Ayon kay Mateo 25:1-46
Study Notes
10 dalaga . . . lumabas para salubungin ang lalaking ikakasal: Noong panahon ng Bibliya, isang mahalagang bahagi ng kasalan ang prusisyon kung saan sinusundo ang babaeng ikakasal mula sa bahay ng kaniyang ama papunta sa bahay ng mapapangasawa niya o ng ama ng lalaki. Ang lalaking ikakasal, suot ang pinakamagandang damit niya, ay sinasamahan ng mga kaibigan niya pag-alis sa bahay sa gabi papunta sa bahay ng mga magulang ng babae. Mula roon, pupunta ang mga ikakasal sa bahay ng lalaki kasama ang mga tumutugtog at kumakanta, at karaniwan nang may kasama rin silang iba pa na may dalang lampara. Ang mga tao sa dadaanan ng prusisyon ay nakaabang at nakikisaya. (Isa 62:5; Jer 7:34; 16:9) Lumilitaw na ang mga dalagang may dalang lampara ay sumasama sa prusisyon. Dahil hindi naman nagmamadali ang prusisyon, puwede itong magtagal, kaya posibleng antukin at makatulog ang mga naghihintay sa dadaanan nito. Sa tagal ng paghihintay, baka kailangang lagyan ulit ng langis ang mga lamparang dadalhin sa prusisyon. Maririnig mula sa malayo ang kantahan at pagsasaya. Kapag nakapasok na sa bahay ang lalaking ikakasal at ang mga kasama niya at naisara na ito, hindi na puwedeng pumasok ang mga nahulíng bisita.—Mat 25:5-12; tingnan ang study note sa Mat 1:20.
matalino: O “maingat.”—Tingnan ang study note sa Mat 24:45.
inayos ang mga lampara nila: Maliwanag na tumutukoy sa pagputol sa mitsa, paglalagay ng langis para maging mas maliwanag ang lampara, at iba pang kailangang gawin sa lampara.
patuloy kayong magbantay: Lit., “manatili kayong gisíng.” Ang payong ito na manatiling gisíng sa espirituwal ang pangunahing mensahe ng ilustrasyon tungkol sa 10 dalaga.—Tingnan ang study note sa Mat 24:42; 26:38.
talento: Ang talentong Griego ay hindi isang barya kundi yunit ng timbang at pera. Ang isang talentong pilak na Griego ay 20.4 kg at nagkakahalaga nang mga 6,000 drakma o denariong Romano. Katumbas ito ng mga 20-taóng sahod ng karaniwang trabahador.—Tingnan ang Ap. B14.
pera: Lit., “pilak,” ang pilak na ginagamit na pera noon.
ibinaon ko ang talento mo sa lupa: May ebidensiya ng ganitong gawain noon, dahil nakahukay ang mga arkeologo at magsasaka ng malalaking halaga ng barya at pag-aari sa mga lupaing binanggit sa Bibliya.
bangko . . . interes: Noong unang siglo C.E., maraming nagpapautang, o mga bangko, sa Israel at sa nakapalibot na mga bansa. Pinagbabawalan ng Kautusan ang mga Israelita na magpautang nang may interes sa mahihirap na Judio (Exo 22:25), pero puwedeng magpatong ng interes sa utang ng mga dayuhan, na malamang na gagamitin ng mga ito para sa negosyo (Deu 23:20). Noong panahon ni Jesus, maliwanag na karaniwang nakakakuha ng interes sa perang idineposito sa mga nagpapautang.
magngangalit ang mga ngipin niya: Tingnan ang study note sa Mat 8:12.
pagdating: Tingnan ang study note sa Mat 24:30.
Anak ng tao: Tingnan ang study note sa Mat 8:20.
kung paanong ibinubukod ng pastol ang mga tupa mula sa mga kambing: Pamilyar sa mga tagapakinig ni Jesus ang sinabi niyang ito. Noong panahon ng Bibliya, magkakahalo ang kawan na inaalagaan ng mga pastol. (Gen 30:32, 33; 31:38) Karaniwan nang nanginginaing magkakasama ang mga tupa at kambing sa Gitnang Silangan, at madali lang makita ng pastol ang dalawang uri ng hayop kapag gusto niyang pagbukurin ang mga ito. May ilang posibleng dahilan sa pagbubukod-bukod. Puwede itong para sa pagpapakain, paglalahi, paggagatas, pagbabalahibo, pagkatay, o pagtulong sa mga hayop na maggrupo-grupo para hindi ginawin sa gabi. Anuman ang dahilan, tamang-tama ang pagkakalarawan ng ilustrasyon sa magaganap na pagbubukod-bukod “sa pagdating ng Anak ng tao na may malaking awtoridad.”—Mat 25:31.
sa kaniyang kanan . . . sa kaniyang kaliwa: Sa ilang konteksto, ang mga posisyong ito ay parehong nagpapahiwatig ng karangalan at awtoridad (Mat 20:21, 23), pero laging nasa kanan ang may pinakamalaking karangalan (Aw 110:1; Gaw 7:55, 56; Ro 8:34). Pero dito at sa Mat 25:34, 41, may malinaw na pagkakaiba ang dalawang puwestong ito: ang mga nasa kanan ay sinasang-ayunan ng Hari, at ang mga nasa kaliwa naman ay hindi niya sinasang-ayunan.—Ihambing ang Ec 10:2, tlb.
mga kambing: Kahit na ang tinutukoy rito ni Jesus ay ang mga hindi sumusuporta sa mga espirituwal na kapatid niya, hindi niya ginamit ang “mga kambing” sa ilustrasyong ito dahil sa ilang pangit na katangian ng mga ito. Totoo na mas mapagsarili ang mga kambing, at kung minsan, mas matigas ang ulo nila kumpara sa mga tupa, pero malinis na hayop ang mga ito ayon sa Kautusan at puwedeng gamitin kapalit ng tupa sa hapunan ng Paskuwa. (Exo 12:5; Deu 14:4) Sinasabi rin sa Kautusang Mosaiko na dugo ng kambing ang dapat gamitin sa taunang Araw ng Pagbabayad-Sala para mabayaran ang kasalanan ng Israel. (Lev 16:7-27) Lumilitaw na ginamit lang ni Jesus ang kambing para kumatawan sa isang uri ng mga tao at ang mga tupa naman sa isa pang uri.—Mat 25:32.
manahin: Ang pangunahing kahulugan ng pandiwang Griego ay ang pagtanggap ng mana dahil sa karapatan, kadalasan na dahil sa ugnayan ng tagapagmana sa nagpapamana, gaya ng isang anak na tumanggap ng mana mula sa kaniyang ama. (Gal 4:30) Pero dito, gaya ng karaniwang paggamit sa Kristiyanong Griegong Kasulatan, mas malawak ang kahulugan ng termino, at tumutukoy ito sa pagtanggap ng isang bagay bilang gantimpala mula sa Diyos.—Mat 19:29; 1Co 6:9.
ang Kahariang: Sa Bibliya, ang terminong “kaharian” ay puwedeng tumukoy sa iba’t ibang bagay, gaya ng “rehiyon o bansa na pinamumunuan ng isang hari,” “kapangyarihan bilang hari,” “teritoryong nasasakupan,” at “pagiging sakop ng isang hari.” Dito, lumilitaw na tumutukoy ito sa pagtanggap ng mga pagpapala ng pagiging sakop ng Kaharian ng Diyos at pamumuhay sa teritoryong sakop nito.
nang itatag ang sanlibutan: Ang salitang Griego para sa “itatag” ay isinaling “nagdalang-tao” sa Heb 11:11. Ang ekspresyon dito na “itatag ang sanlibutan” ay lumilitaw na tumutukoy sa pagbubuntis at pagsilang sa mga anak nina Adan at Eva. Iniugnay ni Jesus ang ‘pagkakatatag ng sanlibutan’ kay Abel, dahil maliwanag na siya ang unang tao na puwedeng tubusin at nakasulat ang pangalan niya sa balumbon ng buhay mula pa “nang itatag ang sanlibutan.”—Luc 11:50, 51; Apo 17:8.
Hubad: O “Walang maisuot.” Ang salitang Griego na gy·mnosʹ ay puwedeng mangahulugang “nakasuot lang ng panloob.”—San 2:15, tlb.
Sinasabi ko sa inyo: Tingnan ang study note sa Mat 5:18.
kamatayan: Lit., “pagkaputol.” Ang salitang Griego na koʹla·sis ay puwedeng tumukoy sa “pagputol” o “pagtagpas” sa mga sanga ng puno na hindi na kailangan. Ang “pagkaputol” na ito ay ‘walang hanggan,’ dahil ang tatanggap ng ganitong parusa ay wala nang pag-asang mabuhay-muli.