KABANATA 21

Paano Ko Mababadyet ang Panahon Ko?

Ilang ekstrang oras ang kailangan mo sa maghapon? ․․․․․

Saan mo gagamitin ang ekstrang oras na iyon?

□ Sa mga kaibigan

□ Sa pagtulog

□ Sa pag-aaral

□ Iba pa ․․․․․

ANG oras ay parang mailap na kabayo​—kailangan mo itong mapaamo, wika nga, at matutuhang kontrolin. Pag-aralang kontrolin ang oras mo at mababawasan ang iyong stress, tataas ang grade mo, at lalong magtitiwala sa iyo ang mga magulang mo. Pero baka sabihin mo, “Ayos sana, kaso ang hirap namang gawin!” Totoo, maraming hamon. Pero mapagtatagumpayan mo ang mga ito. Tingnan natin ang ilan.

Hamon #1: Paggawa ng Iskedyul

Hadlang. Baka naiisip mo pa lang mag-iskedyul, parang nasasakal ka na! Gusto mong kumilos nang malaya, at ayaw mong nakatali ka sa iskedyul.

Bakit kailangan? Sumulat si Haring Solomon: “Ang mga plano ng masikap ay tiyak na magdudulot ng kapakinabangan.”  (Kawikaan 21:5) Abalang tao si Solomon​—isa siyang asawa, ama, at hari. At sa paglipas ng panahon, lalo pa siyang naging abala. Abala ka rin ngayon gaya niya. At habang nagkakaedad ka, malamang na mas maging abala ka. Kaya mas maganda kung ngayon pa lang, matuto ka nang gumawa ng iskedyul!

Ang sabi ng ibang kabataan. “Mga anim na buwan na nang magsimula akong gumawa ng iskedyul. Gusto ko kasing maging mas maayos ang mga bagay-bagay, at pag-iiskedyul ang sekreto!”​—Joey.

“Para magawa ko ang lahat ng gagawin ko, may listahan ako. Kapag may dumarating na ekstrang gagawin, inililista namin iyon ni Nanay at pag-uusapan namin kung paano namin matutulungan ang isa’t isa para pareho kaming makatapos.”​—Mallory.

Ang makakatulong sa iyo. Ipagpalagay na magbibiyahe kayo. Basta na lang itinambak ng mga kasama mo ang kanilang bag sa loob ng sasakyan. Mukhang hindi kasya ang lahat ng gamit ninyo. Ano ang puwede mong gawin? Puwede mong ilabas ang lahat ng gamit. Pagkatapos, isalansan muna ang malalaking bag, saka isingit ang maliliit na bag.

Ganiyan din sa buhay. Kung uunahin mong gawin ang maliliit na bagay, baka maubusan ka ng panahon para sa mas mahahalaga. Unahin mo muna ang malalaking bagay, at makikita mo, marami ka pa palang panahon para sa ibang bagay!​—Filipos 1:10.

Anu-ano ang pinakamahahalagang bagay na kailangan mong gawin?

․․․․․

Balikan mo ngayon ang iyong sagot at pag-isipan ang priyoridad mo​—lagyan ang mga ito ng numero ayon sa kahalagahan.  Kung uunahin mo ang malalaking bagay, makikita mo na marami ka pa palang matitirang oras para sa maliliit na bagay.

Ang puwede mong gawin. Isulat sa planner ang mga bagay na kailangan mong unahin. O baka makatulong sa iyo ang mga sumusunod.

□ Kalendaryo sa cellphone

□ Maliit na notebook

□ Kalendaryo sa computer

□ Ordinaryong kalendaryo

Hamon #2: Pagsunod sa Iskedyul

Hadlang. Pagkagaling sa eskuwela, gusto mong magrelaks at manood ng TV nang ilang minuto. O nakaiskedyul kang mag-review para sa exam, pero niyaya kang manood ng sine. Hindi puwedeng i-adjust ang oras ng palabas, pero puwede namang sa gabi ka na lang mag-aral. ‘Tutal,’ ang katuwiran mo, ‘mas nakakapag-isip ako kapag pressured.’

Bakit kailangan? Mas makakakuha ka ng mataas na grade kung mag-aaral ka nang hindi pagód ang isip mo. Bukod diyan, hindi pa ba sapat ang stress mo? Bakit mo pa paaabutin nang hatinggabi ang pagre-review? Ano ang mangyayari kinaumagahan? Baka tanghaliin ka ng gising, lalong ma-stress, magmadali sa pagpasok, at malamang na mahuli sa eskuwela.​—Kawikaan 6:10, 11.

Ang sabi ng ibang kabataan. “Gustung-gusto kong manood ng TV, tumugtog ng gitara, at sumama sa barkada. Hindi naman mali ’yon; pero kung minsan, nauuna pa ito sa mas mahahalagang bagay kaya lagi akong natataranta sa gagawin ko.”​—Julian.

Ang makakatulong sa iyo. Iiskedyul hindi lang ang mga bagay na kailangan mong gawin​—isama rin ang mga bagay na gusto mong gawin. “Ginaganahan akong tapusin ang kailangan kong gawin kasi alam kong pagkatapos nito, may mas exciting akong gagawin,” ang sabi ni Julian. Isa pang mungkahi: Magtakda  ng tunguhin, at magkaroon ng maliliit na goal na magiging tulay mo sa pag-abot sa tunguhing iyon.

Ang puwede mong gawin. Anu-anong makatotohanang tunguhin ang maaari mong abutin sa susunod na anim na buwan?

․․․․․

Anong makatotohanang tunguhin ang maaari mong abutin sa susunod na dalawang taon, at ano ang kailangan mong gawin ngayon para maabot ang tunguhing iyon? a

․․․․․

Hamon #3: Pagiging Masinop at Maayos

Hadlang. Baka iniisip mo kung ano ang koneksiyon ng pagiging masinop at maayos sa pagbabadyet ng panahon. Hindi ba mas mabilis kung tambak ka na lang ng tambak ng gamit? Puwede mong ipagpabukas ang paglilinis ng kuwarto​—o kahit  nga hindi na! Okey lang naman sa iyo kahit makalat, kaya walang problema. Pero ganoon nga ba?

Bakit kailangan? Kung masinop at maayos ka sa mga gamit mo, hindi masasayang ang panahon mo sa paghahanap. Hindi ka pa maguguluhan.​—1 Corinto 14:40.

Ang sabi ng ibang kabataan. “Kung minsan, wala na akong panahong iligpit ang mga damit ko, kaya kailangan ko pang maghalungkat makita lang ang hinahanap ko!”​—Mandy.

“Isang linggo kong hinanap ang pitaka ko. Inis na inis ako. Nakita ko lang nung maglinis ako ng kuwarto.”​—Frank.

Ang makakatulong sa iyo. Pagkagamit sa isang bagay, ibalik agad ito sa lagayan. Ganiyan lagi ang gawin mo sa halip na hayaang matambak ang mga kalat mo.

Ang puwede mong gawin. Ugaliing maging maayos. Maging masinop sa lahat ng bagay at mababawasan ang sakit ng ulo mo.

 Ang panahon ay kayamanan. Pantay-pantay lang ang ibinigay sa iyo, sa iyong mga magulang, at mga kaibigan. Kapag sinayang mo ito, talo ka. Kapag binadyet mo ito nang tama, panalo ka. Ikaw na ang bahalang pumili.

SA SUSUNOD NA KABANATA

Dayuhan ba ang pamilya ninyo? Wala ka bang paglagyan sa school man o sa bahay? Alamin kung paano ka makikinabang sa sitwasyong ito.

[Talababa]

TEMANG TEKSTO

‘Tiyakin ninyo ang mga bagay na higit na mahalaga.’​—Filipos 1:10.

TIP

Hindi mo kailangang pagsabay-sabayin ang mga mungkahi sa kabanatang ito. Gawin ang isang mungkahi sa loob ng isang buwan. Kapag sanay na sanay ka na sa isa, isunod mo naman ang isa pa.

ALAM MO BA . . . ?

Kung pagsasabay-sabayin mo sa isang araw ang lahat ng gusto mong gawin, mai-stress ka lang. Pero kung magse-set ka ng priyoridad, makikita mo kung ano ang dapat mong unahin.

ANG PLANO KONG GAWIN!

Babawasan ko ang oras na ginagamit ko sa ․․․․․

Ang oras na matitipid ko ay gagamitin ko sa ․․․․․

Ang mga gusto kong itanong sa (mga) magulang ko hinggil sa bagay na ito ay ․․․․․

ANO SA PALAGAY MO?

● Kung ngayon pa lang ay matututo ka nang magbadyet ng oras, paano ito makakatulong kapag bumukod ka na?

● Ano ang matututuhan mo sa mga magulang mo sa pagbabadyet ng panahon?

● Kung may iskedyul ka na, ano pa ang puwede mong i-adjust dito para magamit sa mas mahahalagang bagay ang oras mo?

[Blurb sa pahina 154]

“May narinig akong nagbiro tungkol sa akin​—kung gusto mo raw akong dumating nang alas kuwatro, dapat sabihan mo akong pumunta nang alas tres. Noon ko napag-isip-isip na kailangan kong matutong magbadyet ng panahon!”​—Ricky

[Kahon sa pahina 155]

Saan Nauubos ang Oras Ko?

Sa average, ganito ginagamit ng mga kabataang edad 8 hanggang 18 ang kanilang oras sa loob ng isang linggo:

17

kasama ng mga magulang

30

sa school

44

panonood ng TV, paglalaro ng video game, pagtetext, at pakikinig ng music

Kuwentahin ang oras na nagagamit mo linggu-linggo sa

panonood ng TV ․․․․․

paglalaro ng video game ․․․․․

paggamit ng Internet ․․․․․

pakikinig ng music ․․․․․

Total ․․․․․

Ilang oras ang puwede kong ibawas dito para magamit sa mas mahalagang gawain? ․․․․․

[Larawan sa pahina 153]

Ang oras ay parang mailap na kabayo​—kailangan mo itong pag-aralang kontrolin