Holokost döwri Germaniýada we faşistleriň golastyndaky ýerlerde 35 000 Ýehowanyň Şaýady ýaşaýardy. Olaryň 1 500 töweregi aradan çykýar, köpüsiniň näme sebäpden ölendigi belli däl. Geçirilýän barlaglaryň netijesinde holokost bilen bagly maglumatlar üýtgäp durýar.

•  Olar nädip öldi?

•  Olar näme üçin yzarlandylar?

•  Olar nirede öldi?

•  Öldürilen adamlar

•   Ölüm jezasy. Germaniýada we faşistleriň golastyndaky ýerlerde 400-e golaý Ýehowanyň Şaýadyna ölüm jezasy berildi. Olaryň köpüsi kazyýetiň karary bilen ölüme höküm edilip, başy alynýar. Käbirlerine bolsa kazyýet işi geçirilmezden atuw jezasy berildi we dardan asyldy.

•   Türmäniň elhenç şertleri. Faşistleriň konslagerinde we türmelerinde 1 000-den gowrak Ýehowanyň Şaýatlary öldürildi. Olar agyr işlerden, zorluk-sütemden, açlykdan, sowukdan we keselden ýaňa öldüler. Şeýle ýowuz şertlerde ýaşandyklary üçin olaryň käbiri Ikinji jahan urşunyň ahyrynda boşadylansoň köp wagt geçmänkä aradan çykdy.

•   Başga sebäpler. Ýehowanyň Şaýatlarynyň käbiri türmede gaza boglup we ýörite sanjymlar edilip öldürildi. Käbiri bolsa lukmanlaryň ölüm howply ylmy barlaglarynyň netijesinde öldüler.

 Ýehowanyň Şaýatlaryny Hudaýyň kada-kanunlary boýunça ýaşaýandyklary üçin yzarladylar. Faşistler Ýehowanyň Şaýatlaryndan Mukaddes Kitaba garşy gelýän zatlary etmegi talap edende, olar boýun gaçyrdylar. Sebäbi olar «adamlara däl-de, Hökümdar Hudaýyna gulak asdylar» (Resullar 5:29). Ýehowanyň Şaýatlary şu iki ýagdaýda wepaly boldular:

1.   Syýasy işlerde bitaraplygy saklamak. Faşistleriň döwründe-de, şu günler hem Ýehowanyň Şaýatlary bütin dünýäde syýasy işlerde bitaraplygyny saklaýar (Ýahýa 18:36). Faşistleriň döwründe olar...

   •   harby gullukdan boýun gaçyrdylar we uruşlary goldamadylar (Işaýa 2:4; Matta 26:52).

   •   saýlawlarda ses bermediler we faşistleriň guramasyna goşulmadylar (Ýahýa 17:16).

   •   faşistleriň nyşanyna tagzym etmediler we «Haýl Gitler!» diýmediler (Matta 23:10; 1 Korinfliler 10:14).

2.   Hudaýa sežde etmek. Häkimiýetler Ýehowanyň Şaýatlarynyň işini gadagan etseler-de, olar...

   •   Hudaýa doga we sežde etmek üçin ýygnanyşýardylar (Ýewreýler 10:24, 25).

   •   hoş habary wagyz edýärdiler we Mukaddes Kitaba esaslanan edebiýatlary ýaýradýardylar (Matta 28:19, 20).

   •   adamlara, hatda ýewreýlere-de ýagşylyk edýärdiler (Markus 12:31).

   •   imandan dänmek hakdaky resminama gol çekmän, Hudaýa wepaly galýardylar (Markus 12:30).

 Professor Robert Gerwart kitabynda şeýle ýazýar: «Faşistleriň döwründe imany üçin diňe Ýehowanyň Şaýatlaryny yzarlandy. Konslagerdäki beýleki tussaglar Ýehowanyň Şaýatlarynyň berk imanyny görüp haýran galdylar. a Awstriýaly bir tussag: «Olar urşa gatnaşmaýar. Olar adam öldüreninden, özleriniň ölenini gowy görýärler» diýýär.

•   Konslagerler: Ýehowanyň Şaýatlarynyň köpüsi Oswensim, Buhenwald, Dahau, Flossenbýurg, Mauthauzen, Noýengamma, Niderhagen, Rawensbrýuk we Zaksenhauzen konslagerinde öldi. Diňe Zaksenhauzen konslageriniň özünde 200-e golaý Ýehowanyň Şaýady öldi.

•   Türmeler: Ýehowanyň Şaýatlarynyň käbirini türmede gynap öldürdiler. Käbirini bolsa soraga tutanlarynda, urup öldürdiler.

•   Ölüm jezasy berlen ýerler: Ýehowanyň Şaýatlary Berlin-Plýotsenze, Brandenburg we Galle türmesinde öldürildi. Şeýle-de käbir resminamalara görä, Ýehowanyň Şaýatlary başga-da 70-e golaý ýerde öldürildi.

•  Ady: Helena Gotthold

   Öldürilen ýeri: Plýotsenze (Berlin)

   Iki çaganyň ejesi Helena birnäçe sapar tussag edilýär. 1937-nji ýylda ony soraga tutup, zorluk-sütem edýärler. Şonda onuň göwresindäki çagasy düşýär. 1944-nji ýylyň 8-nji dekabrynda Berlindäki Plýotsenze türmesinde onuň başyny alýarlar.

•  Ady: Gerhard Libold

   Öldürilen ýeri: Brandenburg

   1943-nji ýylyň 6-njy maýynda 20 ýaşly Gerhardyň başyny alýarlar. Iki ýyl mundan öň şol türmede onuň kakasynyň hem başyny alypdylar. Gerhard soňky hatynda maşgalasyna we gelinligine şeýle sözleri ýazýar: «Men şu synaga diňe Hudaýyň kömegi bilen döz geldim».

•  Ady: Rudolf Auşner

   Öldürilen ýeri: Galle

   1944-nji ýylyň 22-nji sentýabrynda Rudolfyň başyny alýarlar. Şol wagt ol bary-ýogy 17 ýaşyndady. Rudolf ejesine ýazan soňky hatynda şeýle diýýär: «Doganlaryň köpüsi ýowuz synaglarda Hudaýa wepaly galdylar, muny menem başararyn».