishi shi ve yaven a kasev shin nomso sha igyosor shi ufoto mban ka ve na ishima i kera lu ve ker vough ga.

JINDIKWAGH: Ufoto mba ijimbagh ka ve vihi avese a dedoo, shi ve pughur or vanger ker shin ve na nan ishimavihin.—Anzaakaa 6:27.

MKAANEM MA AÔNDO KAA ÉR: “Nahan yô, wua nen alegh a en . . . kera, ka idya man hôngor man ityoronshima man isharen i bo man hua u eren, ka akombo a civir je la.”—Mbakolose 3:5.

U ôron kwagh kpishi ga yô, Yehova * Aôndo kôr kwagh u ufoto mba ijimbagh ihyom. Kpa u ngu wer ka sha ci u kwagh u nomsoor yaven a kwase la ngôôr nan un ishimavihin yum ga. Yange gba se a isharen i yaven a or shi wa ishima ér nom man kwase ve yaven ayol a ve sha u tesen ayol a ve dooshima, nahan ve luun kôôsôô shi ve maren ônov.—Yakobu 1:17.

Tsô se fatyô u kaan ser Yehova kôr kwagh u ufoto mba ijimba ihyom sha ci u nyi? Time ase sha atôakyaa kpuaa.

• A fa er ufoto mba ijimbagh ve vihin uuma mba iorov yô.—Mbaefese 4:17-19.

• Se doo un ishima shi a soo u kuran se.—Yesaia 48:17, 18.

• Yehova soo u kuran avese man icombor.—Mateu 19:4-6.

• A soo ér se lu wang sha aeren shi se waan ian i mbagenev ve lu a mi i eren kwagh u ve soo la ikyo.—1 Mbatesalonika 4:3-6.

• A soo ér alegh ase a yaven a or la a lu se kwagh u civirigh.—Mbaheberu 13:4.

• Yehova fa er ufoto mba ijimbagh ve tesen mnenge u kpeegh u Satan a nengen kwagh u nomsoor yaven a kwase la yô, shi a fa er ve tesen ieren i or keren mtsera u nan tseegh la yô.—Genese 6:2; Yuda 6, 7.

JINDIKWAGH: Ufoto mba ijimbagh ka ve vihi mlu u or vea Aôndo.—Mbaromanu 1:24.

Nahan kpa, mhôônom ka ma kôr Yehova a mba ve soo u den ieren i nengen ufoto mba ijimbagh la kpishi. Bibilo kaa ér: “TER mgbough a mhôônom ma zungwen kua mlumun u sha mhôôn, we ishima, erdoo Na ngee wuee; . . . Gadia Un yô, A fa mlu wase, A umbur er se lu vuulevu je yô.” (Pasalmi 103:8, 14) A lôhô ior mba hiden a ayol a ve ijime ér ve va hen a na sha er vea va ‘ngohol mhôônom ma zungwen man shi una lumun ve sha mhôôn, una wase ve sha shighe vough’ yô.—Mbaheberu 4:16; ôr ngeren u kiriki u a lu a itinekwagh ér  “Kwagh u Una Wase U U De u Nengen Ufoto mba Ijimbagh Yô” la.

Ior kpishi lumun iwasen i Aôndo a ne la. Iwasen i Aôndo a ne la ngi a inja je he? Nenge ase kwagh u Bibilo i er sha kwagh u ior mbagen mba ngise ve de aeren a bo ne. I kaa ér: “I ôô ne, i tsegha ne, i na ne ishô ken iti i Ter Yesu Kristu man sha Jijingi u Aôndo wase.” (1 Mbakorinte 6:11) Ambaaior la aa fatyô u ôron kwagh u apostoli Paulu kpa ôr ne, ér: “M ngu a agee a eren akaa cii je ken Un u A taver mo ne.”—Mbafilipi 4:13.

Susan, u se vande ôron kwagh na la, yange de u nengen ufoto mba ijimbagh, nahan a kaa ér: “Ka Yehova tseegh una wase u ve u de u nengen ufoto mba ijimbagh ye. Aluer u ker iwasen hen a na yô, mlu wou vea na una hide a doo. Mayange una va u ahenge ga.”