Ayon kay Mateo 20:1-34
Talababa
Study Notes
para kumuha ng mga manggagawa: May ilang manggagawa na kinukuha para magtrabaho sa buong panahon ng pag-aani, pero may ilang kinukuha nang paisa-isang araw lang, depende sa pangangailangan.
denario: Baryang pilak ng mga Romano na may timbang na mga 3.85 g at may larawan ni Cesar sa isang panig. Gaya ng makikita sa talatang ito, ang mga trabahador sa bukid noong panahon ni Jesus ay karaniwan nang tumatanggap ng isang denario para sa 12-oras na trabaho.—Tingnan sa Glosari at Ap. B14.
mga ikatlong oras: Mga 9:00 n.u. Noong unang siglo C.E., 12 oras ang maghapon para sa mga Judio, at nagsisimula ang pagbilang sa pagsikat ng araw bandang 6:00 n.u. (Ju 11:9) Kaya ang ikatlong oras ay mga 9:00 n.u., ang ikaanim na oras ay bandang tanghali, at ang ikasiyam na oras ay mga 3:00 n.h. Dahil walang mga orasan noon na makapagbibigay ng eksaktong oras, karaniwan nang tinatantiya lang sa mga ulat ang oras ng isang pangyayari.—Ju 1:39; 4:6; 19:14; Gaw 10:3, 9.
mga ikaanim na oras: Mga 12:00 n.t.—Tingnan ang study note sa Mat 20:3.
ikasiyam na oras: Mga 3:00 n.h.—Tingnan ang study note sa Mat 20:3.
mga ika-11 oras: Mga 5:00 n.h.—Tingnan ang study note sa Mat 20:3.
naiinggit ka: Lit., “masama ang mata mo.” Ang salitang Griego na isinaling “naiinggit” ay literal na nangangahulugang “masama.” (Tingnan ang study note sa Mat 6:23.) Dito, ang “mata” ay tumutukoy sa intensiyon, disposisyon, at damdamin ng isang tao.—Tingnan ang study note sa Mar 7:22.
mabuti: O “bukas-palad.” Sa kontekstong ito, ang kabutihan ay may direktang kaugnayan sa pagiging bukas-palad.
Habang papunta: Sa ilang manuskrito, mababasa ang ideya na “bago pumunta,” pero mas maraming manuskrito ang sumusuporta sa ekspresyong ginamit sa saling ito.
papunta sa Jerusalem: Lit., “paakyat sa Jerusalem.” Ang lunsod ay mga 750 m (2,500 ft) ang taas mula sa lebel ng dagat, kaya karaniwan nang sinasabi sa Kasulatan na ang mga mananamba ay “paakyat” sa Jerusalem. (Mar 10:32; Luc 2:22; tlb.) Manggagaling noon si Jesus at ang mga alagad niya sa Lambak ng Jordan (tingnan ang study note sa Mat 19:1), na ang pinakamababang bahagi ay mga 400 m (1,300 ft) ang baba mula sa lebel ng dagat. Kaya kailangan nilang umakyat nang mga 1,000 m (3,330 ft) para makarating sa Jerusalem.
Anak ng tao: Tingnan ang study note sa Mat 8:20.
ibayubay sa tulos: O “ibitin sa tulos.” Ito ang una sa mahigit 40 paggamit ng pandiwang Griego na stau·roʹo sa Kristiyanong Griegong Kasulatan. Ito ang pandiwa ng pangngalang Griego na stau·rosʹ, na isinasaling “pahirapang tulos.” (Tingnan ang study note sa Mat 10:38; 16:24; 27:32 at Glosari, “Tulos”; “Pahirapang tulos.”) Ginamit ng Septuagint ang pandiwang ito sa Es 7:9, kung saan ipinag-utos na ibitin si Haman sa tulos na mahigit 20 m (65 ft) ang taas. Sa klasikal na Griego, nangangahulugan itong “bakuran o palibutan ng tulos o poste.”
asawa ni Zebedeo: Ang ina ng mga apostol na sina Santiago at Juan. Sa ulat ni Marcos, sina Santiago at Juan ang lumapit kay Jesus. (Mar 10:35) Lumilitaw na sila ang may kahilingan, pero ipinadaan nila ito sa ina nilang si Salome, na posibleng tiyahin ni Jesus.—Mat 27:55, 56; Mar 15:40, 41; Ju 19:25.
Lumuhod: O “Yumukod.”—Tingnan ang study note sa Mat 8:2; 18:26.
isa sa kanan mo at isa sa kaliwa mo: Tingnan ang study note sa Mar 10:37.
Hindi ninyo alam kung ano ang hinihingi ninyo: Ipinapakita ng anyong pangmaramihan ng mga pandiwang Griego at ng konteksto na ang kinakausap na ni Jesus ay ang dalawang anak at hindi ang ina.—Mar 10:35-38.
inuman ang kopa: Sa Bibliya, ang “kopa” ay sumasagisag sa kalooban ng Diyos, o “nakalaang bahagi,” para sa isang tao. (Aw 11:6; 16:5; 23:5) Ang ekspresyon dito na “inuman ang kopa” ay nangangahulugang magpasakop sa kalooban ng Diyos. Sa kasong ito, ang “kopa” ay tumutukoy, hindi lang sa paghihirap at kamatayang daranasin ni Jesus dahil sa maling paratang ng pamumusong, kundi pati sa pagkabuhay niyang muli bilang isang imortal na espiritu sa langit.
nag-aastang panginoon sa mga nasasakupan nila: Tingnan ang study note sa Mar 10:42.
lingkod: O “ministro.” Kadalasan nang ginagamit ng Bibliya ang salitang Griego na di·aʹko·nos para tumukoy sa mga patuloy na naglilingkod sa iba nang mapagpakumbaba. Ginamit ang termino para tumukoy kay Kristo (Ro 15:8), sa mga lingkod ni Kristo (1Co 3:5-7; Col 1:23), mga ministeryal na lingkod (Fil 1:1; 1Ti 3:8), mga alipin sa sambahayan (Ju 2:5, 9), at mga opisyal ng pamahalaan (Ro 13:4).
hindi para paglingkuran, kundi para maglingkod: Tingnan ang study note sa Mat 20:26.
pantubos: Ang salitang Griego na lyʹtron (mula sa pandiwang lyʹo, na nangangahulugang “pakawalan; palayain”) ay ginagamit ng sekular na mga Griegong manunulat para tumukoy sa bayad para makalaya ang isang alipin o para pakawalan ang mga bihag sa digmaan. Dalawang beses itong ginamit sa Kristiyanong Griegong Kasulatan, dito at sa Mar 10:45. Ang kaugnay na salitang an·tiʹly·tron na ginamit sa 1Ti 2:6 ay isinalin ding “pantubos,” na nangangahulugang halaga na katumbas ng naiwala. Ang iba pang kaugnay na salita ay ly·troʹo·mai, na nangangahulugang “palayain; tubusin” (Tit 2:14; 1Pe 1:18; pati mga tlb.), at a·po·lyʹtro·sis, na karaniwang isinasalin na “palayain sa pamamagitan ng pantubos” (Efe 1:7; Col 1:14; Heb 9:15; 11:35; Ro 3:24; 8:23).—Tingnan sa Glosari.
Jerico: Ang unang lunsod sa Canaan sa kanluran ng Ilog Jordan na nasakop ng mga Israelita. (Bil 22:1; Jos 6:1, 24, 25) Noong panahon ni Jesus, nagkaroon ng isang bagong lunsod mga 2 km (mahigit isang milya) sa timog ng naunang lunsod. Posibleng iyan ang dahilan kaya sa kaparehong ulat sa Luc 18:35, ang binanggit ay “habang papalapit si Jesus sa Jerico.” Puwedeng ginawa ni Jesus ang himala habang papalabas siya sa Judiong lunsod at papalapit sa Romanong lunsod o kabaligtaran.—Tingnan ang Ap. B4 at B10.
dalawang lalaking bulag: Isang bulag lang ang binanggit nina Marcos at Lucas, malamang na dahil nagpokus lang sila kay Bartimeo, na pinangalanan sa ulat ni Marcos. (Mar 10:46; Luc 18:35) Mas espesipiko si Mateo sa bilang ng mga bulag na naroroon.
Anak ni David: Sa pagtawag kay Jesus na “Anak ni David,” hayagang kinilala ng mga bulag na si Jesus ang Mesiyas.—Tingnan ang study note sa Mat 1:1, 6; 15:25.
awa: O “habag.”—Tingnan ang study note sa Mat 9:36.