Isang pambayad. Noong sinauna, ang mga alagang hayop, kadalasan na, ay ginagamit sa barter, samakatuwid nga, pagpapalitan ng mga produkto at maliwanag na ang pinakamatandang paraan ng pakikipagtransaksiyon sa negosyo. Ipinahihiwatig ito ng bagay na ang salitang Latin para sa salapi (pecunia) ay hinalaw sa pecus, nangangahulugang “mga baka.” Gayunman, hindi laging kumbinyenteng pambayad noon ang mga alagang hayop (Gen 47:17) at mga pagkain (1Ha 5:10, 11). Kaya naman nang maglaon ay ginamit ang mga metal gaya ng ginto at pilak. Noon pa mang panahon ni Abraham, nagsilbi nang salapi ang mahahalagang metal. Ngunit hindi ito karaniwang baryang salapi. Ito ay pilak o ginto na walang alinlangang hinulma upang maging mga bara, singsing, pulseras, o iba pang karaniwang mga hugis na may espesipikong timbang. (Ihambing ang Gen 24:22; Jos 7:21.) Ang karaniwang terminong Hebreo na isinalin bilang “salapi” ay literal na nangangahulugang “pilak.” (Gen 17:12, tlb sa Rbi8) Kadalasan nang tinitimbang ng kasangkot na mga indibiduwal ang mga metal na bagay kapag sila’y nagbabayaran.​—Gen 23:15, 16; Jer 32:10.

Yamang sangkot sa mga transaksiyon sa negosyo ang pagtitimbang, hindi kataka-taka na ang mga katawagan noon para sa timbang ay mga katawagan din para sa salapi. (Tingnan ang PANIMBANG AT PANUKAT, MGA.) May limang pangunahing dibisyon ang mga ito sa mga Israelita: ang gerah, kalahating siklo (bekah), siklo, mina (maneh), at talento. (Exo 25:39; 30:13; 38:25, 26; 1Ha 10:17; Eze 45:12; tingnan ang GERAH; MINA; SIKLO; TALENTO.) Nakasaad sa ibaba ang kaugnayan at ang makabagong mga halaga ng mga ito kapag ginto o pilak. (Nagbabagu-bago ang halaga ng ginto at ng pilak nitong nakaraang mga taon. Sa publikasyong ito, ang ginto ay tinaya sa katamtamang halaga na $350.00 bawat onsang troy at ang pilak naman, $6.00 bawat onsang troy; gayunman, ang sinaunang proporsiyon ng ginto sa pilak ay itinuturing na 13 sa 1.)

Ginto Pilak

1 gerah = ¹⁄20 siklo $ 6.42 $ .11

1 bekah = 10 gerah 64.23 1.10

1 siklo = 2 bekah 128.45 2.20

1 mina = 50 siklo 6,422.50 110.10

1 talento = 60 mina 385,350.00 6,606.00

Hindi matiyak ang halaga ng mga “piraso ng salapi” (sa Heb., qesi·tahʹ) na binabanggit sa Genesis 33:19; Josue 24:32; at Job 42:11. Hindi rin matiyak ang halaga ng pim. Maaaring iyon ay mga dalawang katlo ng isang siklo.​—1Sa 13:21; tingnan ang PIM.

Mga Barya sa Hebreong Kasulatan. Karaniwan nang pinaniniwalaan na ang unang mga barya ay ginawa noong mga 700 B.C.E. Maaaring unang gumamit ng mga barya ang mga Israelita sa kanilang sariling lupain noong nakabalik na sila mula sa  pagkatapon sa Babilonya. Ang mga aklat ng Bibliya noong pagkaraan ng pagkatapon ay may tinutukoy na Persianong darik (1Cr 29:7; Ezr 8:27) at mga drakma (sa Heb., dar·kemoh·nimʹ), na karaniwang itinutumbas sa darik. (Ezr 2:69; Ne 7:70-72) Ang Persianong darik na ginto ay tumitimbang nang 8.4 g (0.27 onsa t), at sa gayon, tinatayang ang halaga nito sa ngayon ay $94.50.​—Tingnan ang DARIK; DRAKMA.

Ang Salapi sa Panahon ng Kristiyanong Kasulatan. Ang lepton (Judio), quadrans (Romano), as o assarion (Romano at panlalawigan), denario (Romano), drakma (Griego), didrakma (Griego), at ang estater (Griego; itinuturing ng marami bilang ang tetradrakma ng Antioquia o ng Tiro) ay mga baryang espesipikong binabanggit sa Kristiyanong Griegong Kasulatan. (Mat 5:26; 10:29; 17:24, 27; 20:10; Mar 12:42; Luc 12:6, 59; 15:8; 21:2, Int; tingnan ang DENARIO; ESTATER.) Ang mas malalaki pang halaga ng salapi na kilala bilang mina at talento ay mga timbang, hindi mga barya. (Mat 18:24; Luc 19:13-25) Ipinakikita ng kasunod na tsart ang kaugnayan ng iba’t ibang yunit ng salapi at tinutumbasan ang mga ito ng tinatayang makabagong mga halaga.

Halaga Ngayon

1 lepton (tanso = ¹⁄2 quadrans $ .006

o bronse)

1 quadrans (tanso = 2 lepta .012

o bronse)

1 as (assarion) = 4 na quadrantes .046

(tanso o bronse)

1 denario (pilak) = 16 na as .74

1 drakma (pilak) = .65

1 didrakma (pilak) = 2 drakma 1.31

1 tetradrakma* = 4 na drakma 2.62

1 mina (pilak) = 100 drakma 65.40

1 talento (pilak) = 60 mina 3,924.00

1 talento (ginto) = 228,900.00

* Ipinapalagay na ito rin ang estater (pilak)

Halaga ng Salapi. Ang makabagong mga halaga para sa sinaunang salapi ay hindi naglalarawan ng tunay na halaga nito. Gayunpaman, naglalaan ang Bibliya ng ilang pahiwatig hinggil sa halaga ng salapi at nakatutulong ito na maunawaan ang sinaunang mga halaga. Noong panahon ng ministeryo ni Jesus sa lupa, ang mga trabahador sa agrikultura ay karaniwan nang tumatanggap ng isang denario para sa 12-oras na araw ng paggawa. (Mat 20:2) Maaaring ipalagay na halos ganito rin ang mga kita noong panahon ng Hebreong Kasulatan. Kung gayon, ang isang siklong pilak ay katumbas ng tatlong-araw na kita.

Noon, ang halaga ng isang alipin ay 30 siklong pilak (marahil 90-araw na kita). (Exo 21:32; ihambing ang Lev 27:2-7.) Bumili ang propetang si Oseas ng isang babae sa halagang 15 pirasong pilak at isa’t kalahating homer (15 epa) ng sebada. Malamang na ang kabayarang ito ang buong halaga ng isang alipin. Kung gayon, ang isang epa (22 L; 20 tuyong qt) ng sebada ay nagkakahalaga ng isang siklo.​—Os 3:2.

Sa mga panahon ng kakapusan, mabilis na tumataas ang mga presyo. Ang 80 pirasong pilak (mga 240-araw na kita) na dati’y maaaring nakabibili ng walong homer (1,760 L; 50 bushel) ng sebada ay makabibili lamang, sa panahon ng pagkubkob, ng walang gaanong kalamnan na ulo ng asno, isang hayop na hindi angkop kainin ayon sa mga kundisyon ng Kautusang Mosaiko.​—2Ha 6:25; ihambing ang Os 3:2.

Noong unang siglo C.E., ang dalawang maya ay nagkakahalaga ng isang assarion (kita para sa 45 minuto), at limang maya ang mabibili kapag dinoble ang halagang ito. (Mat 10:29; Luc 12:6) Mas maliit pa rito ang abuloy ng nagdarahop na babaing balo para sa templo, anupat dalawang lepta lamang (1 quadrans), o ¹/64 ng kabayaran sa maghapong paggawa. Gayunpaman, pinapurihan ni Jesu-Kristo ang pagbibigay niya bilang nakahihigit kaysa sa pagbibigay niyaong mga nag-abuloy nang malaki, dahil ang iniabuloy niya ay hindi bahagi ng kaniyang labis kundi “ang kaniyang buong ikabubuhay.” (Mar 12:42-44; Luc 21:2-4) Ang taunang buwis sa templo na binabayaran ng mga Judio ay dalawang drakma, o isang didrakma (halos dalawang-araw na kita). (Mat 17:24) Yamang ang isang drakma ay katumbas ng halos isang-araw na kabayaran, makatuwirang walisan ng isang babae ang kaniyang buong bahay at masikap niyang hanapin ang isang nawawalang baryang drakma.​—Luc 15:8, 9.

Ipinagkanulo ni Hudas Iscariote si Jesus kapalit ng 30 piraso ng pilak, maliwanag na ang halaga ng isang alipin. (Mat 26:14-16, 47-50) Walang alinlangan na ang mga pirasong pilak na ito ay alinman sa siklo o ibang mga barya na gayundin ang halaga. Ngunit hindi binabanggit sa ulat ang uri ng barya, maliban sa ang mga ito ay pilak.

Maaaring Maging Kapuwa Kapaki-pakinabang at Nakapipinsala ang Salapi. Naglalaan ng pananggalang ang salapi laban sa karalitaan at sa kaakibat nitong mga suliranin, anupat nakabibili ang mga tao kapuwa ng mga kinakailangan at mga luho. (Ihambing ang Ec 7:12; 10:19.) Dahil dito, may posibilidad na magsimulang magtiwala ang isang tao sa salapi bilang kasiguruhan at makalimutan niya ang kaniyang Maylalang. (Ihambing ang Deu 8:10-14.) “Ang pag-ibig sa salapi [sa literal, pagkagiliw  sa pilak] ay ugat ng lahat ng uri ng nakapipinsalang mga bagay, at sa pag-abot sa pag-ibig na ito ang ilan ay nailigaw mula sa pananampalataya at napagsasaksak ng maraming kirot ang kanilang sarili.” (1Ti 6:10) Dahil sa salapi, binaluktot ng mga tao ang katarungan, nagpatutot sila, pumaslang, ipinagkanulo ang iba, at pinabulaanan ang katotohanan.​—Deu 16:19; 23:18; 27:25; Eze 22:12; Mat 26:14, 15; 28:11-15.

Sa kabilang panig, sinasang-ayunan ng Diyos ang wastong paggamit ng salapi. (Luc 16:1-9) Kasali rito ang pag-aabuloy para sa ikasusulong ng dalisay na pagsamba at pagbibigay ng materyal na tulong sa mga nangangailangan. (Ihambing ang 2Cr 24:4-14; Ro 12:13; 1Ju 3:17, 18; tingnan ang ABULOY; KALOOB NG AWA, MGA.) Bagaman maraming mabubuting bagay ang magagawa sa pamamagitan ng salapi, ang pinakamahahalagang bagay​—espirituwal na pagkain at inumin, walang-hanggang buhay mismo​—ay matatamo kahit wala ito.​—Isa 55:1, 2; Apo 22:17.