Er se vande nengen ken ngeren u a bee la nahan, tom u “pasen Loho u Dedoo u tartor u Aôndo” la lu kwagh u hiihii ken uma u Yesu. (Luka 8:1) Yange er tom kpoghuloo, zende ukilomita uderi imôngo ken tar u Iserael cii, sha er una tese ior kwagh u Tartor u Aôndo yô. I nger kwagh u tom u pasen kwagh u Yesu er la ken ityakerada i Ivangeli i inyiin la, man i ter ishember i Tartor la ken ityakerada ne hemba ajiir 100. Ajiir kpishi a i ter ishember i Tartor ne la ka ken mkaanem ma Yesu iyol na ôr yô, man ikyav tese ér Yesu yange ôr akaa kpishi sha kwagh u Tartor u Aôndo, kpa ka kpuaa tseegh i nger ken ityakerada ne ye!—Yohane 21:25.

Er nan ve kwagh u Tartor la yange gba Yesu kwagh kpishi shighe u lu shin tar laa? Kwagh u hiihii yô, Yesu fa ér ka un Aôndo yange tsua ér una lu Tor u Tartor shon ye. (Yesaia 9:6; Luka 22:28-30) Kpa Yesu hemba veren ishima sha kwagh u tahav man icivir i una va zua a mi la ga. (Mateu 11:29; Marku 10:17, 18) Yange pase kwagh u Tartor la sha u keren mtsera na ga. Jighilii yô, kwagh u Tartor u Aôndo yange gba Yesu ishima, kua hegen kpaa, * ka sha ci u kwagh u ua va er sha ci u mba ve doo un ishima la, ka Ter na u sha kua uumace mba dondon un sha mimi mbara je la.

Ter u Yesu u sha la doo un ishima tsung je. (Anzaakaa 8:30; Yohane 14:31) Yange soo aeren a Ter na a doon tsung la, er dooshima man mhôônom ma zungwen kua ijir i a er sha mimi la nahan. (Duteronomi 32:4; Yesaia 49:15; 1 Yohane 4:8) Kwagh ne tese je ér Yesu yange una soo ér ior ve ôr akaa a aiegh sha iyol i Ter na ga. Mbaaie mba ior ve eren ér kwagh gba Aôndo sha ican i uumace ve lu yan la ga, shi Aôndo soo ér se ya ican la nahan, yange vea vihin un kpen kpen. Ka ityôkyaa i môm i i ne ve yange gba Yesu ishima u pasen “Loho u Dedoo u tartor” je la. Yange fa ér ica a gba ga tsô Tartor la ua sôr Ter na iti. (Mateu 4:23; 6:9, 10) Ua er kwagh ne nena?

Sha hemen u Tartor la, Yehova una er akaa a vesen kpishi a a lu uumace cii a iwasen yô. Uumace mba jighjigh cii “Una ese ve iliam sha ashe kera.” Yehova una kar a akaa a a ne uumace ve vaan la cii kera, “ku ua kera lu ga, shin ijungwen shin mliam shin ican kpaa ia kera lu je ga.” (Mpase 21:3, 4) Aôndo  una bee a ican i uumace ve ye la cii kera, sha ikyev i Tartor la. *

Ka kwagh u a ne ve yange maa Yesu iyol u ôron ior kwagh u Tartor shon yum je la! Yange fa je ér Tartor la ua tese er Ter na a lu a tahav shi mhôônom ma ker un a ior sha mimi yô. (Yakobu 5:11) Shi Yesu yange fa ér uumace mbaperapera mba ve doo un ishima la kpa vea zua a mtsera.

Yesu yange lu sha vea Ter na ica i gba cii ve mase van shin tar ye. Ter yange gba akaa cii sha ikyev i Wan na; hii sha usha mba ve te ihindi iyol, kua asan a a gande u ôron la, man azuku-asan, man tar wase u u doon ashe ne kua annyamev mba ve lu ker la cica cii. (Mbakolose 1:15, 16) Ken akaa a i gba a la cii, lu uumace hemba ‘doon’ Yesu a ve “tsung” ye.—Anzaakaa 8:31.

Mdoo u uumace ve doo Yesu ishima la kpa lu kwagh ugen u na ve pasen kwagh yô. Sha hiihii la je, a tese wang ér un va shin tar ér una va “yôô Loho u Dedoo” hen mbaatsanev. (Luka 4:18) Yesu er kwagh hemba di u kaan tsô ér un va u wasen ior la. Yange tese acin imôngo ér uumace doo un ishima. U tesen ikyav yô, zum u ikpelaior va u va ungwan a Yesu yô, “mhôônom kôr Un a ve, A bee mbauangev vev angev.” (Mateu 14:14) Orimande ugen yange pase jighjigh na u nan hen Yesu kaa ér, Yesu una fatyô u been un angev, aluer a soo yô. Nahan dooshima u Yesu lu a mi la na yô, a bee un angev mbu shon; a kaa a na sha mhôôn ér: “M lumun, i̱ wanger we!” (Luka 5:12, 13) Zum u Yesu nenge ijende na Maria lu vaan ku u anngô na Lasaru yô, “sôô Un ken ishima, ishima ta Un kwe kpaa,” nahan a “vaa.” (Yohane 11:32-36) Tsô Yesu er kwagh u kpiligh hanma or iyol; a nder Lasaru shin ku, shin er kpe kuma ayange anyiin nahan je kpaa!—Yohane 11:38-44.

Nahan kpa, Yesu yange fa er mpeveryol u un va uumace a mi la lu u sha anshighe kpuaa yô. Yange fa ér ica a gba ga tsô, mba un bee ve angev la cii vea hide a gba angev, shi mba un nder ve shin ku la cii vea hide a kpe. Nahan cii kpa, shi Yesu fa ér Tartor u Aôndo ua va bee a mbamzeyol mban gbindigh gbindigh. Ka ityôkyaa i i ne ve Yesu yange eren uivande tseegh ga, kpa pasen “Loho u Dedoo u tartor” sha gbashima je la. (Mateu 9:35) Uivande mba yange er mbara lu di mafo u kwagh u Tartor u Aôndo ua va er sha tar la tsô. Nenge ase kwagh u Bibilo i tende zwa ér una va er hen shighe la yô.

•  Mnyoon una kera lu ga.

  “Tsô á bugh mbaapirashe ashe, man á bugh mbakondonato ato. Tsô orkeer nana gba tsuwen er ashim nahan, man nombor u orkondonikyer kpaa ua wa icam.” Heela tseegh ga, “ma or u nan tem ker kpaa nana kera kaa ér: Kwagh nyoon mo, ga.”—Yesaia 33:24; 35:5, 6.

• Ku ua kera lu ga.

  ‘Mbaperapera vea ya dyako u tar, vea lu ken u gbem.’—Pasalmi 37:29.

  “Una tim ku sha won kera; Ter AÔNDO Una ese mliam sha ishiv mbi iorov cii.”—Yesaia 25:8.

• A nder mbakpenev.

  “Mba ve lu shin iwar cii vea ungwa imo Na, vea due kpaa.”—Yohane 5:28, 29.

  “Mbaperapera kua mba ve lu perapera ga vea nder shin ku.”—Aerenakaa 24:15.

• Hanma or nana lu a ya u nan kua tom.

  “Vea maa uya man vea tema keregh, vea kaha ishule i ikyon i wain, man vea ya atam a i. Mayange vea maa ya, orgen á kar á tema ker ga, vea lôô, man orgen á kar á ya, ga; . . . uicuwan Av kpaa vea ya tom u ave ve zan zan je.”—Yesaia 65:21, 22.

• Ityav mbia bee.

  “A er ityav mbi bee zan zan ar hen ikighir i tar je.”—Pasalmi 46:9.

  “Ikyurior igen ia kera tsuwa sanker a ikyurior igen ga, vea kera hen ityav mbi nôngon kpaa ga.”—Yesaia 2:4.

• Kwaghyan una kera ban ga.

  “Inya mende iyiav dedoo; Aôndo, Aôndo wase, Una ver se doo doo.”—Pasalmi 67:6.

  “Iyiav mbi̱ ngee shin tar sha ityouv mbi iwoov je kpaa.”—Pasalmi 72:16.

• Ibanave ia bee.

  “Á hungul mbaibanave gbem ga.”—Pasalmi 9:18.

  “Una yima oribanave zum u nana vaa yô, man icanor kua or u nan lu a orwasen ga kpaa. Mhôônom maa kôr un a mbaatsanev man mbaibanave, una yima uuma mba mbaibanave kpaa.”—Pasalmi 72:12, 13.

U time sha akaa a i tende zwa ér Tartor u Aôndo ua va er ne nahan, ú nenge er i hii ve Tartor la u gbe Yesu kwagh tsung kpa? Shighe u lu shin tar la, yange i doo un u lamen a hanma or u nan kegh ato cii sha kwagh u Tartor u Aôndo, gadia a fa ér Tartor la ua va kar a mbamzeyol mba se tagher a mi nyian mban cii kera.

Uityendezwa mba i er ken Bibilo sha kwagh u Tartor u Aôndo ne doo u wee? Aluer ve doo u yô, u er nan ve u seer fan kwagh u Tartor shono? Man ka nyi u er ve u zua a mtsera ken akaa a dedoo a ua va er laa? Ngeren u a mase timen sha itinekwagh ne la una na mlumun sha mbampin mban.