1, 2. Ysraýyl halky näme etdi we Şamuwel olary näme üçin toba getirmekçidi?

ŞAMUWEL PYGAMBER adamlaryň öňünde durup olara seredýär. Ol onlarça ýyl kazy we pygamber bolup, Hudaýa wepaly gulluk etdi. Onuň görkezmesi boýunça bütin halk Gilgal şäherine ýygnanyşýar. Bu maý, iýun aýlary, ýagny guraklyk döwrüdi. Ekin meýdanlarynda bugdaý ýetişipdi. Märekeden ses-üýn çykanokdy. Şamuwel olaryň ýüregine nädip täsir edip bilerkä?

² Ysraýyl halky näme edýändigine düşünmeýärdi. Olar adamlaryň arasyndan özlerine patyşa saýlamagy talap etdi. Şeýtmek bilen, olar Hudaýy Ýehowa we onuň pygamberine hormat goýmaýandygyny görkezdi. Olar Ýehowany Patyşa hökmünde ret etdi. Şamuwel olary nädip toba getirer?

3, 4. a) Şamuwel näme üçin çagalygy barada agzaýar? b) Şu günler biz Şamuweliň imanyndan nädip görelde alyp bileris?

³ Şamuwel pygamber halka ýüzlenip: «Men indi garradym, saç-sakgalym agardy» diýýär. Onuň çal kellesi abraýly adamdygyny görkezýärdi. Ol: «Men ýaşlygymdan tä şu güne çenli size baş boldum» diýdi (1 Şam. 11:14, 15; 12:2). Şamuwel garrasa-da, çagalyk döwri edil şu günki ýaly ýadyndady. Ol ýaşlygyndan Ýehowa Hudaýyň dogry ýolundan ýöräp, oňa wepaly gulluk edýärdi.

⁴ Daş-töweregindäki Ýehowa ynanmaýan adamlardan tapawutlylykda, Şamuwel imanyny berkitdi. Şu günlerem Hudaýa ynanmaýan we azgyn dünýäde şeýle imany berkitmek kyn  (Luka 18:8-i oka). Gel, Şamuweliň ýaşlygyndan başlap ömrüniň ahyryna çenli görkezen göreldesinden näme öwrenip bolýandygyna seredeli.

5, 6. Şamuweliň çagalygy näme üçin täsindi we ene-atasy onuň aladasynyň ediljekdigine näme üçin ynanýardy?

⁵ Şamuweliň çagalyk döwri täsin boldy. Ol süýtden aýrylansoň, ýagny üç ýaşynda, belki, ondanam ulurak wagty Ramadan 30 km uzaklykda ýerleşýän Şilodaky Ýehowanyň mukaddes çadyrynda gulluk edip başlaýar. Şamuwel bütin ömrüne nazyr bolup gulluk eder ýaly *, Elkana bilen Hanna ony Ýehowa bagyş etdi. Bu olaryň ony söýmeýändigini görkezýärmi?

⁶ Elbetde, ýok! Olar Şiloda Şamuweliň aladasynyň ediljekdigini bilýärdi. Şamuwele baş ruhany Eliý hem gözegçilik edýärdi. Mundan başga-da, çadyrda dürli işleri ýerine ýetirýän aýallar hem bardy (Müs. çyk. 38:8; Ser. 11:34—40).

7, 8. a) Şamuweliň ene-atasy ony her ýyl nädip ruhlandyrýardy? b) Şu günler ene-atalar Hanna bilen Elkanadan näme öwrenip biler?

⁷ Hanna bilen Elkana Ýehowadan diläp alan ilkinji perzendini hiç haçan ýatdan çykarmaýardy. Hanna ogly bolsa, ony bütin ömrüne mukaddes ýerde Hudaýa gulluk etmäge bagyş etjekdigini wada berdi. Ol her ýyl çadyra baranda, Şamuwele täze ýeňsiz köýnek eltýärdi. Kiçijik Şamuwel hem bu duşuşyklara sabyrsyzlyk bilen garaşýardy. Ene-atasy oňa Ýehowa täsin ýerde gulluk etmegiň uly hormatdygyny ýatladyp, mähirli sözler bilen ruhlandyrýardy.

⁸ Şu günlerem ene-atalar Hanna bilen Elkanadan köp zatlary öwrenip biler. Köplenç ene-atalar çagalarynyň ruhy zerurlyklarynyň däl-de, maddy zerurlyklarynyň aladasyny edýärler. Emma Şamuweliň ene-atasy maşgalada Ýehowa bilen dostlugy birinji orunda goýýardy. Bu Şamuwele güýçli täsir edip, oňa ulalanda hem şeýle dostlugy berkitmäge kömek etdi (Süleýmanyň tymsallary 22:6-ny oka).

9, 10. a) Çadyryň daş görnüşi nähilidi we kiçijik Şamuwel mukaddes ýere nähili garaýardy? (Şeýle-de çykgyda seret). b) Şamuwel çadyrda näme edýärdi we häzirki ýaşlar nädip onuň göreldesine eýerip biler?

⁹ Şamuwel ulalanda, Şilonyň daş-töweregindäki baýyrlyklara çykyp aýlanýardy. Ol ýokardan şähere, uzalyp gidýän jülgä syn edýär we Ýehowanyň çadyryna gözi düşende ýürekden begenip, buýsanýar. Sebäbi çadyr mukaddesdi *. Ol şondan 400 ýyl öň, Musa pygamberiň görkezmesine görä, ýasalypdy we ýer ýüzünde hakyky seždäniň merkezidi.

 ¹⁰ Şamuwel çadyry gaty gowy görýärdi. Mukaddes Ýazgylarda: «Şamuwel Rebbiň huzurynda hyzmat edýärdi. Ol zygyr matadan tikilen efot geýip gezýärdi» diýilýär (1 Şam. 2:18). Şamuweliň ýeňsiz köýnegi onuň çadyrda ruhanylara kömek edýändigini görkezýärdi. Şamuwel ruhanylar toparyna degişli bolmasa-da, ol çadyryň howlusynda irdenlerine gapyny açyp berýärdi we Eliýä kömek edýärdi. Ol çadyrda gulluk edýändigine begense-de, Ýehowanyň öýünde bolýan erbetliklere biynjalyk bolýardy.

11, 12. a) Hopny bilen Pinehas özüni nähili alyp barýardy? b) Hopny bilen Pinehas çadyrda nähili erbet we azgyn işleri etdiler? (Şeýle-de çykgyda seret).

¹¹ Şamuwel kiçiliginden erbetligi we azgynlygy görýärdi. Eliýiň Hopny we Pinehas atly iki ogly bardy. Şamuwel Eliýiň ogullarynyň erbet bolandygyny we Hudaýy sylamandygyny aýdýar (1 Şam. 2:12). Bu aýatda olaryň edýän iki erbetligi aýdylýar. Hopny bilen Pinehas «ýaramazdy» we Ýehowany «sylamaýardy». Olar Hudaýyň kada-kanunlaryny äsgermän, günäli işlere baş goşdular.

¹² Hudaýyň kanunyna görä, ruhanylaryň aýratyn borçlary bardy. Olar çadyrda Hudaýa gurban berýärdiler. Gurbanlar arkaly Hudaý adamlaryň günäsini bagyşlaýardy, patalaýardy we görkezme berýärdi. Emma Hopny bilen Pinehas we käbir ruhanylar şol getirilýän gurbanlara hormat goýmaýardy *.

13, 14. a) Çadyrda edilýän erbetlikler akýürekli adamlara nähili täsir etdi? b) Eliý ata we baş ruhany hökmünde näme etmelidi?

 ¹³ Şamuwel bolýan erbetliklere hiç hili çäre görülmeýändigine nähili haýran galandyr! Ol çadyra ruhlanmak hem teselli tapmak üçin gelen garyp, kiçigöwünli, ezilen adamlaryň göwnüçökgün we lapykeç bolup, kemsinip gidýändigini görendir. Şeýle-de ol Hopny bilen Pinehasyň çadyrda gulluk edýän aýallar bilen ahlaksyzlyk edýändigini eşidýär (1 Şam. 2:22). Belki-de, Şamuwel bu ýagdaýy Eliý düzeder diýip umyt edendir.

¹⁴ Eliý muny düzedip bilerdi. Sebäbi ol çadyrda baş ruhany bolup, gulluk edýärdi. Ol ogullaryny dogry ýola salmaga borçludy. Üstesine-de, onuň ogullary başgalara-da erbet täsir edýärdi. Emma Eliý ata we baş ruhany hökmünde borjuny ýerine ýetirmeýär. Ol ogullaryna diňe käýeýär (1 Şamuwel 2:23—25-nji aýatlary oka) *. Emma onuň ogullaryna ölüm jezasy berilmelidi.

15. Ýehowa Eliýä näme diýdi we onuň maşgalasy duýduryşa nähili garady?

¹⁵ Ýagdaý şeýle erbetleşdi welin, Ýehowa «bir pygamberini» iberip, Eliýä çykaran hökümini aýdýar. Ýehowa oňa: «Öz ogullaryňy Menden artyk hormatlaýarsyň» diýýär. Hudaý Eliýiň azgyn ogullarynyň bir günde öljekdigini, maşgalasynyň ejir çekjekdigini, hatda neslinden hiç bir adamyň ruhany bolmajakdygyny hem aýdýar. Bu duýduryş onuň maşgalasyna täsir etdimi? Mukaddes Ýazgylarda Eliý we onuň ogullary düzelmedi diýilýär (1 Şam. 2:27—3:1).

16. a) Mukaddes Ýazgylarda Şamuweliň ruhy taýdan ösüşi barada näme diýilýär? b) Onuň ruhy ösüşi saňa nähili täsir edýär? Düşündir.

¹⁶ Daş-töweregindäki azgynlyk Şamuwele nähili täsir etdi? Şol garaňky döwürde Şamuweliň ulalyşy we ruhy taýdan ösüşi baradaky gowy habarlar käwagt şöhle kimin nur saçýardy. 1 Şamuwel 2:18-de onuň Hudaýa bolan wepalylygy barada: «Rebbiň huzurynda hyzmat edýärdi» diýilýär. Şamuwel çagalygyny hem diňe Hudaýa gulluk edip geçirdi. Şol babyň 21-nji aýadynda «Şamuwel bolsa Rebbiň huzurynda ösüp ulalýardy» diýilýär. Ol ulaldygy saýyn, gökdäki Atasy bilen dostlugyny berkidýärdi. Şamuweliň Ýehowa bilen berk dostlugy ony ähli azgynlykdan goraýardy.

17, 18. a) Ýaş mesihçiler azgynlygyň täsirine düşmez ýaly nädip Şamuweliň göreldesine eýerip biler? b) Şamuweliň dogry ýoly saýlandygy nämeden görünýär?

 ¹⁷ Şamuwel baş ruhanynyň we onuň ogullarynyň edýän günälerine baş goşup, islän zadyny edip bilerdi. Emma başgalaryň azmagy şol sanda jogapkärli borjy ýerine ýetirýän adamlaryň edýän günäsi hiç haçan bagyşlanmaz. Şu günlerem ýaş mesihçiler daş-töweregindäki käbir adamlaryň gowy görelde görkezmeýändigine garamazdan, Şamuweliň göreldesine eýerip, Ýehowanyň «huzurynda ösüp ulalýarlar».

¹⁸ Şamuweliň Ýehowa gulak asmagy nähili netije berdi? Mukaddes Ýazgylarda: «Ýaşajyk Şamuwel bolsa Rebbiň we adamlaryň söýgüsini gazanyp, ýaş babatda-da, pähim-paýhas babatda-da gününi sanap ösýärdi» diýilýär (1 Şam. 2:26). Şamuwel gowy görýän adamlarynyň arasynda uly at-abraý gazandy. Şamuwel wepaly bolany üçin Ýehowa-da ony gymmat saýýardy. Şamuwel Şilodaky bolýan erbetlikleri Hudaýyň ýok etjekdigine ynansa-da, onuň haçan etjekdigi barada hem oýlanýardy. Bir gün gije ol bu soragyna jogap aldy.

19, 20. a) Bir gün gije çadyrda Şamuwel bilen bolan wakany gürrüň ber. b) Şamuwel sesiň kimiňkidigini nädip bildi we Eliý oňa näme etmelidigini aýtdy?

¹⁹ Irden entek daň atmanka, çadyryň uly çyralary sönmändi, ses-üýn  ýokdy. Birden Şamuwel biriniň ony çagyrýandygyny eşidýär. Ol bu gartaşan we gözi kütelişen Eliýdir öýdýär. Ol ýerinden turup, onuň ýanyna ylgap barýar. Eliýä näme gerekdigini bilmek üçin, Şamuweliň onuň ýanyna aýakýalaňaç ylgap barýanyny göz öňüne getir! Şamuweliň Eliýä hormat goýup, oňa ýagşylyk etmegi haýran galdyrýar. Ol köp günä etse-de, entegem Ýehowanyň baş ruhanysydy (1 Şam. 3:2—5).

²⁰ Şamuwel Eliýi oýaryp: «Ine, men geldim» diýdi. Emma Eliý: «Men seni çagyramok ahyryn, bar ýatyber» diýýär. Bu birnäçe gezek gaýtalanýar! Ahyry, Eliý näme bolandygyna düşünýär. Şol günler Ýehowanyň berýän sözi seýrek gelerdi, görnüşlerem azdy. Munuň näme üçin şeýledigine düşünmek kyn däldi. Eliý oglanjygy Ýehowanyň çagyrýandygyna düşündi! Ol Şamuwele gidip ýatmagy we ýene-de ses eşitse näme jogap bermelidigini aýdýar. Şamuwel onuň aýdyşy ýaly-da edýär. Ol: «Şamuwel! Şamuwel!» diýen sesi eşidende: «Aýdyber, guluň diňleýär» diýip jogap berýär (1 Şam. 3:1, 5—10).

21. Şu günler Ýehowa nädip gulak asyp bileris we bu näme üçin wajyp?

²¹ Ahyry, Ýehowa Şiloda özüne gulak asjak adamy tapdy. Şamuwel hemişe Ýehowa gulak asýardy. Senem şeýle edýärmiň? Şu günler Ýehowa biziň bilen gijelerine gudrat arkaly gepleşmeýär. Biz ony başga usul arkaly eşidip bileris. Onuň sözleri Mukaddes Ýazgylarda ýazylgy. Bizem Şamuwel ýaly Hudaýa näçe gulak assak, şonça-da imanymyz berkär.

22, 23. a) Şamuwel haýsy habary aýtmaga gorkdy? b) Şamuweliň at-abraýy nädip artýardy?

²² Şol gije Şamuweliň durmuşynda iň wajyp waka boldy. Ol Ýehowanyň pygamberi we wekili boldy. Başda ýaş Şamuwel Eliýä Ýehowanyň habaryny aýtmaga gorkdy. Sebäbi bu onuň maşgalasynyň ýok ediljekdigi baradaky soňky pygamberlikdi we ol tizden berjaý bolmalydy. Emma Şamuwel ýüregine daş baglap, bu habary aýdýar. Eliý hem Hudaýyň hökümini kiçigöwünlilik bilen kabul edýär. Tizden Ýehowanyň aýdan ähli sözleri ýerine ýetýär: ysraýyllylar piliştliler bilen söweşýär, Hopny bilen Pinehas bolsa bir günde ölýär. Eliý hem Ýehowanyň Äht sandygynyň olja hökmünde alnandygyny eşidip ölýär (1 Şam. 3:10—18; 4:1—18).

²³ Emma Şamuweliň wepaly pygamber hökmünde at-abraýy artýardy. Mukaddes Ýazgylarda Hudaýyň Şamuwel bilen bolany üçin,  onuň aýdan sözleriniň ählisiniň berjaý bolandygy aýdylýar (1 Şamuwel 3:19-y oka) *.

24. Ysraýyllylar nämäni talap etdi we bu näme üçin agyr günädi?

²⁴ Ysraýyllylar Şamuwel pygamber ýaly Hudaýa wepaly boldumy? Ýok, bolmady. Wagtyň geçmegi bilen, olar pygamberiň olaryň üstünden höküm etmegini islemedi. Olar beýleki milletler ýaly, özlerine adamlaryň arasyndan patyşa saýlamagy talap etdi. Ýehowanyň görkezmesi boýunça Şamuwel olaryň talabyny ýerine ýetirdi. Emma ysraýyllylar agyr günä edýändigine düşünmeýärdi. Olar pygamberi däl-de, Ýehowany inkär edýärdiler. Şol sebäpli Şamuwel pygamber ysraýyllylary Gilgala ýygnady.

25, 26. Gartaşan Şamuwel pygamber Gilgala ýygnanan adamlara Ýehowa garşy agyr günä edendiklerini nädip düşündirdi?

²⁵ Babyň başyndaky waka dolanaly. Gartaşan Şamuwel Gilgala ýygnanan ysraýyllylara özüniň wepaly gulluk edýändigini ýatlatdy. Soňra Mukaddes Ýazgylarda aýdylşy ýaly, ol Ýehowany çagyryp gögi gürletmegi, ýyldyrym çakdyryp, ýagyş ýagdyrmagy haýyş etdi (1 Şam. 12:17, 18).

²⁶ Gurakçylyk döwri gök gürrüldäp, ýyldyrym çakyp, ýagyş ýagarmyka? Beýle zat hiç haçan bolmandy! Adamlar muňa ynanman gülseler-de, bu uzaga çekmedi. Birden asman garalyp, ýel turýar-da, ekin meýdanlaryndaky bugdaýy ýatyrýar. Gök gürrüldäp, ýyldyrym çakýar we ýagyş ýagyp başlaýar. Şonda näme boldy? «Adamlar Rebden we Şamuwelden juda gorkdular». Ahyry, olar nähili agyr günä edendigine düşündiler (1 Şam. 12:18, 19).

27. Ýehowa Şamuweliň imanyndan görelde alýan adamlara nähili garaýar?

²⁷ Pitne turzan halkyň ýüregine Şamuwel däl-de, Ýehowa täsir etdi. Şamuwel ýaşlygyndan tä ömrüniň ahyryna çenli Hudaýa iman etdi. Ýehowa-da ony sylaglady. Ýehowa şu günlerem üýtgemedi. Ol henizem Şamuweliň imanyndan görelde alýan adamlary goldaýar.