Ayon kay Mateo 19:1-30
Study Notes
tumawid ng Jordan . . . sa hangganan ng Judea: Lumilitaw na tumutukoy ito sa Perea, isang rehiyon sa silangan ng Ilog Jordan, partikular na sa bahagi ng Perea na hangganan ng Judea. Umalis si Jesus sa Galilea at bumalik lang doon pagkatapos siyang buhaying muli.—Tingnan ang Ap. A7, Mapa 5.
mamumuhay kasama ng: Ang pandiwang Griego na ginamit dito ay literal na nangangahulugang “pagdikitin; pagsamahin; pakapitin.” Dito, ginamit ito sa makasagisag na paraan para ilarawan kung gaano katibay ang magiging pagsasama ng mag-asawa na para bang ginamitan ng pandikit.
isang laman: Ang ekspresyong ito ay literal na salin sa Griego ng terminong Hebreo sa Gen 2:24 at puwede ring isaling “isang katawan” o “isang indibidwal.” Inilalarawan nito ang pinakamalapít na ugnayan sa pagitan ng dalawang tao. Hindi lang ito tumutukoy sa seksuwal na ugnayan kundi sa buong pagsasama nila, kaya ang dalawang indibidwal ay nagiging tapat sa isa’t isa at di-mapaghiwalay. Kapag naputol ang ganiyang ugnayan, siguradong may pinsalang maiiwan sa bawat isa.
kasulatan ng paghihiwalay: O “kasulatan ng diborsiyo.” Dahil hinihiling ng Kautusan sa lalaking nag-iisip na makipagdiborsiyo na maghanda ng legal na dokumento at lumilitaw na kailangan niyang kumonsulta sa matatanda para magawa ito, nabibigyan siya ng panahong pag-isipan ang malaking desisyong gagawin niya. Maliwanag na layunin ng Kautusan na maiwasan ang padalos-dalos na pakikipagdiborsiyo at bigyan ang mga babae ng legal na proteksiyon. (Deu 24:1) Pero noong panahon ni Jesus, pinadali ng mga lider ng relihiyon ang pakikipagdiborsiyo. Naniniwala ang unang-siglong istoryador na si Josephus, isang diborsiyadong Pariseo, na puwedeng makipagdiborsiyo “sa anumang dahilan (at marami sa mga dahilang iyan ay naiisip ng mga lalaki).”—Tingnan ang study note sa Mat 5:31.
ang sinumang dumiborsiyo sa kaniyang asawang babae: Tingnan ang study note sa Mar 10:12.
seksuwal na imoralidad: Sa Griego, por·neiʹa.—Tingnan ang study note sa Mat 5:32 at Glosari.
nangangalunya: Tingnan sa Glosari, “Pangangalunya.”
bating: Sa literal, tumutukoy ito sa mga lalaking kinapon. Sa tekstong ito, ang termino ay ginamit sa literal at makasagisag na diwa.—Tingnan sa Glosari.
nagpasiyang maging bating: O “ginawang bating ang sarili.” Dito, ang “bating” ay hindi tumutukoy sa mga lalaking kinapon kundi sa mga nagpasiyang manatiling walang asawa.—Tingnan sa Glosari, “Bating.”
May Isa lang na mabuti: Tumutukoy sa Diyos. Dito, kinilala ni Jesus na si Jehova ang pamantayan ng kabutihan. Ipinakita at ipinaliwanag ng Diyos kung ano ang mabuti sa pamamagitan ng kaniyang Salita, ang Bibliya.—Mar 10:18; Luc 18:19.
kapuwa: Tingnan ang study note sa Mat 22:39.
Sinabi ni Jesus sa kaniya: Nakita ni Jesus kung gaano kataimtim ang lalaki, at ayon sa Mar 10:21, “nakadama [si Jesus] ng pagmamahal sa kaniya.” Posibleng nakita ni Jesus na kailangan ng lalaki na gumawa ng mas malaki pang sakripisyo para maging alagad, kaya sinabi ni Jesus sa kaniya: ipagbili mo ang mga pag-aari mo at ibigay mo sa mahihirap ang napagbilhan. Di-gaya ni Pedro at ng iba pa na nagsabing iniwan nila ang lahat para sumunod kay Jesus, hindi maiwan ng lalaking ito ang mga pag-aari niya para maging alagad.—Mat 4:20, 22; Luc 18:23, 28.
perpekto: Ang terminong Griego na ginamit dito ay puwedeng mangahulugang “buo” o “walang pagkukulang” ayon sa itinakdang pamantayan ng isa na may awtoridad. (Tingnan ang study note sa Mat 5:48.) Sa kontekstong ito, nahahadlangan ng materyal na mga pag-aari ang lalaking ito para maging perpekto, o walang pagkukulang, sa paglilingkod sa Diyos.—Luc 8:14.
Sinasabi ko sa inyo: Tingnan ang study note sa Mat 5:18.
mas madali pang makakapasok ang isang kamelyo sa butas ng karayom: Gumamit si Jesus ng eksaherasyon para ilarawan ang isang punto. Kung paanong hindi makakapasok ang literal na kamelyo sa butas ng karayom, imposible ring makapasok sa Kaharian ang isang mayaman kung patuloy niyang uunahin ang kayamanan niya kaysa sa kaugnayan niya kay Jehova. Hindi naman ibig sabihin ni Jesus na walang mayaman na magmamana ng Kaharian, dahil sinabi rin niya: “Sa Diyos ay posible ang lahat ng bagay.”—Mat 19:26.
sa panahong gagawin nang bago ang lahat ng bagay: O “sa muling-paglalang.” Ang salitang Griego na pa·lin·ge·ne·siʹa ay binubuo ng mga konsepto na nangangahulugang “muli; bago” at “pagsilang; pasimula.” Ginamit ng sinaunang Judiong manunulat na si Philo ang terminong ito nang tukuyin niya ang pagbalik ng mundo sa dati nitong kalagayan pagkatapos ng Baha; ginamit naman ito ng Judiong istoryador na si Josephus nang tukuyin niya ang muling pagtatatag ng Israel mula sa pagkatapon. Sa ulat na ito ni Mateo, tumutukoy ito sa panahon kung kailan ang mundo ay ibabalik ni Kristo at ng mga kasama niyang tagapamahala sa perpektong kalagayan nito bago magkasala ang unang mga tao.
Anak ng tao: Tingnan ang study note sa Mat 8:20.
humatol: Kaayon ito ng ibang teksto na nagpapakitang ang mga kasamang tagapamahala ni Kristo ay hahatol kasama niya. (1Co 6:2; Apo 20:4) Sa Bibliya, may mga tagapamahala na humahatol din at may mga hukom na namamahala rin, kaya kung minsan, ginagamit nito ang terminong “hukom” para tumukoy sa “tagapamahala.”—Huk 2:18; 10:2; Ob 21.
sandaang ulit: Kahit na ang mababasa sa ilang manuskrito ay “maraming beses,” mas maraming manuskrito ang sumusuporta sa ekspresyong ito.—Ihambing ang Mar 10:30; Luc 18:30.
magmamana: Tingnan ang study note sa Mat 25:34.