1, 2. а) Кәбир дини ёлбашчылар нәмәни билмек иследилер ве Петрус ресул олара нәхили җогап берди? (Макаланың башындакы сурата середиң). б) Петрус ресула батыргай болмага нәме көмек этди?

ИСАНЫҢ өлүминден көп вагт гечмәнкә, Петрус ресул залым гаршыдашларының, ягны ехуды дини ёлбашчыларың өңүнде дуряр. Олар Исаның өлдүрилмегине гатнашыпдылар. Хәзир болса, Петрусдан кәбир затлары дүшүндирмегини талап эдйәрлер. Петрус ресул догабитди агсак адамы сагалдяр. Дини ёлбашчылар Петрусың муны хайсы гүйч я-да ат билен эдендигини билмек ислейәрлер. Шонда Петрус ресул батыргайлык билен олара шейле җогап берйәр: «Бу адам сизиң хача чүйләниңиз ве Худайың өлүмден дирелдени Насыралы Иса Месихиң ады аркалы саг-саламат өңүңизде дур» (Рес. иш. 4:5—10).

² Бу вакадан бираз вагт өң, Петрус адамлардан горкуп, Исаны үч гезек инкәр эдипди (Мар. 14:66—72). Эмма хәзир оңа ехуды дини ёлбашчыларының өңүнде батыргай болмага нәме көмек эдйәр? Петрус ресула Худайың мукаддес рухы, эсасанам, Исаның өлүмден дирелендигине болан ынамы көмек эдйәр. Ол Исаның дирелендигине нәме үчин берк ынанярды? Биз муңа нәме үчин ынанып билерис?

3, 4. a) Исаның ресулларының яшан дөврүнден өң нәхили дирелиш болды? б) Иса кимлери дирелтди?

 ³ Өлен адамың дирелмеги Исаның ресуллары үчин тәзелик дәлди. Себәби оларың яшан дөврүнден өң хем дирелиш болупды. Олар Худайың Ыляс ве Эляша пыгамбере өлүлери дирелтмәге гүйч берендигини билйәрдилер (1 Пат. 17:17—24; 2 Пат. 4:32—37). Хатда мазара окланан бир адамың җеседи Эляша пыгамбериң сүңклерине дегенде, ол дирелди (2 Пат. 13:20, 21). Биз Худайың Сөзүниң хакыкатдыгына ынанышымыз ялы, I асырдакы месихчилер хем Мукаддес Язгылардакы бу вакалара йүрекден ынанярдылар.

⁴ Бизиң әхлимиз Исаның өлүлери дирелдиши барада окап, өрән толгунан болсак герек. Иса дул аялың ялңыз оглуны дирелденде, ол аял муңа дийсең хайран галан болмалы (Лука 7:11—15). Башга бир гезек болса, Иса 12 яшлы гызҗагазы дирелдйәр. Гызының дирелендигини гөрүп, эне-атасының гайгы-хасраты шатлыга өврүлйәр (Лука 8:49—56). Шейле-де Лазарың дирелип, габырдан чыкып гелйәнини гөрен адамлар, гөр, нәхили бегенендирлер! (Яхя 11:38—44).

5. Исаның дирелишиниң өңкүлерден нәхили тапавуды бар?

⁵ Ресуллар Исаның дирелишиниң өңкүлерден тапавутланяндыгыны билйәрдилер. Өңки дирелен адамлар ынсан тенинде дирелип, вагтың гечмеги билен, ене-де өлдүлер. Иса болса, хич хачан өлмеҗек рухы шахсыет болуп дирелди (Ресулларың ишлери 13:34-и окаң). Петрус ресул Исаның «тен боюнча өлдүрилип, рух боюнча дирелендигини» айтды. Иса «гөге чыкды, Худайың сагында, перишделер, хөкүмдарлар ве гудратлар Оңа табындыр» (1 Пет. 3:18—22). Исадан өңки болан дирелишлер хем үйтгешик гудрат аркалы болды. Эмма Исаның дирелиши хас-да тәсинди.

6. Исаның дирелмеги шәгиртлерине нәхили тәсир этди?

⁶ Исаның дирелиши шәгиртлерине гүйчли тәсир этди. Иса душманларының пикир эдиши ялы өли дәлди. Ол гүйчли рухы шахсыет хөкмүнде дирелди ве оңа хич бир адам зепер етирип билмейәр. Исаның дирелмеги онуң Худайың Оглудыгыны субут этди. Шол себәпли шәгиртлериң хасраты шатлыга өврүлди. Шейле-де олар инди горкман, хас батыргай болдулар. Эгер Иса дирелмедик болса, Худайың ниети амала ашмазды ве шәгиртлериң вагыз эдйән хош хабарының хич хили манысы болмазды.

7. Шу гүнлер Иса нәме эдйәр ве нәхили сораглар йүзе чыкяр?

⁷ Биз Исаның йөне бир ер йүзүнде яшан иң Бейик адам болмандыгына дүшүнйәрис. Ол хәзир дири ве бүтиндүнйә вагыз ишине ёлбашчылык эдйәр. Тизден Иса Худайың Патышалыгының Патышасы хөкмүнде әхли эрбетликлери айрып, ер йүзүни Җеннете өврер ве адамлар эбеди яшарлар (Лука 23:43). Иса дирелмедик болса, бу затларың хич бири амала ашмазды. Биз Исаның дирелендигине нәме үчин ынанып билерис? Онуң дирелмеги бизе нәхили тәсир эдйәр?

8, 9. а) Ехуды дини ёлбашчылары нәме үчин Исаның мазарының горалмагыны иследилер? б) Аяллар мазара геленде нәме болды?

⁸ Иса өлдүриленден соң, баш руханылар билен фарисейлер Пилатусың янына гелип шейле дийдилер: «Җенап, ол алдавчының энтек дирикә:  „Мен үч гүнден соң дирелерин“ диени бизиң ядымызда. Шонуң үчин, мазарың үчүнҗи гүне ченли сакланмагыны буюр, шәгиртлери гиҗе гелип, җеседи огурлап, халка болса: „Ол дирелди“ дийәймесинлер. Бу соңкы ялан өңкүден эрбет болар». Шонда Пилатус олара: «Сизиң гаравулларыңыз бар, гидиң-де, мазары билшиңиз ялы сакладың» диййәр. Олар шейле хем эдйәрлер (Мат. 27:62—66).

⁹ Исаны дагың говагындакы бир мазарда җайлап, онуң агзына улы дашы тогалапдылар. Ехуды дини ёлбашчылары Исаның шол мазарда хемишелик галмагыны ислейәрдилер. Эмма Ехованың ислеги дүйбүнден башгачады. Исаның өленине үч гүн боланда, магдалалы Меръем билен бейлеки Меръем мазара гелйәр. Шонда олар мазарың агзындакы дашың айрыландыгыны ве онуң үстүнде перишдәниң отурандыгыны гөрйәрлер. Перишде аяллара мазарың бошдугыны айдып: «Ол бу ерде дәл... дирелди» диййәр (Мат. 28:1—6). Догрудан-да, Иса дириди!

10. Павлус ресул Исаның дирелендигине нәхили субутнама гетирди?

¹⁰ Шондан соң 40 гүнүң довамында болан вакалар Исаның дирелендигине хич хили шүбхе галдырмады. Павлус ресул Коринтосдакы месихчилере шейле язды: «Чүнки мен аланымы өңүрти сизе табшырдым. Месих Язгылара гөрә, бизиң гүнәлеримиз үчин өлди. Җайланды ве Язгылара гөрә, өленден үч гүнден соң дирелди. Онсоң Кифаса, соң-да Онкилере гөрүнди. Ондан соң бәш йүзден көп догана бирден гөрүнди. Бу доганларың көпүси хәзир хем дири, кәбирлери болса өлди. Ондан соң Якуба, соң хем бүтин ресуллара гөрүнди. Иң соңунда хем бивагт доглан чага ялы болан маңа гөрүнди» (1 Кор. 15:3—8).

11. Исаның дирелиши нәдип «Язгылара гөрә» берҗай болды?

¹¹ 1. Исаның дирелиши «Язгылара гөрә» берҗай болды. Худайың Сөзүнде Исаның дирелҗекдиги өңүнден айдылыпды. Меселем, Давут патыша Худайың «Мукаддесиниң» мазарда галдырылмаҗакдыгыны айтды (Зебур 16:10-ы окаң). Б. э. 33-нҗи йылының Пентикост гүнүнде Петрус ресул бу сөзлериң Иса Месихе дегишлидигини айдып шейле дийди: «(Давут) муны өңден гөрүп, Месихиң дирелиши барада шейле дийди: „Ол не өлүлер диярында гоюлды, не-де тени чүйреди“» (Рес. иш. 2:23—27, 31).

12. Исаның дирелендигини кимлер гөрди?

¹² 2. Бизде муны өз гөзи билен гөрен шаятларың субутнамалары бар. Иса диреленден соң, 40 гүнүң довамында шәгиртлерине гөрүнди. Ол җайланан мазарының голайындакы багда, Эммаус обасына барян ёлда ве башга ерлерде гөрүнди (Лука 24:13—15). Шонда Иса Петрус ве башгалар билен геплешди. Бир гезек болса, ол 500-ден говрак адама гөрүнди. Биз Исаның дирелендигини өз гөзи билен гөрен шаятларың бардыгыны инкәр эдип билмейәрис.

13. Шәгиртлериң ыхласлы вагыз этмеги Исаның дирелендигине ынаняндыгыны нәдип гөркезди?

¹³ 3. Исаның шәгиртлери онуң дирелендиги барада ыхласлы вагыз этдилер. Олар Иса Месихиң дирелендиги барада вагыз эдйәндиги үчин ызарландылар, хорлук чекдилер ве оларың кәбирини өлдүрдилер. Эгер Иса дирелмедик болса, Петрус ресул Исаны өлүме хөкүм эден дини ёлбашчылара онуң дирелендиги барада вагыз эдип, җаныны ховп астына салардымы? Петрус  ве бейлеки шәгиртлер Исаның диридигине ве вагыз ишине ёлбашчылык эдйәндигине ынанярдылар. Шейле-де Исаның дирелмеги оларың өзүниң хем дирелҗекдигине ынамыны артдырярды. Меселем, Стефанусы өлдүренлеринде, ол дирелишиң болҗакдыгыны билйәрди (Рес. иш. 7:55—60).

14. Сиз Исаның диридигине нәме үчин ынанярсыңыз?

¹⁴ 4. Исаның хәзир Патыша болуп хөкүм сүрйәндигини ве месихчилер йыгнагының Башыдыгыны субут эдйән делиллер бар. Шу гүнлер месихчилер йыгнагы гүлләп өсйәр. Эгер Иса өлүмден дирелмедик болса, шейле болуп билермиди? Аслында, Иса дирелмедик болса, биз ол барада хич хачан эшитмездик. Эмма хәзир онуң диридигине ве бүтиндүнйә вагыз ишине ёлбашчылык эдйәндигине ынанмага берк эсас бар.

15. Исаның дирелиши батыргай вагыз этмәге нәдип көмек эдйәр?

¹⁵ Иса Месихиң дирелиши бизе батыргай вагыз этмәге көмек эдйәр. Ики мүң йылдан бәри, Худайың душманлары вагыз ишини ятырмак үчин элинде барыны эдйәрлер. Олар имандан дәнмеклик, яңсыламак, зорлук-сүтем ве өлүм җезасыны бермек ялы залым усуллары уланярлар. Эмма бизиң «гаршымыза ясалан ярагларың» хич бири вагыз ве шәгирт тайярламак ишини тогтадып билмейәр (Иш. 54:17). Биз Шейтаның тарапдарларындан горкмаярыс. Себәби Иса вада бериши ялы, хемише бизи голдаяр (Мат. 28:20). Душманларымыз нәме этсе-де, бизи дымдырып билмеҗекдигине ынамлы болуп билерис!

16, 17. a) Исаның дирелиши онуң өвреденлерини нәдип тассыклаяр? б) Яхя 11:25-е гөрә, Худай Иса Месихе нәхили ыгтыяр берди?

¹⁶ Исаның дирелиши онуң өвреденлерини тассыклаяр. Павлус ресул Иса дирелмедик болса, онда месихчилериң иманы ве вагыз иши бидерек боларды дийди. Мукаддес Язгылары өвренйән бир алымың айтмагына гөрә, эгер Иса дирелмедик болса, месихчилер ялан зада ынанян акмак адамлар боларды. Шейле-де Инҗилде язылан вакалар душманлары тарапындан өлдүрилен говы ве пайхаслы адамың дурмушы барадакы гынанчлы тарых боларды. Эмма Месих дирелди. Бу болса онуң өвреден затларының, шол санда гелеҗек барада айданларының догрудыгыны тассыклаяр (1 Коринтослылар 15:14, 15, 20-нҗи аятлары окаң).

¹⁷ Иса: «Дирелиш-де, яшайыш-да Мендирин, Маңа иман эден өлсе-де, яшар» дийди (Яхя 11:25). Бу сөзлер хөкман ерине етер. Ехова Иса диңе бир гөкде яшаҗаклары дирелтмәге дәл, эйсем, ер йүзүнде яшаҗак миллионларча адамлары дирелтмәге-де ыгтыяр берди. Исаның берен төлег гурбаны ве онуң дирелиши өлүмиң асла болмаҗакдыгыны гөркезйәр. Муны билмек сизе ислендик сынага, хатда өлүм ховплы сынаглара-да батыргайлык билен дөз гелмәге көмек этмейәрми?

18. Исаның дирелиши нәмә ынандыряр?

¹⁸ Исаның дирелиши адамлара Ехованың сөйгүден долы кадалары эсасында хөкүм чыкарылҗакдыгына ынандыряр. Павлус ресул Афиныдакы адамлара йүзленип шейле дийди: «Ол (Худай) Өз сайлан Адамы аркалы дүнйәниң үстүнден шол гүнде адыл хөкүм чыкарар. Худай бу Адамы өлүмден дирелтмек билен,  хеммелере субутнама берди» (Рес. иш. 17:31). Ехова Исаны адамларың үстүнден Казы эдип белледи. Биз онуң сөйги билен адыл хөкүм чыкарҗакдыгына ынанып билерис (Ишая 11:2—4-нҗи аятлары окаң) *.

19. Исаның дирелендигине ынанмак бизе нәхили тәсир эдйәр?

¹⁹ Исаның дирелендигине ынанмак Худайың ислегини ерине етирмәге хөвеслендирйәр. Иса бизиң үчин җаныны берип, өлүмден дирелмедик болса, биз гүнәден ве өлүмден хич хачан азат болуп билмездик (Рим. 5:12; 6:23). Биз хич хили умытсыз адамлар ялы: «Иелиң, ичелиң, чүнки эртир өлерис» диердик (1 Кор. 15:32). Эмма биз өз ислеглеримизи канагатландырман, дирелиш умыдымызы гыммат сайып, әхли затда Ехова гулак асмак ислейәрис.

20. Исаның дирелиши Ехованың бейиклигини нәдип аян эдйәр?

²⁰ Исаның дирелиши «Өзүни агтарянлары сылаглаҗак» Ехова Худайың бейиклигини аян эдйәр (Евр. 11:6). Ехова чәксиз гүйҗи ве акылдарлыгы билен Исаны гөкде өлүмсиз яшайыш үчин дирелтди. Шейле этмек билен, Худай вадаларыны амала ашырып билйәндигини гөркезди. Ехова «неслиң» хөкүмдарлык бабатдакы җеделли меселәни чөзҗекдигини вада берипди. Шол ваданың ерине етмеги үчин Иса өлмелиди ве дирелмелиди (Гел. чык. 3:15).

21. Дирелиш умыды сизе нәхили тәсир эдйәр?

²¹ Сиз дирелиш умыдыны берйәндиги үчин Ехова миннетдар болярмысыңыз? Мукаддес Язгыларда шейле вада берилйәр: «Худайың чадыры шинди ынсанларың арасында. Худай олар билен биле яшар. Олар Онуң халкы болар, Худайың Өзи-де оларың арасында болар. Ол оларың гөзлеринден әхли яшларыны сүпүрер. Инди не өлүм, не яс, не агы, не-де агыры болар. Чүнки өңки затлар арадан айрылды». Бу аҗайып вадалар барада Яхя ресула: «Булары яз! Чүнки бу сөзлер ыгтыбарлы, чындыр» дийилди. Бу гөрнүши Яхя ресула ким берди? Оны дирелен Иса Месих берди! (Ылх. 1:1; 21:3—5).