1, 2. a) Гадымы Ысрайылдакы чопанларың нәхили җогапкәрчиликлери барды? б) Ата-энелери хайсы маныда чопанлара меңзетсе болар?

ГАДЫМЫ Ысрайылдакы чопанларың яшайшы агырды. Олар диңе бир ысса ве совуга чыдаман, эйсем, сүрүсини вагшы хайванлардан ве огрулардан гораярдылар. Шейле-де олар гоюнларыны барлап дурярдылар ве яравсыз я-да яраланан гоюнлары беҗерйәрдилер. Гузуларың бейлеки гоюнлара гараныңда говшак боляндыгы үчин, чопанлар олара айратын үнс берйәрдилер (Гел. чык. 33:13).

² Месихчи ата-энелери хем чопана меңзетсе болар. Чүнки олар чопана махсус болан хәсиетлери гөркезйәрлер. Ата-энелериң чагаларыны «Реббиң тербие хем өвүди билен улалтмак» җогапкәрчилиги бар (Эфес. 6:4). Эмма муны этмек аңсатмы? Элбетде, ёк. Себәби чагалара Шейтаның яйрадян нәдогры гарайышлары ве оларың өз гүнәли хөвеслери тәсир эдйәр (2 Тим. 2:22; 1 Яхя 2:16). Сизиңем чагаларыңыз бар болса, олара нәдип көмек эдип билерсиңиз? Гелиң, чагаларыңызы танамак, олары рухы тайдан иймитлендирмек ве гөзегчилик этмек билен олара нәдип чопанчылык эдип боляндыгына середелиң.

3. Ата-энелер чагаларының ягдайыны билмек үчин нәме этмели?

³ Говы чопан гоюнларының хер бириниң сагдындыгына гөз етирмек үчин, олары үнсли барлаяр. Гөчме маныда айданыңда, ата-энелер хем шейле эдип билер. Мукаддес Язгыларда: «Өз сүрүлериң ягдайыны оңат бил» дийилйәр (Сүл. тым. 27:23). Шол себәпли ата-энелер чагаларының херекетлерине, пикирлерине ве дуйгуларына үнсли болмалы. Олар муны нәдип эдип билер? Мунуң иң говы усулы — чагалар билен йыгы-йыгыдан гүррүңдеш болмак.

4, 5. а) Хайсы пейдалы маслахатлар ата-энелере чагаларының йүрегини билмәге көмек эдер? (Макаланың башындакы сурата середиң). б) Чагаларыңыз сиз билен аркайын геплешип билер ялы нәме эдйәрсиңиз?

⁴ Кәбир ата-энелер чагалары етгинҗек яшына етенде, олар билен гүррүңдеш болмагың кын боляндыгыны айдярлар. Белки-де, етгинҗеклер пикирини ве дуйгусыны ачык айдасы гелйән дәлдир. Эгер сизиңем чагаларыңыз йүрегиндәкини ачык айтмаян болса нәме эдип билерсиңиз? Сиз олара узак вагтлап такал окамагың дерегине, олар өзүни аркайын дуйян вагты гүрлешҗек болуң (Кан. таг. 6:6, 7). Сиз вагтыңызы чагаларыңыз билен биле гечирер ялы тагалла эдиң. Меселем, сиз олар билен дашарда айлансаңыз, гезеленҗе гитсеңиз, оюн ойнасаңыз я-да өйдәки кәбир ишлери биле этсеңиз говы болар. Себәби шейле ягдайларда етгинҗеклер өзүни аркайын дуюп, йүрегиндәкини ачык айдып билйәр.

⁵ Эмма шонда-да чагаңыз йүрегиндәкини ачык айтмаса нәме? Онда сиз башга усуллары гөзләң. Мысал үчин, гызыңыздан онуң гүнүниң нәхили гечендиги барада сораман, гайтам, өз гүнүңизиң нәхили гечендигини айдың. Белки, шонда гызыңыз хем өз ягдайлары барада гүррүң берер. Я-да белли бир тема барада гызыңызың пикирини билмек үчин, онуң өзүне дегишли эдип сораг бермәң. Ондан бу бабатда җораларының нәхили пикир эдйәндигини ве олара нәхили маслахат берип билҗекдигини сораң.

6. Чагаларыңыз сизиң яныңыза аркайын гелип, чекинмән геплешип билер ялы нәме эдип билерсиңиз?

⁶ Эгер чагаларыңыз сизиң яныңыза аркайын гелип, чекинмән геплешип боляндыгына гөз етирсе, сиз билен йүрекден гүррүңдеш болар. Йөне ата-энелер хас башагай ялы гөрүнсе, яшлар кынчылыклары барада олара айтмазлар. Чагаларыңыз сиз билен аркайын геплешип билер ялы нәме эдип билерсиңиз? Сиз олара йөне бир: «Мениң яныма ислән вагтың гелип билерсиң» диймән, оларың кынчылыкларына бипарх гарамаяндыгыңызы ве деррев гахарланмаҗакдыгыңызы гөркезиң. Бу бабатда ата-энелериң көпүси говы гөрелде гөркезйәр. 19 яшлы Кала атлы гыз шейле диййәр: «Мен какам билен ислендик зат барада гүррүң эдип билйәрин. Ол сөзүми бөлмән ве язгарман, мени үнсли диңлейәр. Соңра ол маңа хемише иң говы маслахатлары берйәр».

7. Ата-энелер чагаларының кимдир бири билен халашмагы барада гүррүң эденлеринде, олары гахарландырмаз ялы нәдип пайхаслы болуп билер?

⁷ Кәте сиз чагаларыңыз билен гүррүң этмеси кын болан темалар, ягны кимдир бири билен халашмак барада геплешмели болянсыңыз. Шонда сиз оңа диңе дуйдурыш бермән, догры усул билен дүшүндирҗек болуң. Айдалы, сиз ресторана барярсыңыз, эмма онуң менюсында диңе иймит зәхерленмеси барада дуйдурыш берилйәр. Белки, шонда сиз бу ресторандан гидип, башга ерде ийип-ичерсиңиз. Шонуң ялы-да, чагаларыңыз сизден маслахат сорап гелсе, сизиң «менюңызда-да» диңе берк дуйдурышлар болса, онда олар гахарланар ве маслахаты башга ерден гөзләр (Колоселилер 3:21-и окаң). Шол себәпли сиз пайхаслы болуң. Эмиля атлы яш уя шейле диййәр: «Ата-энем мениң кимдир бири билен халашмагым барада гүррүң эденлеринде,  муңа эрбет зат ялы гарамаярлар. Олар кимдир бирини танамагың ве гелҗекки янёлдашыңы тапмагың шатлык берйәндигини белләп гечйәрлер. Бу маңа олар билен аркайын гүррүңдеш болмага көмек эдйәр. Шол себәпли мен кимдир бирини халасам, олардан гизлемән, ачык айдасым гелйәр».

8, 9. а) Чагаларың сөзүни бөлмән диңлемек нәхили пейда берйәр? б) Сиз чагаларыңызы диңләп, нәхили үстүнлик газандыңыз?

⁸ Ата-энелер, сиз чагаларыңызы сабырлы ве мәхирли диңлесеңиз, олар сизиң яныңыза аркайын гелип, геплешип билер (Якуп 1:19-ы окаң). Гызыны еке тербиелейән Катя уя шейле диййәр: «Мен өңлер сабырлы болуп билмейәрдим. Мен гаты ядав болярдым ве гызымың мени биынҗалык этмегини ислемейәрдим. Шол себәпли мен оны соңуна ченли диңлемейәрдим. Инди мен бейле этмейәрин, шонуң үчин гызым хем өзүни башгача алып баряр. Ол хәзир маңа өз йүрегиндәки затлары хөвес билен гүррүң берйәр».

⁹ Шейле ягдай етгинҗек гызы болан Роналд доган билен хем болды. Ол шейле диййәр: «Гызым маңа мекдепде бир оглан билен халашяндыгыны айданда, илки, гаты гахарым гелди. Эмма мен Ехованың өз гуллукчылары билен өрән сабырлы ве пайхаслы боляндыгы барада ойландым. Шонда мен гызымы дүзетмезден өң, оңа йүрегини ачмага мүмкинчилик бермелидигине дүшүндим. Мен шейле эдип билендигиме бегенйәрин! Себәби мен, илки, гызымың дуйгуларына дүшүндим. Ол йүрегиндәкини айдып болансоң, маңа онуң билен мәхирли гүрлешмек аңсат болды. Гең галаймалы, ол мениң берен маслахатымы йүрекден кабул эдип, дүзелҗекдигини айтды». Чагалар билен йыгы-йыгыдан гүррүңдеш болмак, оларың пикирлерине ве дуйгуларына дүшүнмәге хас говы көмек эдйәр. Нетиҗеде, ата-энелер чагаларына дурмушда догры карара гелмәге ярдам эдип билйәрлер *.

10, 11. Сиз чагаларыңыза хакыкатдан дашлашмаз ялы нәдип көмек эдип билерсиңиз?

¹⁰ Говы чопан ислендик гойнуң сүрүден азашып билҗекдигине дүшүнйәр. Гоюн сәхелче аңырдакы оты ийҗек болуп, сүрүден бираз араны ачяр, соңра ол юваш-ювашдан хас-да дашлашып, азашяр. Шонуң ялы-да, чагалар яман яранларың я-да эрбет гөвначмаларың  тәсирине дүшүп, юваш-ювашдан хакыкатдан дашлашып билйәр (Сүл. тым. 13:20). Сиз нәдип шейле ягдайың өңүни алып билерсиңиз?

¹¹ Сиз чагаларыңыза хакыкаты өвредениңизде, оларың бир говшак ериниң бардыгыны билсеңиз, айгытлы херекет эдиң. Олара месихи хәсиетлерини хас говы гөркезип билер ялы көмек эдиң (2 Пет. 1:5—8). Бу бабатда ызыгидер гечирилйән машгала окувы ярдам эдип билер. 2008-нҗи йылың октябрь айында чыкан «Худая гуллугымызда» шейле дийлипди: «Машгалабашының Ехованың өңүнде ваҗып борҗы бар, ол машгаласы билен Мукаддес Язгылар окувыны ызыгидерли гечирмели». Сиз чагаларыңыза чопанчылык этмек үчин шол пурсатдан пайхаслы пейдаланярсыңызмы? Чагаларыңыза рухы тайдан көмек этмек үчин эдйән тагаллаларыңызы оларың гыммат сайяндыгыны унутмаң (Мат. 5:6; 6:33).

12. а) Машгала окувы яшлара нәхили пейда берйәр? (Шейле-де  «Олар муны гыммат сайярлар» диен чарчува середиң). б) Машгала окувы сизе нәхили пейда берйәр?

¹² 19 яшлы Кариса атлы уя машгала окувының пейда берйәндиги барада шейле диййәр: «Бизиң әхлимизиң билеликде отурып, гүррүңдеш болмагымыз маңа дийсең яраяр. Себәби бу бизи бирек-биреге ыснышдыряр ве говы ятламалар галдыряр. Какам машгала окувыны ызыгидерли гечирйәр. Онуң бу окува чынлакай гарамагы өрән рухландыряр. Бу мени-де машгала окувына чынлакай гарамага хөвеслендирйәр. Шейле-де бу маңа какама хормат гоймага ве оны машгалабашы хөкмүнде сыламага көмек эдйәр». 23 яшлы Британи атлы уя шейле диййәр: «Машгала окувы мени ата-энеме хас якынлашдырды. Бу окув ата-энемиң мениң кынчылыкларым билен йүрекден гызыкланяндыгыны ве аладамы эдйәндигини билмәге көмек эдйәр. Шейле-де бу бизе берк ве агзыбир машгала болмага ярдам эдйәр». Гөршүмиз ялы, ата-энелер, эсасанам, машгала окувы аркалы чагаларыны рухы тайдан иймитлендирип, говы чопанчылык эдип билйәрлер *.

13. Чаганы Ехова гуллук этмәге нәме хөвеслендирйәр?

¹³ Говы чопан сүрүсине гөзегчилик этмек ве горамак үчин хаса уланяр. Ол, эсасан, гоюнларыны «яшыл яйла» әкитмек ислейәр (Эзек. 34:13, 14). Ата-эне хөкмүнде сизиң хем шуңа меңзеш рухы максадыңыз бардыр. Сиз чагаларыңызың Ехова гуллук этмеги үчин, олара гөзегчилик этмек ислейәнсиңиз. Шейле-де сиз оларда мезмурчыныңкы ялы гарайшың болмагыны ислейәнсиңиз. Мезмурчы шейле дийди: «Мен Сениң ислегиңи берҗай этмекден кейп алярын, эй Худайым; кануның йүрегимиң ичиндедир» (Зеб. 40:8). Шейле гарайшы өсдүрйән яшлар өзүни Ехова багш эдип, сувда чокундырылярлар. Элбетде, бу әдими әтмек үчин, яшларың өзи мунуң ваҗыпдыгына дүшүнмели ве оларда Ехова йүрекден гуллук этмек ислеги болмалы.

14, 15. а) Месихчи ата-энелериң нәхили максады болмалы? б) Етгинҗеклер хакыката нәме үчин шүбхеленмеги мүмкин?

¹⁴ Эгер чагаларыңыз рухы тайдан өсмейән ялы болуп гөрүнсе я-да олар Ехованың Шаятларының ынанян затларының хакыкатдыгына шүбхеленсе нәме? Онда оларың йүрегинде Ехова Худая болан сөйгини ве онуң эдйән әхли ягшылыкларына миннетдарлыгыны артдырҗак болуң (Ылх. 4:11). Шонда оларың өзлеринде Худая гуллук этмек ислеги дөрәр.

¹⁵ Эмма чагаларыңыз шонда-да бу ёлуң хакыкатдыгына шүбхеленселер нәме? Онда сиз олара чопанчылык эдип, Ехова гуллук этмегиң иң говы ёлдугыны ве эбеди багтлы эдйәндигини дүшүндирип билерсиңиз. Сиз оларың хакыката  нәме үчин шүбхеленйәндигини аныклаҗак болуң. Меселем, сизиң оглуңыз Мукаддес Язгыларың таглыматлары билен ылалашмаярмы я-да ол дең-душларына дини ынанчлары барада айтмага чекинйәрми? Сизиң гызыңыз Худайың канунлары боюнча яшамагың пейдалыдыгына шүбхеленйәрми я-да ол екесирейәрми?

16, 17. Ата-энелер чагаларына Ехова билен достлашмага нәдип көмек эдип билерлер?

¹⁶ Сиз чагаларыңыза хакыкат бабатда шүбхесини айырмага нәдип көмек эдип билерсиңиз? Ата-энелериң көпүси чагаларына шейле сораглары бермегиң көмек эдйәндигине гөз етирдилер: «Сен Худайың гуллукчысы болмагы халаярмың? Худая гуллук эдип, сен нәхили берекетлер алдың? Нәмелерден гечдиң? Сениң пикириңче, бизиң хәзир алян ве гелеҗекде алҗак берекетлеримиз кәбир затлардан геченимизе дегйәрми? Нәме үчин шейле пикир эдйәрсиң?» Элбетде, сиз бу сораглары өз сөзлериңиз билен берип билерсиңиз. Сиз чагаларыңызы сорага тутян ялы дәл-де, мәхирлилик билен йүрекден гызыкланып сораң. Шейле-де сиз олар билен Маркус 10:29, 30-нҗы аятларың эсасында пикир алшып билерсиңиз. Белки, яшларың кәбири Худая гуллук этмек үчин гечен затларыны бир айры, алан берекетлерини бир айры язып билер. Бу олара кәбир кынчылыкларыны аныклап, олары догры чөзмәге көмек эдер. Эгер биз гызыкланян адамлар билен «Мукаддес Язгылар өвредйәр» ве «Худайың сөйгүси» диен китаплардан окув гечмели болсак, онда олары чагаларымыз билен хем гечмек ваҗып дәлми нәме?! Сиз бу китаплардан чагаларыңыз билен окув гечйәрсиңизми?

¹⁷ Вагтың гечмеги билен, чагаларыңыз киме гуллук этҗекдигини сайламалы болар. Эмма сизиң бу ёлы сайландыгыңыз үчин, оларам сайлар дийип пикир этмәң. Себәби оларың өзи Ехова билен достлашмалы (Сүл. тым. 3:1, 2). Йөне бу олара кын болян болса, онда олар билен Мукаддес Язгыларың эсасы таглыматларыны гайталасаңыз говы болмазмы? Сиз гызыңыза я оглуңыза шейле сораглар барада ойланмага көмек эдип билерсиңиз: «Мен Худайың бардыгыны ниреден билйәрин? Ехованың мени гыммат сайяндыгына нәме ынандырды? Мен Ехованың кадаларының маңа пейда берйәндигине нәме үчин ынанярын?» Сиз чагаларыңыза сабыр билен гөзегчилик этсеңиз ве Ехова гуллук этмегиң иң говы ёлдугыны гөркезсеңиз, говы чопан боларсыңыз (Рим. 12:2) *.

18. Ата-энелер нәдип Бейик Чопан Еховадан гөрелде алып билерлер?

¹⁸ Месихчилериң әхлиси Бейик Чопан Еховадан гөрелде алмак ислейәр (Эфес. 5:1; 1 Пет. 2:25). Ата-энелер сүрүсиниң, ягны чагаларының ягдайыны говы билмели ве оларың гелеҗекде эбеди берекетлери алмагы үчин, гөзегчилик этмели. Шол себәпли, ата-энелер, гелиң, мундан бейләк-де чагаларымыза чопанчылык эдип, олары Ехованың ёлунда улалтмак үчин элимизде барыны эделиң!