Pumunta sa nilalaman

Pumunta sa talaan ng mga nilalaman

Almoranas

Almoranas

Pamamaga ng mga ugat sa labasan ng dumi, malimit na may kasamang pagdurugo. Sa karamdamang ito na kadalasa’y makirot, may mga tumor ang mga ugat sa ilalim ng mucous membrane ng tumbong, alinman sa loob ng butas ng puwit (internal hemorrhoids) o sa labas nito (external hemorrhoids), o sa magkabilang panig.

Kabilang ang almoranas sa mga karamdaman na sinabi ni Jehova na daranasin ng mga Israelita kung sila ay susuway. (Deu 28:15, 27) Sinalot niya ng almoranas ang mga Filisteo ng Asdod at ng mga teritoryo nito, ang Gat at Ekron, noong panahong nasa kanila ang sagradong Kaban.​—1Sa 5:6-12.

Ang salitang Hebreo na isinalin bilang “almoranas” (Harkavy; Le; NW), “bukol” (AS), “mga tumor” (RS), at “salot na mga bukol” (AT), gaya sa 1 Samuel 5:6, ay ʽopha·limʹ, nagpapahiwatig ng pabilog na pamamaga o pag-usli, almoranas, o mga tumor sa labasan ng dumi. Sa 1 Samuel 6:11, 17 sa tekstong Masoretiko, ang pamamaga na dinanas ng mga Filisteo ay tinutukoy bilang techo·rimʹ, nangangahulugang “mga tumor.” Sa anim na paglitaw sa Kasulatan ng ʽopha·limʹ (almoranas), inilagay ng mga Masoreteng Judio sa salitang ito ang mga patinig para sa techo·rimʹ (mga tumor) at ipinakita nila sa panggilid na ang huling nabanggit na terminong ito ang salitang dapat basahin sa halip na ʽopha·limʹ.

Ibinalik ng limang panginoon ng alyansa ng mga Filisteo ang Kaban sa Israel kasama ang isang handog ukol sa pagkakasala para kay Jehova, kabilang dito ang limang ginintuang larawan ng mga almoranas, samakatuwid nga, mga wangis ng mga pamamagang ito. (1Sa 6:4, 5, 11, 17) Sa kahawig na paraan, kapag ang ilang sinaunang mga tao (partikular na ang mga Griego at mga Romano) ay humihiling ng pagpapagaling sa kanilang mga bathala, naghahandog sila sa mga ito ng mga replika ng mga bahagi ng kanilang katawan na may karamdaman, o naghahandog sila ng mga modelo ng mga iyon bilang pasasalamat sa itinuturing nila na pagpapagaling sa kanila.

Yamang sinisira noon ng mga herboa (kahawig ng mga lumuluksong daga) ang lupain (1Sa 6:5), naniniwala ang ilang iskolar na ang mga Filisteo ay sinalanta ng salot bubonika, isang nakahahawang sakit na lubhang nakamamatay at kakikitaan ng mga sintomas na gaya ng lagnat, pangangaligkig, panlulupaypay, at makirot na pamamaga ng mga lymphatic gland, o pagkakaroon ng mga kulani. Ang salot na ito ay pangunahin nang naililipat sa pamamagitan ng mga kagat ng mga pulgas na kumagat sa mga daga o iba pang mga rodent na nahawahan at malapit nang mamatay o patay na.

Nagkaroon ng “isang nakamamatay na kalituhan” noong ang Kaban ay nasa Ekron, kung saan “ang mga taong hindi namatay ay sinaktan ng mga almoranas.” (1Sa 5:10-12) Ang mga larawan ng mga almoranas at mga herboa ay kapuwa binabanggit sa 1 Samuel 6:4, kung saan sinipi ang Filisteong mga saserdote at mga manghuhula nang sabihin nila, “ang bawat isa sa inyo at sa inyong mga panginoon ng alyansa ay may magkakatulad na salot.” Ngunit maaaring nangangahulugan lamang ito na ang buong bansa, kapuwa ang mga panginoon ng alyansa at ang mga taong-bayan, ay dumanas ng iisang kalamidad, “magkakatulad na salot,” anupat hindi naman ibig sabihin na magkasama ang mga rodent at ang mga almoranas sa iisang epidemya ng sakit o salot. Waring ipinahihiwatig lamang ng Bibliya na sinalanta ng mga herboa ang pananim sa buong Filistia, sa gayon ay sinira ang lupain, at hindi nito espesipikong sinasabi na ang mga ito ang nanghawa sa mga Filisteo na sinaktan ni Jehova.