Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

TSHAPITA YA DIKUMI

Nde akaamɛ ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ

Nde akaamɛ ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ

1, 2. a) Lo yoho yakɔna yakadiɛnɛ wodja waki Elidja? b) Ɔlɔshamelo akɔna wakahomana la Elidja lo dikona dia Karamɛlɛ?

ELIDJA akendaka woho wakayadɛka olui w’anto ɔkɔkɛ oya lo dikona dia Karamɛlɛ. Kaanga mbakiwɔ la pindju, vɔ wakɛnama ɔkɛtshi oto nɛ dia waki ase wola, waki la ndjala ndo la paa k’efula. L’edja k’ɛnɔnyi esato l’etenyi, avula kɔndɔ ndo dui sɔ diaki l’etombelo wa kɔlɔ efula le wɔ.

2 L’atei awɔ mbaki ndo amvutshi wa Baala 450 wakayakɛndakɛndaka la lotamanya tshɛ ndo waki la lohetsho la mamba otsha le Elidja, omvutshi wa Jehowa. Etena kɛsɔ ko Jezabɛlɛ, nkumekanga ka womoto ambodiaka ekambi waki Jehowa efula, koko Elidja akatetemala ndɔshana l’ɔtɛmwɛlɔ wa Baala la wolo tshɛ. Ɛlɔmbɛdi wa Baala wakɔshi dia honga edja Elidja ayohekɔ. Ondo ɛlɔmbɛdi ɛsɔ wakafɔnyaka di’onto ɔtɔi hakoke pondjo ndɔshana la wɔ ko mbalɛndja. (1 Khum. 18:4, 19, 20) Nkumekanga Ahaba nde lawɔ akakome aahemi lo pusupusu kande ka lowandji. Nde lawɔ konangaka Elidja kaanga yema.

3, 4. a) Lande na kakakoke Elidja monga la wɔma lam’akahotɔ lushi l’ohomba? b) Ambola akɔna wayangaso nsɛdingola?

3 Tshɔi y’omvutshi wakasukɛka ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ l’etena kɛsɔ aki suke la mɛna dui diahandatɛnaka lo lɔsɛnɔ lande. Elidja akendaka awui wakalɔngɔsɔma dia ta diahatongaka ndooko lushi lam’asa akambo wa kɔlɔ la w’ɔlɔlɔ ntatɛ. Ngande wakandayaoke etena kakahotɔ lushi lɔsɔ? Lam’ele nde aki “untu uku shu,” nde akakoke mboka wɔma. (Adia Jakɔba 5:17.) Sho kokaka ndjashikikɛ dia oko wakinde suke l’anto waki komonga la mbetawɔ asɔ, ndo la nkumekanga kawɔ k’ɔpɔsta kaamɛ la ɛlɔmbɛdi waki andjakanyi, Elidja akayaoke oko ɔna etshike.—1 Khum. 18:22.

4 Ko kakɔna kakayokonya ase Isariyɛlɛ lo dikambo dia kɔlɔ sɔ? Ndo wetshelo akɔna wakokayɛ nkondja oma l’ɔkɔndɔ ɔsɔ? Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ ka mbetawɔ kaki Elidja ndo wetshelo wakokaso nkondja.

Ta diakatatɛ edja diambokoma lo kondoko yadiɔ

5, 6. a) Ɔlɔshamelo akɔna wakadiɛnɛka l’Isariyɛlɛ? b) Ngande wakasalɛ nkumekanga Ahaba Jehowa kɔlɔ lo yɛdikɔ y’efula?

5 L’etenyi k’otale ka lɔsɛnɔ lande, Elidja akɛnaka woho wakɔnywama ndo wakahɔtshahɔtshama ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ, koko ndooko kakandakoke nsala. Oma k’edjedja, Isariyɛlɛ aki lo ta lam’asa ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ la wa kashi, lam’asa ɔtɛmwɛlɔ wa Jehowa Nzambi la ɔtɛmwɛlɔ wa dikishi wa wedja wakaadinge. Lo nshi ya Elidja mbakaleke ta sɔ monga wolo.

6 Nkumekanga Ahaba akasalɛ Jehowa kɔlɔ k’efula. Nde akatshuke Jezabɛlɛ y’ɔnaki nkumekanga ka Sidɔna. Jezabɛlɛ akɔshi yɛdikɔ ya dianganya ɔtɛmwɛlɔ wa Baala lo wodja w’Isariyɛlɛ w’otondo ndo minya ɔtɛmwɛlɔ wa Jehowa. Esadi eto, Ahaba akayele lokolo lande. Nde akake tɛmpɛlɔ ndo dihole di’elambwelo dikambo dia Baala ndo nde mbaki onto lakaleke ndjasha l’ɔtɛmwɛlɔ wa jambizambi y’apanganu shɔ.—1 Khum. 16:30-33.

7. a) Kakɔna kaketɛ ɔtɛmwɛlɔ wa Baala ɛngɔ ka kɔlɔ efula? b) Lo kɛnɛ kendana l’edja kakaviya ɔwɔ lo nshi ya Elidja, lande na kakokaso monga l’eshikikelo ɔnɛ Bible hate nkashi? (Enda ndo kiombo.)

7 Kakɔna kaketɛ ɔtɛmwɛlɔ wa Baala ɛngɔ ka kɔlɔ efula? Vɔ wakanganyiya ase Isariyɛlɛ, wakaanganya anto efula oma le Nzambi ka mɛtɛ. Vɔ waki nto ɔtɛmwɛlɔ wa kɔlɔ ndo wa ngala. L’ɔtɛmwɛlɔ ɔsɔ, apami la wamato wakasalaka monanyi, wakayakimɔ l’awui wa mindo wa dieyanelo ndo wakalambolaka anawɔ oko elambo. Jehowa akatome Elidja dia tewoya Ahaba dia avula hawotɔlɔ nto polo l’etena kayoyota omvutshi waki Nzambi dia mvula ndɔ. (1 Khum. 17:1) Ɛnɔnyi efula wakete la ntondo ka Elidja nkalola nto dia ndjɛnana la Ahaba ndo ndjowotɛ dia nde ntshumanya anto ndo amvutshi wa Baala lo dikona dia Karamɛlɛ. *

Lo yoho mɔtshi, awui efula wa weke wakasalemaka l’ɔtɛmwɛlɔ wa Baala wekɔ lo tafulanɛ ɛlɔ kɛnɛ

8. Kakɔna kalembetshiya ɔkɔndɔ wendana l’ɔtɛmwɛlɔ wa Baala le so ɛlɔ kɛnɛ?

8 Ko ta sɔ alembetshiyadiɔ le so ɛlɔ kɛnɛ? Anto amɔtshi mbeyaka mbuta dia ɔkɔndɔ wendana la ɔtɛmwɛlɔ wa Baala bu nto la shɛngiya le so ɛlɔ kɛnɛ, nɛ dia hatɛnyi tɛmpɛlɔ ndo ahole w’elambwelo wa Baala. Koko, ɔkɔndɔ ɔsɔ keema tsho ɔkɔndɔ w’akambo wakete. (Rɔmɔ 15:4) Tshɛkɛta “Baala” nembetshiyaka “kanga” kana “owandji.” Jehowa akatɛ ekambi ande dia vɔ pombaka mbɔsɔna oko baala kawɔ kana oko omɛwɔ. (Is. 54:5) Onde wɛ hetawɔ dia polo ndo ɛlɔ kɛnɛ anto wekɔ lo kambɛ weho w’ewandji efula laadiko dia Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ? Eelo, naka anto wayokamba la nsɛnɔ yawɔ dia nyanga falanga, olimu, tɔkɛnyɔ, ɛngɛnɔngɛnɔ wendana l’awui wa dieyanelo kana le lokema la tozambizambi taheyama mbadia tatɛmɔla anto lo dihole dia ntɛmɔla Jehowa, kete vɔ wambɔsɔna owandji awɔ. (Mat. 6:24; adia Rɔmɔ 6:16.) Lo yoho mɔtshi, awui efula wa weke wakasalemaka l’ɔtɛmwɛlɔ wa Baala wekɔ lo tafulanɛ ɛlɔ kɛnɛ. Naka sho nkana yimba lo ta diaki lam’asa Jehowa la Baala, kete dui sɔ diayotokimanyiya dia nsala ɔsɔnwɛlɔ wa lomba lo kɛnɛ kendana l’onto lahombaso kambɛ.

Waki lo “mpakahaka,” woho akɔna?

9. a) Ngande wele kɛnɛ kakalange salema lo dikona dia Karamɛlɛ kakahombe ntondja atɛmɔdi wa Baala sɛkɛ? (Enda ndo nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi.) b) Kakɔna kakatɛ Elidja wodja?

9 Shɔdi ya dikona dia Karamɛlɛ aki dihole diakakimanyiyaka dia mɛna ntatɛ oma l’okidi wa Kishɔna suke la l’ɛse ka Ndjale ka woke (Ndjale ka Mediteraneya) polo lo akona wa Lɛbanɔna wakɛnamaka etale otsha lo nɔrdɛ. * Koko etena kakahotɔ lushi la woke lɔsɔ, wodja w’otondo waki lo efungefunge kaheyama. Nkɛtɛ y’ɛtɛtɔ yakasha Jehowa ana w’ase Isariyɛlɛ yakayokoma l’etena kɛsɔ nkɛtɛ ya shɛnga. Tanyi ta wolo takalanya nkɛtɛ shɔ, ndo yɔ yakalanyema l’ɔtɛ wa tonginyanginya t’ekambi waki Nzambi vɔamɛ! Lam’akatshumana anto, Elidja akasukana la wɔ ko akawatɛ ate: “Edja ndu kaandi ayunyukimo mpakahaka l’atei a beke pendi ne? Naka [Jehowa mbele Nzambi ka mɛtɛ], nyûyeli! Naka Baala keli [Nzambi ka mɛtɛ] nyûyeli!”—1 Khum. 18:21.

10. Ngande ‘wakahakahakaka wodja w’Elidja lo bɛkɛ pende,’ ndo dui diakɔna dia mɛtɛ di’ohomba efula diakawohɛ?

10 Kakɔna kakalange Elidja mbuta oma l’ɛtɛkɛta w’ɔnɛ: “Mpakahaka l’atei a beke pendi”? Anto asɔ koshihodia dia vɔ wakahombe nsɔna dia ntɛmɔla Jehowa kana Baala. Vɔ wakafɔnyaka dia wakakoke ntɛmɔla Jehowa la Baala l’etena kakɔ kaamɛ, mbuta ate wakakokaka ngɛnyangɛnya Baala la sɛlɛmɔnyi yawɔ ya wɔnɔnyi ko l’etena kakɔ kaamɛ nɔmba dia mbetawɔma le Jehowa Nzambi. Ondo vɔ wakafɔnyaka dia Baala mbakahombaka ntshɔkɔla dikambɔ ndo dongalonga diawɔ, koko ‘Jehowa kanga lolembelembe’ mbakahombaka mbakokɛka lo ata. (1 Sam. 17:45) Vɔ wakohɛ dui dimɔtshi dia mɛtɛ di’ohomba efula diahashihodia anto efula polo ndo ɛlɔ kɛnɛ, mbuta ate Jehowa hetawɔ dia anto wɔtɛmɔla ko watɛmɔla ndo tozambizambi tokina. Nde nɔmbaka di’atɛmɔdi ande mbomamema paka ndamɛ oto. Nde hetawɔ di’ɔtɛmwɛlɔ ande sanganyema la weho ekina w’ɛtɛmwɛlɔ ndo dui sɔ mbonyangiyaka!—Adia Etumbelu 20:5.

11. Lande na kafɔnyayɛ dia kɛnɛ kakate Elidja lo dikona dia Karamɛlɛ kokaka tokimanyiya dia sho nyomɔsɛdingola awui wetshaso lo dihole dia ntondo ndo woho watɛmɔlaso Nzambi?

11 Ɔnkɔnɛ, ase Isariyɛlɛ ‘wakahakahakaka’ asɔ waki oko onto layanga ndjela mboka hiende mbala ɔtɔi. Ɛlɔ kɛnɛ, anto efula talaka lo djonga shɔ, mbuta ate vɔ mbetawɔka dia waa baala ya nshi nyɛ ndjayaɔtshiyaka yema yema lo nsɛnɔ yawɔ, ko minya yimba lo ɔtɛmwɛlɔ wa Nzambi. Ndjela kɛnɛ kakate Elidja diaha mpakahaka kokaka tokimanyiya dia nyomɔsɛdingola kɛnɛ ketshaso la ntondo ndo woho watɛmɔlaso Nzambi.

Ohemba wa wolo efula

12, 13. a) L’ohemba akɔna wakadje Elidja atɛmɔdi wa Baala? b) Ngande wakokaso mɛnya dia tekɔ la wɛkamu l’ɛnyɛlɔ k’Elidja?

12 Elidja akawadje la ntondo k’ohemba ɔmɔtshi. Ohemba akɔ wakɛnamaka oko bu wolo. Ɛlɔmbɛdi wa Baala wakahombe nsala dihole di’elambwelo ko vɔ nkitsha nyama ka nambola lawɔ. Oma laasɔ, ko vɔ nɔmba nzambi kawɔ dia ntoma dja dia tshumba olambo akɔ. Elidja akahombe nde lawɔ nsala woho akɔ waamɛ. Nde akate ate: ‘Nzambi kayotoma dja nde mbele Nzambi ka mɛtɛ.’ Elidja akeyaka dimɛna akɔna aki Nzambi ka mɛtɛ. Oma lo mbetawɔ ka wolo kaki la nde, nde komengenga dia ntshika dia amvutshi wa Baala ntatɛ la nɔmba nzambi kawɔ ndo dia vɔamɛ nsɔna ɔsɔngɔ wa ngɔmbɛ. *1 Khum. 18:24, 25.

13 Hatoyɔsɛna lo etena kasalema ahindo. Koko, Jehowa atatshikitana. Sho kokaka ndjaɛkɛ le nde woho wakayaɛkɛ Elidja. Ɛnyɛlɔ, etena katona anto amɔtshi mbetawɔ kɛnɛ ketsha Bible, hatohombe mboka wɔma dia mbasha ɔtɛkɛta ntondo dia vɔ mbuta kɛnɛ kalangawɔ. L’ɛnyɛlɔ ka Elidja, sho koka mendɛ le Nzambi ka mɛtɛ dia nde pembola dikambo sɔ. Sho salaka dui sɔ aha lo ndjaɛkɛ le so shoamɛ, koko lo Ɔtɛkɛta ande wakasambiyama, wele la oyango wa ‘sembola akambo.’—2 Tim. 3:16.

Akɛnama hwe dia ɔtɛmwɛlɔ wa Baala aki ɔtɛmwɛlɔ w’anyanya ndo Elidja akalange di’ekambi waki Nzambi mɛna dia ɔtɛmwɛlɔ wa Baala aki ɔtɛmwɛlɔ wa kashi

14. Lo yoho yakɔna yakɔlɛ Elidja amvutshi wa Baala, ndo lande na?

14 Amvutshi wa Baala wakasale olambo awɔ ndo wakalɔmbɛ nzambi kawɔ ɔnɛ: “We Bala utukeli!” Vɔ wakahangɔhangɔ mbala la mbala, ndo wakasale dui sɔ l’edja ka minitɛ efula polo lo wenya efula. Koko, Bible mbutaka dia “nduku diui, nduku ekadimwelu” kakayala. La midi, Elidja akatatɛ mbaɔla, lo mbatɛ la lɔsɔkɔ tshɛ dia Baala pombaka monga l’olimu efula, ko kana nde ekɔ lo nkomba, kana nde ekɔ lo djɔ yahomba paka onto mbemula diakɔ diahandatakadimola. Elidja akakeketsha anto asɔ ate: “Nyuhangohango wulu.” Akɛnama hwe dia ɔtɛmwɛlɔ wa Baala aki ɔtɛmwɛlɔ w’anyanya ndo Elidja akalange di’ekambi waki Nzambi mɛna dia ɔtɛmwɛlɔ wa Baala aki ɔtɛmwɛlɔ wa kashi.—1 Khum. 18:26, 27.

15. Ngande wele kɛnɛ kakasale ɛlɔmbɛdi wa Baala mɛnyaka ɔnɛ ekɔ dui di’enginya nsɔna owandji okina laadiko dia Jehowa?

15 Ɛlɔmbɛdi wa Baala wakaleke nkoma oko akanga w’aladi, “wakahangohango wulu, wakayahiki tombo la akonga uku etshelu kawo, edja ndu dikila diakafukofuko uma l’alimba awo.” Koko vɔ wakakite tatala! “Nduku diui, nduku ekadimwelu, kuyanga djimbitelu ya eukelu.” (1 Khum. 18:28, 29) Lo mɛtɛ, ndooko Baala kakikɔ. Ɔsɔ aki djonga yakasale Satana dia manganya anto la Jehowa. Kɛnɛ kele mɛtɛ ele, wanɛ wasɔna owandji okina laadiko dia Jehowa wekɔ lo ndjakesa ndo wayoshama nsɔnyi.—Adia Osambu 25:3; 115:4-8.

Okadimwelo

16. a) Woho wakalɔngɔsɔla Elidja dihole di’elambwelo diaki Jehowa lo dikona dia Karamɛlɛ akakoke mbohola wodja dui diakɔna? b) Ngande wakɛnya Elidja woho wakandayaɛkɛka le Nzambi kande?

16 La dikɔlɔ etena ka Elidja nambola olambo kakakoke. Nde akalɔngɔsɔla dihole di’elambwelo diaki Jehowa diakalanya atunyi w’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ. Nde akakambe la ave 12, ondo dia mbohola waoho 10 w’Isariyɛlɛ dia vɔ wakahombaka ntetemala nkitanyiya ɛlɛmbɛ tshɛ wakasha Jehowa waoho 12. Oma laasɔ, nde akakitsha olambo ande ndo akalɔya ɛngɔ tshɛ la ashi, ondo wakawaduwola oma lo Ndjale ka Mediteraneya kaki suke. Nde akatshime difuku l’otshimbedi wa dihole di’elambwelo sɔ ndo akalodia ashi lo difuku diakɔ. Aha diɛsɛ diakandasha atɛmɔdi wa Baala dia vɔ nsala woho walangawɔ mbakandasha Jehowa, ndo nde akasale ngasɔ l’ɔtɛ wakandayaɛkɛka le Nzambi kande.—1 Khum. 18:30-35.

Dɔmbɛlɔ diaki Elidja diakɛnya dia nde akatetemala ndjakiyanya dikambo dia wodja ande, nɛ dia nde akalomɔlomɔka dia mɛna Jehowa akadimola “etema awo”

17. Ngande wakɛnya dɔmbɛlɔ diaki Elidja kɛnɛ kakandetshaka la ntondo, ndo ngande wakokaso mbokoya ɛnyɛlɔ kande etena kasalaso alɔmbɛlɔ w’onto ndamɛ?

17 L’ɔkɔngɔ wa nde nɔngɔsɔla akambo tshɛ, Elidja akasale dɔmbɛlɔ. Lo dɔmbɛlɔ dia la okitshakitsha sɔ, Elidja akɛnya hwe awui wakaleke ohomba le nde. Dui dia ntondo, nde akalange mɛnya dia Jehowa mbele ‘Nzambi lo Isariyɛlɛ,’ koko aha Baala. Dui dia hende, nde akalange di’onto tshɛ mbeya dia nde aki tsho okambi waki Jehowa ndo Nzambi mbahomba nongola lotombo tshɛ. L’ekomelo, nde akɛnya dia nde akayakiyanyaka dikambo dia wodja ande, nɛ dia nde akalomɔlɔmɔka dia mɛna Jehowa akadimola “etema awɔ.” (1 Khum. 18:36, 37) Elidja akatetemala mbaoka ngandji oyadi mpokoso tshɛ yakaakomɛ l’ɔtɛ wakiwɔ komonga la mbetawɔ. Lo alɔmbɛlɔ aso w’onto ndamɛ walɔmbaso Nzambi, shi sho lawɔ kokaka mɛnya dia sho ndjakiyanyaka dia lokombo laki Nzambi ndo ɔnɛ tekɔ la okitshakitsha ndo la kɛtshi le wanɛ wele l’ohomba w’ekimanyielo?

18, 19. a) Ngande wakakadimola Jehowa dɔmbɛlɔ diaki Elidja? b) Kakɔna kakadjangɛ Elidja wodja dia vɔ nsala, ndo lande na kele ɛlɔmbɛdi wa Baala takawahombe mbokama kɛtshi?

18 La ntondo ka Elidja nsala dɔmbɛlɔ, ondo olui w’anto wakayambolaka dia kana Jehowa ayokita tatala oko Baala. Koko l’ɔkɔngɔ wa dɔmbɛlɔ, onto tshɛ akakondja okadimwelo. Ɔkɔndɔ ɔsɔ mbutaka ɔnɛ: “Ku dja ya [Jehowa] yakahulo, yakatshumbi ulambu wa lutshumba, kunyi, ave ndu kete. Yo yakumia ndu ashi waki lu difuku.” (1 Khum. 18:38) Ɔsɔ mɛtɛ aki okadimwelo wa diambo efula! Ko kakɔna kakasale anto na?

“Ku dja ya [Jehowa] yakahulo”

19 Vɔ tshɛ wakahangɔhangɔ vate: ‘Jehowa kele Nzambi ka mɛtɛ! Jehowa kele Nzambi ka mɛtɛ.’ (1 Khum. 18:39) L’ekomelo, vɔ wakɛnyi kɛnɛ kele mɛtɛ. Koko vɔ komonga kaanga la yema ya mbetawɔ. Lo mɛtɛ, mbetawɔ dia Jehowa kele Nzambi ka mɛtɛ paka l’ɔkɔngɔ wa mɛna dja yakaholɔ oma l’olongo oko okadimwelo wa dɔmbɛlɔ diaki Elidja, komonga yoho ya dimɛna ya mɛnya mbetawɔ. Ɔnkɔnɛ, Elidja akaalɔmbɛ dia vɔ mɛnya mbetawɔ lo yoho kina. Nde akaalɔmbɛ dia vɔ nsala kɛnɛ kakawahombe nsala ɛnɔnyi efula la ntondo, mbuta ate nkitanyiya Ɛlɛmbɛ waki Jehowa. Ɛlɛmbɛ waki Nzambi wakataka dia amvutshi wa kashi kaamɛ ndo atɛmɔdi wa dikishi wakahombaka ndjakema. (Euh. 13:5-9) Ɛlɔmbɛdi wa Baala ɛsɔ wakayaetɛ atunyi wa Jehowa Nzambi ndo l’okonda tshɛ, vɔ wakalɔshana la asangwelo ande. Onde vɔ wakahombe mbokama kɛtshi? Lam’ele ɛlɔmbɛdi ɛsɔ kombokaka ana waha l’onongo wakawatshumbaka dia nambola Baala kɛtshi, takawahombe ndo vɔ lawɔ mbokama kɛtshi. (Adia Tukedi 21:13; Jer. 19:5) Apami asɔ takawahombe mɛtɛ mbokama kɛtshi. Diakɔ diakadjanga Elidja dia vɔ ndjakema, ko vɔ wakadiakema.—1 Khum. 18:40.

20. Lande na kele wanɛ wɔnyɔla woho wakadiake Elidja ɛlɔmbɛdi wa Baala keema la shadiya?

20 Amɔnyɔdi wa nshi nyɛ koka mɔnyɔla kɛnɛ kakasalema lo dikona dia Karamɛlɛ sɔ. Anto amɔtshi mbeyaka nkamba la kɛnɛ kakasale Elidja dia mɛnya ɔnɛ waa Zelɔtɛ kosala kɔlɔ k’efula lo woho wakawayakimɔ l’awui wa ngala wendana la ɔtɛmwɛlɔ. Lonyangu ko, ɛlɔ kɛnɛ ekɔ anto efula wasukɛ awui w’ɔtɛmwɛlɔ l’ohetoheto wambotamba olelo ndo la ngala tshɛ. Koko, aha ngasɔ mbaki Elidja. Nde akadiake anto asɔ lo ndjela lolango laki Jehowa. Ndo nto, Akristo wa mɛtɛ mbeyaka dia vɔ hawohombe ndjela ɛnyɛlɔ ka Elidja ɛlɔ kɛnɛ lo ndjaka anto wa kɔlɔ. Koko, vɔ ndjelaka tɔndɔ diahomba ambeki tshɛ waki Yeso ndjela, oko wɛnyamidiɔ l’ɛtɛkɛta wakatɛ Kristo Petero ɔnɛ: “Kaloya lokuwa layɛ lo dihole dialɔ, nɛ dia wanɛ tshɛ wɛmbɛ anto akina tokuwa wayodiakema la tokuwa.” (Mat. 26:52) Lo nshi yayaye, Jehowa ayokamba l’Ɔnande dia shikikadia losembwe lande.

21. Lande na kele Elidja ekɔ tshondo y’ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ le Akristo wa mɛtɛ ɛlɔ kɛnɛ?

21 Ɔkɛndɛ wele l’Akristo wa mɛtɛ ele wa monga la mbetawɔ. (Jni. 3:16) Yoho mɔtshi ya nsala dui sɔ ele lo mbokoya anto waki la mbetawɔ, ɛnyɛlɔ oko Elidja. Nde akatɛmɔlaka paka Jehowa ndamɛ oto ndo akakeketsha anto akina dia vɔ nsala woho akɔ waamɛ. La dihonga tshɛ, nde akɛnya lo sɛkɛ ɔtɛmwɛlɔ wa kashi wakakambe la Satana dia manganya anto la Jehowa. Nde akayaɛkɛ le Jehowa dia nde nkandola dikambo sɔ, lo dihole dia nde ndjaɛkɛ lo akoka ndo lo lolango lande. Lo mɛtɛ, Elidja akaamɛ ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi. Nyɛsɔ sho tshɛ tokoya mbetawɔ kande!

^ od. 7 Enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ:  “Edja ka ngande kakaviya ɔwɔ wa lo nshi ya Elidja?”

^ od. 9 Karamɛlɛ akongaka mbala tshɛ l’ɛtɛtɔ ndo l’adiyo w’ɔmɔngɛla l’ɔtɛ wa lɔpɛpɛ la tshitshi lakayaka oma lo ndjale lakalɔshaka mvula ndo loonge mbala la mbala. Lam’ele wakɔsaka dia Baala mbakaalɔshɛka avula, mɛnamaka dia dikona sɔ diakɔsamaka oko dihole dia dimɛna dia ntɛmɔla Baala. Woho wakayongaka ko avula hawoyɔlɔ lo Karamɛlɛ akɛnya dia ɔtɛmwɛlɔ wa Baala bu mɛtɛ.

^ od. 12 Elidja akawatɛ ate: “Tanyudjaki dja” l’olambo. Nomb’ewo mɔtshi mbutaka dia atɛmɔdi wa dikishi asɔ, wakakambaka mbala mɔtshi la ahole w’elambwelo wakawasalaka hiolehole ya woshɛshɛ l’ɛse woho wa dja ntomba oma l’ɛse oko lo yoho ya dihindo.