1. Bize geplemek ukybyny kim berdi?

 ALLATAGALA Erem bagynda Adam atany ýaratdy. Ol gökdäki Atasy Ýehowa bilen gepleşýärdi. Hudaý oňa haýwanlara at dakmagy tabşyrdy. Şeýlelikde, Adam ata täze-täze sözleri oýlap tapýardy (1 Mus. 2:19). Adam ata owadan zenan How enäni görende, ýüregi joşup ony taryplady (1 Mus. 2:22, 23).

2. Bütin dünýäniň ahlak taýdan pese düşýändigini näme subut edýär?

² Gynansak-da, hemme zat göz açyp-ýumasy salymda üýtgedi. Şeýtan Iblis How enäni aldady (1 Mus. 3:1—4). Ilkinji ýalan söz bütin adamzadyň durmuşyny kül etdi. Aýalyny taryplan Adam ata, indi ony günäkärledi (1 Mus. 3:12). Gökdäki Atasyna alkyş aýdan ogul, ony ýazgaryp başlady. Kabyl inisi Habyly öldürdi, hatda Ýehowa ýalan sözledi (1 Mus. 4:9). Kabylyň neslinden bolan Lemek öz döwrüniň zalymlygyny goşgy setirleri bilen beýan etdi (1 Mus. 4:23, 24). Şu günlerem hapa, ýalan sözler adaty zada öwrüldi. Syýasy ýolbaşçylar köpçüligiň öňünde hapa sözleri aýdýarlar. Hiç hili sögünç söz aýdylmaýan film tapmak gaty kyn. Mekdeplerde, edara-kärhanalarda hapa söz aýtmaýan adamlary geň görýärler. Şu zatlaryň hemmesi bütin dünýäniň ahlak taýdan gün-günden pese düşýändigini subut edýär.

3. Biz nämeden seresap bolmaly we makalada näme hakda gürrüň ederis?

³ Adamyň beýnisi eşiden zadyny çalt kabul edýär. Eger biz her gün diýen ýaly hapa sözleri eşidip ýörsek,  özümizem sögünip başlamagymyz mümkin. Şeýle ýagdaýda biz Ýehowany gynandyrarys. Emma biz ýagşy sözleri aýtsak, gökdäki Atamyzy begendireris. Şu makalada wagyzda, ýygnakda we öýde dilimiz bilen Ýehowany nädip şöhratlandyryp biljegimize serederis. Geliň, ilki bilen Ýehowanyň her bir sözümizi ünsli diňleýändigi hakda gürrüň edeliň.

4. Biz näme üçin aýtjak sözümize ünsli bolmaly? (Melek 3:16).

⁴ Melek 3:16-ny okaň. Hudaýhon adamlar Ýehowa çuňňur hormat goýýar we Onuň ady hakda oýlanýar. Ýehowa olaryň gürrüňini ünsli diňleýär we atlaryny «ýatlama kitabyna» ýazýar. Näme üçin? Sebäbi adamyň edýän gürrüňi onuň ýüregindäkini görkezýär. Isa pygamber: «Adamyň ýüregindäki dilindedir» diýdi (Mat. 12:34). Biz Ýehowany ýürekden söýsek, Onuň beýik ady dilimizde sena bolar. Ol bize ebedi ýaşaýşy sowgat berer.

5. a) Hudaý seždämizi kabul eder ýaly näme etmeli? b) Biz nähili gepleýişden seresap bolmaly? (Surata seredip jogap beriň).

⁵ Biz arassa we päk dilde geplemesek, Hudaýa edýän seždämiz biderekdir (Ýak. 1:26). Hudaýy söýmeýän adamlar gödek, gaharjaň we ulumsy bolýar (2 Tim. 3:1—5). Emma biz aýdýan sözlerimiz bilen Ýehowanyň ýüregini şatlandyrmak isleýäris. Eger biz ýygnakda, wagyzda hoşamaý sözleri aýdyp, öýde bolsa sögünsek we gödek gepleşsek, Ýehowa bizden razy bolmaz (1 Pet. 3:7).

6. Kimberli uýa bilen bolan wakany gürrüň beriň.

⁶ Adamlar biziň edýän gürrüňimizden Ýehowanyň Şaýadydygymyzy bilýärler. Şeýlelikde, biz «Hudaýa gulluk edýändigimizi» subut edýäris (Mel. 3:18). Geliň, Kimberli b uýa hakda  gürrüň edeliň. Bir gün Kimberli klasdaşy bilen bilelikde öý işini işleýär. Klasdaşy Kimberliniň gybat etmeýändigine, hapa söz aýtmaýandygyna, diňe gowy zatlar hakda gürrüň edýändigine haýran galýar we Mukaddes Kitapdan okuw geçip başlaýar. Ýehowa biziň hoş sözler bilen adamlaryň ýüregine hakykat tohumyny ekýändigimizi görüp örän begenýär.

7. Biz näme üçin hoş sözleri aýtmaly?

⁷ Biz dilimiz bilen Ýehowany şöhratlandyrýarys we hoş sözleri aýdyp dogan-uýalar bilen dostlaşýarys. Geliň, gepleýşimiz bilen imandaşlarymyza görelde bolmak üçin näme etmelidigini bileliň.

8. Isa pygamber diliňe erk etmekde nähili görelde görkezdi?

⁸ Üstüňize gygyrsalar mähirli gepleşiň. Isa pygamber ýer ýüzünde wagyz edende, ony hajymelik, arakhor, Şeýtanyň guly, Sabat güni baradaky tabşyrygy bozýan we Hudaýa dil ýetirýän adam hökmünde aýypladylar (Mat. 11:19; 26:65; Luka 11:15; Ýah. 9:16). Emma Isa ýekeje agyz hem erbet söz aýtmady. Adamlar oňa sögse-de gaýtargy bermedi (1 Pet. 2:21—23). Bizem Isanyň göreldesine eýerip, ýamanlyga ýamanlyk bilen jogap bermeli däl. Elbetde, biri üstüňe gygyranda diliňe erk etmek aňsat bolmaýar (Ýak. 3:2). Şeýle ýagdaýda näme etmeli?

9. Wagyzda dilimize erk etmek üçin näme etmeli?

⁹ Öýden-öýe wagyz edeniňizde adamlar üstüňize gygyrsa göwnüňize almaň. Belki, öý eýesiniň aladasy köpdür ýa-da biz biwagt barandyrys. Sem dogan: «Wagyzda biri üstüme gygyrsa, oňa gelejekki dogan hökmünde garaýaryn we onuň hoş habara mätäçdigi hakda oýlanýaryn» diýýär. Lusiýa uýa bolsa gaharjaň adama duşanda Hudaýa doga edýär we diline erk edip mähirli gürleşer ýaly kömek soraýar. Biz olaryň göreldesine eýerip bileris.

10. 1 Timoteos 4:13-e görä, ökde mugallym bolmak üçin näme etmeli?

¹⁰ Ökde mugallym boluň. Timoteos tejribeli wagyzçy bolsa-da, Pawlus oňa has-da ökdeleşmegi maslahat berdi (1 Timoteos 4:13-i okaň). Ökdelik bilen wagyz etmäge näme kömek eder? Wagza gitmezden öň gowy taýýarlanmaly.  Ýehowa bize ökde mugallym bolmaga kömek edýän ençeme esbaplary berdi. Meselem, «Gowy okamagy we mugallym bolmagy öwreniň» broşýurasyndan we «Durmuş we wagyz. Okuw depderiniň» «Wagyzda ökdeleşiň» bölüminden peýdaly maslahatlary tapsa bolýar. Eger şu edebiýatlary okasaňyz aljyraman wagyz edersiňiz.

11. Ökde mugallym bolmaga ýene näme kömek eder?

¹¹ Dogan-uýalaryň göreldesine eýerseňiz ökde mugallym bolup bilersiňiz. Sem dogan ökde wagyzçylar bilen eginme-egin işleşýär we olaryň wagyz edişinden, tälim berişinden görelde alýar. Taliýa uýa jemagat nutugy bilen çykyş edýän doganlary ünsli diňleýär. Şeýdip, ol adamlara wagyzda Mukaddes Kitabyň hakykatlaryny aňsatlyk bilen düşündirmegi öwrenýär.

12. Käbir dogan-uýalara ýygnakda aýdym aýtmak we jogap bermek näme üçin kyn bolýar?

¹² Ýygnak duşuşyklarynda aýdym aýdyp we ruhlandyryjy jogaplary berip Ýehowa sežde edýäris (Zeb. 22:22). Käbir dogan-uýalar çekinjeň bolýar. Emma olar çekinjeňligini ýeňip, ýygnakda joşup aýdym aýdýarlar we manyly jogaplary berýärler. Siz hem olaryň göreldesine eýerip bilersiňiz.

13. Ýygnakda joşup aýdym aýtmaga näme kömek eder?

¹³ Joşup aýdym aýdyň. Biz ýygnakda aýdym aýdyp Ýehowany şöhratlandyrýarys. Sara uýa aýdymy gowy aýdyp bilmeýändigi üçin ýygnakda aýdym aýtmaga çekinýär. Emma onuň Ýehowany wasp edesi gelýär. Şonuň üçin ol ýygnaga taýýarlananda aýdymlary hem aýdýar. Sara aýdymyň sözleriniň tema bilen nähili baglanyşygynyň bardygy hakda oýlanýar. Şeýlelikde, ol ýygnakda joşup aýdym aýdýar.

14. Çekinjeň dogan-uýalar Taliýanyň göreldesine nädip eýerip bilerler?

¹⁴ Ýygnakda jogap beriň. Käbir dogan-uýalara ýygnak duşuşyklarynda jogap bermek kyn bolýar. Taliýa uýa şeýle diýýär: «Men adamlar bilen gürrüňdeş bolmaga çekinýärin. Sesimden aljyraýandygym bildirmese-de, ýüregim gürsüldäp agzymdan çykaýjak bolýar. Şonuň üçin maňa ýygnakda jogap bermek kyn bolýar». Emma Taliýa ýygnakda jogap berip, Ýehowany şöhratlandyrmak isleýär. Ol ýygnaga taýýarlananda  ilkinji jogabyň gysga we anyk bolmalydygy hakda oýlanýar. Ol şeýle diýýär: «Men gysgajyk jogap bersem-de ruhdan düşmeýärin. Sebäbi duşuşygy alyp barýan dogan hem gysga we anyk jogaplara garaşýar».

15. Biz nämäni unutmaly däl?

¹⁵ Käbir dogan-uýalar çekinjeň bolmasa-da, ýygnakda jogap bermeýärler. Näme üçin? Juliýet uýa şeýle diýýär: «Men dile çeper däl, şonuň üçin ýygnakda jogap bermäge ýaýdanýaryn. Berýän jogaplarymy sada we ýönekeý hasaplaýaryn». Dogan-uýalar, Ýehowanyň bizden başarmajak zadymyzy talap etmeýändigini unutmalyň c. Ýehowa biziň jogap bermek üçin edýän tagallamyzy görýär we Ony şöhratlandyryp ýürekden berýän jogaplarymyza guwanýar.

16. Mesihçilere nähili sözler ýaraşmaýar?

¹⁶ «Sögünç sözleri» agzyňyza almaň (Efes. 4:31). Elbetde, mesihçiler hapa sözleri aýtmaýar. Emma biz başgalary kemsidýän, göwnüne degýän sözleri hem aýtmaly däl. Meselem, bir milleti, tire-taýpany ýaňsylap üstünden gülmegimiz ýa-da birini kemsidip, göwne degiji sözleri aýtmagymyz mümkin. Bir dogan şeýle gürrüň berýär: «Men käte birini ýaňsylap üstünden gülýärin. Men muny ýöne bir degişmek üçin edýärin. Aslynda, onuň ýüregine ýara salýan ekenim. Aýalym maňa köp ýyldan bäri öz üstümde işlemäge kömek edýär. Ikiçäk wagtymyz, ol ýakymsyz degişmeleriň dogan-uýalaryň göwnüne degip biljekdigini aýdýar».

17. Efesliler 4:29-a görä, biz näme etmeli?

¹⁷ Dogan-uýalary ruhlandyryň. Biz imandaşlarymyzy ýazgarmaly däl, gaýtam olary öwmeli (Efesliler 4:29-y okaň). Ysraýyllar Ýehowa Hudaýa minnetdar bolmagyň deregine, hemişe zeýrenip nägile bolýardylar. On içaly erbet habary aýdanda «ysraýyllaryň bary Musa... igenip başlady» (4 Mus. 13:31—14:4). Görşümiz ýaly, nägilelik ýokanç kesel ýaly tiz ýaýraýar. Emma öwgüli sözler adamyň göwnüni galkyndyrýar. Ýeftahyň gyzynyň joralary her ýyl ony öwüp ruhlandyrýardylar (Ser. 11:40). Şeýlelikde, ol çadyrdaky gullugyny  şatlyk bilen ýerine ýetirýärdi. Sara uýa: «Dogan-uýalary öwsek, olar Ýehowanyň söýgüsini duýarlar we ýygnakdaky ornuny gymmat saýarlar» diýýär. Geliň, her bir mümkinçilikden peýdalanyp biri-birimizi ýürekden öweliň!

18. Zebur 15:1, 2-nji aýatlara görä, biz näme üçin ýalan sözlemeli däl?

¹⁸ Ýalan sözlemäň. Biz ýalan sözlesek Ýehowany razy edip bilmeris, sebäbi ol ýalançy dili ýigrenýär (Nak. 6:16, 17). Şu günler adamlar ýüzüniň ugruna ýalan sözleýärler. Emma biz Ýehowanyň dosty bolmak islesek, hemişe hakykaty aýtmaly (Zebur 15:1, 2-nji aýatlary okaň). Belki, biz ýalan sözleýän däldiris, ýöne dogrymyzy aýtmajak bolup, aýlawly geplemekden hem seresap bolmaly.

19. Näme üçin gybat etmeli däl?

¹⁹ Gybat etmäň (Nak. 25:23; 2 Sel. 3:11). Juliýet uýa şeýle gürrüň berýär: «Meniň ýanymda biriniň gybatyny etseler özümi erbet duýýaryn. Gybat edýän adama ynamym gaçýar. Bu gün meniň ýanymda jorasynyň gybatyny eden adam, ertir meniň gybatymy etmezmi?» Ýanyňyzda biri gybat etse, ony goldamagyň deregine ruhlandyryjy zatlar hakda gürrüň ediň (Kol. 4:6).

20. Biz näme etmegi ýüregimize düwmeli?

²⁰ Şu günler hapa we sögünç sözler adamlaryň aňyna siňen. Biz Ýehowany razy etmek islesek, aýdýan her bir sözümize ünsli bolmaly. Ýehowa bizi geplemek ukyby bilen ýaratdy. Ol biziň edýän gürrüňlerimizi ünsli diňleýär. Gökdäki Atamyz Ýehowa biziň wagyzda, ýygnakda we öýde hoş sözleri aýtmak üçin edýän tagallamyza ak pata berer. Tizden Ýehowa Hudaý zalym dünýäni ýok eder (Ýahd. 15). Şonda Onuň beýik ady dillerimizde sena bolar. Geliň, hemişe Ýehowanyň göwnünden turýan sözleri aýtmagy ýüregimize düweliň (Zeb. 19:14).