Esasy materiala geçiň

Mazmunyna geçiň

 A2

Kitabyň aýratynlyklary

«Injiliň Täze dünýä terjimesi» iňlis dilinde 1950-nji ýylda çykdy. 1961-nji ýylda bolsa «Mukaddes Kitabyň Täze dünýä terjimesi» tutuşlygyna neşir edildi. Şondan bäri Mukaddes Kitap 210-dan gowrak dile terjime edildi. Şu günler asyl nusgadan dogry we düşnükli terjime edilen Mukaddes Kitaby on millionlarça adam höwes bilen okaýar.

Diller ýyllaryň geçmegi bilen üýtgeýär. Mukaddes Kitabyň Täze dünýä terjimesiniň häzirki komiteti hem şol ýagdaýy göz öňünde tutup, adamlaryň ýüregine täsir edýän terjimäni taýýarlamagy makul bildi. Şol sebäpli Mukaddes Kitap terjime edilende aşakdaky ýagdaýlar göz öňünde tutuldy:

  •   Düşnükli, häzirki zaman sözler ulanyldy. Türkmen dilinde «sypa» diýen söz könelişip, ulanyşdan galandygy üçin «gurbanlyk sypasy» diýen jümle «gurbanlyk ojagy» diýip terjime edildi (Matta 5:23). «Sadyk» sözi «wepaly» sözüne çalşyldy (Zebur 31:23). «Kemçin» diýen söz has düşnükli bolar ýaly «ahlaksyz aýal» diýip terjime edildi (Ýewreýler 11:31). Ýaşlar «aýypsyz» diýen sözüň manysyna doly düşünmeýärler. Şonuň üçin gürrüň edilýän waka görä «günäsiz, wepaly, dogruçyl» diýip terjime edildi (Eýýup 9:22; Zebur 26:1; Nakyllar 2:8). «Ezelden ebedä» diýen jümle ulanyşdan galansoň, oňa derek «ebedi, ebedilik» diýen sözler ulanyldy (Zebur 90:2). «Merhemet» diýen söze her kim her hili düşünýär, käbirleri bolsa asla düşünmeýär. Şol sebäpli «razylyk», «ýagşylyk» ýaly häzirki zaman sözler ulanyldy (Resullar 7:46; 2 Korinfliler 1:2).

    Gadymy ýewreý we grek dilinde «tohum» diýen sözüň köp manysy bar, şonuň üçin «tohum» sözi «däne, nesil, perzent» diýip terjime edildi (1 Musa 1:11; 22:17; 48:4; Matta 22:24; Ýahýa 8:37). Käte «tohum» diýlende, Erem bagynda aýdylan pygamberlik göz öňünde tutulýar (1 Musa 3:15).

    Mukaddes Kitabyň öňki terjimelerinde «dogry adam» diýen jümle ençeme gezek ulanylypdy. Ýöne häzirki zaman okyjylary onuň doly manysyna düşünmeýändigi üçin «hudaýhon, dogruçyl» diýip terjime edildi (Matta 9:13; 13:43).

  •   Sözleriň manysy düşündirildi. Ýewreýçe «ruah», grekçe «pnewma» sözme-söz «ruh» diýip terjime edilýär. Emma käbir adamlar «ruh» sözüne nädogry düşünip, ölen adamyň ruhy ýaşaýar diýip pikir edýärler, käbirleri bolsa jadygöýlik bilen baglydyr öýdýärler. Ýöne asyl nusgada ulanylýan şol sözler 1) şemaly, 2) ýer ýüzündäki janly-jandarlaryň ýaşaýyş demini, 3) adamyň garaýşyny, bir zat etmäge islegini ýa-da yhlasyny, 4) Hudaýyň güýji arkaly pygamberlik etmegi, 5) perişdeleri we 6) Hudaýyň güýjüni ýa-da mukaddes ruhuny aňladýar (Hyzkyl 37:9; Eýýup 12:10; Rimliler 8:9; 1 Ýahýa 4:1; 2 Korinfliler 3:17; 1 Patyşalar 22:21; Matta 10:1). Şonuň üçin her aýatda manysyna görä terjime edildi.

    Asyl nusgada göni manyda «böwrek» hakda gürrüň edilýän bolsa, sözme-söz terjime edildi. Emma Zebur 7:9; 26:2; Ylham 2:23-nji aýatlarda «böwrek» sözi göçme manyda ulanylanda «oý-pikir, duýgy» diýip terjime edildi, aýadyň çykgydynda bolsa sözme-söz «böwrek» diýip ýazyldy.

    Mukaddes Kitapda «ýürek» sözi köplenç sözme-söz terjime edildi, emma käte göçme manyda hem gelýär. Şonuň üçin her aýatda manysyna görä dürli-dürli sözler bilen terjime edildi. Meselem, Nakyllar kitabynda «egri ýürekli» diýen jümle «mekir adam» diýip terjime edildi. «Şah» we «boýuntyryk» ýaly sözleriň hem manysy berildi (Eýýup 16:15; Markus 10:9). Käbir sözleriň manysy sözlükde düşündirildi.

  •   Aňsat okalýar. Mukaddes Kitap aňsat okalar ýaly käbir adam atlary üýtgedildi. Şeýle-de çuňňur gözlegleriň netijesinde, adam atlary türkmençeleşdirildi. Meselem, Danyýel pygamberiň ady Danyýar, Ybraýym pygamberiň aýaly Saranyň ady Bibisara, Hanok pygamberiň ady Idris, Ezranyň ady Hydyr, Ezekiýeliň ady Hyzkyl boldy. Goşma sözlemler ýönekeý sözlemlere bölünip ýazyldy, käbir wakalar bolsa gepleşik dilinde beýan edildi (1 Musa 3:9—13; Rut 1:8—13).

  •   Ýürege täsir edýän sözler ulanyldy. Türkmen edebi dilinden başga-da birnäçe şiweler (dialektler) bar. Mukaddes Kitap ähli türkmenlere düşnükli bolar ýaly, çykgytda hem-de sözlükde manydaş sözler, şiwe sözler ýazyldy. Meselem, erre (1 Patyşalar 7:9, çykgyt); göş (1 Patyşalar 17:6, çykgyt); bordaky (Işaýa 11:6, çykgyt); doly (Hyzkyl 38:22, çykgyt; Ylham 8:7, çykgyt).

    Doganlar Mukaddes Kitaby terjime etmek üçin doga-dileg etdiler we çuňňur gözleg geçirdiler.

Başga aýratynlyklary:

«Mukaddes Kitabyň Täze dünýä terjimesinde» birnäçe çykgytlar bar. Ine, olaryň käbiri:

  • «Ýa⁠-⁠da» Ýewreý, arameý we grek sözleriniň manydaş sözleri çykgytda görkezildi (1 Musa 1:2, «mukaddes ruh»; Ýuşa 1:8, «oýlan»).

  • «Başga manysy» Asyl nusgadaky söz düýbünden başga manyny hem berip bilýär. Şony göz öňünde tutup, sözüň ikinji manysy çykgytda görkezildi (1 Musa 21:6, «meniň bilen gülşer»; Zekerýa 14:21, «kenganlardan»).

  • «Sözme⁠-⁠söz» Ýewreý, arameý we grek sözleriniň asyl manysy çykgytda ýazyldy (1 Musa 30:22, «perzent berdi»).

  • Manysy we goşmaça maglumat Şu çykgytda adam atlarynyň manysy (1 Musa 3:17, «Adam»; 2 Musa 15:23, «Marra»); uzynlyk we galla ölçegleri ýazylýar (1 Musa 6:15, «tirsek»); at çalyşmalaryň kime degişlidigi görkezilýär (1 Musa 38:5, «olar»); goşmaça maglumata we sözlüge salgy berilýär (1 Musa 37:35, «mazar»; Matta 5:22, «Jähennem»).

Başky sahypalarynda «Mukaddes Kitap bilen tanyşlyk» diýen bölüm Mukaddes Kitabyň esasy taglymatlary bilen gysgaça tanyşdyrýar. Kitabyň soňky sahypalarynda «Mukaddes Kitap barada maglumat», «Mukaddes Kitabyň indeksi» we «Mukaddes Kitabyň sözlügi» bar. Mukaddes Kitapdaky sözleriň manysy sözlükde düşündirilýär. Goşmaça maglumatyň A bölüminde «Mukaddes Kitabyň terjime edilişi», « Kitabyň aýratynlyklary», «Mukaddes Kitap — ynama mynasyp», «Töwratda Hudaýyň ady», «Injilde Hudaýyň ady», «Çarçuwa: Ýahuda bilen Ysraýylyň patyşalary we pygamberleri», «Isa pygamberiň ömri» diýen bölümler bar. Goşmaça maglumatyň B bölüminde Mukaddes Kitaby çuňňur öwrenmek üçin kartalar, çyzgylar we başga-da peýdaly maglumatlar bar.

Mukaddes Kitabyň her kitabynyň başynda mazmuny we wakalaryň aýatlary getirilýär. Her sahypanyň gyrasynda meňzeş wakalara salgy berilýär.